Tonatou Maʼuli

Neʼe Fakapale Lahi ʼUhi Ko Te Hoko ʼAtu ʼo Te Fia Gāue Faka Misionea

NEʼE FAKAMATALA E TOM COOKE

Fokifā pe kua pulinoa te tokalelei ʼo te hili hoʼatā ʼuhi ko te pa fana. Neʼe fakalaka te ʼu mataʼi pulu ʼi te ʼu fuʼu ʼakau ʼo te ʼōloto. Koteā ʼaē kua hoko? Ki muli age neʼe mātou mahino neʼe fakahifo te puleʼaga pea ko te fenua ko Ouganda kua puleʼi e te Senelale ko Idi Amin. Neʼe hoko te meʼa ʼaia ʼi te taʼu 1971.

HE KOʼE koa ko Ann, toku ʼohoana, mo ʼau neʼe ma mavae mai te fenua maʼuli tokalelei ko Pilitania kae ma ʼolo ki te fenua maveuveu ʼaia ʼi Afelika? ʼE ʼau mahalo pe ko taku fia ʼeva, kae neʼe ʼau maʼu tāfito te faʼahi ʼaia mai te faʼifaʼitaki ʼo taku ʼu mātuʼa ʼaē neʼe faʼafai ʼi te minisitelio, pea mo nā faka maʼuhigaʼi mai kia ʼau ia te gāue faka misionea.

ʼE ʼau manatuʼi te ʼaho vevela ʼaia ʼo te māhina ʼo ʼAukusito ʼi te taʼu 1946, ʼi te temi ʼaē neʼe hoko ai te ʼuluaki fai palalau ʼo taku ʼu mātuʼa mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe nā tutuʼu ʼi te muʼa matapā pea mo nā fai palalau mo te ʼu hahaʼi e toko lua lolotoga he temi loaloaga. Ko te ʼu hahaʼi ʼaia, ko Fraser Bradbury mo Mamie Shreve, neʼe nā toe liliu liuliuga mai, pea lolotoga te ʼu māhina neʼe hoa kiai, neʼe fetogi katoa tomatou maʼuli faka famili.

Te Faʼifaʼitaki Lototoʼa ʼo Taku ʼu Mātuʼa

Neʼe lahi te ʼu gāue faka kolo neʼe kau ai taku ʼu mātuʼa. Ohage la, ʼi muʼa ʼo tamatou kamata ako te Tohi-Tapu, neʼe fakapiki te ʼu paki lalahi ʼo Winston Churchill ʼi tomatou ʼapi. Lolotoga te ʼu vote ʼo te fenua ʼi te hili ʼo te tau, neʼe fakaʼaogaʼi tomatou ʼapi ko he fale fono ki te kūtuga faka politike ʼaē neʼe pipiki maʼu ki te ʼu manatu ʼāfea. Neʼe kaugamālie te ʼu hahaʼi lotu maʼu tuʼulaga pea mo te ʼu hahaʼi maʼu tuʼulaga ʼi te kolo neʼe feʼiloʼiʼaki mo tomatou famili. Logope neʼe ko toku taʼu hiva ʼi te temi ʼaia, kae neʼe ʼau logoʼi te punamaʼuli ʼo tomatou ʼu kāiga ʼi tanatou ʼiloʼi ʼaē kua mātou liliu ko te kau Fakamoʼoni.

Ko te fakamalotoloto pea mo te mole tuʼania ʼa te kau Fakamoʼoni ʼaē neʼe mātou fakakaugā ki ai, neʼe uga ai taku ʼu mātuʼa ke nā liliu ʼo faʼafai ʼi te gāue fai faka mafola. Mole tuai pea neʼe fai e taku tāmai te ʼu akonaki ʼo ina fakaʼaogaʼi te meʼa faka leʼo lahi ʼi te tuʼulaga tāfito ʼo te ʼu fale koloā ʼo Spondon, ia te kolo veliveli ʼaē neʼe mātou nonofo ai; lolotoga te temi ʼaia ko mātou tanā ʼu tamaliki neʼe mātou nonofo ʼi te koga meʼa ʼe fakalaka ai te hahaʼi, ʼo mātou fakahā ia Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous ! ʼE ʼau manatuʼi mokā fakaōvi mai te tamaliki ʼaē ʼe mātou faleako tahi, neʼe ʼau fakaʼamu ke ʼau puli ʼi te temi ʼaia.

Neʼe fakaloto mālohiʼi e te faʼifaʼitaki ʼo taku ʼu mātuʼa toku tuagaʼane lahi, ia Daphné, ke liliu ʼo pionie. ʼI te taʼu 1955, neʼe kau ki te Faleako Faka Tohi-Tapu ʼo Kalaate ʼo te Watchtower, pea neʼe hinoʼi ke gāue misionea ʼi Saponia.a Kae ki toku tuagaʼane muli, ʼaē ko Zoe, neʼe ina tuku tana tauhi kia Sehova.

Lolotoga te temi ʼaia, neʼe ʼosi taku ako ki te ʼu fai paki. Pea neʼe ʼi ai te fehuʼi maʼuhiga neʼe lagaʼi e toku ʼu kaugā ako, ʼo ʼuhiga mo te maʼua ʼaē ke mātou hū solia. ʼI taku tala age ʼe ʼau fakafisi ki te solia, neʼe nātou manatu ʼe ʼau fakahuahua. Neʼe ko te faigamālie ʼaia ke lahi ai taku fai palalau ki te Tohi-Tapu mo ʼihi ʼo te kau ako. Mole tuai pea neʼe fakatūʼa ʼau ke ʼau pilisoni kia māhina e 12, ʼi taku fakafisi ki te hū solia. ʼI te kau ako ʼo te faleako ʼaē neʼe ʼau kau ai, neʼe ʼi ai te tahi neʼe fia logo ki te Tohi-Tapu pea neʼe liliu ko toku ʼohoana. Kae ʼe ʼau tuku ia Ann ke ina fakamatala atu tana ʼiloʼi te moʼoni.

Te ʼIloʼi e Ann Ia Te Moʼoni

“Ko toku famili neʼe mole ko he ʼu hahaʼi lotu, pea neʼe mole ʼau papitema ʼi he lotu. Kae neʼe ʼau fia ʼiloʼi te ʼu faʼahi faka lotu, pea neʼe ʼau ʼalu ki te ʼu ʼēkelesia ʼaē neʼe ʼolo kiai toku ʼu kaumeʼa. Neʼe tuputupu taku fia ʼiloʼi te Tohi-Tapu ʼaki taku logo ki te ʼu fai palalau neʼe mahōlō lelei, ʼa Tom mo te tahi Fakamoʼoni mo ʼihi kau ako ʼo te faleako. ʼI te pilisoniʼi ʼo Tom mo te tahi Fakamoʼoni ʼuhi ko tanā fakafisi ki te hū solia, neʼe ʼau punamaʼuli.

“Neʼe ma haga fefaitohiʼaki mo Tom ʼi te temi ʼaē neʼe nofo ai ʼi te fale pilisoni, pea neʼe lahi taku fia fai ki te Tohi-Tapu. ʼI taku ʼalu ki Lonitoni moʼo hoko atu taku ako ʼi te ʼu faleako, neʼe ʼau tali ke ʼau ako te Tohi-Tapu mo Muriel Albrecht. Ko Muriel neʼe gāue misionea ʼi Estonie, pea ko ia mo tana faʼe neʼe lahi tanā fakaloto mālohiʼi ia ʼau. Hili kiai te ʼu vāhaʼa, neʼe ʼau kau ki te ʼu fono, pea neʼe ʼau tuʼu ʼi te taulaga saliote afi ʼo Victoria ʼi Lonitoni ʼo tufa Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous !

“Neʼe ʼau kau ki te kokelekasio ʼo te kiʼi kolo ko Southwark ʼi te potu saute ʼo Lonitoni. Neʼe ko te kokelekasio ʼo te ʼu tēhina mo tuagaʼane fakalaumālie ʼe lanu kehekehe, pea neʼe tokolahi ia nātou neʼe māsisiva. Logope ko ʼau neʼe ko te matāpule, kae neʼe ʼau hage kia nātou ko he tahi ʼo te famili. Neʼe ko te ʼofa ʼaē neʼe maʼu ʼi te kokelekasio ʼaē neʼe ina fakalotoʼi moʼoni ia ʼau ke ʼau tui papau neʼe ko te moʼoni ʼaia, pea neʼe ʼau papitema ʼi te taʼu 1960.”

Ko Te ʼu Fakatuʼutuʼu e Tahi —Ko Te ʼu ʼAluʼaga ʼe Kehekehe

Ko Ann mo ʼau neʼe ma ʼohoana ʼi te fakaʼosi taʼu ʼo te 1960, pea neʼe ma fakatuʼutuʼu ke ma hū ki te gāue misionea. Kae neʼe fetogi tomā ʼaluʼaga ʼi tamā ʼiloʼi ʼaē ʼe ma ʼamanaki maʼu fānau. ʼI te ʼosi tupu ʼo tamā taʼahine ko Sara, ko Ann mo ʼau neʼe kei ma fia gāue aipe ʼi he fenua ʼe ʼaoga lahi ai he kau fai faka mafola ʼo te Puleʼaga. Neʼe ʼau fakaʼui gāue ki te ʼu fenua kehekehe, pea ki muli age ʼi te māhina ʼo Maio ʼo te taʼu 1966, neʼe ʼau maʼu taku tohi mai te Pilō ʼo te Ako ʼi Ouganda ʼo fakahā mai kua maʼu ai taku gāue. Kae ʼi te temi ʼaia, neʼe faitamaʼi e Ann tamā lua tamasiʼi. Maʼa ʼihi, ʼe mole fakapotopoto tamā fetogi fenua mamaʼo feiā. Neʼe ma ʼolo ʼo vakaʼi tomā tōketā, pea neʼe ina ʼui fēnei mai: “Kapau ʼe tonu ke koulua ʼolo, pea ʼe tonu ke koulua foimo ʼolo ʼi muʼa ʼo te fitu māhina faitama ʼo tou ʼohoana.” Koia neʼe ma ʼolo atu aipe ki Ouganda. Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko, neʼe hoki sio pe tamā ʼu mātuʼa ki tamā lua taʼahine ʼi tona taʼu lua. ʼI te temi nei, kua ma maʼu mokopuna, ʼe ma fakafetaʼi lahi ki te loto sakilifisio neʼe maʼu e tamā ʼu mātuʼa.

Ko te tau ki Ouganda ʼi 1966 neʼe ko he lakaga fakafiafia pea mo fakaloto mamahi. ʼI tamā hifo ʼi te vakalele, neʼe malave atu aipe kia māua ia te ʼu lanu ʼo te fenua. Ko he ʼu lanu matalelei. Neʼe tuʼu ōvi tomatou ʼuluaki ʼapi ki te kolo veliveli ko Iganga, ʼe vaha ia kilometa e 50 mai te kolo ko Jinja, ko he kolo ʼe tuʼu ʼi te matapuna ʼo te Vaitafe ʼo Nile. Ko te kau Fakamoʼoni ʼaē neʼe nonofo ōvi mai ki tomatou ʼapi neʼe ko te kiʼi kūtuga ʼi Jinja. Neʼe taupau te kiʼi kūtuga ʼaia, e te kau misionea, ʼaē ko Gilbert mo Joan Walters, mo Steven pea mo Barbara Hardy. Neʼe ʼau fakaʼui ke maʼu haku gāue ʼi Jinja ke faigafua ai hamā tokoni ki te kūtuga ʼaia. ʼI te ʼosi fānauʼi ʼo Rachel, neʼe mātou hiki leva ki Jinja. Neʼe ma fiafia ʼi te gāue ai mo te kiʼi kūtuga ʼo te kau Fakamoʼoni agatonu ʼaē ʼe nonofo ai, ʼaē neʼe tuputupu ʼo liliu ko te lua kokelekasio ʼi Ouganda.

Ko Te Gāue Faka Famili ʼi He Telituale Foʼou

Kia Ann mo ʼau, neʼe ko he filifili lelei ʼaē neʼe ma fai moʼo pusiaki tomā famili. Neʼe ma fiafia ʼi te gāue fakatahi mo te kau misionea mai te ʼu fenua kehekehe pea mo lagolago ki te tuputupu ʼo te kokelekasio ʼaē neʼe hoki fakatuʼu. Neʼe ma ʼoʼofa ki tomā ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼo Ouganda, ʼaē neʼe tau ʼōmai ki tomatou ʼapi. Ko Stanley mo Esinala Makumba neʼe lahi tanā fakaloto mālohiʼi tomatou famili.

Kae neʼe mole ko nātou pe ʼaē neʼe ʼōmai ʼo haʼele mai kia māua, koteʼuhi neʼe ʼatakai tomatou ʼapi e te ʼu vao matuʼa fakaofoofo. Ko te ʼu hippopotames ʼe mavae pōʼuli ʼi te Vaitafe ʼo Nile pea neʼe ʼōmai ʼo taka ʼi tomatou ʼapi. ʼE kei ʼau manatuʼi pe te temi ʼaē neʼe mātou maʼu ai ʼi tomatou ʼōloto, te gata, ko te python, ʼe meta 6. ʼI ʼihi temi, neʼe mātou ʼolo ʼo mamata ki te ʼu lotoʼā manu ʼe leʼoleʼo, ʼe feʼoloʼaki faʼifaʼitaliha ai te ʼu laione pea mo te tahi ʼu manu.

ʼI te gāue fai faka mafola, neʼe ma mata foʼou ki te hahaʼi, ʼaē neʼe mole heʼeki nātou sisio ʼi muʼa atu ki he saliote toho tamaliki. ʼI tamā ʼolo ʼi te ʼu ʼapi, neʼe tau ʼā takai māua e te tamaliki liliki. Neʼe sioʼi fakaʼapaʼapa mai te hahaʼi kia māua pea mo nātou fāfā ki te kiʼi toe meamea papālagi. Neʼe ko he meʼa fakafiafia ia te gāue fai faka mafola koteʼuhi neʼe aga fakaʼapaʼapa te hahaʼi. Neʼe ma manatu ʼe ʼōmai fuli anai te hahaʼi ki te moʼoni, koteʼuhi neʼe faigafua ʼaupito ia te kamata ʼo he ʼu ako faka Tohi-Tapu. Kae neʼe faigataʼa ki te tokolahi tanatou līaki te ʼu talatisio ʼe mole ʼalutahi mo te Tohi-Tapu. Kae neʼe kaugamālie ia nātou ʼaē neʼe nātou fia mulimuli ki te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu, pea neʼe tuputupu te kokelekasio. Ko tamatou ʼuluaki fakatahi faka silikosikilipisio ʼi Jinja ʼi te taʼu 1968 neʼe ko he lakaga maʼuhiga ʼo te hisitolia ʼo te kokelekasio ʼaia. Ko he suvenia lelei ʼaupito, ʼe ko te papitema ʼo ʼihi neʼe nātou ako Tohi-Tapu mo mātou ʼi te Vaitafe ʼo Nile. Kae neʼe ʼamanaki pulihi tomatou maʼuli ʼi te tokalelei.

Neʼe Tapuʼi Mātou​—Ko He ʼAhiʼahi ʼo Te Tui Pea Mo Te Fai Puleʼaki Fakapotopoto

ʼI te 1971, ko te Senelale ko Idi Amin neʼe pule ki te fenua. Neʼe ʼi ai te maveuveu lahi ʼi Jinja, pea ko te lolotoga ʼo tamatou ʼinu tī ʼi tomatou ʼōloto ʼaē neʼe hoko ai te meʼa ʼaē neʼe ʼau fakamatala ʼi te kamataʼaga ʼo te alatike ʼaenī. Lolotoga te ʼu taʼu e lua ʼaē neʼe hoa mai, neʼe kapu te hahaʼi kaugamālie ʼo Asia. Neʼe kaugamālie te hahaʼi matāpule neʼe nātou mavae, pea neʼe haʼele kovi te gāue ʼi te ʼu faleako pea mo te ʼu fale mahaki. Pea neʼe fakahā mai mo te logo ʼe matala lelei, kua tapuʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te tuʼania ʼa te Pilō ʼo te Ako ki tomatou maʼuli, neʼe ina ʼave ai ia mātou ke mātou nonofo ʼi te kolo taulaga, ʼaē ko Kampala. Ko tamatou mavae ʼaia neʼe ʼi ai tona ʼu lelei e lua. Neʼe mole ʼiloʼi lelei ia mātou ʼi Kampala, ʼo faigafua age hamatou feʼoloʼaki. Neʼe toe lahi aipe foki te gāue ʼi te kokelekasio pea mo te gāue fai faka mafola.

Ko Brian mo Marion Wallace pea mo tana ʼu tamaliki e lua, neʼe tatau tonā ʼaluʼaga mo māua, pea neʼe nā fakatotonu ke nā nonofo ʼi Ouganda. Neʼe mātou fakafiafia ʼaupito ʼi tamatou gāue fakatahi mo nātou ʼi te kokelekasio ʼi Kampala lolotoga te temi faigataʼa ʼaia. Ko te ʼu fakamatala neʼe mātou lau ʼo ʼuhiga mo totatou ʼu tēhina neʼe nātou gāue ʼi te tahi ʼu fenua ʼe tapuʼi ai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe ko he ʼu fakaloto mālohi makehe kia mātou. Neʼe mātou fakatuʼutuʼu he ʼu kiʼi kūtuga liliki, pea tuʼa tahi ʼi te māhina, neʼe fai tamatou fakatahi lahi ʼi te ʼu lotoʼā ʼo Entebbe, ʼo fai te ʼu fakatahi ʼaia ke hage ko he ʼu lafeti. Maʼa tamā ʼu taʼahine, neʼe ko he fakakaukau fakaofoofo ʼaia.

Neʼe tonu ke mātou tokakaga fakalelei ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼe mātou fai ʼi te gāue fai faka mafola. ʼE tokagaʼi vave mokā ʼolo he ʼu papālagi ʼo ʼaʼahi he ʼu ʼapi ʼo te hahaʼi ʼo Ouganda. Koia neʼe mātou fai faka mafola ʼi te fale koloā, mo te ʼu koga fale fata, pea mo te ʼu faleako lalahi. Neʼe ʼi ai te puleʼaki neʼe ʼau fakaʼaogaʼi ʼi te ʼu fale koloā, ʼe ʼau fakaʼui he meʼa ʼe ʼau ʼiloʼi neʼe mole kei maʼu, ohage ko he moʼi suka peʼe ko he laisi. Kapau ʼe fakalelei mai te tagata ʼo te fale koloā ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te fenua, pea neʼe ʼau palalau ai leva ki te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. Neʼe haʼele lelei te faʼahiga fai ʼaia. ʼI ʼihi lakaga, neʼe ʼau mavae ʼi te fale koloā kua fakatuʼutuʼu te ʼaʼahi, pea neʼe ʼau mavae foki mo he kiʼi fakatau veliveli ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe kua hoge ʼi te fenua.

Lolotoga te temi, neʼe mafola te agamālohi ʼi te ʼu tafaʼaki ʼo mātou. ʼUhi ko te mole lelei ʼo te ʼu felogoi ʼo te puleʼaga ʼo Ouganda pea mo te puleʼaga Pilitania, neʼe mole kei tali e te puleʼaga ke hoko atu taku gāue ʼi te fenua. Pea ʼi te taʼu 1974, hili te ʼu taʼu e valu ʼo tamā nonofo ʼi Ouganda, neʼe ma tauʼinē ki tomā ʼu tēhina. Kae neʼe kei hoko atu pe tamā fia gāue misionea.

ʼI Niu Kini

ʼI te māhina ʼo Sanualio 1975, neʼe ʼi ai te faigamālie ke ma ʼolo ʼo gāue ʼi Papua Niu Kini. Neʼe kamata ai leva te ʼu taʼu gāue fakafiafia e valu ʼi te koga meʼa ʼaia ʼo te Pasifika. Neʼe lahi te ʼu fakapale ʼo tomatou maʼuli mo te ʼu tēhina pea mo te minisitelio.

ʼE fakamanatu e tomatou famili tamatou nonofo ʼi Papua Niu Kini ki te temi ʼo te ʼu gaoʼi​—ia te ʼu gaoʼi faka Tohi-Tapu. ʼI te taʼu fuli, neʼe mātou kau ki te teuteuʼi ʼo te ʼu gaoʼi ki te ʼu fakatahi faka tisitilike, pea neʼe ko he ʼu lakaga fakafiafia kia mātou! Neʼe mātou leleiʼia te fakatahi mo te ʼu famili tokolahi ʼe lelei ʼaupito tonatou maʼuli fakalaumālie, pea neʼe nātou tokoni lelei ki te maʼuli ʼo tamā ʼu taʼahine. Ko tama taʼahine lahi, ia Sara, neʼe ʼohoana mo te pionie makehe, ko Ray Smith, neʼe nā gāue pionie makehe fakatahi ʼo ōvi ki te tuʼakoi ʼo Irian Jaya (ʼi te temi nei ko Papua, te kolo ʼo Itonesia). Ko tonā ʼapi neʼe ko te fale lau ʼi te kolo veliveli, pea ʼe ʼui e Sara ko te temi ʼaē neʼe nofo ai ʼi te telituale ʼaia neʼe ko he ako lelei kia ia.

ʼE Mātou Mulimuli Ki Te ʼu ʼAluʼaga Foʼou

ʼI te temi ʼaia neʼe ʼaoga ke ʼi ai he tahi moʼo taupau taku ʼu mātuʼa. Neʼe mole ma liliu ki Pilitania, kae neʼe ʼōmai taku ʼu mātuʼa ʼo nonofo mo mātou, pea neʼe mātou ʼolo fuli ʼo nonofo ʼi Ositalalia ʼi te taʼu 1983. Neʼe nā nonofo ʼi te tahi temi mo toku tokolua ko Daphné, ʼaē neʼe kei nofo ʼi Saponia. ʼI te ʼosi mate ʼo taku ʼu mātuʼa, ko Ann mo ʼau neʼe ma fakatotonu ke ma pionie katoa, pea neʼe ʼi ai te pilivilesio neʼe hage kia ʼau neʼe ko he meʼa faigataʼa ʼaupito.

Neʼe hoki ma kamata pe tamā gāue pionie, pea neʼe fakaafe māua ke ma gāue ʼi te gāue feʼaluʼaki. Talu mai taku kei veliveli, kia ʼau ko te ʼaʼahi ʼa te ʼu taupau faka silikosikilipisio neʼe ko he ʼu lakaga makehe. ʼI te temi leva ʼaia, ʼe ko taku gāue ʼaia. Ko te gāue faka silikosikilipisio neʼe faigataʼa ʼaupito, kae neʼe tokoni mai aipe ia Sehova ʼi he ʼu ʼaluʼaga neʼe mole heʼeki hoko kia māua ʼi muʼa atu.

Lolotoga te ʼaʼahi faka fenua ʼa te Tēhina ko Theodore Jaracz ki Ositalalia ʼi te taʼu 1990, neʼe ma fehuʼi age kia ia peʼe ʼi tana manatu la kua ma matutuʼa fau ke ma kau ki te gāue temi katoa ʼi te tahi ʼu fenua. Neʼe ina ʼui fēnei mai: “Kaeā la mokā koulua ʼolo ʼo gāue ʼi te ʼu Motu ʼo Salomone?” Koia, ʼi te temi ʼaia neʼe kua ma tauʼaki taʼu 50 tupu, kia Ann mo ʼau neʼe ma faka ʼuhiga te faʼahi ʼaia ko te hoki hinoʼi fakahagatonu mai ʼaia ki he telituale faka misionea.

Ko Tamā Gāue ʼi “Te ʼu Motu Fiafia”

ʼE fakahigoaʼi te ʼu Motu ʼo Salomone ko te ʼu Motu Fiafia, pea ko tamā gāue lolotoga te ʼu taʼu e hogofulu tupu neʼe ko he lakaga fakafiafia. ʼI taku gāue taupau faka tisitilike ʼi te ʼu Motu ʼo Salomone, ko Ann mo ʼau neʼe ma ʼiloʼi ai te agalelei ʼo te ʼu tēhina mo te ʼu tuagaʼane ʼi te ʼu motu ʼaia. Neʼe malave ʼaupito ki tomā ʼu loto ia te tali kāiga neʼe fai mai kia māua, pea neʼe nātou lotomahino ki taku ʼu faiga ʼaē ke ʼau fakamahino te ʼu meʼa ʼi te lea ʼo te ʼu Motu ʼo Salomone, ko te Pidgin Faka Pilitania​—ʼe kau ki te ʼu lea ʼi te malamanei ʼaē ʼe masiva kupuʼi palalau.

Mole faʼa fualoa ki tamā tau ki te ʼu Motu ʼo Salomone, neʼe faigaʼi e te kau fakafeagai ke nātou fakagata ia te fakaʼaogaʼi ʼo tomatou Fale ʼo Te Fakatahi. Neʼe tukugakoviʼi e te lotu Anglican ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼo ina ʼui ko totatou Fale foʼou ʼo Te Fakatahi ʼi Honiara ʼe tuʼu tona tahi koga ʼi tonatou kele. Neʼe lagolago te puleʼaga ki te tukugakovi ʼaia ʼo te lotu Anglican, koia neʼe mātou tagi ai ki te Telepinale Lahi ʼo te fenua. ʼE fakahā anai e te ikuʼaga ʼo te tagi ʼaia peʼe tonu ke mātou vete tomatou Fale foʼou ʼo Te Fakatahi, ʼaē neʼe maʼu ai te ʼu hekaʼaga e 1 200.

Neʼe fai te fakamāu lolotoga te vāhaʼa katoa. Neʼe fakahā mai e te avoka ʼaē neʼe ina fakafihiʼi mātou ʼaki he fialahi, ʼe ʼamanaki ke maʼu he tonu mai te fakamāu. Pea ko tamatou avoka, ia te Tēhina ko Warren Cathcart mai Niu Sila, ʼaē neʼe ina fakaʼaogaʼi he ʼu fakamatala mālohi, neʼe ina faka ʼalunoa te ʼu fakafifihi fuli ʼo te kau fakafeagai. ʼI te Feliaono, neʼe kua mafola te ʼu logo mai te fakamāu ʼaia, pea neʼe kua fonu te fale telepinale ko te kau maʼu tuʼulaga ʼo te lotu, pea mo te ʼu hahaʼi ʼo te puleʼaga, pea mo totatou ʼu tēhina. ʼE ʼau manatuʼi te kiʼi hala ʼo te ʼu kupu ʼaē neʼe tohi ʼi te polokalama ʼo te ʼu fakamāu. Neʼe tohi ai: “Ko te Puleʼaga ʼo te ʼu Motu ʼo Salomone mo te Lotu ʼo Melanesia ʼe fakafeagai kia Sehova.” Neʼe mātou mālo.

Kae neʼe mole fualoa ia te fīmālie ʼo te ʼu Motu Fiafia. Ko Ann mo ʼau neʼe ma toe tō ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu tokakovi mo te agamālohi neʼe fakahoko e te kūtuga maʼu mahafu tau. Ko te fefihiʼaki ʼo te ʼu lanu neʼe iku ai ki te tau ʼi te loto fenua. ʼI te ʼaho 5 ʼo Sūnio 2000, neʼe fakahifo te puleʼaga kae puleʼi e te hahaʼi maʼu mahafu tau. Lolotoga te ʼu vāhaʼa, neʼe liliu tomatou Fale ʼo Te Fakatahi ko he nofoʼaga ki te hahaʼi neʼe mole ʼi ai honatou ʼu ʼapi. Neʼe punamaʼuli te hahaʼi takitaki ʼo te fenua ʼi tanatou sisio ki te ʼu tēhina ʼe lanu kehekehe ʼe nātou maʼuli tokalelei ohage ko he foʼi famili ʼi te Fale ʼo Te Fakatahi. Ko he fagonogono lelei ʼaia!

Māʼia mo te hahaʼi ʼaia ʼaē neʼe nātou pule neʼe nātou fakaʼapaʼapa ki te mole kau ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te ʼu fihi ʼaia. Ko te faʼahi ʼaia neʼe ina faka fealagia mai ke mātou fakalotoʼi tonatou tahi pule ke ina fakagafua ke fakakaku he kamio tohi pea mo te tahi ʼu meʼa taupau maʼuli ke ʼave ki te kiʼi kūtuga ʼo te ʼu tēhina ʼaē ʼe nātou tō kehe ʼi te tuʼa nofoʼaga ʼo te kau solia ʼaē ʼe fakafeagai. ʼI tamatou toe felāveʼi mo te ʼu famili ʼaē neʼe mole kei mātou fesioʼaki lolotoga te ʼu māhina, neʼe mātou fetāgihi fuli.

ʼE Lahi Te ʼu Fakamālo ʼe Tonu Ke Fai

Ka ma fakakaukauʼi tomā maʼuli ʼi te gāue kia Sehova, ʼe lahi te ʼu fakamālo ʼe tonu ke ma fai. ʼI tomā ʼuhiga mātuʼa, ʼe ma fiafia ʼi tama sisio ki tamā ʼu taʼahine mo tonā ʼu ʼohoana, ia Ray mo John, ʼe nātou haga tauhi agatonu kia Sehova. Neʼe nātou lagolago lelei mai ki tamā gāue faka misionea.

Lolotoga te ʼu taʼu 12 kua hili, ko Ann mo ʼau neʼe ma maʼu te pilivilesio ʼaē ko te gāue ʼi te Petele ʼo te ʼu Motu ʼo Salomone, pea lolotoga te temi ʼaia, neʼe ma sio ki te tuputupu ʼo te kaugamālie ʼo te kau fai faka mafola ʼo te Puleʼaga ʼi te ʼu Motu ʼo Salomone, ʼo tuʼa lua age tona kaugamālie, ʼo kaku ki te toko 1 800 tupu. Mole heʼeki faʼa fualoa, neʼe ʼau maʼu te tahi pilivilesio ko te kau ki te Ako ʼaē ʼe fai ki te hahaʼi ʼo te ʼu Komite ʼo Te Filiale ʼi Patterson, ʼi New York. ʼE moʼoni, neʼe lahi tomā tapuakina ʼuhi ko tama fia hoko atu ʼo tamā fia gāue misionea.

[Kiʼi nota]

[Paki ʼo te pasina 23]

Ko te ʼaho ʼo tama ʼohoana ʼi te taʼu 1960

[Paki ʼo te pasina 24]

ʼI Ouganda, ko Stanley mo Esinala Makumba neʼe lahi tanā fakaloto mālohiʼi tomatou famili

[Paki ʼo te pasina 24]

Ko Sara ʼe taka ʼi te ʼapi ʼo te vāhaʼa fale

[Paki ʼo te pasina 25]

Ko te fai paki neʼe ina faka fealagia mai kia ʼau ke ʼau ako te hahaʼi ʼo te ʼu Motu ʼo Salomone

[Paki ʼo te pasina 25]

ʼE ʼau fono mo te kokelekasio ʼe tō kehe ʼi te ʼu Motu ʼo Salomone

[Paki ʼo te pasina 26]

Ko tomatou famili ʼi te temi nei