Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • w98 1/12 p. 8-13
  • ʼE Fehiʼaʼinaʼi Nātou ʼUhi Ko Tanatou Tui

Aucune vidéo n'est disponible pour cette sélection.

Il y a eu un problème lors du chargement de la vidéo.

  • ʼE Fehiʼaʼinaʼi Nātou ʼUhi Ko Tanatou Tui
  • Te Tule Leʼo—1998
  • Manatu Tafito
  • He Tahi ʼu Alatike
  • Te “Totogi” ʼo Takita Liliu Ko He Tisipulo ʼa Sesu
  • Neʼe Nātou Loto Fehiʼa Pea Neʼe Fehiʼaʼinaʼi Nātou
  • Te Kau ʼUluaki Kilisitiano​—Ko Ai ʼAē Neʼe Fehiʼa Kia Nātou?
  • Te ʼu ʼUluaki Kilisitiano​—He Koʼe Neʼe Fehiʼaʼinaʼi e Te Kau Loma?
  • Ko Te Mole Fia Fakatō Laloʼi ʼo Te Tui!
    Te Tule Leʼo—1993
  • Ko Te Kau Kilisitiano Mo Te Sosiete Fakatagata ʼo Te Temi Nei
    Te Tule Leʼo—1993
  • Tou Fakamahino Tatatou Tui
    Te Tule Leʼo—1998
  • Ko Te Kau Kilisitiano ʼo Te Temi Muʼa Pea Mo Te Malamanei
    Te Tule Leʼo—1993
Hoko Atu
Te Tule Leʼo—1998
w98 1/12 p. 8-13

ʼE Fehiʼaʼinaʼi Nātou ʼUhi Ko Tanatou Tui

“ ʼE fehiʼaʼinaʼi anai koutou e te hahaʼi fuli ʼuhi ko toku huafa.”​—Mateo 10:22.

1, 2. ʼE feala koa hakotou fakamatala he ʼu meʼa neʼe hoko ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼuhi ko tanatou maʼuliʼi tanatou tui?

NEʼE puke tuʼa hogofulu-ma-lua te tagata faifakatau agatonu ʼi te motu ʼo Kelete, pea neʼe fakamāuʼi liuliuga ʼi te ʼu telepinale ʼo Heleni. ʼI tona fakakatoa, neʼe laka ia taʼu e ono tana nofo pilisoni, pea neʼe mole feala ke fesioʼaki mo tona ʼohoana pea mo tana ʼu tamaliki e toko nima. ʼI Saponia, neʼe fakamavae ʼi te faleako te tūpulaga ʼe taʼu 17, logope la neʼe lelei tokotahi tana aga ʼi te tamaliki ako e 42 ʼo tana kalasi. ʼI Falani, neʼe ʼi ai te ʼu hahaʼi neʼe fakamavae ʼi tanatou gāue, logope la neʼe nātou ʼiloa ko he kau gāue lelei pea mo tokaga lelei ki tanatou gāue. Koteā te pikipikiga ʼo te ʼu meʼa ʼaia?

2 Ko te ʼu hahaʼi fuli ʼaia ʼe ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Koteā te “meʼa kovi” ʼaē neʼe nātou fai? ʼI tona fakahagatonu, ʼe tupu ʼuhi ko tanatou maʼuliʼi tanatou tui. ʼI tana mulimuli ki te ʼu akonaki ʼa Sesu Kilisito, ko te tagata faifakatau ʼaē neʼe tou talanoa ki ai, neʼe ina faka mafola tana tui ki te hahaʼi. (Mateo 28:19, 20) Neʼe fakatūʼa tāfito te tagata ʼaia e te lao ʼāfea Keleka, ʼaē ʼe ina ʼui ʼe ko he hala mamafa te fakatafoki ʼo te hahaʼi. Neʼe fakamavae te tūpulaga ako he neʼe fakafisi tona leʼo ʼo loto ʼaē neʼe akoʼi ʼaki te Tohi-Tapu, ke kau ki te faigaoʼi ʼaē ko te kendo (ko te faigaoʼi ʼo te kau Saponia ʼaē ʼe fai ʼaki te ʼu kauʼi kofe). (Isaia 2:4) Pea ʼi Falani, neʼe fakahā kia nātou ʼaē neʼe fakamavae ʼi tanatou gāue tona tupuʼaga, heʼe ko nātou ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.

3. He koʼe ʼe tahitahiga te gaohi koviʼi ʼa te hahaʼi ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?

3 Ko te ʼu mamahi ʼaia neʼe toe hoko foki ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi ʼihi fenua ʼi te ʼu temi pe ʼaenī. Kae ki te tokolahi ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe tahitahiga tonatou gaohi koviʼi e te hahaʼi. ʼE ʼiloa te hahaʼi ʼa Sehova ʼi te malamanei heʼe lelei tanatou aga​—pea ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo te mole fia gaohi koviʼi ʼo nātou e te hahaʼi. (1 Petelo 2:​11, 12) ʼE mole nātou fonofono ke nātou agatuʼu peʼe nātou agakovi. (1 Petelo 4:​15) Kae ʼe nātou faiga ke nātou mulimuli ki te tokoni ʼa te Tohi-Tapu, ke nātou ʼuluaki fakalogo ki te ʼAtua, pea lua leva ki te ʼu puleʼaga. ʼE nātou totogi te ʼu tukuhau ʼaē ʼe fakamaʼua e te lao pea mo nātou faiga ke nātou “tokalelei mo te tagata fuli pe.” (Loma 12:18; 13:​6, 7; 1 Petelo 2:​13-​17) ʼI tanatou gāue ʼaē ko te akoʼi ʼo te Tohi-Tapu, ʼe nātou fakaloto mālohiʼi te hahaʼi ke nātou fakaʼapaʼapa ki te lao, mo te ʼu maʼua ʼo te maʼuli faka famili, pea mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai. ʼE lahi te ʼu puleʼaga ʼe nātou talanoa lelei ʼo ʼuhiga mo nātou, heʼe ko he ʼu hahaʼi ʼe nātou fakaʼapaʼapa ki te lao. (Loma 13:3) Kae ohage ko tona fakahā ʼi te ʼuluaki palakalafe, ʼi ʼihi temi neʼe lahi te ʼu fakataga ʼaē neʼe fai kia nātou​—ʼi ʼihi fenua neʼe tapuʼi e te puleʼaga tanatou gāue. ʼE tonu koa ke tou punamaʼuli ʼi te faʼahi ʼaia?

Te “Totogi” ʼo Takita Liliu Ko He Tisipulo ʼa Sesu

4. Ohage ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu, koteā ʼaē ʼe feala ke hoko ki he tahi ʼe liliu ko hana tisipulo?

4 Neʼe fakamahino lelei e Sesu Kilisito te faka ʼuhiga ʼo te liliu ʼa he tahi ko hana tisipulo. Neʼe ina ʼui fēnei ki tana ʼu tisipulo: “Ko he tagata kaugana ʼe mole lahi ake ia ʼi tona pule. Kapau neʼe nātou fakatagaʼi ʼau, pea ʼe nātou fakatagaʼi anai mo koutou.” Neʼe fehiʼaʼinaʼi ia Sesu, ka “mole hona tupuʼaga.” (Soane 15:18-​20, 25; Pesalemo 69:4; Luka 23:22) Neʼe tonu ke hoko te faʼahi ʼaia ki tana ʼu tisipulo​—ke fakafeagai te hahaʼi kia nātou ka mole hona tupuʼaga. Neʼe tuʼa lahi tana fakatokagaʼi age kia nātou: “ ʼE fehiʼaʼinaʼi anai koutou.”​—Mateo 10:22; 24:9.

5, 6. (a) He koʼe neʼe uga e Sesu ia nātou ʼaē ka liliu ko hana ʼu tisipulo ke nātou “fakafuafua te totogi”? (b) He koʼe ʼe mole tonu ke tou punamaʼuli mokā hoko he ʼu fakafeagai kia tatou?

5 Koia neʼe uga e Sesu ia nātou ʼaē ʼe fia liliu ko hana ʼu tisipulo ke nātou “fakafuafua te totogi” ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. (Luka 14:28, Revised Standard Version) Koteā tona tupuʼaga? ʼE mole gata pe ki tanatou filifili ʼaē peʼe nātou liliu anai ko hana ʼu tisipulo peʼe kailoa, kae ʼe toe maʼua foki ke nātou fakahoko te ʼu gāue ʼaē ʼe tonu ke fai e he tisipulo. ʼE tonu ke tou teuteu ke tou kātakiʼi te ʼu ʼahiʼahi peʼe ko te ʼu faigataʼaʼia fuli ʼaē ʼe pipiki ki tatatou pilivilesio ʼaia. (Luka 14:27) ʼE mole he tahi ʼe ina fakakinauʼi tatou ke tou tauhi kia Sehova, ʼi totatou ʼuhiga tisipulo ʼa Kilisito. ʼE ko he tonu neʼe tou fai e tatou totonu; pea ʼe ko he tonu ʼe tou fai he kua tou mālama ki te faʼahi ʼaia. Kua tou ʼiloʼi, ʼo hilifaki ki te ʼu tapuakina ʼaē ka tou maʼu anai ʼi tatatou ʼu felogoi mo te ʼAtua, ʼe “fehiʼaʼinaʼi” anai tatou. Koia ʼe mole tou punamaʼuli mokā fakafeagai te hahaʼi kia tatou. Kua tou “fakafuafua te totogi,” pea kua tou ʼiloʼi te ʼu fua ʼaē ka tou maʼu ai.​—1 Petelo 4:​12-​14.

6 He koʼe koa ko ʼihi hahaʼi, pea mo ʼihi puleʼaga, ʼe nātou fakafeagai ki te kau Kilisitiano moʼoni? Moʼo tali kiai, ʼe ʼaoga anai ke tou vakaʼi te ʼu kūtuga lotu e lua ʼo te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi. Neʼe fehiʼaʼinaʼi te ʼu kūtuga ʼaia e lua​—kae neʼe kehekehe te ʼu meʼa ʼaē neʼe tupu ai tonā fehiʼaʼinaʼi.

Neʼe Nātou Loto Fehiʼa Pea Neʼe Fehiʼaʼinaʼi Nātou

7, 8. Koteā te ʼu akonaki ʼaē neʼe hā ai te fehiʼa ʼa te kau Sutea ki te kau Senitile, pea neʼe malave feafeaʼi te faʼahi ʼaia ki te aga ʼa te kau Sutea?

7 ʼI te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi, neʼe puleʼi Iselaele e te kau Loma, pea ko te Lotu Faka Sutea, te tuʼu faka lotu ʼo te kau Sutea, neʼe takitaki e te hahaʼi aga fefeka, ko te kau sekelipa pea mo te kau Faliseo. (Mateo 23:​2-4) Neʼe fakaʼaogaʼi e te kau takitaki agamālohi ʼaia te Lao ʼa Moisese ʼaē ʼe ina ʼui ke nātou mavae mai te ʼu puleʼaga, ʼo nātou fakamaʼua ai ki te hahaʼi ke nātou fehiʼa ki te hahaʼi ʼaē neʼe mole ko he kau Sutea. ʼAki te temi, neʼe nātou fakatuʼu ai te lotu neʼe fehiʼa ki te kau Senitile pea neʼe tupu ai mo te fehiʼaʼinaʼi ʼo nātou e te kau Senitile.

8 Neʼe mole faigataʼa ki te kau takitaki Sutea tanatou uga te hahaʼi ke nātou fehiʼa ki te kau Senitile, koteʼuhi ʼi te temi ʼaia, ko te kau Sutea neʼe nātou faka ʼuhiga te kau Senitile ko he ʼu hahaʼi aga fakalialia. Neʼe akoʼi e te kau takitaki lotu ke mole nofo tokotahi he fafine Sutea mo he kau Senitile, heʼe ko he ʼu hahaʼi “ ʼe ʼui ʼe nātou fai te ʼu aga heʼeʼaoga.” Neʼe mole tonu “ke nofo tokotahi [he tagata Sutea] mo nātou heʼe ʼui ʼe ko he ʼu hahaʼi fai fakapō.” Neʼe mole feala ke fakaʼaogaʼi e he Sutea te huʼa pipi ʼaē neʼe tatau e he Senitile, mo kapau neʼe mole sio mata ki tona fai. ʼAki te fakaneke ʼo tanatou kau takitaki, neʼe fakamamaʼo ai te kau Sutea mai te kau Senitile pea mo nātou agakovi ʼaupito kia nātou.​—Vakaʼi ia Soane 4:9.

9. Neʼe koteā te ʼu fua ʼo te akonaki ʼa te kau takitaki Sutea ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē neʼe mole ko he kau Sutea?

9 Ko te ʼu akonaki ʼaia ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē neʼe mole Sutea, neʼe mole tokoni ia ki te felogoi lelei ʼa te kau Sutea pea mo te kau Senitile. Neʼe tupu ai te fehiʼa ʼaupito ʼa te kau Senitile ki te kau Sutea. Ko te tagata fai hisitolia Loma ko Tacite (neʼe tupu ʼi te taʼu 56 ʼo totatou temi) neʼe ina ʼui ʼo ʼuhiga mo te kau Sutea, “neʼe nātou fehiʼa ki te malamanei katoa ohage ko hanatou ʼu fili.” Neʼe toe ʼui e Tacite neʼe akoʼi age ki te kau Senitile ʼaē neʼe liliu ko he kau poloselite Sutea, ke nātou fakafisi ki tonatou fenua pea ke nātou fehiʼa ki tonatou famili pea mo tonatou ʼu kaumeʼa. Neʼe kātakiʼi e te kau Loma te kau Sutea he neʼe kua fakamataku tanatou liliu ʼo kaugamālie ʼaupito. Kae ʼi te agatuʼu ʼo te kau Sutea ʼi te taʼu 66 ʼo totatou temi, neʼe tauʼi ai nātou e te kau Loma, ʼo iku ai ki te maumauʼi ʼo Selusalemi ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi.

10, 11. (a) ʼO mulimuli ki te Lao ʼa Moisese, koteā te aga neʼe tonu ke maʼu e te kau Iselaelite ki te kau matāpule? (b) Koteā te ʼaoga kia tatou ʼo te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te Lotu Faka Sutea?

10 Koteā koa te kehekehe ʼo te faʼahiga manatu ʼaia ʼo ʼuhiga mo te kau matāpule pea mo te faʼahiga tauhi ʼaē neʼe fakamaʼua e te Lao ʼa Moisese? Neʼe fakaloto mālohiʼi e te Lao ke fakamamaʼo te kau Iselaelite mai te ʼu puleʼaga, moʼo puipui ʼo nātou, kae tāfito moʼo puipui tanatou tauhi maʼa. (Sosue 23:​6-8) Kae neʼe fakamaʼua e te Lao ke nātou agalelei ki te kau matāpule pea ke mole nātou fakapalatahi, pea ke nātou aga fakakāiga kia nātou​—mo kapau neʼe mole nātou talagataʼa ki te ʼu lao ʼo Iselaele. (Levitike 24:22) ʼI tanatou fakamamaʼo mai te manatu fakapotopoto ʼaē neʼe maʼu ʼi te Lao ʼo ʼuhiga mo te kau matāpule, neʼe fakatupu e te kau takitaki lotu Sutea te tauhi neʼe ina fakaneke ke nātou fehiʼa ki te kau matāpule pea neʼe tupu ʼaki ai tonatou fehiʼaʼinaʼi. Moʼo fakaʼosi, neʼe mole kei ʼofa ia Sehova ki te puleʼaga Sutea ʼo te ʼuluaki sēkulō.​—Mateo 23:38.

11 ʼE ʼaoga koa te faʼahi ʼaia kia tatou? Ei! Ko tatatou ʼui ʼaē ʼe tou faitotonu, mo tatatou fialahi, ʼo tou meʼa noaʼi ia nātou ʼaē ʼe mole lotu tahi mo tatou, ʼe mole ʼalutahi mo te tauhi maʼa ʼaia ʼa Sehova, pea ʼe mole ina leleiʼia. Tou vakaʼi te kau Kilisitiano agatonu ʼo te ʼuluaki sēkulō. Neʼe mole nātou fehiʼa ki te hahaʼi ʼaē neʼe mole ko he kau Kilisitiano, peʼe nātou agatuʼu ki Loma. Kae neʼe “fehiʼaʼinaʼi nātou.” Koteā tona tupuʼaga? Pea ko ai ʼaē neʼe fehiʼa kia nātou?

Te Kau ʼUluaki Kilisitiano​—Ko Ai ʼAē Neʼe Fehiʼa Kia Nātou?

12. E feafeaʼi te fakahā lelei mai e te Tohi-Tapu te loto ʼaē ʼa Sesu ke maʼu e tana ʼu tisipulo he manatu fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe mole ko he kau Kilisitiano?

12 Neʼe hā lelei ʼi te ʼu akonaki ʼa Sesu tana loto ʼaē ke maʼu e tana ʼu tisipulo he manatu fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē neʼe mole ko he kau Kilisitiano. ʼI te tahi faʼahi, neʼe ina ʼui ʼe tonu ke mavae tana ʼu tisipulo mai te mālama​—ko tona faka ʼuhiga, ke mole nātou fai te ʼu aga ʼaē ʼe fakafeagai ki te faitotonu ʼa Sehova. Neʼe mole tonu ke nātou kau ki te ʼu tau pea mo te ʼu meʼa faka politike. (Soane 17:14, 16) ʼI te tahi faʼahi, neʼe mole ina uga te hahaʼi ke nātou fehiʼa kia nātou ʼaē neʼe mole ko he kau Kilisitiano, he neʼe ʼui e Sesu ki tana ʼu tisipulo ke nātou ‘ ʼofa ki ʼonatou fili.’ (Mateo 5:​44) Neʼe uga fēnei te kau Kilisitiano e te ʼapositolo ko Paulo: “Kapau ʼe fia kai tokotou fili, pea koutou foaki age hana meʼa kai; kapau ʼe fia ʼinu, pea koutou foaki age hana meʼa ʼinu.” (Loma 12:20) Tahi ʼaē meʼa, neʼe ina ʼui ki te kau Kilisitiano ke nātou “fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi fuli pe.”​—Kalate 6:​10.

13. He koʼe neʼe mālohi te fakafeagai ʼa te kau takitaki lotu Sutea ki te ʼu tisipulo ʼa Kilisito?

13 Kae mole fualoa pea neʼe “fehiʼaʼinaʼi” te kau tisipulo ʼa Kilisito e te ʼu kūtuga e tolu. ʼUluaki, neʼe ko te kau takitaki lotu Sutea. Neʼe mole fakapunamaʼuli te fakatokagaʼi vave e te hahaʼi ia te kau Kilisitiano! Neʼe mulimuli te kau Kilisitiano ki he ʼu pelesepeto māʼoluga ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea neʼe nātou maʼuli agatonu, pea neʼe nātou tala mālohi te logo neʼe feala ke falala kiai te hahaʼi. Ko te tokolahi neʼe nātou līaki te Lotu Faka Sutea pea nātou hū ki te Lotu Faka Kilisitiano. (Gāue 2:​41; 4:4; 6:7) Ki te kau takitaki lotu Sutea, ko te ʼu tisipulo Sutea ʼa Sesu neʼe ko he kau ʼaposita! (Vakaʼi ia Gāue 13:45.) ʼI te manatu ʼa te kau takitaki loto ʼita ʼaia, neʼe meʼa noaʼi e te Lotu Faka Kilisitiano tanatou ʼu talatisio. Pea ina toe meʼa noaʼi mo tanatou manatu ʼo ʼuhiga mo te kau Senitile! Talu mai te taʼu 36 ʼo totatou temi, neʼe liliu ai te kau Senitile ko he kau Kilisitiano, ʼo nātou tui pea mo nātou maʼu tatau te ʼu pilivilesio ʼaē neʼe maʼu e te kau Sutea Kilisitiano.​—Gāue 10:34, 35.

14, 15. (a) He koʼe koa neʼe fehiʼa te kau lotu pagani ki te kau Kilisitiano? Koutou fakahā he faʼifaʼitaki. (b) Ko ai te tolu kūtuga ʼaē neʼe fehiʼa ki te ʼu ʼuluaki Kilisitiano?

14 Lua, neʼe fehiʼaʼinaʼi te kau Kilisitiano e te hahaʼi lotu pagani. Ohage la, ʼi te Efesi ʼāfea, neʼe lahi te paʼaga ʼaē neʼe maʼu ʼi te faʼu ʼo te ʼu fakatātā siliva ʼo te ʼatua fafine ko Alatemise. Kae neʼe tokolahi te kau Efesi neʼe nātou tali te logo ʼaē neʼe faka mafola e Paulo ʼi te kolo ʼaia, pea nātou līaki te tauhi ʼo Alatemise. Neʼe fua kovi te fai faka mafola ʼaia ki tanatou faifakatau, koia neʼe fakatupu maveuveu ai te hahaʼi tufuga ukamea. (Gāue 19:24-​41) Neʼe toe hoko te meʼa feiā ʼi te kua mafola ʼo te Lotu Faka Kilisitiano ʼi Pitinia (te potu tokelau pea mo hihifo ʼo Tulukia). Mole fualoa ʼi te kua ʼosi tohi katoa ʼo te Tauhi Foʼou, neʼe tala ki te kovana ʼo Pitinia, ko Pline le Jeune, kua lāvaki te ʼu fale lotu pagani pea mole kei lahi te fakatau ʼo te meʼa kai maʼa te ʼu manu ʼaē neʼe sakilifisioʼi pea mo te ʼu tamapua. (Hepeleo 10:​1-9; 1 Soane 5:​21) Koia ko te mafola ʼo te Lotu Faka Kilisitiano neʼe fua kovi ki te paʼaga ʼaē neʼe maʼu ʼaki te tauhi pagani, pea neʼe lave te faʼahi ʼaia ki te hahaʼi faifakatau koloā pea mo tanatou paʼaga.

15 Tolu, neʼe “fehiʼaʼinaʼi” te kau Kilisitiano e te hahaʼi ʼaē neʼe tauhi ki te puleʼaga ʼo Loma. ʼI te kamata, neʼe manatu e te kau Loma ko te kau Kilisitiano ʼe ko he kiʼi kūtuga faka lotu veliveli pea ʼe ko he ʼu hahaʼi ʼe tauhi fakavale ki tanatou lotu. Kae ʼaki te temi, neʼe liliu ko he hala mamafa te tala ʼa he tahi ko ia ʼe ko he Kilisitiano, he neʼe fakatūʼa ki te mate. He koʼe koa neʼe fakatagaʼi te kau Kilisitiano agatonu pea mo matehi nātou?

Te ʼu ʼUluaki Kilisitiano​—He Koʼe Neʼe Fehiʼaʼinaʼi e Te Kau Loma?

16. Koteā te ʼu faʼahi ʼo te mālama ʼaē neʼe mole kau ai te kau Kilisitiano, pea he koʼe neʼe mole leleiʼia nātou e te kau Loma?

16 ʼUluaki, neʼe fehiʼaʼinaʼi te kau Kilisitiano ʼi Loma he neʼe nātou maʼuliʼi tanatou lotu. Ohage la, neʼe mole nātou kau ki te ʼu tau pea mo te ʼu meʼa faka politike ʼo te mālama. (Soane 15:19) Koia neʼe mole nātou fai he gāue neʼe pipiki ki te politike, pea neʼe mole nātou solia. ʼE ʼui fēnei e te tagata fai hisitolia ko August Neander, neʼe “nātou hage ko he ʼu hahaʼi kua mamate ia mata ʼo te malamanei, pea neʼe mole honatou ʼaoga ki te ʼu faʼahi kehekehe ʼo te maʼuli.” Tahi ʼaē meʼa, ʼi tanatou mole kau ki te mālama neʼe nātou tekeʼi ai te agakovi ʼo te mālama aga fakahehema ʼo Loma. ʼE fakamahino fēnei e te tagata fai hisitolia ko Will Durant: “Ko te ʼu kautahi faka Kilisitiano veliveli, ʼaki tanatou aga faka lotu pea mo tanatou aga fakapoipoi, neʼe tupu ʼaki ai te lotohoha ʼo te mālama pagani ʼaē neʼe holi ki te ʼu fakafiafia.” (1 Petelo 4:​3, 4) ʼI te fakatagaʼi pea mo te matehi ʼo te kau Kilisitiano, neʼe lagi faiga te kau Loma ke mole fakatupu hoha te kau Kilisitiano ʼaia kia nātou.

17. Koteā ʼaē ʼe hā ʼaki mai neʼe fua lelei te fai faka mafola ʼa te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō?

17 Ko te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō neʼe nātou faka mafola ʼaki he loto faiva te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua. (Mateo 24:14) ʼI te lagi taʼu 60 ʼo totatou temi, neʼe feala ke ʼui e Paulo ʼo ʼuhiga mo te logo lelei, neʼe kua “faka mafola ʼi te ʼu meʼa katoa ʼaē neʼe fakatupu ʼi te lalo lagi.” (Kolose 1:​23) ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼuluaki sēkulō, ko te ʼu tisipulo ʼa Sesu neʼe nātou fai te tahi ʼu tisipulo ʼi te Puleʼaga katoa ʼo Loma​—ʼi Asia, mo Eulopa, pea mo Afelika! ʼO feiā mo ʼihi hahaʼi ʼo “te loto fale ʼo Sesale” neʼe nātou liliu ko he kau Kilisitiano.a (Filipe 4:​22) Ko te fai faka mafola lahi ʼaia neʼe tupu ʼaki ai tonatou fehiʼaʼinaʼi. ʼE ʼui fēnei e Neander: “Neʼe tuputupu tuʼumaʼu aipe te Lotu Faka Kilisitiano ʼi te hahaʼi maʼu tuʼulaga kehekehe, pea neʼe lave kovi ki te lotu ʼo te puleʼaga.”

18. He koʼe neʼe mole leleiʼia e te puleʼaga ʼo Loma te tauhi ʼa te kau Kilisitiano kia Sehova tokotahi pe?

18 Ko te kau tisipulo ʼa Sesu neʼe nātou tauhi kia Sehova tokotahi pe. (Mateo 4:​8-​10) Ko te lagi faʼahi ʼaia ʼo tanatou tauhi ʼaē neʼe tupu tāfito ai te fehiʼaʼinaʼi ʼo nātou ʼi Loma. Neʼe tali e te kau Loma te tahi ʼu lotu, mo kapau ko te hahaʼi ʼo te ʼu lotu ʼaia, neʼe nātou toe atolasio foki ki te hau. Ko te kau ʼuluaki Kilisitiano neʼe mole feala ke nātou fai te tauhi ʼaia. Neʼe nātou ʼiloʼi neʼe tonu ke nātou fakalogo kia Sehova ʼAtua, te pule ʼaē ʼe māʼoluga age ʼi te pule ʼo Loma. (Gāue 5:​29) Koia, neʼe manatu ai e te hahaʼi, ko te Kilisitiano ʼe fakafeagai ki te puleʼaga, tatau aipe pe neʼe ina tuku he faʼifaʼitaki lelei ʼi te tahi ʼu faʼahi ʼo tona maʼuli.

19, 20. (a) Ko ai tāfito ʼaē neʼe nātou fai te ʼu tuʼuga fasituʼu ʼaē neʼe mafola ʼo ʼuhiga mo te kau Kilisitiano? (b) Koteā te ʼu tukugakovi hala ʼaē neʼe fai ki te kau Kilisitiano?

19 Neʼe ʼi ai te tahi tupuʼaga ʼo te “fehiʼaʼinaʼi” ʼo te kau Kilisitiano agatonu ʼi Loma: ko te tui ʼa te hahaʼi ki te ʼu tuʼuga fasituʼu ʼaē neʼe fai ʼo ʼuhiga mo nātou, ʼuhi neʼe fakaneke tāfito e te kau takitaki lotu Sutea. (Gāue 17:​5-8) ʼI te lagi taʼu 60 peʼe 61 ʼo totatou temi, ʼi te atalitali ʼa Paulo ʼi Loma ki tona fakamāuʼi e te Tuʼi ko Nelone, neʼe ʼui fēnei e te kau takitaki Sutea ʼo ʼuhiga mo te kau Kilisitiano: “ ʼE moʼoni ʼo ʼuhiga mo te magaʼi lotu ʼaia, ʼe mātou ʼiloʼi ʼi te ʼu potu fuli pe ʼe palalau fakafeagai te hahaʼi kiai.” (Gāue 28:22) ʼE mahino papau ia, neʼe lagi logo ia Nelone ki te ʼu fakamatala loi ʼaia ʼo ʼuhiga mo nātou. ʼI te taʼu 64 ʼo totatou temi, ʼi tona tukugakoviʼi ʼo ʼuhiga mo te vela ʼaē neʼe maumau ai ia Loma, ʼe ʼui neʼe tukugakoviʼi e Nelone te kau Kilisitiano, ʼo ina ʼui ʼe ko nātou ʼaē neʼe nātou tutu te kolo ʼo Loma. Neʼe tupu ai te ʼu fakataga fakamataku moʼo matehi te kau Kilisitiano.

20 Ko te ʼu tukugakovi hala ʼaē neʼe fai ki te kau Kilisitiano, neʼe tautau fai ʼaki te ʼu loi pea mo te mahino hala ʼa te hahaʼi ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe nātou tui kiai. Mai tona ʼuhiga ʼaē neʼe nātou tauhi ki te ʼAtua pe e tahi pea mole nātou atolasio ki te hau, koia neʼe lau ai neʼe mole nātou tui ki he ʼAtua. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼi he loto fale, ko nātou ʼaē ʼe mole ko he kau Kilisitiano neʼe nātou fakafeagai kia nātou ʼaē neʼe Kilisitiano, koia neʼe tukugakoviʼi ai te kau Kilisitiano ʼo ʼui ʼe nātou fakamavetevete te ʼu famili. (Mateo 10:21) Neʼe ʼui neʼe ko he ʼu hahaʼi kai tagata, pea ʼe fakahā e ʼihi ʼu tohi, neʼe fakatafito te tukugakovi ʼaia ki tanatou mahino hala ki te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi te Taumafa ʼo te ʼAliki.​—Mateo 26:26-​28.

21. Koteā te ʼu tupuʼaga e lua ʼaē neʼe “fehiʼaʼinaʼi” ai te kau Kilisitiano?

21 Koia, neʼe “fehiʼaʼinaʼi” te kau Kilisitiano e te kau Loma ʼuhi ko te ʼu faʼahi ʼaenī e lua: (1) tanatou ʼu akonaki ʼaē neʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu pea mo tanatou aga, pea (2) mo te ʼu tukugakovi hala ʼaē neʼe fai kia nātou. Neʼe mole he fakatafito moʼoni ʼo te ʼu fakafeagai ʼa te hahaʼi, kae neʼe ko tanatou fakatuʼutuʼu pe e tahi​—ke nātou molehi te Lotu Faka Kilisitiano. ʼE mahino ia, ko nātou ʼaē neʼe nātou fakatupu moʼoni te fakatagaʼi ʼo te kau Kilisitiano, neʼe ko he kau fakafeagai ʼe mālohi age ʼi te tagata, ko he ʼu laumālie fakapulipuli pea mo agakovi.​—Efesi 6:​12.

22. (a) Koteā te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe hā ai ʼe faiga te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou “fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi fuli pe”? (Vakaʼi te talanoa ʼi te pasina 11.) (b) Koteā te ʼu fehuʼi ʼaē ka tali anai kiai te alatike ʼaē ka hoa mai?

22 Ohage ko te kau ʼuluaki Kilisitiano, ʼe “fehiʼaʼinaʼi” te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo te temi ʼaenī, ʼi te ʼu fenua kehekehe. Kae ko nātou, ʼe mole nātou fehiʼa ki te hahaʼi ʼaē ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova; pea ʼe mole nātou fakatupu he agatuʼu ki te ʼu puleʼaga. Kailoa, kae ʼe ʼiloa nātou ʼi te malamanei katoa, ʼuhi ko tanatou ʼofa moʼoni ʼaē ʼe mole ina tokagaʼi tonatou ʼu faʼahi faka sosiale, pea mo te faʼahi ʼo te lanu. Kae he koʼe koa ʼe fakatagaʼi nātou? Pea e feafeaʼi tanatou tali ki te ʼu fakafeagai ʼaia? ʼE tou tali anai ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai.

[Nota ʼi te lalo pasina]

a Ko te kupuʼi palalau te “loto fale ʼo Sesale” ʼe mole faka ʼuhiga ki te famili ʼo Nelone, ʼaē neʼe pule ʼi te temi ʼaia. Kae ʼe lagi faka ʼuhiga ki te hahaʼi kaugana pea mo nātou takitaki, ʼaē neʼe lagi nātou fai he ʼu gāue ʼi te loto fale maʼa te famili ʼaia pea mo te hahaʼi gāue, ohage ko te kuka pea mo te fakamaʼa.

ʼE Feafeaʼi Anai Hakotou Tali?

◻ He koʼe neʼe uga e Sesu ia nātou ʼaē neʼe fia liliu ko hana ʼu tisipulo ke nātou fakafuafua lelei te faʼahi ʼaia?

◻ Neʼe malave feafeaʼi ki te Lotu Faka Sutea te manatu ʼaē ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼaē neʼe mole Sutea, pea koteā ʼaē ʼe tou ako mai te faʼahi ʼaia?

◻ Ko ai te ʼu kūtuga e tolu ʼaē neʼe nātou fakafeagai ki te ʼu ʼuluaki Kilisitiano agatonu?

◻ Koteā te ʼu tupuʼaga tāfito ʼo te “fehiʼaʼinaʼi” e te kau Loma te kau ʼuluaki Kilisitiano?

[Talanoa ʼo te pasina 11]

‘Tou Fai Te Meʼa ʼAē ʼe Lelei Ki Te Hahaʼi Fuli Pe’

ʼE faiga te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou manatuʼi te tokoni ʼaenī ʼa te Tohi-Tapu, ʼaē ʼe ina ʼui ke tou “fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi fuli pe.” (Kalate 6:​10) ʼI te ʼu temi faigataʼa, ko te ʼofa ki te kāiga ʼe ina uga nātou ke nātou tokoni ki te hahaʼi ʼaē ʼe mole nātou lotu tahi. Ohage la, lolotoga te tuʼutāmaki ʼaē neʼe hoko ʼi Rwanda ʼi te taʼu 1994, neʼe lotolelei te kau Fakamoʼoni ʼo Eulopa ke nātou ʼolo ki Afelika moʼo tokoni ki te hahaʼi. Neʼe fakatuʼutuʼu lelei he ʼu nofoʼaga faka temi pea neʼe fakatuʼu fakavilivili he ʼu fale mahaki faka temi moʼo foaki te tokoni ʼaē neʼe ʼaoga ki te hahaʼi. Neʼe lahi te ʼu meʼa kai, mo te ʼu mutuʼi meʼa, pea mo te ʼu tupenu neʼe ʼave vakalele. Neʼe tuʼa tolu age te kaugamālie ʼa te hahaʼi feholaki ʼaē neʼe foaki age ki ai te ʼu meʼa ʼaia, ʼi te kaugamālie ʼa te kau Fakamoʼoni ʼo te fenua ʼaia.

[Paki ʼo te pasina 9]

ʼAki he faiva mālohi, neʼe faka mafola te logo lelei e te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō

    Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
    Mavae
    Hu Ki Loto
    • Faka'uvea
    • Vaevae
    • Préférences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Conditions d’utilisation
    • Règles de confidentialité
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hu Ki Loto
    Vaevae