Te Lekula Aulo Ko He Akonaki ʼe ʼIloʼi ʼi Te Malamanei

“Koia, ko meafuape e koutou fakaamuʼage ke fai kia koutou e te hahai, pea koutou fai feia’pe kia natou.”—Mateo 7:12.

NEʼE fai te ʼu palalau ʼaia e Sesu Kilisito, ʼi tana Akonaki ʼiloa ʼi te Moʼuga, kua hili nei kiai te ʼu taʼu e lua afe. ʼI te ʼu sēkulō, neʼe lahi te ʼu palalau pea mo te ʼu tohi neʼe fai ʼo ʼuhiga pe mo te ʼu palalau ʼaia ʼa Sesu. Ohage la, neʼe vikiʼi te ʼu palalau ʼaia ʼo ʼui ko “te fakatafito ʼaia ʼo te Tohi-Tapu,” ko “te fakanounou ʼaia ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tonu ke fai e he tagata Kilisitiano ki tona kāiga,” pea ko “he pelesepeto maʼuhiga.” Pea ʼi te kua ʼiloa ʼo te ʼu palalau ʼaia, kua tau fakahigoa ko te Lekula Aulo.

Kae ko te Lekula Aulo, ʼe mole tali pe e te hahaʼi ʼaē ʼe ʼui ko te kau Kilisitiano. Ko te lotu faka Sutea, mo te Putisi, pea mo te filosofia faka Keleka neʼe nātou fai mo te ʼu faʼahiga palalau feiā. Ko te ʼu palalau ʼaē ʼe ʼiloʼi lelei, tāfito e te hahaʼi ʼo te Potu Esite, neʼe fai e Confucius, ʼaē ʼe fakaʼapaʼapaʼi e te hahaʼi ʼo te Potu Esite, he neʼe ko te tagata poto pea mo faiako lahi tokotahi. ʼI te tohi The Analects, ko te tolu tohi ʼo te ʼu Tohi e Fā ʼa Confucius, ʼe tou maʼu tuʼa tolu ai te manatu ʼaia. ʼI tona tuʼa lua, neʼe ina tali ki te ʼu fehuʼi ʼo tana ʼu hahaʼi ako, pea neʼe ʼui fēnei e Confucius: “Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole koutou loto ke fai atu kia koutou, ʼaua naʼa koutou fai ki te hahaʼi.” ʼI te tahi lakaga, neʼe fai e tana tagata ako ko Zigong te ʼu palalau fialahi ʼaenī: “Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole ʼau loto ke fai mai e te hahaʼi kia ʼau, ʼe mole ʼau fia fai mo ʼau kia nātou,” pea neʼe tali fēnei e te tagata faiako, “Ei, kae ko te faʼahi ʼaia ʼe mole heʼeki ke lavaʼi koe.”

Ka lau e he tahi te ʼu palalau ʼaia, pea ʼe feala ke mahino kia ia ʼe fakahā e Confucius te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole tonu ke tou fai ki te hahaʼi. ʼE kehekehe ʼaupito ia te Lekula Aulo ʼaē neʼe tala e Sesu, koteʼuhi ʼe ina fakamaʼua ke tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi. Kanapaula neʼe mulimuli te hahaʼi ki te ʼu palalau ʼa Sesu, ʼo nātou agalelei pea mo fai he ʼu meʼa moʼo tokoni ki te hahaʼi, pea mo maʼuliʼi ʼi te ʼaho fuli te lekula ʼaia. ʼE mole koutou manatu koa la ʼe fīmālie age anai te malamanei ia ʼaho nei? ʼE mahino papau ia.

Tatau aipe peʼe fakahā e te ʼu palalau ʼaia te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai, peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole tonu ke tou fai, kae ko te faʼahi ʼaē ʼe maʼuhiga he neʼe tui te hahaʼi ki te manatu ʼo te Lekula Aulo, ʼi te ʼu temi kehekehe pea ʼi te ʼu fenua kehekehe pea mo te ʼu faʼahiga maʼuli kehekehe. ʼE fakahā e te faʼahi ʼaia ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼi te Akonaki ʼi te Moʼuga, ʼe ko he meʼa ʼe ʼiloʼi e te malamanei, ʼe malave ki te maʼuli ʼa te hahaʼi ʼi te ʼu koga meʼa fuli pe pea mo te ʼu temi fuli pe.

Koutou fai te ʼu fehuʼi ʼaenī, ‘ ʼE ʼau loto koa ke fakaʼapaʼapaʼi ʼau, ke mole fakakeheʼi ʼau? ʼE ʼau fia maʼuli anai koa ʼi he mālama ʼe mole hoko ai te fakapalatahi, te fai fakapō, pea mo te tau? ʼE ʼau fia kau koa ʼi he famili ʼe nātou tokakaga fuli ki te ʼu meʼa ʼo te loto pea mo te maʼuli lelei ʼo te hahaʼi?’ ʼE moʼoni, ko ai ka fakafisi anai ki te ʼu lelei ʼaia? ʼI tona ʼaluʼaga moʼoni, tokosiʼi ʼe nātou maʼu te ʼu ʼaluʼaga ʼaia. Tokolahi te hahaʼi ʼe mole kei nātou fakaʼamu ke hoko he ʼu meʼa feiā.

Kua ʼUlihi Te Lekula Aulo

ʼI te hisitolia, neʼe hoko te ʼu fai fakapō neʼe meʼa noaʼi ai te maʼuli ʼo te hahaʼi. ʼE kau kiai te ʼave popūla ʼo te hahaʼi ʼo Afelika, mo te ʼu lotoʼā fakamamahi Nasi ʼaē neʼe mamate ai te hahaʼi, mo te fakamālohiʼi ʼo te ʼu tamaliki ke nātou gāue, pea mo te tāmateʼi ʼo te hahaʼi ʼi te ʼu fenua kehekehe. ʼE feala ke loaloaga ʼaupito te lisi ʼo te ʼu meʼa fakalialia ʼaia.

Ia ʼaho nei, ʼi he mālama kua haʼele ki muʼa ʼi te ʼu meʼa gāue, kua manatu pe te hahaʼi kia nātou totonu. Ko te tokosiʼi ʼe nātou tokagaʼi te tahi ʼu hahaʼi, mokā hoko he ʼu faigataʼaʼia ki tonatou maʼuli peʼe ka meʼa noaʼi nātou. (2 Timoteo 3:1-5) He koʼe koa kua liliu te hahaʼi tokolahi ʼo manatu pe kia nātou, mo agakovi, mo heʼe ʼofa, pea mo tokakaga pe kia nātou? ʼE mole tupu koa la heʼe ko te tokolahi, logola tanatou ʼiloʼi te Lekula Aulo, kae ʼe mole kei nātou tokagaʼi, ʼe hage ko he meʼa ʼe mole moʼoni, ko te meʼa neʼe ʼaoga pe ia ki te ʼu temi muʼa? Meʼa fakaʼofaʼofa foki, he ko te manatu ʼaia ʼa te hahaʼi tokolahi ʼaē ʼe nātou ʼui ʼe nātou tui ki te ʼAtua. Pea ʼi tanatou sio ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko, ʼe toe ʼāsili anai te tahi tokaga pe ʼa te hahaʼi kia nātou totonu.

Koia, ʼe ko te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaenī ʼe tonu ke tou vakaʼi: Koteā te faka ʼuhiga ke kita maʼuliʼi te Lekula Aulo? ʼE kei maʼuliʼi koa e he tahi te lekula ʼaia? Pea ʼe ʼi ai anai koa he temi ʼe maʼuli anai te malamanei katoa ʼo mulimuli ki te Lekula Aulo? Kapau ʼe koutou fia maʼu he ʼu tali moʼoni ki te ʼu fehuʼi ʼaia, pea koutou lau te alatike ʼaē ʼe hoa mai.

[Paki ʼo te pasina 3]

Ko Confucius pea mo ʼihi neʼe nātou ako ki te hahaʼi te ʼu faʼahiga manatu neʼe tatau mo te Lekula Aulo