Tou Manatu Ki Te Laumālie Pea Tou Maʼuli!
“Ko te manatu ki te laumālie ko tona faka ʼuhiga ko te maʼuli.”—Loma 8:6, MN.
1, 2. Koteā te fakakehekehe ʼaē ʼe fai e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te “kakano” pea mo te “laumālie”?
ʼE MOLE ko he meʼa faigafua te nofo maʼa ia muʼa ʼo te ʼAtua ʼi he sosiete ʼe faka maʼuhigaʼi tāfito ai te fakahoko ʼo te ʼu holi ʼo te kakano. Kae ʼe fakakeheʼi e te Tohi-Tapu te “kakano” pea mo te “laumālie,” ʼo ina fakahā lelei te ʼu fua kovi lahi mokā tou fakalogo ki te kakano agahala, pea mo te ʼu tapuakina ʼaē ʼe tou maʼu mokā tou mulimuli ki te laumālie maʼoniʼoni ʼa te ʼAtua.
2 Ohage la, neʼe ʼui fēnei e Sesu Kilisito: “E fakamauli e te laumalie, ko te sino e mole aoga ki he mea; ko te u folafola nee au tala atu kia koutou, e laumalie pea e mauli.” (Soane 6:63) Neʼe faitohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo ki te kau Kilisitiano ʼo Kalate: “Koteuhi e fakafehagai te u holi a te kakano ki te Laumalie, mo te Laumalie e fakafehagai ki te kakano; io, ko naua, e fehagaiʼaki.” (Kalate 5:17) Neʼe toe ʼui fēnei e Paulo: “Ko ia ae e ina to i tona kakano, mai te kakano e ina utu anai te aga maveuveu. Kae kia ia ae e ina to i te Laumalie, mai te Laumalie e ina utu anai te mauli heegata.”—Kalate 6:8.
3. Koteā ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou moʼo pulihi tatatou ʼu holi kovi?
3 Ko te laumālie maʼoniʼoni ʼa Sehova—tona mālohi gāue—ʼe feala moʼoni ke ina pulihi “te u holi o te kakano” heʼemaʼa, pea mo te pule ʼo totatou kakano agahala ʼaē ʼe fua kovi kia tatou. (1 Petelo 2:11) Ke tou ʼāteaina mai te ʼu holi kovi, ʼe maʼuhiga kia tatou ia te tokoni ʼa te laumālie ʼa te ʼAtua, he neʼe tohi fēnei e Paulo: “Ko te manatu ki te kakano ko tona faka ʼuhiga ko te mate, kae ko te manatu ki te laumālie ko tona faka ʼuhiga ko te maʼuli pea mo te tokalelei.” (Loma 8:6, MN ) Koteā te faka ʼuhiga ʼo te manatu ki te laumālie?
“Te Manatu Ki Te Laumālie”
4. Koteā te faka ʼuhiga ʼo “te manatu ki te laumālie”?
4 ʼI te tohi ʼa Paulo ʼo ʼuhiga mo “te manatu ki te laumālie,” neʼe ina fakaʼaogaʼi te kupu faka Keleka ʼaē ʼe faka ʼuhiga ki “he faʼahiga fakakaukau, te (faʼufaʼu) ʼo te manatu, . . . te fakatuʼutuʼu ʼa he tahi, tona holi, tana faiga ki he meʼa.” Ko te tahi kupu ʼe tatau, ko tona faka ʼuhiga “ ʼe kita fakakaukauʼi, ke kita mulimuli ki he faʼahiga manatu.” Koia ko te faka ʼuhiga ʼo te manatu ki te laumālie ʼe ko te takitaki ʼo tatou, mo puleʼi tatou, pea mo uga tatou e te mālohi gāue ʼa Sehova. Ko tona faka ʼuhiga ke tou tuku tatatou fakakaukau, tatatou ʼu manatu pea mo tatatou ʼu holi ke takitaki e te laumālie maʼoniʼoni ʼa te ʼAtua.
5. ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou fakalogo ki te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni?
5 ʼE fakahā lelei mai e Paulo peʼe tonu ke feafeaʼi tatatou fakalogo ʼaē ki te laumālie maʼoniʼoni, ʼo ina ʼui ke tou ‘kaugana ʼi te laumālie.’ (Loma 7:6) ʼO fakatafito ki tanatou tui ki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu, neʼe faka ʼāteainaʼi te kau Kilisitiano mai te pule ʼo te agahala, pea kua nātou “mamate” ʼo ʼuhiga mo tonatou ʼaluʼaga ʼāfea, ʼaē neʼe nātou kaugana kiai. (Loma 6:2, 11) Ko nātou ʼaia neʼe mamate ʼi hona ʼaluʼaga fakatātā, ʼe kei nātou maʼuʼuli pea ʼi te temi nei kua nātou ʼāteaina moʼo mulimuli kia Kilisito, ʼi tonatou ʼuhiga “ ʼu kaugana ʼo te faitotonu.”—Loma 6:18-20.
Ko He Fetogi Fakaofoofo
6. Koteā te fetogi ʼaē neʼe hoko kia nātou ʼaē neʼe liliu ko “te kau kaugana ʼo te faitotonu”?
6 ʼE fakaofoofo te fetogi ʼaē mai te ʼuhiga “kaugana a te agahala” ʼo kita liliu ʼo tauhi ki te ʼAtua ko “te kau kaugana ʼo te faitotonu.” ʼO ʼuhiga mo nātou ʼaē neʼe hoko ki ai te fetogi ʼaia, neʼe tohi fēnei e Paulo: “Kua fakamaʼa koutou, kua fakamaonioniʼi koutou pea kua fakatonuhia koutou i te huafa o te Aliki ko Sesu Kilisito aki te Laumalie o totatou Atua.”—Loma 6:17, 18, MN; 1 Kolonito 6:11.
7. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou ʼiloʼi ia te manatu ʼa te ʼAtua?
7 Ke hoko te fetogi fakaofoofo ʼaia, ʼe tonu ʼuluaki ke tou ʼiloʼi ia te manatu ʼa Sehova. Kua hili kiai ni ʼu sēkulō, neʼe kole fakamalotoloto fēnei e te tagata fai pesalemo ko Tavite ki te ʼAtua: “Fakahā mai kia te ʼau tou ʼu ala, Ê Sehova . . . Fakahaʼele ʼau ʼi tau moʼoni pea ke ke akoʼi ʼau.” (Pesalemo 25:4, 5) Neʼe fakalogo Sehova kia Tavite, pea ʼe toe feala foki ke Ina tali ki he faikole feiā ʼe fai e tana ʼu kaugana ʼo totatou temi. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko te ʼu ala ʼa te ʼAtua pea mo tona moʼoni ʼe maʼa pea mo maʼoniʼoni, koia ko tatatou metitasio kiai ʼe tokoni mai anai mokā ʼe fakaneke tatou ke tou fakafimālieʼi tatatou ʼu holi heʼemaʼa ʼo te kakano.
ʼE ʼAoga ʼAupito Te Folafola ʼa Te ʼAtua
8. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou ako ia te Tohi-Tapu?
8 Neʼe tohi te Folafola ʼa te ʼAtua, ia te Tohi-Tapu ʼaki te takitaki ʼo tona laumālie. Koia ko te faʼahi maʼuhiga ke gāue te laumālie ia tatou ʼe ko te lau pea mo ako ʼo te Tohi-Tapu—ʼi te ʼaho fuli pe mo kapau ʼe feala. (1 Kolonito 2:10, 11; Efeso 5:18) Ko tatatou fakafonu tatatou manatu pea mo totatou loto ʼaki te ʼu moʼoni pea mo te ʼu pelesepeto ʼa te Tohi-Tapu, ʼe tokoni mai anai kia tatou ke tou mālohi mokā tauʼi tatou ʼi te faʼahi fakalaumālie. Ei, ka fakahalaʼi tatou ke tou fai he ʼu meʼa kovi, pea ʼe feala ke fakamanatuʼi mai e te laumālie ʼa te ʼAtua te ʼu fakamanatu ʼa te Tohi-Tapu, pea mo te ʼu pelesepeto ʼaē ʼe nātou takitaki tatou, ke mālohi ai tatatou fakatotonu ʼaē ke tou mulimuli ki te finegalo ʼo te ʼAtua. (Pesalemo 119:1, 2, 99; Soane 14:26) Koia ʼe mole tou kākāʼi anai tatou ke tou fai he meʼa ʼe kovi.—2 Kolonito 11:3.
9. ʼE fakaloto mālohiʼi feafeaʼi e te ako ʼo te Tohi-Tapu tatatou fakatotonu ʼaē ke tou taupau tatatou ʼu felogoi mo Sehova?
9 Kapau ʼe tou haga fai fakamalotoloto pea mo fai fakalelei tatatou ako ʼo te Tohi-Tapu ʼaki te tokoni ʼo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu, pea ʼe malave te laumālie ʼa te ʼAtua ki totatou ʼatamai pea mo totatou loto, ʼo tuputupu ai tatatou fakaʼapaʼapa ki te ʼu lekula ʼa Sehova. ʼE liliu tatatou felogoi mo te ʼAtua ko te meʼa tāfito ʼi totatou maʼuli. Ka hoko mai te fakahala, pea ʼe mole tou manatu anai ki te lelei ʼaē ʼe feala ke tou maʼu mokā tou fai te meʼa ʼaē ʼe kovi. Kailoa ia, kae ʼe tou ʼuluaki manatuʼi ke tou taupau tatatou nofo agatonu kia Sehova. Ko tatatou leleiʼia ʼaupito tatatou ʼu felogoi mo ia, ʼe ina uga tatou ke tou tauʼi te ʼu manatu ʼaē ʼe feala ke fua kovi pea mo nātou maumauʼi tatatou ʼu felogoi ʼaia.
“ ʼE ʼAu Manako Ki Tau Lao!”
10. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou fakalogo ki te lao ʼa Sehova ke tou manatu ki te laumālie?
10 Kapau ʼe tonu ke tou manatu ki te laumālie, pea ʼe mole feʼauga hatatou mālama ki te Folafola ʼa te ʼAtua. Neʼe ʼiloʼi lelei e te Hau ko Salomone te ʼu lekula ʼa Sehova, kae neʼe mole kei mulimuli kiai ʼi te fakaʼosi ʼo tona maʼuli. (1 Hau 4:29, 30; 11:1-6) Kapau ʼe tou manatu ki te laumālie, pea ʼe tou sio anai ʼe mole feʼauga pe ke tou ʼiloʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu, kae ʼe tonu foki ke tou fakalogo ki te lao ʼa te ʼAtua ʼaki totatou loto katoa. Ko tona faka ʼuhiga ke tou vakavakaʼi fakalelei te ʼu lekula ʼa Sehova pea mo tou faiga fakamalotoloto ke tou muliʼi. Neʼe manatu feiā te tagata fai pesalemo. Neʼe hiva fēnei: “ E ʼau manako ki tau lao! ʼI te ʼaho fuli pe ʼe ʼau manatu kiai.” (Pesalemo 119:97) Kapau ʼe tou tokaga moʼoni ke tou mulimuli ki te lao ʼa te ʼAtua, pea ʼe tou kamata fakahā te ʼu kalitate fakaʼatua. (Efeso 5:1, 2) ʼE mole tou mulimuli anai ʼo fai te meʼa ʼaē ʼe kovi, kae ʼe tou fakahā anai te fua ʼa te laumālie, pea ko te holi ʼaē ke tou fakafiafia ia Sehova ʼe ina fakamaliu kehe tatou mai “te u gaue [kovi] a te kakano.”—Kalate 5:16, 19-23; Pesalemo 15:1, 2.
11. ʼE feafeaʼi anai hakotou fakamahino ʼe ko he puipui kia tatou, te lao ʼa Sehova ʼaē ʼe ina tapuʼi te fai folonikasio?
11 ʼE lava feafeaʼi hatatou fakaʼapaʼapa lahi pea mo ʼofa ki te lao ʼa Sehova? ʼE feala mo kapau ʼe tou vakavakaʼi fakalelei te maʼuhiga ʼo tana lao. Ohage la ko te lao ʼa te ʼAtua ʼaē ʼe ina faka tuʼakoi te ʼu felāveʼi fakasino ki te nofo ʼohoana pea mo tapuʼi te fai folonikasio pea mo te tono. (Hepeleo 13:4) ʼE tou hala koa ʼi he meʼa ʼe lelei mo kapau ʼe tou fakalogo ki te lao ʼaia? Ko te Tāmai ʼofa ʼaē ʼi selo ʼe ina fai anai koa he lao ʼe ina tapuʼi mai kia tatou he meʼa ʼe lelei? Kailoa ia! Koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te maʼuli ʼo te tokolahi ʼaē ʼe mole nātou mulimuli ki te ʼu lekula ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te aga maʼa. ʼE ʼi ai te ʼu taʼahine ʼe nātou faitama kae neʼe mole loto kiai, ʼo tau tupu ai tanatou fakatō fatu peʼe lagi nātou ʼohoana vave pea fakaʼofaʼofa tonatou maʼuli faka taumatuʼa. Tokolahi ʼe tonu ke nātou taupau tokotahi tanatou tamasiʼi. Tahi ʼaē meʼa, ko nātou ʼaē ʼe fai folonikasio ʼe feala ke nātou maʼu he ʼu mahaki ʼi te ʼu felāveʼi fakasino. (1 Kolonito 6:18) Pea kapau ko he kaugana ʼa Sehova ʼe fai folonikasio, pea ʼe feala ke fua kovi ki tana fakakaukau. ʼE feala ke mole mamoe pea mo mamahi tana fakakaukau, heʼe faiga ke ina pulihi te hoha ʼo tona leʼo ʼo loto. (Pesalemo 32:3, 4; 51:3) Koia ʼe mole tou sio ai koa ʼe puipui tatou e te lao ʼa Sehova ʼaē ʼe ina tapuʼi te fai folonikasio? Ei, ʼe tou maʼu he tapuakina lahi moʼoni mo kapau ʼe tou taupau ke maʼa tatatou aga!
Tou Faikole Ke Tokoni Mai Sehova
12, 13. He koʼe ʼe lelei ke tou faikole mokā tou tauʼi he ʼu holi ki te agahala?
12 ʼE mahino ia ke tou manatu ki te laumālie ʼe tonu ke tou faikole ʼaki totatou loto katoa. ʼE lelei ke tou kole ia te tokoni ʼo te laumālie ʼa te ʼAtua, he neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Kapau . . . e koutou popoto i te fai meaofa lelei ki autou fanau, pea e lahi feafeai anai te foaki e te Tamai i Selo ia te Laumalie-Maonioni kia ia e ina kole kia te ia!” (Luka 11:13) ʼI te faikole, ʼe feala ke tou fakahā tatatou fakalogo ʼaē ki te tokoni ʼa te laumālie kia tatou ʼo ʼuhiga mo totatou ʼu vaivaiʼaga. (Loma 8:26, 27) Kapau ʼe tou fakatokagaʼi ʼe tupu ia tatou he ʼu holi peʼe ko he ʼu aga ʼe kovi, peʼe kapau ʼe fakahā mai kia tatou te faʼahi ʼaia e hatatou kaumeʼa ʼofa ʼi te tui, pea ʼe lelei anai ke tou fakahā fakalelei te fihifihia ʼaia ʼi tatatou ʼu faikole pea mo tou kole ke tokoni mai te ʼAtua moʼo tauʼi te ʼu holi ʼaia.
13 ʼE feala ke tokoni mai Sehova ke tou tokakaga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe faitotonu, mo maʼa, mo lelei pea mo tāu mo te fakavikiviki. Pea ʼe lelei ke tou kole fakamalotoloto kia te ia ke haga “te tokalelei o te Atua” ʼo taupau tatou pea mo tatatou fakakaukau! (Filipe 4:6-8) Koia tou faikole ke tokoni mai Sehova ke tou “tulikaki te faitotonu, te lotu mooni, te tui, te ofa, te kataki mo te agamalu.” (1 Timoteo 6:11-14) ʼAki te tokoni ʼo totatou Tāmai ʼaē ʼi selo, ʼe feala anai ke tou puleʼi te ʼu tuʼania pea mo te ʼu fakahala. ʼE tou maʼuli anai ʼi te tokalelei ʼaē ʼe foaki mai e te ʼAtua.
ʼAua Naʼa Koutou Fakamamahiʼi Ia Te Laumālie
14. He koʼe ko te laumālie ʼa te ʼAtua ʼe ko he mālohi ʼe ina uga tatou ki te meʼa ʼaē ʼe maʼa?
14 Ko te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼaē kua fakapotopoto, ʼe nātou faka ʼuhiga kia nātou te tokoni ʼaenī ʼa Paulo: “Aua naa koutou tamatei te [“afi ʼo te,” MN ] Laumalie.” (1 Tesalonika 5:19) ʼE maʼa pea mo taputapu te laumālie ʼa te ʼAtua, koteʼuhi ʼe ko “te Laumalie-Maonioni.” (Loma 1:4) Ka gāue te laumālie ʼaia ia tatou, pea ʼe ko he mālohi ʼe ina uga tatou ki te meʼa ʼaē ʼe maʼoniʼoni, peʼe maʼa. ʼE tokoni mai ke tou taupau he maʼuli maʼa ʼe fakaʼiloga ʼaki tatatou fakalogo ki te ʼAtua. (1 Petelo 1:2) Ko te ʼu aga heʼemaʼa fuli ʼe ko he meʼa noaʼi ʼaia ʼo te laumālie, pea ʼe feala ke ʼi ai hona ʼu fua kovi. ʼO feafeaʼi?
15, 16. (a) ʼE lava feafeaʼi hatatou fakaloto mamahi te laumālie ʼa te ʼAtua? (b) Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai ke mole tou fakaloto mamahi ai te laumālie ʼa Sehova?
15 Neʼe tohi fēnei e Paulo: “Aua naa koutou fakaloto mamahi te Laumalie-Maonioni, aia nee fakailoga aki koutou e te Atua o uhiga mo te aho o te fakamauli.” (Efeso 4:30) ʼE ʼui e te Tohi-Tapu ko te laumālie ʼa Sehova ʼe ko he meʼa moʼo fakamoʼoni, peʼe ko he ‘fakaʼiloga ʼo te meʼa ʼaē ʼe tonu ke hoko’ ki te kau Kilisitiano fakanofo agatonu, te maʼuli tuputupua ʼi selo. (2 Kolonito 1:22; 1 Kolonito 15:50-57; Apokalipesi 2:10) ʼE feala ki te laumālie ʼa te ʼAtua ke ina takitaki te kau fakanofo pea mo tanatou ʼu kaugā gāue ʼaē ʼe nātou ʼamanaki maʼuʼuli ʼi te kele ʼi he maʼuli agatonu, pea ʼe feala ke tokoni kia nātou ke nātou tekeʼi te ʼu gāue ʼo te agahala.
16 Neʼe fai mai e te ʼapositolo te ʼu fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te ʼu holi ʼaē ki te loi, te kaihaʼa, te aga fakaufiufi, pea mo te tahi ʼatu ʼu meʼa. Kapau ʼe tou fia fai ki te ʼu meʼa ʼaia, pea ʼe tou fakafeagai anai ki te ʼu tokoni ʼa te Folafola ʼa te ʼAtua ʼaē neʼe takitaki e tona laumālie. (Efeso 4:17-29; 5:1-5) ʼI hona faʼahiga ʼaluʼaga, ʼe tou fakaloto mamahiʼi anai te laumālie ʼa te ʼAtua, kae ʼe mahino ia ʼe ko he meʼa ʼe mole tou loto kiai. Tahi ʼaē meʼa, kapau ko he tahi ia tatou ʼe ina kamata meʼa noaʼi te tokoni ʼa te Folafola ʼa Sehova, pea ʼe feala ke ina fakatuputupu he ʼu aga peʼe ko he agaaga ʼe feala ki ʼamuli ke ina fai ai he agahala pea mole toe tapuakina ia ia e te ʼAtua. (Hepeleo 6:4-6) Tatau aipe peʼe mole lagi tou fai ʼi te temi nei te agahala, kae ʼe feala ʼaki te temi ke tou fai. ʼE tou fakaloto mamahiʼi anai te laumālie, mo kapau ʼe tou fakafeagai ki tana takitaki. Pea ʼe feala anai ke tou fakafeagai pea mo fakaloto mamahiʼi ia Sehova, ia te matapuna ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Kapau ʼe tou ʼofa ki te ʼAtua, pea ʼe mole tou loto anai ʼi he temi ke tou fai te meʼa ʼaia. Kae ʼe feala ke tou faikole ke tokoni mai Sehova ke mole tou fakaloto mamahiʼi tona laumālie, kae ke feala hatatou vikiʼi tona huafa maʼoniʼoni ʼo tou haga manatu ki te laumālie.
Tou Manatu Tuʼumaʼu Ki Te Laumālie
17. Koteā ʼihi fakatuʼutuʼu fakalaumālie ʼaē ʼe feala ke tou fai, pea he koʼe ʼe ko he agapoto anai te fai ʼo te faʼahi ʼaia?
17 Ko te tahi faʼahi maʼuhiga ke feala hatatou manatu tuʼumaʼu ki te laumālie, ʼe ko hatatou fai he ʼu fakatuʼutuʼu pea mo tou gāue ke tou fakahoko te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaia. ʼO mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou pea mo totatou ʼaluʼaga, ʼe feala ke tou fakatuʼutuʼu ke hikihiki tatatou agamāhani ki te ako, ke lahi age tatatou kau ki te gāue fai faka mafola, peʼe tou maʼu he pilivilesio ʼo te gāue, ohage la ke tou pionie, peʼe tou gāue ʼi te Petele, peʼe tou misionea. Kapau ʼe tou fai feiā, pea ʼe feala anai ki tatatou fakakaukau ke tokaga tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa fakalaumālie, pea mo tokoni mai anai ke ʼaua naʼa tou mulimuli ki totatou ʼu vaivaiʼaga peʼe tou mulimuli ki te holi ʼaē ke tou maʼu koloā, pea mo te ʼu holi ʼo te mālama ʼaenī, ʼaē ʼe fakafeagai ki te Tohi-Tapu. ʼE mahino ia ʼe ko te aga poto ʼaia, he neʼe fakaloto mālohi fēnei Sesu: “Aua naa koutou tanaki he u koloa maʼa koutou i te kelekele, e maumaui ia e te ane mo te ukaukamea, pea e foa e te tagata kaihaa te kaupa o kaihaʼasia. Kae, koutou tanaki he u koloa maʼa koutou i Selo, i ai, e mole maumaui e te ane mo te ukaukamea, pea i ai e mole foa e te tagata kaihaa te matapa pea e mole ina kaihaʼa ia. He ko te faahi anai e i ai tou koloa, pea e i ai mo tou loto.”—Mateo 6:19-21.
18. He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou haga manatu ki te laumālie ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ʼaenī?
18 Ko te manatu ki te laumālie pea mo te pulihi ʼo te ʼu holi fakamālama, ʼe mahino ia ʼe ko te agapoto ʼaia ʼi te ʼu “aho fakamuli” ʼaenī. (2 Timoteo 3:1-5) Koteʼuhi “e fakamole te malama-nei mo tana u holi; kae kia ia ae e ina fai te finegalo o te Atua e mauli o talu ai.” (1 Soane 2:15-17) Ohage la, kapau ʼe fakatuʼutuʼu e he tūpulaga ke kau ki te selevisi temi katoa, pea ʼe tokoni anai te faʼahi ʼaia kia ia ʼi te ʼu taʼu faigataʼa ʼo te temi tūpulaga peʼe ʼi tana kua lahi. Ka fakaneke anai ke ina fai he ʼu meʼa ʼe kovi, pea ʼe ʼiloʼi lelei anai e te tūpulaga ʼaia peʼe ko te finemui ʼaia, pe koteā te meʼa ʼaē ʼe ina fia fakahoko ʼi te tauhi ʼaē kia Sehova. Kia ia ʼaē kua fakapotopoto ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼe mole ko he aga fakapotopoto mo kapau ʼe mole ina fakahoko tana ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumālie, kae ina faiga ke maʼu koloā peʼe ina kumi te ʼu fiafia ʼaē ʼe ka ina maʼu ʼi tana fai te agahala. Tou manatuʼi ko tana leleiʼia te ʼu meʼa fakalaumālie, ʼaē neʼe ina uga ai ia Moisese ke ina “filifili ke gaohi koviʼi fakatahi mo te hahai a te Atua, i tana mau he fiafia fakatemi mo te agahala.” (Hepeleo 11:24, 25) Tatau aipe peʼe kei tou tūpulaga peʼe kua tou matutuʼa, kae ʼe tou fai te filifili feiā mokā tou haga manatu ki te laumālie kae mole ki te kakano agahala.
19. Koteā te ʼu fua lelei ʼaē ka tou maʼu anai mo kapau ʼe tou manatu tuʼumaʼu ki te laumālie?
19 “Ko te manatu ki te kakano ko tona faka ʼuhiga ko te mate,” kae “ko te manatu ki te laumālie ko tona faka ʼuhiga ko te maʼuli pea mo te tokalelei.” (Loma 8:6, 7, MN ) Kapau ʼe tou manatu tuʼumaʼu ki te laumālie, pea ʼe tou maʼu anai te tokalelei maʼuhiga. Ko totatou loto pea mo totatou fealagia fakakaukau, ʼe nātou puipui lahi anai tatou mai te fakaneke ʼo totatou ʼuhiga agahala. ʼE feala anai ke tou tauʼi fakalelei te ʼu fakahala ke mole tou fai he ʼu meʼa kovi. Pea ʼe tou maʼu anai te tokoni ʼa te ʼAtua ke tou tauʼi te tau ʼo te kakano pea mo te laumālie.
20. He koʼe ʼe feala ke tou tui papau ʼe tou mālo anai ʼi te fihi ʼo te kakano pea mo te laumālie?
20 Kapau ʼe tou manatu tuʼumaʼu ki te laumālie, pea ʼe tou taupau anai he felogoi maʼuhiga mo Sehova, te matapuna ʼo te maʼuli pea mo te laumālie maʼoniʼoni. (Pesalemo 36:9; 51:11) Ko Satana te Tevolo pea mo tana ʼu kaugā gāue ʼe nātou fai ia meʼa fuli ʼe nātou lavaʼi moʼo maumauʼi tatatou ʼu felogoi mo Sehova ʼAtua. ʼE nātou faiga ke nātou puleʼi tatatou ʼu fakakaukau, heʼe nātou ʼiloʼi kapau ʼe tou fakagafua te faʼahi ʼaia, pea ʼe tou liliu ai ko he ʼu fili ʼa te ʼAtua pea mo tou mamate ai. Kae ʼe feala ke tou mālo ʼi te tau ʼaia ʼo te kakano pea mo te laumālie. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia kia Paulo, heʼe ʼi tana faitohi ʼo ʼuhiga mo tana tau neʼe ina ʼuluaki fehuʼi fēnei: “Pe ko ai ae e ina haofaki anai au mai te sino aeni o te mate?” Pea ʼi tana fakahā ʼaē ʼe feala ke tou hāo mai ai, neʼe ina ʼui fēnei: “Fakafetai ki te Atua [ʼaki] ia Sesu Kilisito totatou Aliki.” (Loma 7:21-25) ʼE feala mo tatou ke tou fakamālo ki te ʼAtua ʼaki ia Kilisito, ʼi tana foaki mai te ʼu meʼa moʼo tauʼi totatou ʼu vaivaiʼaga pea ke tou manatu tuʼumaʼu ki te laumālie ʼaki te ʼamanaki taulekaleka ʼaē ko te maʼuli heʼegata.—Loma 6:23.
ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?
• Koteā tona faka ʼuhiga ke tou manatu ki te laumālie?
• ʼE lava feafeaʼi hatatou tuku ke gāueʼi tatou e te laumālie ʼa Sehova?
• Koutou fakamahino pe koʼe ʼi tatatou tauʼi te agahala, ʼe maʼuhiga ke tou ako ia te Tohi-Tapu, ke tou fakalogo ki te lao ʼa Sehova, pea mo tou faikole kia te ia?
• ʼE lava feafeaʼi ʼaki te ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumālie ke tou nonofo ʼi te ala ʼo te maʼuli?
[Paki ʼo te pasina 16]
Te ako ʼo te Tohi-Tapu ʼe tokoni mai ke tou lava hāofaki totatou maʼuli fakalaumālie
[Paki ʼo te pasina 17]
ʼE lelei ke tou faikole kia Sehova ke tokoni mai ke tou tauʼi tatatou ʼu holi ki te agahala
[Paki ʼo te pasina 18]
Ko he ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumālie ʼe lava tokoni mai ke tou haga manatu ki te laumālie