Ko Te Fakaliliu ʼo Te Tohi-Tapu Ki Te ʼu Lea Faka Afelika
Ko te ʼu ʼuluaki fakaliliu katoa ʼo te Tohi-Tapu ʼi te lea faka afelika neʼe fai ʼi Esipito. Neʼe ʼiloʼi te ʼu fakaliliu ʼaia ʼi te higoa ʼaē ko te ʼu fakaliliu faka kopite, ʼe lau ko te ʼu fakaliliu ʼaia neʼe fai ʼi te 3 sēkulō peʼe ko te 4 sēkulō ʼo totatou temi. Hili ki ai sēkulō e tolu, ko te Tohi-Tapu neʼe fakaliliu ki te lea faka etiopike.
Ki te ʼu lea e teau ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ʼi te potu toga ʼo Etiopi pea mo te Saala, kae mole heʼeki tohi, neʼe maʼua muʼa ke talitali ki te tau mai ʼo te kau misionea ʼi te 19 sēkulō. ʼI te taʼu 1857, neʼe lava ai te meʼa maʼuhiga, ʼi te ʼosi fakaliliu ʼaē ʼe Robert Moffat te Tohi-Tapu ki te lea faka tswana, ko te lea ʼaia ʼe fakaʼaogaʼi ʼi te potu toga ʼo Afelika. Pea neʼe ina toe haga foki ʼo ta ʼaki te meʼa ta nima te ʼu koga ʼo te Tohi-Tapu. Neʼe ko te hoki ʼuluaki Tohi-Tapu katoa ʼaia neʼe ta ʼi Afelika pea ko te ʼuluaki Tohi-Tapu ʼaia neʼe fakaliliu katoa ki te lea ʼo Afelika neʼe mole heʼeki tohi ʼi muʼa atu. Ko te meʼa ʼaē ʼe lelei ke fakatokagaʼi, ko Moffat neʼe ina fakaʼaogaʼi ʼi tona fakaliliu ia te huafa ʼo te ʼAtua ʼaē ko Yehova. ʼI te fakaliliu ʼaē neʼe ta ʼi te taʼu 1872 e te sosiete faka tohi-tapu (the British and Foreign Bible Society), ko te huafa ʼaē ko Yehova ʼe fakaʼaoga ʼi te ʼu palalau maʼuhiga ʼa Sesu, ohage ko te ʼu palalau ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 4:10 pea mo Maleko 12:29, 30.
ʼI te taʼu 1990, ko te Tohi-Tapu katoa kua fakaliliu kia lea faka afelika e 119 pea ko ʼihi ʼo tona tahi ʼu koga neʼe fakaliliu ki te tahi ʼu lea faka afelika e 434.