Te Kumi ʼo He Tokoni ʼe ʼAoga
KAPAU ʼe kotou kumi ia he tokoni, ʼe lahi ia te ʼu fealagia ke kotou maʼu. Ko te matani gāue ʼo ʼuhiga mo te foaki ʼo te ʼu tokoni ʼaē ʼe ʼaoga ki te maʼu ʼo te fiafia takitokotahi ʼe kau ki te ʼu matani gāue ʼaē ʼe vave tona tuputupu ʼi te mālamanei kātoa. ʼI te ʼu fenua kehekehe ohagē ko Pilitānia, mo Amelika Latina, mo Saponia pea mo Amelika, ko te ʼu tohi ʼo ʼuhiga mo te ʼu tokoni ʼaē ʼe ʼaoga ki te maʼu ʼo te fiafia takitokotahi ʼe kau ki te ʼu tohi ʼaē ʼe lahi tona toʼo e te hahaʼi. Ko te fai ʼo te ʼu ʼata, mo te ʼu fono pea mo te ʼu polokalama televisio ʼo ʼuhiga aipē peʼe feafeaʼi te maʼu ʼo te fiafia takitokotahi ʼe lahi te fia fai kiai ʼa te hahaʼi. ʼE tupu te fia fai ʼa te hahaʼi ki te ʼu tokoni ʼaē ʼe ʼaoga ki te maʼu ʼo te fiafia takitokotahi, heʼe ko te manatu ʼaē, ʼe feala pē hakotou fakatokatoka ʼokotou fihifihia takitokotahi e koutou totonu pē, kae mole kei ʼaoga leva hakotou kumi tokoni ki he tōketā psychologue, peʼe ki he tagata fai tokoni ki te nofo ʼohoana, peʼe ki he takitaki lotu. Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼo te maʼuli ʼaē ʼe fai kiai te ʼu tokoni ʼo te ʼu tohi ʼaia?
Ko te ʼu fai tokoni ʼe fai tāfito ki te tahi lava fakahoko ʼo tana fakatuʼutuʼu, mo te māui mālie ʼo te maʼu ʼo he hoa, pea mo te akoʼi ʼo te fānau. Ko te tauʼi ʼo te lotovaivai, mo te lotomamahi pea mo te ʼu ikuʼaga kovi ʼo he māvete ʼohoana ʼe ko he tahi ʼaia ʼu ʼaluʼaga māhani ʼe ʼi ai mo tona ʼu fai tokoni. Tahi ʼaē meʼa, tokolahi te hahaʼi ʼe natou fia maʼu he tokoni moʼo tauʼi ʼo te kai fakavale, mo te suluka pea mo te ʼinu kava fakavale. ʼE ʼaoga moʼoni koa te ʼu fai tokoni ʼaia? ʼI ʼihi temi, ʼeī, kae ʼi te agamāhani ʼe mole ʼaoga ia te ʼu fai tokoni ʼaia. Koia lā ʼaē ʼe fakapotopoto ai hatatou tokagaʼi ia te fakatokaga Fakatohi-tapu ʼaenī: “Ko ʼaē ʼe mole heʼeki fakapotopoto ʼe tui ki te ʼu palalau fuli, kae ko ʼaē ʼe fakasiosio poto ʼe tokaga ki tana haʼele.”—Tāʼaga Lea 14:15.
Ko te ʼu tohi fai tokoni ʼe kehekehe ia mo te ʼu tohi ako ʼaē ʼe akoako mai ai te poto fai pāki, peʼe ko te fai nūmelo peʼe ko te ako ʼo te lea. Ko te ʼu faʼahiga tohi ʼaia, ʼe feala pē ko he ʼu puleʼaki ʼe lelei age pea mo totogi lelei age ʼi he fai ʼo he ako makehe. Kae ko te ʼu tohi fai tokoni—ʼo ʼuhiga mo he matani gāue, peʼe ko te nofo ʼohoana, peʼe ko te taupau fānau, peʼe ko te fakakaukau—ʼe kehekehe. ʼI te agamāhani, ʼe natou uga ia he faʼahiga maʼuli peʼe natou lagolago ki he ʼu faʼahiga manatu. Koia ʼe fakapotopoto ke tou fai ia te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘Ko ai ʼaē ʼe ina foaki ia te tokoni? Koteā ia te tafitoʼaga ʼo tana ʼu tokoni?’
ʼE lagi mole fakatafito tuʼumaʼu ia te ʼu manatu ʼa te kau popoto ʼaia ʼe fai tokoni ki he ʼu fakamoʼoni kua tukupau. ʼE feala ki ʼihi ke natou foaki ia he tokoni ʼe fia fai kiai te hahaʼi pea mo natou totogi ia te taʼi tokoni ʼaia, ʼe ko he toe falā ʼe natou maʼu ai ʼi tanatou fakahā ia te meʼa ʼaē ʼe fia logo kiai ia te hahaʼi. ʼI te fenua e tahi, ko te taʼi fai tokoni ʼaia, ʼe ko he matani gāue ʼe fakalaka tona totogi ʼi te valu miliale tola ʼi te taʼu fuli!
ʼE ʼAoga Koa Ia Te ʼu Tohi Fai Tokoni?
ʼI te temi ʼaē ʼe kotou kumi tokoni ai ki te ʼu tohi fai tokoni, ʼe kotou fakaʼamu ke kotou maʼu ai ia te tokoni ʼaē ʼe ʼaoga atu kiā koutou. Kae ʼi ʼihi temi, ko te tokoni ʼaē ʼe kotou maʼu ʼe mole kātoa peʼe hagē ia ko he ʼu palalau fakafilosofia. ʼI te agamāhani, ʼe ʼui fēnei atu ʼi te ʼu taʼi fai tokoni ʼaia: ‘Kapau ʼe kotou maʼu pē ia he manatu ʼe lelei, ʼe mahino papau ʼe fua lelei anai. Ko he meʼa pē ʼe kotou loto kiai, peʼe ko te falā, peʼe ko te mole mahamahaki, peʼe ko he fakatahi ʼe lelei, ʼe kotou maʼu anai mo kapau ʼe kotou maʼu ia he manatu ʼe lelei.’ Ko te faʼahiga tokoni ʼaia ʼe ʼaoga moʼoni koa? ʼE tokoni atu anai koa kiā koutou moʼo tauʼi ia te ʼuhiga moʼoni ʼo te maʼuli pea mo te ʼu mamahi ʼo te maʼuli?
Ohagē lā, ko te ʼu tohi ʼaē ʼo ʼuhiga mo te ʼu felōgoi pea mo te nofo ʼohoana, ʼe kau ki te ʼu tohi ʼaē ʼe lahi tona toʼo e te hahaʼi. ʼE tokoni koa ki te hahaʼi ke natou faʼufaʼu ia he ʼu fāmili fiafia pea mo mālohi? ʼI te agamāhani, ʼe kailoa ia. ʼE ʼui e te fafine ʼo ʼuhiga mo te tagata ʼaē neʼe ina fai te ʼu tohi fai tokoni ʼo ʼuhiga mo te ʼofa, ʼaē neʼe maʼuhiga ʼi te tahi temi ʼi Amelika Latina, neʼe ina “fakahā ki te kau lautohi peʼe feafeaʼi ia te fakatupu ʼo he ʼu felōgoi ʼe lelei pea mo te faʼufaʼu ʼo tona matagafua.” ʼE ʼui e te tagata ʼaē ʼe ina fai te tohi, ko te taupau ʼo he ʼu felōgoi ʼe mole haʼele lelei ʼe ko te kākāʼi ʼo kita totonu. Ko te logo tāfito kae mole fakaʼasi lelei ki tuʼa, ko te meʼa maʼuhiga ʼe ko te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe kita logoʼi ʼe lelei kae mole ina ʼui ke mahino ki tokita ʼu fihifihia pea mo kumi he ʼu puleʼaki ki te faʼahi ʼaia.
ʼE moʼoni, ʼi te ʼu tohi fai tokoni, ʼe feala ke maʼu ai ʼihi ʼu tokoni ʼe lelei. Kae ʼe feala pē ke natou toe foaki mai mo he ʼu tokoni ʼe fakatupu tuʼutāmaki. ʼE feala ki he tagata poto ke ina foaki he ʼu tokoni ʼaoga ʼo ʼuhiga mo he ʼaluʼaga, kae ko tana tokoni ʼo ʼuhiga mo he tahi ʼu ʼaluʼaga kehe ʼe feala ia ke ina fakaliliu he ʼu meʼa ʼo kovi age ia. ʼE faigataʼa anai ia te fakaʼau ʼo te ʼu tuʼuga manatu, pea ʼi te agamāhani ko te ʼu manatu ʼaia ʼe fefakafeagaiʼaki ʼaē neʼe foaki ʼi te ʼu fai tokoni ʼaia. Ko te tokoni ʼa ai ʼaē ʼe feala ke kotou falala kiai? Kotou fai ia te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE ko te tokoni koa ʼaenī neʼe sivisivi fakalelei, peʼe ko te manatu tokotahi pē ia ʼa te tagata? Neʼe malave feafeaʼi ia te kumi ʼo te ʼu koloa peʼe ko te fia māʼoluga ki te agatonu ʼa ia ʼaē neʼe ina fai ia te tohi ʼaia?
Ko te fai tokoni e tahi ʼaē neʼe ina fakamoʼoni talu mai fualoa ia tona lelei, ʼe ko te Tohi-Tapu. ʼE ina foaki mai ia he tokoni ʼaoga ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi kehekehe ʼe talanoa kiai ia te ʼu tohi fai tokoni ʼaia. Neʼe ina uga ia te toko lauʼi miliona ke natou mulimuli ki te tokoni ʼaenī: “Ke kotou fakafoʼou ia koutou ʼi te mālohi ʼaē ʼe ina uga tokotou ʼatamai . . . kotou kofuʼi te ʼulugaaga foʼou.” (Efesi 4:23, 24) ʼE foaki mai ʼi te Tohi-Tapu ia te mālama ʼaē ke tou ʼiloʼi ia te tupuʼaga ʼo totatou ʼu fihifihia pea mo akoʼi tātou peʼe feafeaʼi ia hatatou maʼu ia he puleʼaki ki te ʼu faʼahi ʼaia. Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ʼe ina foaki mai ia te ʼu tupuʼaga mālohi moʼo fai ia te meʼa ʼaē ʼe totonu. ʼI te ʼalatike ʼaē kā hoa mai, ʼe fakamahino ai anai peʼe feafeaʼi ia te fai ʼo te faʼahi ʼaia.