Ko Te Ako—Koutou Fakaʼaogaʼi Moʼo Vikiʼi Ia Sehova
“Ko ia ʼaē ʼe palalau ʼaki tona loto faʼitaliha, ʼe ina kumi tona kolōlia ʼoʼona; kae ko ia ʼaē ʼe ina kumi te kolōlia ʼo ia ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ia ia, ko ia ʼaia ʼaē ʼe moʼoni.”—Soane 7:18.
1. Neʼe kamata ʼanafea pea mo feafeaʼi te ʼuluaki ako?
KUA fualoa te kamata ʼo te ako. Neʼe kamata pe ʼi te ʼosi fakatupu e Sehova ʼAtua, te Tagata Faiako Lahi, ia tona ʼuluaki foha. (Isaia 30:20; Kolose 1:15) Neʼe akoʼi totonu ia Ia e te Tagata Faiako Lahi! Lolotoga te ʼu taʼu ʼe lauʼi afe mo afe neʼe fakatahi lelei mo te Tāmai, ko te ʼAlo ʼaia, ʼaē neʼe fakahigoa ko Sesu Kilisito, neʼe ina maʼu te ako maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te ʼu kalitate, te ʼu gāue, pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼAtua. Ki muli age, ʼi tana tupu tagata ʼi te kele, neʼe feala ke ʼui e Sesu: “ ʼE mole ʼau fai he meʼa ʼaki toku loto faʼitaliha; kae ohage ko tona akoʼi mai e te Tāmai kia te ʼau, ʼe ʼau tala te ʼu meʼa ʼaia.”—Soane 8:28.
2-4. (a) ʼO mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe ʼui ia Soane kapite 7, koteā te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te kau ʼa Sesu ki te Lafeti ʼo te ʼu Tapenakulo ʼi te taʼu 32 ʼo totatou temi? (b) He koʼe neʼe punamaʼuli te kau Sutea ʼo ʼuhiga mo te poto ʼaē ʼa Sesu ʼi te faiakonaki?
2 Neʼe feafeaʼi te fakaʼaogaʼi e Sesu te ako ʼaē neʼe fai age kia ia? Lolotoga tona minisitelio ʼaē neʼe ina fai ia taʼu e tolu vaelua ʼi te kele, neʼe gāue kinakina moʼo vaevae mo ʼihi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina ako. Kae, neʼe ina fai te faʼahi ʼaia he neʼe ʼi ai te fakatuʼutuʼu tāfito neʼe tonu ke ina fakahoko. Koteā te fakatuʼutuʼu ʼaia? Tou vakaʼi te ʼu palalau ʼa Sesu ʼi te kapite 7 ʼo te tohi ʼo Soane, ʼaē neʼe ina fakamahino mai ai te matapuna pea mo te fakatuʼutuʼu ʼo tana ʼu akonaki.
3 Tou vakaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te temi ʼaia. Neʼe ko te fasiga taʼu fakatōlau, ʼo te taʼu 32 ʼo totatou temi, kua teitei hili kiai taʼu e tolu ʼi te ʼosi papitema ʼa Sesu. Neʼe fakatahitahi te kau Sutea ʼi Selusalemi ki te Lafeti ʼo te ʼu Tapenakulo. Lolotoga te ʼu ʼuluaki ʼaho ʼo te lafeti, neʼe lahi te ʼu palalau neʼe fai ʼo ʼuhiga mo Sesu. ʼI te kua ʼosi fakalaka ʼo te vaeluaʼi temi ʼo te lafeti, neʼe haʼu ia Sesu ki te fale lotu pea neʼe kamata faiakonaki. (Soane 7:2, 10-14) Pea, ohage ko te agamāhani, neʼe hā ʼi tana ʼu palalau ko ia ʼe ko he Tagata Faiako lahi.—Mateo 13:54; Luka 4:22.
4 ʼE ʼui fēnei ʼi te vaega 15 ʼo te kapite 7 ʼo Soane: “Koia, neʼe punamaʼuli ai te kau Sutea pea mo nātou ʼui fēnei: ‘ ʼE ʼiloʼi feafeaʼi e te tagata ʼaenī te ʼu tohi, ia ia ʼaē neʼe mole ako ʼi te ʼu faleako?’ ” ʼE koutou mahino koa ki te tupuʼaga ʼo tanatou punamaʼuli? Neʼe mole ako ia Sesu ʼi te ʼu faleako faka Sutea, ko he tahi neʼe mole ako—ʼi tanatou ia manatu neʼe mole ko he tahi neʼe ako! Kae, neʼe maʼu e Sesu te ʼu koga tohi ʼi te ʼu Tohi Faka Hepeleo, pea neʼe faigafua tana lautohi. (Luka 4:16-21) Koia, ko te tagata tufuga ʼakau ʼo Kalilea ʼaē neʼe ina akoʼi nātou ʼi te Lao ʼa Moisese! (Soane 7:19-23) Neʼe lava hoko feafeaʼi te faʼahi ʼaia?
5, 6. (a) Neʼe fakamahino feafeaʼi e Sesu te matapuna ʼo tana ʼu akonaki? (b) Neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Sesu te ako ʼaē neʼe fai age kia ia?
5 Neʼe fakamahino e Sesu, ohage ko te meʼa ʼaē ʼe tou lau ʼi te vaega 16 pea mo te 17: “Ko te meʼa ʼaē ʼe ʼau akonakiʼi ʼe mole ʼaʼaku ia, kae ʼa ia ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ʼau. Kapau ʼe loto e he tahi ke ina fai Tona finegalo, pea ʼe ina ʼiloʼi anai, ʼo ʼuhiga mo te akonaki, peʼe haʼu mai te ʼAtua peʼe ko he meʼa ʼe ʼau ʼui atu e ʼau totonu.” Neʼe nātou fia ʼiloʼi pe neʼe akoʼi ia Sesu e ai, pea neʼe ina tala fakahagatonu age kia nātou neʼe akoʼi ia ia e te ʼAtua!—Soane 12:49; 14:10.
6 Neʼe feafeaʼi te fakaʼaogaʼi e Sesu te ako ʼaē neʼe fai age kia ia? Ohage ko tona fakamatala ia Soane 7:18, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko ia ʼaē ʼe palalau ʼaki tona loto faʼitaliha, ʼe ina kumi tona kolōlia ʼoʼona. Kae ko ia ʼaē ʼe ina kumi te kolōlia ʼo ia ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ia ia, ko ia ʼaia ʼaē ʼe moʼoni, pea ʼe mole maʼu ia te ia te heʼe faitotonu.” Neʼe tau mo feʼauga ke fakaʼaogaʼi e Sesu te ako ʼaē neʼe fai age kia ia moʼo faka kolōliaʼi ia Sehova, “ia Ia ʼaē ʼe haohaoa ʼi te ʼatamai mālama”!—Sopo 37:16.
7, 8. (a) ʼE tonu ke fakaʼaogaʼi feafeaʼi te ako? (b) Koteā te ʼu fakatuʼutuʼu e fā ʼo he ako ʼe fakafuafua lelei?
7 ʼE tou maʼu ai te ako maʼuhiga ʼaenī mai ia Sesu—ʼe mole tonu ke tou fakaʼaogaʼi te ako ʼaē neʼe foaki mai kia tatou moʼo faka kolōliaʼi ʼo tatou totonu, kae ke tou fakaʼaogaʼi moʼo vikiʼi ia Sehova. ʼE mole ʼi ai he tahi faʼahiga fai ʼe lelei age moʼo fakaʼaogaʼi te ako ʼaia. Kae ʼe lava feafeaʼi hakotou fakaʼaogaʼi te ako ʼaia moʼo vikiʼi ia Sehova?
8 Ko te akoʼi ʼo he tahi, ko tona faka ʼuhiga “ko tana akoʼi ʼaki he faʼahiga ako kua ʼosi fakatuʼutuʼu pea mo tokaga tāfito ke ina fakaʼaogaʼi ʼi he gāue.” Tou vakaʼi ʼi te temi nei he ʼu fakatuʼutuʼu e fā ʼo he ako ʼe fakafuafua lelei, pea mo tou vakaʼi peʼe feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi te ʼu meʼa takitahi ʼaia moʼo vikiʼi ia Sehova. Ko he ako ʼe fakafuafua lelei ʼe tonu ke tokoni kia tatou (1) ke tou popoto ʼi te lautohi, (2) ke tou popoto ʼi te faitohi, (3) ke tou tuputupu ʼi te faʼahi ʼo te ʼatamai pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai, pea (4) ke tou maʼu te ako ʼaē ʼe ʼaoga ʼi te maʼuli ʼo te ʼaho fuli.
Tou Ako Ke Tou Popoto ʼi Te Lautohi
9. He koʼe ʼe maʼuhiga te lautohi lelei?
9 Ko te ʼuluaki meʼa ʼaē ʼe tonu ke akoʼi e he tahi ʼe ko te ako ʼaē ke poto ʼi te lautohi. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou popoto ʼi te lautohi lelei? ʼE fakamahino fēnei e te tohi, The World Book Encyclopedia: “ ʼE maʼuhiga te ako ʼo te lautohi . . . pea ʼe kau ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼi te ʼaho fuli. . . . ʼE kau te hahaʼi ʼaē ʼe popoto ʼi te lautohi ki te faka mahu pea mo te fakatuputupu ʼa he sosiete. Tahi ʼaē meʼa, ʼe lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou ako ʼi tonatou maʼuli, pea ʼe nātou ʼāsili fiafia ʼi tonatou maʼuli.”
10. ʼE tokoni feafeaʼi kia tatou te lau ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, ke lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou ako ʼi totatou maʼuli, pea mo tou ʼāsili fiafia ʼi totatou maʼuli?
10 Kapau ko te lautohi ʼi te agamāhani ʼe feala ke tokoni kia tatou ke ‘lahi age te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou ako ʼi totatou maʼuli, pea mo tou ʼāsili fiafia ʼi totatou maʼuli,’ pea ʼe mahino papau ia ʼe moʼoni te faʼahi ʼaia ʼo ʼuhiga mo te lau ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua! Ko te taʼi lautohi ʼaia ʼe ina avahi totatou ʼatamai pea mo totatou loto ki te ʼu manatu ʼa Sehova pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu, pea ko he mālama lelei ki te ʼu faʼahi ʼaia ʼe ina foaki mai he ʼuhiga ki totatou maʼuli. ʼO hilifaki kiai, ʼe ʼui fēnei ia Hepeleo 4:12: “Ko te folafola ʼa te ʼAtua ʼe maʼuli pea ʼe ina fakalogoʼi tana gāue.” ʼI tatatou lau te Folafola ʼa te ʼAtua pea mo metitasioʼi, ʼe tou fakaōvi kia ia ʼaē neʼe ina fai te tohi ʼaia, pea ʼe uga ai tatou ke tou fai ni ʼu fetogi ʼi totatou maʼuli ke ʼāsili age tona leleiʼia ʼo tatou. (Kalate 5:22, 23; Efesi 4:22-24) ʼE toe uga pe foki tatou ke tou vaevae mo ʼihi te ʼu moʼoni maʼuhiga ʼaē neʼe tou lau. Ko te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe nātou vikiʼi te Tagata Faiako Lahi, ia Sehova ʼAtua. ʼE mahino ia ʼe mole he tahi ʼaluʼaga ʼe lelei age moʼo fakaʼaogaʼi tatatou poto lautohi!
11. Koteā ʼaē ʼe tonu ke kau ki tatatou polokalama ako takitokotahi ʼaē ʼe fakafuafua lelei?
11 Tatau aipe peʼe kei tou tūpulaga peʼe kua tou matutuʼa, ʼe fakaloto mālohiʼi tatou ke tou ako ke tou poto ʼi te lautohi, he ko te lautohi ʼe ko he faʼahi maʼuhiga ʼi totatou maʼuli faka Kilisitiano. ʼO hilifaki ki te lau tuʼumaʼu ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼe kau anai ki tatatou polokalama ako takitokotahi ʼaē ʼe fakafuafua lelei, te vakavakaʼi ʼo te ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu ʼi te kiʼi tohi Tou Vakaʼi Te Tohi-Tapu ʼi Te ʼAho Fuli, te vakavakaʼi fakalelei ʼo Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous!, pea mo te teuteuʼi ʼo te ʼu fono faka Kilisitiano. Pea e feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te minisitelio faka Kilisitiano? ʼE mahino papau ia, ko te fai faka mafola ki te hahaʼi, mo te toe liliu ʼaē ʼo ʼaʼahi te ʼu hahaʼi ʼaē ʼe fia logo, pea mo te fai ʼo te ʼu ako Tohi-Tapu, moʼo lavaʼi ʼo te fai ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaia, ʼe tonu ke tou popoto ʼi te lautohi.
Tou Ako Ke Tou Popoto ʼi Te Faitohi
12. (a) He koʼe ʼe maʼuhiga te ako ʼaē ke tou popoto ʼi te faitohi lelei? (b) Koteā te tohi ʼaē ʼe lahi tokotahi?
12 Ko te lua fakatuʼutuʼu, ʼe tonu ke tokoni kia tatou te ako ʼaē ʼe fakafuafua lelei, ke tou popoto ʼi te faitohi. Ko te faitohi ʼe ina fakahā tatatou ʼu faʼahiga palalau pea mo tatatou ʼu manatu, pea ʼe ina toe taupau foki ke tologa te ʼu meʼa ʼaia. ʼI te ʼu sēkulō ki muʼa atu, ko te toko 40 kau tagata Sutea neʼe nātou tohi ʼi te papilusi peʼe ko te ʼu takaiga tohi te ʼu palalau ʼaē kua nātou faʼufaʼu te Tohi-Tapu ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua. (2 Timoteo 3:16) ʼE mahino papau ia ko te ʼu tohi ʼaia ʼe mole hona fakatatau ki muʼa atu! ʼE mahino ia neʼe takitaki e Sehova te ʼu hiki tohi ʼaē neʼe fai ʼo ʼuhiga mo te ʼu folafola taputapu lolotoga te ʼu sēkulō, ke feala ke aʼu mai kia tatou neʼe mole heʼeki hoko kiai he ʼu fetogi. ʼE mole tou loto fakafetaʼi koa la ki te fakatotonu ʼaē e te ʼAtua ke tohi tana ʼu folafola, ka mole ina tuku ke fakahoko ʼaki pe te ʼu palalau?—Vakaʼi ia Ekesote 34:27, 28.
13. Koteā te ʼu fakamoʼoni ʼe fakahā mai ai neʼe poto te kau Iselaelite ʼi te faitohi?
13 ʼI te ʼu temi ʼāfea, neʼe gata pe kia nātou ʼaē neʼe maʼu tuʼulaga, ohage ko te kau Sekelipa ʼi Mesopotamia pea mo Esipito, ʼaē neʼe popoto ʼi te lautohi pea mo te faitohi. ʼO mole hage ia ko te ʼu puleʼaga ʼaē, neʼe fakaloto mālohi ʼi Iselaele ia te hahaʼi fuli ke nātou popoto ʼi te lautohi pea mo te faitohi. Logope pe neʼe ko he ʼaluʼaga fakatātā te fakatotonu ʼaē ʼe tuʼu ia Teutalonome 6:8, 9, ʼaē ke tohi e te kau Iselaelite ʼi te ʼu fuga matapā ʼo tonatou ʼu ʼapi, ʼe hā ʼaki mai ai neʼe nātou popoto ʼi te faitohi. ʼI tanatou kei veliveli, neʼe akoʼi ki te ʼu fānau te faitohi. ʼE ʼui e te kau tagata ʼaē ʼe nātou sivi te faʼahi ʼaia, ko te kaletalio ʼo Kesele, ʼaē ʼe kau ki te ʼu tohi ʼāfea ʼa te kau Hepeleo, neʼe fakaʼaogaʼi moʼo fakagāueʼi te fakakaukau ʼa te tamasiʼi ʼaē ʼe ako.
14, 15. Koteā te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe lelei pea mo ʼaoga ke fakaʼaogaʼi ai te poto faitohi?
14 Kae ʼe lava feafeaʼi ke tou fakaʼaogaʼi te faitohi ʼi hona ʼaluʼaga ʼe lelei pea mo ʼaoga? ʼE mahino papau ia, ʼe feala ke tou fai te faʼahi ʼaia mo kapau ʼe tou tohi te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano, pea mo te ʼu fakatahi. Ko he tohi, tatau aipe peʼe “mole lahi te ʼu kupu” ʼaē neʼe tohi ai, ʼe feala ke ina fakaloto mālohiʼi he tahi ʼe mahaki pea ʼe feala ke fai ai he fakamālo ki te agalelei pea mo te tali kāiga ʼaē neʼe fai e he tēhina peʼe ko he tuagaʼane kia tatou. (1 Petelo 5:12) Kapau ko he tahi, ʼi te kokelekasio, kua mate he tahi neʼe ʼofa mamahi ai, ʼe feala ke kita “fakaloto fīmālieʼi” ia ia ʼaki he kiʼi tohi nounou pe ko he kate ʼe kita fai ki ai. (1 Tesalonika 5:14) Ko te tuagaʼane neʼe mate tana faʼe ʼi te kosea, neʼe ina fakamatala fēnei: “Neʼe faitohi mai toku kaumeʼa. Neʼe tokoni moʼoni kia ʼau te tohi ʼaia koteʼuhi neʼe feala ke ʼau toe lau tuʼumaʼu.”
15 Ko te tahi ʼaluʼaga lelei moʼo fakaʼaogaʼi te poto faitohi, ʼe ko te vikiʼi ʼo Sehova ʼaki he tohi ʼe tou fai moʼo faka mafola ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. ʼI ʼihi temi, e lagi ʼaoga ke tou fefaitohiʼaki mo te ʼu hahaʼi foʼou ʼaē ʼe nātou fia ʼiloʼi te moʼoni kae nonofo ʼi he ʼu potu mamaʼo. E lagi feala ke faigataʼa kia koutou hakotou ʼolo ʼo fai faka mafola ʼi te ʼu ʼapi, ʼuhi ko te mahaki. Lagi ko he tohi ʼe feala anai ke ina ʼui te meʼa ʼaē ʼe koutou ʼui anai ki he tahi ʼi te agamāhani.
16, 17. (a) Koteā te faʼifaʼitaki ʼe ina fakahā mai te maʼuhiga ʼo te faitohi moʼo foaki te fagonogono ʼo te Puleʼaga? (b) ʼE feala hakotou fakamatala he meʼa feiā neʼe hoko kia koutou?
16 Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼaenī. Ko te ʼu taʼu ki muʼa atu, neʼe fai e te Fakamoʼoni tana tohi, ʼo fai faka mafola ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga, ki te fafine vitua, ʼaē neʼe fakahā te mate ʼo tona ʼohoana ʼi te sulunale. Neʼe mole fai he tali ki tana tohi. Pea, ʼi Novepeli 1994, hili kiai taʼu e 21, neʼe maʼu e te Fakamoʼoni te tohi mai te taʼahine ʼo te fafine ʼaia. Neʼe tohi fēnei e te taʼahine:
17 “ ʼI ʼApelili 1973, neʼe koutou faitohi ki taku faʼe moʼo fakaloto fīmālieʼi ia ia ʼi te mate ʼo taku tāmai. ʼI te temi ʼaia neʼe ko toku taʼu hiva. Neʼe ako e taku faʼe te Tohi-Tapu, kae mole heʼeki liliu ko he kaugana ʼa Sehova. Kae ʼaki tana ako neʼe ʼau haʼu ai ki te moʼoni. ʼI te taʼu 1988, neʼe kamata taku ako Tohi-Tapu, hili ia taʼu e 15 ʼi tamatou ʼosi maʼu tau tohi. ʼI te ʼaho 9 ʼo Malesio 1990, neʼe ʼau papitema. ʼE ʼau loto fakafetaʼi ʼaupito ki tau tohi ʼaē neʼe ke fai kua hili kiai ni ʼu taʼu ki muʼa atu, pea ʼe ʼau fiafia ʼaupito ʼi te fakahā atu ko te ʼu pulapula ʼaē neʼe ke to, kua tuputupu ʼaki te tokoni ʼa Sehova. Neʼe foaki mai e taku faʼe tau tohi ke ʼau taupau, pea ʼe ʼau fia ʼiloʼi pe ko ai ia koe. ʼE ʼau fakaʼamu ʼe aʼu atu anai te tohi ʼaenī kia koe.” Ko te Fakamoʼoni ʼaē neʼe faitohi kua hili kiai ni ʼu taʼu, neʼe ina maʼu te tohi ʼa te taʼahine, ʼaē neʼe tuʼu ai tona tuʼasila pea mo tona numelo telefoni. Koutou fakakaukauʼi age muʼa te punamaʼuli ʼa te fafine ʼi te telefoni age ʼa te Fakamoʼoni—ʼaē ʼe kei faitohi pe ʼi te temi nei moʼo vaevae te ʼamanaki ʼo te Puleʼaga ki ʼihi!
Ko Te Tuputupu Fakaʼatamai, ʼi Te ʼu Aga ʼAē ʼe Tonu Ke Fai, Pea Mo Te Faʼahi Fakalaumālie
18. ʼI te ʼu temi faka Tohi-Tapu, neʼe feafeaʼi te tokakaga ʼa te ʼu mātuʼa ki te akoʼi fakaʼatamai ʼo tanatou ʼu fānau pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke nātou fai?
18 Ko te tolu fakatuʼutuʼu, ko he ako ʼe fakafuafua lelei, ʼe tonu ke tokoni kia tatou ke tou tuputupu fakaʼatamai pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke tou fai. ʼI te ʼu temi faka Tohi-Tapu, ko te akoʼi fakaʼatamai ʼo te fānau pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai, neʼe faka ʼuhiga ohage ko te maʼua ʼaē ʼe maʼuhiga age ʼi te ʼatu ʼu maʼua ʼaē neʼe foaki ki te ʼu mātuʼa. Neʼe mole gata pe te akoʼi ʼa te fānau ki te lautohi pea mo te faitohi, kae, ko te faʼahi ʼaē neʼe maʼuhiga tāfito, ko te akoʼi kia nātou te Lao ʼa te ʼAtua, ʼaē neʼe pipiki kiai te ʼu gāue fuli ʼaē neʼe nātou fai ʼi tonatou maʼuli. Koia, neʼe akoʼi age ai kia nātou tonatou ʼu maʼua faka lotu pea mo te ʼu pelesepeto ʼo ʼuhiga mo te ʼohoana, te ʼu felogoi faka famili, pea mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai ʼi te faʼahi ʼo te ʼu felāveʼi fakasino, ʼo toe feiā mo tonatou ʼu maʼua ki tonatou ʼu kāiga. Ko te taʼi ako ʼaia neʼe tokoni kia nātou ke nātou tuputupu ʼo mole gata pe ʼi tanatou tuputupu fakaʼatamai pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai, kae ke nātou toe tuputupu pe foki ʼi te faʼahi fakalaumālie.—Teutalonome 6:4-9, 20, 21; 11:18-21.
19. ʼE tou lava maʼu ʼifea te ako ʼaē ʼe ina fakahā mai kia tatou te ʼu lekula ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē ʼe lelei ke tou mulimuli kiai, pea mo tokoni kia tatou ke tou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie?
19 E feafeaʼi ia ʼaho nei? ʼE maʼuhiga ke tou ʼolo ʼo ako fakalelei. ʼE tokoni kia tatou ke tou tuputupu fakaʼatamai. Kae kofea ʼaē ʼe feala ke tou ʼolo kiai ke akoʼi ai kia tatou te ʼu aga ʼaē ʼe lelei ke tou mulimuli kiai, pea mo tokoni anai kia tatou ke tou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie? ʼI te kokelekasio faka Kilisitiano, ʼe feala hatatou kau ki te polokalama ʼo te ako faka teokalatike ʼaē ʼe mole feala ke maʼu ʼi he tahi potu ʼo te kele. ʼAki tatatou ako takitokotahi ia te Tohi-Tapu pea mo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu, ʼo feiā mo te ʼu akonaki ʼaē ʼe foaki mai ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano, ʼi te ʼu fakatahi lalahi, ʼe feala ke tou maʼu ai te ako maʼuhiga pea mo ina fakatuputupu tatou—te ako fakaʼatua—ʼaē ʼe mole totogi! Koteā ʼaē ʼe akoʼi mai kia tatou e te ako fakaʼatua?
20. Koteā ʼaē ʼe akoʼi mai kia tatou e te ako fakaʼatua, pea koteā te ʼu fua ʼaē ʼe tou maʼu mai ai?
20 ʼI te temi ʼaē ʼe tou ako ai te Tohi-Tapu, ʼe tou kamata ako te ʼu akonaki tāfito ʼo te Tohi-Tapu, ‘te ʼu akonaki ʼuluaki.’ (Hepeleo 6:1) ʼI tatatou haʼele ki muʼa, kua tou kai leva ki te “meʼa kai mālohi”—ʼaē ko te ʼu moʼoni loloto. (Hepeleo 5:14) Kae, ʼo laka age ʼi te ʼu meʼa ʼaia, ʼe tou ako te ʼu pelesepeto ʼo te aga faka lotu, ʼaē ʼe nātou akoʼi mai kia tatou te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo totatou maʼuli ohage ko te meʼa ʼaē ʼe loto kiai te ʼAtua. Ohage la, ʼe tou akoʼi te līaki ʼo te ʼu aga māhani pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe nātou ‘ ʼulihi te kakano,’ pea mo tou fakaʼapaʼapa ki te ʼuhiga pule, pea mo te sino ʼa te tagata pea mo te ʼu meʼa ʼa ʼihi. (2 Kolonito 7:1; Tito 3:1, 2; Hepeleo 13:4) ʼO hilifaki kiai, kua tou mahino ki te maʼuhiga ʼaē ke tou liliu ko ni ʼu hahaʼi ʼe agatonu pea mo faʼa gāue, pea mo te maʼuhiga ʼaē ke tou mulimuli ki te ʼu fakatotonu faka Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai ʼi te faʼahi ʼo te ʼu felāveʼi fakasino. (1 Kolonito 6:9, 10; Efesi 4:28) ʼI tatatou tuputupu ʼi te maʼuliʼi ʼo te ʼu pelesepeto ʼaia ʼi totatou maʼuli, ʼe tou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea ʼe loloto ai tatatou ʼu felogoi lelei pea mo te ʼAtua. Pea tahi ʼaē, ko tatatou aga faka lotu, ʼe ina fakaliliu tatou ko he ʼu hahaʼi lelei ʼo te fenua, ʼi te potu fuli pe ʼaē ʼe tou maʼuʼuli ai. Pea ʼe feala, ʼuhi ko te faʼahi ʼaia, ke uga ʼihi ke nātou faka kolōliaʼi te Matapuna ʼo te ako fakaʼatua, ia Sehova ʼAtua.—1 Petelo 2:12.
Ko He Ako ʼe ʼAoga Ki Te Maʼuli ʼo Te ʼAho Fuli
21. Koteā te ako ʼaoga ʼaē neʼe fai ki te fānau ʼi te ʼu temi faka Tohi-Tapu?
21 Ko te fā fakatuʼutuʼu ʼo he ako ʼe fakafuafua lelei, ʼe ko te foaki ki he tahi he ako ʼe ʼaoga ki te maʼuli ʼo te ʼaho fuli. ʼI te ʼu temi faka Tohi-Tapu, ko te ako ʼaē neʼe fai e te ʼu mātuʼa ki tana fānau, neʼe kau kiai he ako ʼe ʼaoga ki he gāue. Neʼe akoʼi ki te ʼu tamaliki fafine te ʼu gāue ʼo te loto fale. Ko te kapite fakaʼosi ʼo te tohi ʼo Tāʼaga Lea, ʼe ina fakahā mai ʼe lahi pea mo kehekehe te ʼu gāue ʼaia. Koia, neʼe popoto ai te ʼu taʼahine ʼi te tui, ʼi te fai lālāga, ʼi te kuka, pea mo tokakaga ki te ʼu gāue ʼo te loto fale, mo faifakatau, pea mo totogi pea mo fakatau tana ʼu koloā. Neʼe akoʼi ki te ʼu tamaliki tagata te gāue ʼo tanatou tāmai, te gāue kele peʼe ko te faifakatau koloā. Neʼe ako e Sesu te gāue ʼaē ko te tufuga ʼakau mai tana tāmai ʼaē neʼe taupau kia ia, ia Sosefo; koia, neʼe mole higoaʼi pe ia ia ko “te foha ʼo te tagata tufuga ʼakau,” kae neʼe toe higoaʼi ia ia ko “te tagata tufuga ʼakau.”—Mateo 13:55; Maleko 6:3.
22, 23. (a) ʼE tonu ki te ako ke ina teuteuʼi te ʼu fānau ki te faʼahi fea? (b) Koteā ʼaē ʼe tonu ke ina uga tatou mo kapau ʼe tou fia hoko atu tatatou ako, mokā ʼe ʼi ai hona ʼaoga?
22 ʼO toe feiā aipe, ia ʼaho nei, ʼe kau ki te ako ʼaē ʼe fakafuafua lelei, te teuteuʼi ʼo he tahi ke tokaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki te famili. Ko te ʼu palalau ʼa te ʼapositolo ko Paulo ʼaē ʼe tuʼu ia 1 Timoteo 5:8, ʼe fakahā ai ko te tokaga ʼaē ki te famili ʼe ko he maʼua maʼuhiga. Neʼe ina tohi fēnei: “ ʼIo, kapau ʼe mole tokaga he tahi ki tona ʼu kāiga, kae tāfito ia nātou ʼo tona loto fale, ʼe kua fakafisi ia ki te tui pea ʼe kovi age ia ʼi he tagata ʼe mole tui.” Koia, ʼe tonu anai ki te ako ke ina teuteuʼi te fānau ki te ʼu maʼua ʼaē ka nātou maʼu anai ʼi tonatou maʼuli, pea mo teuteuʼi nātou ke nātou liliu ko he ʼu hahaʼi ʼe nātou faʼa gāue ʼi te kolo ʼaē ʼe nātou nonofo ai.
23 Koteā te temi loaloaga ʼaē ʼe tonu ke tou fakaʼaogaʼi moʼo hoko atu tatatou ako? ʼE fakalogo te faʼahi ʼaia ki te fenua ʼaē ʼe tou nonofo ai. Kae kapau ʼe fakamaʼua, moʼo maʼu he gāue, ke mole gata pe takita ako ki te meʼa ʼaē ʼe kole e te puleʼaga, ʼe tonu ki te ʼu mātuʼa ke nātou tokoni ki tanatou ʼu fānau ke nātou fai he tonu ke lahi age tanatou ako, mo nātou fakafuafua te ʼu fua lelei pea mo te ʼu fua kovi ʼo te toe hoko atu ʼo te ʼu taʼi ako ʼaia. Kae, koteā ʼaē ʼe tonu ke ina uga he tahi ke hoko atu tana ako mokā ʼe ʼaoga? ʼE mahino papau ia ʼe mole tou fai te faʼahi ʼaia ʼuhi ko te ʼu koloā, te fia hā ʼo kita, peʼe ko te vikiviki. (Tāʼaga Lea 15:25; 1 Timoteo 6:17) Koutou manatuʼi te ako ʼaē neʼe tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu—ʼe tonu ke fakaʼaoga te ako moʼo vikiʼi ia Sehova. Kapau ʼe tou fili he tahi ako, ko te meʼa ʼaē ʼe tonu ke ina uga tatou ko te loto ʼaē ke tou maʼu te falā ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou, ke feala ai hatatou tauhi katoa kia Sehova ʼi te minisitelio faka Kilisitiano.—Kolose 3:23, 24.
24. Koteā te ako ʼaē neʼe tou maʼu mai ia Sesu, ʼe tonu ke tou manatuʼi tuʼumaʼu?
24 Koia, tou faiga ke tou maʼu he ako ʼe fakafuafua lelei. Tou fakaʼamu ke tou fakaʼaoga katoa te polokalama ako fakaʼatua, ʼaē ʼe foaki mai ʼi te kautahi ʼa Sehova. Pea ke tou manatuʼi tuʼumaʼu te ako maʼuhiga ʼaē neʼe tou maʼu mai ia Sesu Kilisito, te tagata faiako ʼaē ʼe mole hona tatau ʼi te kele, ke tou fakaʼaogaʼi te ako ʼaia, ke mole vikiʼi ia tatou, kae ke vikiʼi te Tagata Faiako Lahi tokotahi, ia Sehova ʼAtua!
Koteā Takotou Tali?
◻ Neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Sesu te ako ʼaē neʼe fai age kia ia?
◻ He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou ako ke tou popoto ʼi te lautohi lelei?
◻ ʼE feala ke tou fakaʼaogaʼi feafeaʼi tatatou poto faitohi moʼo vikiʼi ia Sehova?
◻ ʼE tokoni feafeaʼi mai te akonaki fakaʼatua kia tatou, ke tou tuputupu ʼi te faʼahi ʼo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea mo te faʼahi fakalaumālie?
◻ Koteā te ako ʼaoga ʼaē ʼe tonu ke kau ki he ako ʼe fakafuafua lelei?
[Talanoa ʼo te pasina 13]
Ko He Tokoni ʼe ʼAoga Ki Te Hahaʼi Faiako
ʼI te Fakatahi Faka Tisitilike “Tou Vikiviki Fakafiafia Ki Te ʼAtua” ʼaē neʼe fai lolotoga te taʼu 1995 pea mo te taʼu 1996, neʼe tā e te Sosiete Watch Tower te kaupepa lahi foʼou, ʼaē ko tona kupu tāfito “Les Témoins de Jéhovah et lʼinstruction.” ʼAki ni ʼu pasina e 32, pea mo te ʼu lanu, neʼe fai tāfito te kaupepa foʼou ʼaia maʼa te hahaʼi faiako. ʼO aʼu ki te temi nei, kua fakaliliu te kaupepa ʼaia ʼi te ʼu lea e 58.
He koʼe neʼe fai te kaupepa lahi maʼa te hahaʼi faiako? Ke tokoni kia nātou ke nātou mahino lelei ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe tui kiai te ʼu fānau ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Koteā ʼaē ʼe maʼu ʼi te kaupepa lahi ʼaia? ʼI te faigafua hakita mahino kiai pea mo fakaʼaluʼalu lelei, ʼe fakamahino e te kaupepa ʼaia tatatou manatu ki te ʼu taʼi fehuʼi ohage ko te hoko atu ʼo te ako, te ʼu ʼaho tupu pea mo te Po Tapu, pea mo te tauhi ki te fuka. ʼE toe fakahā lelei foki e te kaupepa lahi ʼaia ki te kau hahaʼi faiako, ʼe tou loto ʼo ʼuhiga mo tatatou fānau ke nātou gāue lelei ʼi te faleako, pea ʼe tou fia tokoni moʼoni ki te hahaʼi faiako, ʼo tou tokakaga fakalelei ki te ako ʼo tatatou ʼu fānau.
ʼE lava fakaʼaoga feafeaʼi ia te kaupepa lahi ʼaia? Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe teuteuʼi te kaupepa lahi ʼaia maʼa te hahaʼi faiako, tou tufa kia nātou, ki te kau tagata pule ʼo te faleako, pea mo ʼihi hahaʼi ʼaē ʼe gāue ʼi te faleako. Tou fakaʼamu ke tokoni te kaupepa foʼou ʼaia ki te hahaʼi faiako fuli, ke nātou mahino ki tatatou ʼu manatu pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou tui kiai, pea mo nātou mahino pe koʼe ʼi ʼihi temi ʼe mole tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fai. ʼE fakaloto mālohiʼi te ʼu mātuʼa ke nātou fakaʼaogaʼi te kaupepa lahi ʼaia moʼo fakatafito kiai he fai palalau mo te hahaʼi ʼaē ʼe faiako ki tanatou fānau.
[Paki ʼo te pasina 10]
ʼI te Iselaele ʼāfea, neʼe maʼuhiga ʼaupito te ako