Ko Te Hake Ki Bottom ʼi Saba
ʼI TE temi muʼa, ko te motu Holani ʼo Saba neʼe ko te tauʼaga ʼo te kau hahaʼi kaihaʼa ʼae ko te kau pirates, ʼaē neʼe fefolauʼaki ʼi te Tai ʼo Caraïbes moʼo kaihaʼa te ʼu koloā ʼo te hahaʼi ʼaē neʼe folau vaka. ʼI te temi nei, ʼi te kiʼi motu veliveli ʼaia ʼaē ʼe tuʼu ia kilometa e 240 ʼi te potu esite ʼo Porto Rico, ʼe nonofo ai te toko 1 600 hahaʼi, pea ʼe nonofo ai mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova e toko 5. Kae ko te kau minisi faʼafai ʼaia ʼe nātou kumi he ʼu meʼa ʼe maʼuhiga age ʼi te ʼu koloā. ʼE nātou kumikumi fakalelei ia te hahaʼi ʼaē ʼe nātou “lotolelei ki te maʼuli heʼegata.”—Gaue 13:48, MN.
Neʼe kamata kaku te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te motu ʼaia ʼi te ʼaho 22 ʼo Sūnio 1952, ʼi te tau ki te motu ko Saba ia te Sibia, ko te vaka ʼe meta 18 pea neʼe fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te gāue ʼaia. (Mateo 24:14) Ko te kau misionea ko Gust Maki mo Stanley Carter neʼe nā kake ʼi Te Tuʼuga, ko te ʼala foufou mo ʼona mata tuʼuga e 500 tupu ʼe aʼu ki te kolo taulaga ʼo Saba, ko Bottom.a Lolotoga te ʼu sēkulō, ko te ʼala foufou fāveliveli ʼaia neʼe ko te ala pe ʼaia e tahi moʼo fakakaku ki te hahaʼi ʼo te motu.
Ko te ʼuluaki tānaki gāue ʼo te gāue fai faka mafola ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Saba, neʼe tā ʼi te Annuaire des Témoins de Jéhovah 1966. ʼI te tānaki ʼaia, neʼe ko te Fakamoʼoni pe e tahi ʼi te motu. Ki muli age, ko te famili mai Kanata neʼe nonofo ʼi te motu lolotoga te ʼu taʼu ʼo fai faka mafola ʼi ai. Mole heʼeki faʼa fualoa, ko te taumātuʼa kua letelete, ko Russel mo Kathy neʼe nā ʼolo ki Saba mo nā kau ki te fai faka mafola ʼi ai. Koʼeni tanā fakamatala.
Ko Te ʼAʼahi Ki Saba
Ko au mo toku ʼohoana neʼe ma ʼolo kiai ʼo nonofo ʼio Ronald, neʼe ko te Fakamoʼoni pe ʼaia e tahi ʼi te ʼu taʼu 1990. Neʼe fakatalitali mai kiā māua ʼi te malaʼe vakalele. Neʼe fiafia ʼi tamā ʼolo age mo tana kiʼi kalato lauʼakau, koteʼuhi ʼe mole ʼi ai he fakatauʼaga lauʼakau ʼi te motu. ʼI tamatou ʼosi heheka ʼi te kiʼi kamioneti, neʼe mātou hake māmālie ʼi te ʼala pikopiko ʼo te Moʼuga ko Scener, ʼo aʼu ki te tumutumu ʼo te moʼuga ʼafi ʼaia kua mate.
Neʼe mātou tuʼu ʼi te kiʼi kolo ko Hell’s Gate, kae vakaʼi muʼa e Ronald ia te pano ʼaē ʼe fakapipiki ai te ʼu logo ʼaē ʼe ʼaoga ki te hahaʼi, he neʼe fia sio peʼe kei pipiki ai te fakaafe ki te akonaki maʼa te kaugamālie ʼaē ka fai ʼi te ʼAhotapu. Neʼe mātou fiafia he neʼe mātou sio atu ʼe kei pipiki ai. Neʼe toe heka ki te kamioneti, pea neʼe mātou toe hoko atu tamatou hake ʼo aʼu ki te kolo lahi ʼo te motu, ko Windward Side. Ohage ko te faka ʼuhiga ʼo te higoa ʼo te kolo, ko te kolo matalelei ʼaia ʼe tuʼu ʼi te faʼahi motu ʼaē ʼe haga tonu mo te haʼuʼaga ʼo te matagi, pea ʼe tuʼu māʼoluga ia meta e 400. ʼI tamatou ʼolo ki te ʼapi ʼo Ronald, neʼe ma tokagaʼi te fakaʼiloga neʼe pena ʼaki te ʼu lanu kehekehe ʼi te muʼa fakaheketālaʼa, ʼe tohi ai ko te Fale ʼo Te Puleʼaga ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.
Lolotoga te kai hoʼatā, neʼe au lagaʼi age te fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te tupuʼaga ʼo tamā ʼaʼahi, “Koteā ʼaē neʼe tupu ai tau fai faka mafola ʼi Saba?”
Koʼeni te tali ʼa Ronald: “ ʼI te ʼosi laga ʼo te filiale ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Porto Rico ʼi te taʼu 1993, ko au mo toku ʼohoana neʼe ma fia nonofo ʼi he tahi telituale ʼi tuʼa atu ʼi tomā fenua. Neʼe kua ma ʼaʼahi ia Saba mo te tahi taumātuʼa pionie, pea neʼe mātou ʼiloʼi ai ko te toko 1 400 hahaʼi ʼe nonofo ai kae mole he kau Fakamoʼoni ʼi ai. Neʼe ma fakahā ki te Komite ʼo te filiale ʼo Porto Rico tamā fia ʼolo kiai.
“Neʼe maui mālie te ʼu meʼa ʼaē neʼe mā loto kiai, pea neʼe fakagafua mai ke ma ʼolo kiai. Kae meʼa fakaʼofaʼofa hili te ʼu taʼu e lua neʼe mahaki kovi toku ʼohoana, pea neʼe ma toe liliu ki Californie. Hili tona mate, neʼe au toe liliu mai ki Saba. Koia ʼe koulua sisio ai, neʼe mole au fia kamata haku gāue pea tuku mutu feiā.”
Te Fai Faka Mafola ʼi Te ʼu ʼApi ʼi Saba
Ko te salō ʼo te ʼapi ʼāfea ʼo Ronald neʼe toe fakaʼaogaʼi ko he Fale ʼo Te Puleʼaga.b Lolotoga tamatou fai ʼinu kafe ʼuhu pea mo tamatou teuteu ʼolo ʼo fai faka mafola, neʼe hū mai te ʼua ki te fale kuka ʼaē ʼe tuku ʼavaʼava. ʼI tamatou ʼosi ʼinu kafe, neʼe mātou ʼolo ʼi te ʼaho tuʼu kovi ʼaia ʼo fisifisi ʼi te ʼu matapā ʼi te kolo ko Bottom. ʼI te ʼu ʼapi fuli, neʼe fakamālo ia Ronald ki te ʼu hahaʼi ʼaki ʼonatou higoa. Neʼe fakatafito tamatou fai palalau ki he meʼa neʼe hoki hoko pe ʼi te motu. ʼE teitei ʼiloʼi fuli pe e te hahaʼi ia Ronald mo tana gāue fai faka mafola, pea tokolahi ʼe nātou tali te ʼu tohi faka Tohi-Tapu.
ʼE feala pe ke faigataʼa te fakafuafua ʼo nātou ʼaē ʼe fia logo ki te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga, mo kapau ʼe mole kita feʼiloʼiʼaki lelei mo te hahaʼi ʼo te kolo. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe ʼui e Ronald, “ ʼe fakamaʼua e te lao ke pena fuli te ʼu ʼapi ki te lanu e tahi. Pea ʼe moʼoni, neʼe sioʼi te ʼu ʼapi fuli ʼe pena hina tonatou ʼu kaupā kae lanu kula te ʼato.
ʼI te ʼosi ʼo tamatou palalau faka Tohi-Tapu, neʼe mātou fakaafe te tagata ʼo te ʼapi ke haʼu ki te akonaki maʼa te kaugamālie ʼaē neʼe fai ʼi te ʼAhotapu ʼi te Fale ʼo Te Puleʼaga. Ka nofo ia Ronald ʼi te motu, ʼe ina fai te akonaki maʼa te kaugamālie ʼi te vāhaʼa fuli. ʼI te temi nei, ko ako Tohi-Tapu e 17 ʼi Saba. Ko te toko ʼuafulu neʼe nātou kau ki te Fakamanatu ʼo te mate ʼo Kilisito ʼi te taʼu 2004. Pea logope te hage ʼe nātou tokosiʼi, kae ʼe fakafuafua ko te 1 ʼi te teau ʼo te hahaʼi fuli ʼo Saba!
ʼIo, ʼe faiga mālohi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou fakakaku ki te tokolahi ia te logo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te hāofaki. Peʼe ko he kiʼi motu veliveli ohage ko Saba peʼe ko he fenua lahi, kae ʼe fakahoko fakalelei e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia te fakatotonu ʼaē ke nātou “fakahoko he u tisipulo i te atu puleaga.”—Mateo 28:19.
Meʼa fakaʼofaʼofa foki, kua ʼosi leva tamā ʼaʼahi, pea kua tonu leva ke ma liliu ki tomā fenua. ʼI tamā heheka ki te vakalele, neʼe ma tauʼinē ki te tēhina ʼaē neʼe ina fakaʼapi ia māua. ʼE ma manatuʼi tuʼumaʼu anai tamā ʼaʼahi ki Saba mo tamatou hake ki Bottom!
[Kiʼi nota]
a ʼE lau neʼe fakahigoaʼi e te kau pirates te kolo ko Bottom heʼe neʼe nātou ʼui neʼe ko te takele ʼo te moʼuga ʼafi.
b ʼI te ʼaho 28 ʼo Sepetepeli ʼo te taʼu 2003, ko te kau gāue mai Floride, mai Amelika, neʼe nātou ʼolo ki Saba ʼo nātou laga te fale kua fakaʼaogaʼi nei ko te Fale ʼo Te Puleʼaga.
[Mape ʼo te pasina 10]
(Vakaʼi te nusipepa)
PORTO RICO
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 10]
Background: www.sabatourism.com