Tonatou Maʼuli

Te ʼu Sakilifisio Veliveli Kae Ko Te ʼu Tapuakina Lahi

NEʼE FAKAMATALA E GEORGE PEA MO ANN ALJIAN

Neʼe mole ʼau manatu mo toku ʼohoana, ʼe ʼi ai he ʼaho ʼe ma faihala anai ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te kupu “faiako” pea mo te kupu “kumā.” Neʼe mole ma manatu ʼi tomā ʼu taʼu 60 ʼe ma ako anai te faʼahiga faitohi faikehe ke feala hamā popoto ʼi te palalau mo te kau Nai. Kae ko ʼau mo Ann neʼe ma fai te faʼahi ʼaia ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu taʼu 1980. Tuku mai muʼa ke ma fakamatala atu te ʼu tapuakina ʼaē neʼe ma maʼu ʼi tamā fai te ʼu sakilifisio veliveli.

NEʼE ʼau tupu ʼi te famili Arménienne pea mo lotu Arménienne. Ko Ann neʼe Katolika. Neʼe ma tuku keheʼi tamā ʼu lotu ʼi tamā ʼohoana ʼi te taʼu 1950. Neʼe ʼau taʼu 27, pea ko Ann neʼe taʼu 24. Neʼe ma nonofo ʼi te kogafale ʼe tuʼu ʼi ʼaluga ʼo toku fale fai fō ʼi Jersey City, ʼi New Jersey ʼi Amelika. ʼI te temi ʼaia, neʼe ʼau patolo ʼi te fale ʼaia talu mai ia taʼu e fā.

ʼI te 1955, neʼe ma toʼo tomā ʼapi matalelei, ko ʼona kogafale e tolu, pea neʼe tuʼu ʼi Middletown, ʼi New Jersey. Neʼe vaha tomā ʼapi pea mo toku fale koloā ia kilometa e 60, ʼaē neʼe ʼau gāue ai lolotoga ʼaho e ono. ʼI te po fuli, neʼe ʼau ʼosi tauhala mai. Ko te ʼu lakaga ʼaē neʼe ʼau lava felāveʼi ai mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe ko te ʼu temi ʼaē neʼe nātou tau ʼōmai ai ki toku fale koloā, ʼo nātou tuku mai te ʼu tohi faka Tohi-Tapu. Neʼe ʼau leleiʼia te lau ʼo te ʼu tohi ʼaia. Logola neʼe ʼau maʼumaʼua ʼaupito ʼi taku gāue, kae neʼe tuputupu taku fakaʼapaʼapa ʼaupito ki te Tohi-Tapu.

Pea neʼe ʼau logo ko te lātio WBBR, ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe fai ai te ʼu akonaki faka Tohi-Tapu lolotoga te temi ʼaē neʼe ʼau ʼalu ai ki toku fale koloā, pea mo te temi ʼaē neʼe ʼau mavae mai ai. Neʼe ʼau fakalogo lelei ki te ʼu akonaki ʼaia, pea ʼi taku fia ʼiloʼi te ʼu faʼahi ʼaia neʼe ʼau kole ai ki te kau Fakamoʼoni ke nātou ʼaʼahi ʼau. ʼI Novepeli ʼo te taʼu 1957, neʼe ʼaʼahi mai ʼau e George Blanton pea neʼe ina kamata taku ako Tohi-Tapu.

Ko Toku Famili Neʼe Liliu ʼo Logo Tahi ʼi Te Tauhi Maʼa

Neʼe koteā te manatu ʼa Ann ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi fuli ʼaia? Tou tuku age muʼa ke ina fakamatala atu.

“ ʼI te kamata, neʼe ʼau fakafeagai ʼaupito ki te ako ʼaia. Neʼe ʼau fakalelu tuʼumaʼu ki te ako Tohi-Tapu ʼa George. Koia neʼe ina fakatuʼutuʼu ai leva ke fai tana ako ʼi he tahi faʼahi, lolotoga māhina e valu. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe kamata ʼalu ia George ʼi te ʼu ʼAhotapu ki te ʼu fono ʼaē neʼe fai ʼi te Fale ʼo te Puleʼaga. ʼO mahino ai kia ʼau, neʼe fakamalotoloto ʼi tana ako, koteʼuhi neʼe ko te ʼaho pe ʼaia ʼaē neʼe mālōlō ai. Kae neʼe ina fakahoko lelei pe tona ʼuhiga tagata ʼohoana pea mo tāmai agalelei, ʼo lelei age ʼi te temi muʼa, pea neʼe ʼau kamata fetogi ai. ʼI ʼihi temi, mokā ʼau holo te laupapa kai, kapau ʼe mole he tahi neʼe sio mai, pea neʼe ʼau lau te nusipepa Réveillez-vous ! ʼaē neʼe tuku tuʼumaʼu ai e George. ʼI te tahi ʼu temi, neʼe lau mai e George te ʼu alatike ʼo te Réveillez-vous ! ʼaē neʼe mole talanoa fakahagatonu ki te lotu, kae neʼe fakavikiviki tuʼumaʼu ki te Tupuʼaga.

“ ʼI te tahi po, neʼe kua ʼalu ia George ʼo fai tana ako Tohi-Tapu mo te tēhina ko Blanton, pea neʼe ʼau toʼo te tohi neʼe hili e tamā kiʼi tama ko George, ʼaē neʼe taʼu lua, ʼi te laupapa ʼaē neʼe ōvi ki tomā moeʼaga. Neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo te ʼamanaki maʼa te kau mate. Logola toku gaʼegaʼe, kae neʼe ʼau lau he neʼe hoki mate age pe taku kui fafine, pea neʼe ʼau lotomamahi ʼaupito. Neʼe ʼau mahino atu aipe ki te moʼoni ʼa te Tohi-Tapu, ʼaē ʼe ina ʼui ʼe mole he potu ʼe maʼuli mamahi ai te kau mate, pea ʼe nātou toe tutuʼu ake anai. Pea neʼe ʼau malaga ake ʼi toku moeʼaga, ʼo lau pea mo fakaʼiloga te ʼu puani ʼaē neʼe ʼau fia fakahā kia George mokā liliu mai anai mai tana ako Tohi-Tapu.

“Neʼe sio toku ʼohoana, kua ʼau fetogi. Koteʼuhi ʼi tana mavae ʼi tomā ʼapi, neʼe ʼau fakafeagai pea ʼi te temi nei, kua ʼau fiafia ʼaupito ʼi te ʼu moʼoni faka Tohi-Tapu fakaofoofo ʼaē neʼe ʼau lau ʼi te tohi! Neʼe ma fai palalau ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu, mai te uhu ʼo aʼu ki te māfoatā ʼo te ʼaho ake. Neʼe fakamahino mai e George te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te kele. Neʼe ʼau kole age kia ia ʼi te po ʼaia ke fai tana ako ʼi fale ke feala haku kau kiai.

“Neʼe fakaloto mālohiʼi māua e te tēhina ko Blanton ke kau mai tamā ʼu tama ki tamā ako. Neʼe ma manatu ʼe kei nā veliveli fau, he neʼe nā taʼu lua pea mo taʼu fā. Kae neʼe fakahā mai e te tēhina ko Blanton ia Teutalonome 31⁠:​12, ʼaē ʼe ʼui ai: ‘Fakatahiʼi te hahaʼi, te hahaʼi tagata mo fafine, pea mo nātou liliki . . . , ke nātou fakalogo pea ke nātou ako.’ Neʼe ma leleiʼia te tokoni ʼaia, pea neʼe ma toe fakatuʼutuʼu foki ke fai he ʼu tali e tamā ʼu tama lolotoga te ako. Neʼe mātou teuteuʼi fakatahi tamatou ʼu tali, kae neʼe mole ma ʼui age te ʼu tali ʼaē neʼe tonu ke nā fai. Maʼa māua, neʼe tokoni te faʼahi ʼaia moʼo takitaki tamā ʼu tama ke nā tali e nāua totonu te moʼoni. ʼE ma fakafetaʼi tuʼumaʼu anai ki te takitaki ʼa te tēhina ko Blanton, moʼo tokoni ki tomatou famili ke tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie.”

Te ʼu Fihifihia Neʼe Fakamaʼua Kiai He Sakilifisio

ʼI tamatou kua ako fakatahi ia te Tohi-Tapu, neʼe ʼi ai leva te tahi ʼu fihifihia. Neʼe tuʼu mamaʼo taku fale koloā, pea neʼe ʼau tau tuʼumaʼu mai ki tomatou ʼapi ʼi te hola hiva pōʼuli. Koia neʼe mole feala haku ʼalu ʼo fono ʼi te vāhaʼa, gata pe ki te ʼu ʼAhotapu. ʼI te temi ʼaia, neʼe kau ia Ann ki te ʼu fono fuli, pea neʼe tuputupu vave ʼi te faʼahi fakalaumālie. Mo ʼau foki la neʼe ʼau fia kau ki te ʼu fono fuli, pea mo fai he ako Tohi-Tapu ʼo tomatou famili. Neʼe mahino kia ʼau neʼe tonu ke ʼau fai he ʼu sakilifisio. Koia neʼe ʼau fakatotonu ai ke ʼau fakaveliveli toku ʼu hola gāue, tatau aipe peʼe tupu ai anai he tokosiʼi ʼo te hahaʼi ʼaē ʼe ʼōmai ʼo faifakatau ʼi toku fale koloā.

Neʼe lelei te fakatuʼutuʼu ʼaia. Neʼe liliu tamatou ako faka famili ʼo maʼuhiga ohage ko te ʼu fono e nima ʼaē ʼe fai ʼi te vāhaʼa fuli ʼi te Fale ʼo te Puleʼaga. Neʼe mātou fakahigoaʼi ko tamatou ono fono. Neʼe tukupau te ako ʼaia ke fai ʼi te vāhaʼa fuli, ʼi te Feliafā hola 8 pōʼuli. ʼI ʼihi temi, ʼi tamatou ʼosi kakai afiafi, ʼi te ʼosi ʼo te fulupa, neʼe mātou ʼui, “Kua vave hoko mai te hola ʼo te ‘fono’!” Kapau neʼe ʼau tauhala mai, pea neʼe kamata e Ann te ako faka famili, pea neʼe ʼau hoko atu ʼi taku tau mai.

Ko te tahi faʼahi ʼaē neʼe tokoni mai ke mālohi pea mo logo tahi tomatou famili, neʼe ko tamatou lau fakatahi ʼi te uhu, ia te koga tohi ʼo te ʼaho. Kae neʼe ʼi ai te fihifihia ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Neʼe mole tatau te ʼu hola ʼaē neʼe mātou ʼaʼala ai. Koia neʼe mātou palalau ki te faʼahi ʼaia, ʼo mātou fakatuʼutuʼu ai ke mātou ʼaʼala fuli ʼi te hola e tahi, ʼo mātou fai ʼinu kafe ʼi te hola 6 vaelua, pea mo lau fakatahi ai te koga tohi. Pea neʼe lelei te fakatuʼutuʼu ʼaia kia mātou fuli. ʼI te lalahi ake ʼo tamā ʼu tama, neʼe nā filifili ke nā gāue ʼi te Petele. ʼI tamā manatu, ko te ʼu fai palalau ʼaia ʼaē neʼe mātou fai ʼi te ʼaho fuli, neʼe tokoni ki te lelei ʼo tonā maʼuli fakalaumālie.

Ko He Sakilifisio Lahi Moʼo Fai Te Tahi ʼu Gāue

Neʼe ʼau papitema ʼi te taʼu 1962, pea ʼi taku gāue lolotoga taʼu e 21 ʼi toku fale koloā, neʼe ʼau fakatau leva te fale ʼaia pea mo kumi taku gāue ʼi te kolo ʼaē ʼe ʼau nofo ai. Neʼe feala ai ke ʼau ōvi ki toku famili pea ke mātou gāue fakatahi ʼi te tauhi kia Sehova. Pea neʼe ʼau maʼu ai te ʼu tapuakina lahi. Neʼe mātou fakatuʼutuʼu ke mātou kau fuli ki te selevisi temi katoa. Neʼe kamata te faʼahi ʼaia ʼi te kamata ʼo te ʼu taʼu 1970, ʼi te temi ʼaē neʼe liliu ai tamā ʼuluaki tama ko Edward, ko he pionie katoa, ʼi te ʼosi pe ʼo tana ako. Mole fualoa ki muli age, ko tamā tama ko George neʼe kamata tana selevisi pionie, ʼo hoa atu kiai mo Ann. Neʼe ʼau lotomālohi ʼaupito heʼe ko nātou toko tolu, neʼe nātou fakamatala mai te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko kia nātou ʼi te gāue fai faka mafola. Neʼe mātou fai palalau faka famili peʼe feafeaʼi hamatou faka faigafua tomatou maʼuli, ke feala hamatou kau fuli ki te selevisi temi katoa. Neʼe mātou fakatuʼutuʼu ke fakatau tomatou ʼapi. Ko tomatou famili neʼe nonofo ʼi te ʼapi ʼaia lolotoga taʼu e 18. Neʼe mātou leleiʼia ʼaupito tomatou ʼapi, kae neʼe tapuakina e Sehova te tonu ʼaē ke mātou fakatau.

ʼI te taʼu 1972, neʼe pāui ia Edward ke ʼalu age ʼo gāue ʼi te Petele, pea ko George neʼe pāui ʼi te taʼu 1974. ʼE ma manatuʼi tuʼumaʼu ia nāua, kae ʼe mole ma manatu neʼe ko he meʼa lelei anai mo kanapaula neʼe nā nonofo ōvi mai ki tomā ʼapi, ke nā ʼohoana pea mo maʼu fānau. Kailoa, kae ʼe ma fiafia ʼi te gāue ʼo tamā ʼu tama moʼo tauhi kia Sehova ʼi te Petele.a ʼE mātou manatu tahi mo te ʼu palalau ʼaē ʼe tuʼu ia Tāʼaga Lea 23⁠:​15, ʼaē ʼe ʼui ai: “Ê toku foha, kapau ko tou loto kua liliu ʼo poto, pea ʼe toe fiafia ai foki mo toku loto.”

ʼE Ma Kau Ki Te Selevisi Pionie Makehe

Ko māua mo tamā ʼu tama ʼaē ʼe gāue ʼi te Petele, neʼe hoko atu tamatou selevisi pionie. Pea ʼi te tahi ʼaho ʼo te taʼu 1975, neʼe ma punamaʼuli ʼaupito, he neʼe momoli mai tamā tohi ʼe fakaafe ai māua ke ma kau ki te selevisi pionie makehe, ʼi te telituale mole heʼeki gāueʼi ʼi Clinton, Illinois. Koia neʼe tonu ai ke ma mavae ʼi New Jersey, ʼaē neʼe ma feōvi ai mo tamā ʼu tama ʼi New York, pea neʼe nonofo ai tomā ʼu kaumeʼa pea mo tomā ʼu kāiga. Kae neʼe ma tali te pāui ʼaia mai ia Sehova, pea ma tali te sakilifisio ʼaia neʼe iku ai ki te ʼu tapuakina foʼou.

Hili kiai māhina e ono ʼi tamā gāue ʼi te telituale ʼaia, neʼe ma kamata fai te ʼu fono ʼi te fale tali hahaʼi, ʼi Carlyle, ʼi Illinois. Kae neʼe mātou fia fai he fale ʼe fakaʼaogaʼi tuʼumaʼu anai ki te ʼu fono. Neʼe maʼu e te tēhina mo tona ʼohoana, te kele ʼe tuʼu ai te kiʼi ʼapi veliveli, pea neʼe mātou lue. Neʼe mātou fakamaʼa katoa te kiʼi fale ʼaia, pea neʼe liliu ko tomatou kiʼi fale fono. ʼE ma manatuʼi te hōsi neʼe ina fia ʼiloʼi te meʼa ʼaē neʼe mātou fai, he neʼe tau haʼu ʼo fakasiosio mai te matapā fakamālama, peʼe koteā ʼaē neʼe mātou fai ʼi te fono!

Ki muli age, neʼe tuʼu leva te kokelekasio ʼo Carlyle, pea neʼe ma fiafia ʼi tamatou kau ki te fakatuʼu ʼo te kokelekasio ʼaia. Neʼe tokoni kia māua te taumatuʼa pionie kei tūpulaga, ko Steve mo Karil Thompson, ʼaē neʼe ʼōmai ʼo pionie mo māua ʼi te telituale ʼaia. Ko te taumatuʼa ʼaia neʼe nā nonofo ʼi te koga meʼa ʼaia lolotoga ni ʼu taʼu, pea ki muli age neʼe nā kau ki te Faleako Faka Tohi-Tapu ʼo Kalaate ʼo te Watchtower, pea nā ʼolo ʼo misionea ʼi Afelika ʼo te Potu Esite, ʼaē ʼe nā kau ai ʼi te gāue ʼaē ko te ʼaʼahi ʼo te ʼu kokelekasio.

Mole tuai pea liliu tomatou fale fono ʼo kaugamālie, pea neʼe ʼaoga ke mātou maʼu homatou fale lahi. Ko te tēhina pea mo te tuagaʼane ʼaē neʼe nā maʼu te ʼuluaki fale, neʼe nā toe tokoni mai ki te faʼahi ʼaia pea neʼe mātou toʼo te kele neʼe lelei age ki he Fale ʼo te Puleʼaga. ʼI meʼa fakafiafia foki, heʼe hili kiai he ʼu kiʼi taʼu, neʼe fakaafe māua ki te avahi ʼo te fale fono foʼou ʼi Carlyle, pea neʼe tuku mai te pilivilesio ʼaē ke ʼau fai te akonaki. Ko te gāue ʼaē neʼe ma fai ai, neʼe ko he ʼu lakaga fakafiafia kia māua pea neʼe ko he tapuakina mai ia Sehova.

Te Tahi ʼu Pilivilesio Kia Māua

ʼI te 1979 neʼe fakaafe māua ki te tahi telituale, ʼi Harrison, ʼi New Jersey, pea neʼe ma gāue ai lolotoga taʼu e 12. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe ma kamata ai te ako Tohi-Tapu ʼa te fafine Nai, pea neʼe maʼu ai te tahi ʼu ako Tohi-Tapu mo te kau Nai. Pea neʼe ma ʼiloʼi age, ko te kolo ʼaia ʼe ma nonofo ai, ʼe nonofo ai te ʼu lauʼi afe kau ako Nai pea mo tonatou ʼu famili. ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, neʼe fakaloto mālohiʼi māua ke ma ako te faka Nai. Logola neʼe tonu ke ma fakaʼaogaʼi he temi loaloaga moʼo ako te lea ʼaia, kae neʼe tupu ai te ʼu ako faka Tohi-Tapu fakafiafia mo te kau Nai ʼo tomatou kolo.

Lolotoga te ʼu taʼu ʼaia, neʼe lahi te ʼu lakaga fakakata neʼe hoko ʼi tamā faiga ʼaē ke ma ako te faka Nai. ʼI te tahi ʼaho, neʼe faihala ia Ann ʼo ina ʼui ko ia ko he “kumā” ʼo te Tohi-Tapu, kae mole ina ʼui ko he “fafine faiako” ʼo te Tohi-Tapu. ʼE teitei tatau te ʼu kupu ʼaia. Pea neʼe kata te fafine ʼo te ʼapi, ʼo ina ʼui: “Koulua ʼōmai, heʼe mole heʼeki ʼau palalau mo he kumā ʼo te Tohi-Tapu.” ʼE kei ma faiga mālohi ke ma ako te lea.

Pea neʼe fekauʼi māua ki te tahi koga meʼa ʼi New Jersey, ʼo hoko atu ai tamā fai faka mafola ki te kau Nai. Ki muli age, neʼe fakaafe māua ke ma ʼolo ki Boston, ʼi Massachussetts, ʼaē neʼe fakatuʼu ai te kūtuga Nai lolotoga taʼu e tolu. Neʼe ko he pilivilesio kia māua hamā lagolago ki te kūtuga ʼaia ʼi te ʼu taʼu e fitu ʼaē kua hili, pea kua ma fiafia heʼe kua liliu ko he kokelekasio ʼi te ʼaho 1 ʼo Sanualio ʼo te taʼu 2003.

Te ʼu Tapuakina ʼo Te Maʼuli Faka Sakilifisio

Ia Malakia 3⁠:​10, ʼe ʼui ko Sehova ʼe ina pāui tana hahaʼi ke nātou ʼaumai tonatou ʼu mōlaga pea mo tanatou ʼu sakilifisio, ke feala hana foaki fuli age kia nātou tana ʼu tapuakina. Neʼe ma tuku te gāue neʼe ʼau leleiʼia ʼaupito. Neʼe ma fakatau tomatou ʼapi neʼe ma leleiʼia ʼaupito, pea neʼe ʼi ai mo te tahi ʼu meʼa neʼe mātou tuku. Kae mokā fakatatau mo te ʼu tapuakina ʼaē kua ma maʼu, ʼe veliveli te ʼu sakilifisio ʼaia.

Ei, ʼe ko he ʼu tapuakina lahi ʼaē neʼe foaki mai e Sehova. ʼE ma fiafia, koteʼuhi neʼe ma sio ki tamā ʼu tama neʼe nā tali te moʼoni, neʼe ma fiafia ʼi tamā kau ki te minisitelio temi katoa, pea neʼe ma sio ko Sehova neʼe tokoni mai kia māua ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga ki tomā maʼuli. ʼE moʼoni, ko te ʼu sakilifisio veliveli ʼaē neʼe ma fai, kae neʼe ma maʼu ai te ʼu tapuakina lahi.

[Kiʼi nota]

[Paki ʼo te pasina 25]

Ko Louise mo George Blanton pea mo Ann, ʼi te taʼu 1991

[Paki ʼo te pasina 26]

Ko te Fale ʼo te Puleʼaga ʼi Carlyle, ʼaē neʼe avahi ʼi te ʼaho 4 ʼo Sūnio 1983

[Paki ʼo te pasina 27]

Ko māua mo te kokelekasio foʼou ʼa te kau Nai ʼi Boston

[Paki ʼo te pasina 28]

Ko māua mo Edward, mo Connie, mo George pea mo Grace