Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • w04 15/11 p. 3-4
  • ʼE Lava Māʼuʼuli Fualoa Koa Ia Te Hahaʼi?

Aucune vidéo n'est disponible pour cette sélection.

Il y a eu un problème lors du chargement de la vidéo.

  • ʼE Lava Māʼuʼuli Fualoa Koa Ia Te Hahaʼi?
  • Te Tule Leʼo—2004
  • He Tahi ʼu Alatike
  • ʼE Mole Fia Mate Te Tagata
    Te Tule Leʼo—2014
  • ʼE Feala Moʼoni Koa Ke Tou Maʼuʼuli ʼo Heʼegata?
    Te Tule Leʼo—1999
  • ʼE Tou Fia Maʼuli Fualoa
    Te Tule Leʼo—1999
  • ʼE Feala Ke Tou Maʼuʼuli ʼo Heʼe Gata
    Ko Te Tule Leʼo ʼe Ina Kalagaʼi Te PuleʼAga ʼo Sehova (Ako)—2022
Te Tule Leʼo—2004
w04 15/11 p. 3-4

ʼE Lava Māʼuʼuli Fualoa Koa Ia Te Hahaʼi?

ʼI TE ʼaho 3 ʼo Malesio 1513, neʼe kamata ia te gāue maʼuhiga ʼa te tagata fai kumi Sepania ko Juan Ponce de León. Neʼe mavae mai Porto Rico ʼaki te ʼamanaki ʼaē ke kaku ki te motu ko Bimini. ʼE ʼui e te fagana neʼe ina kumi te vai faka milakulo​—ko te vai ʼe ina toe faka tūpulagaʼi ia te hahaʼi mātutuʼa. Kae neʼe tau ia ki te koga meʼa ʼe higoa ʼi te temi nei ko Floride ʼi Amelika. ʼIo, neʼe mole ina maʼu te vai ʼaia he neʼe ko te fagana pe ia.

Ia ʼaho nei, ʼe māʼuʼuli pe te hahaʼi ia taʼu e 70 peʼe 80. Logola ʼe fakahā ʼi te Tohi-Tapu ia te ʼu hahaʼi neʼe nātou māʼuʼuli fualoa age, kae ʼe ʼui ʼi te tohi Le livre Guinness des records 2002, ko te finematuʼa ʼaē neʼe maʼuli fualoa neʼe taʼu 122 pea mo ʼaho e 164. (Senesi 5:3-32) Kae neʼe ʼui fēnei e te tagata fai kumi faitoʼo ko John Harris: “ ʼAki te ʼu faitoʼo foʼou ʼaē kua maʼu ʼe kua feala ke fakatuʼu he sosiete ʼe pulihi ai te temi matuʼa pea mo te mate.” ʼE lahi te ʼu hahaʼi ʼo te sēkulō ʼaenī, neʼe nātou fai te ʼu kumi pea ʼe nātou ʼui “ko te maʼuli tuputupua ʼe ko he meʼa ʼe fealagia,” “ ʼe mole toe mamate anai ia te hahaʼi ʼi te taʼu 2099,” “ ʼe feala ki te tagata ke ina fakatuputupu he ʼu selule ʼe tuputupua,” pea mo te tahi age ʼu manatu feiā.

ʼI tana tohi The Dream of Eternal Life, ʼe ʼui fēnei e Mark Benecke: “Lolotoga totatou maʼuli, ʼe teitei pe ke liuliuga te fetogi ʼo te ʼu selule fuli ʼo totatou sino. . . . Hili kiai taʼu e fitu, kua tou liliu moʼoni ko te ʼu hahaʼi foʼou.” Kae ko te fetogi ʼaia ʼe mole fai hoholo ʼo talu ai, koteʼuhi kua ʼosi fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ia te fevaevaeʼaki ʼa te ʼu selule, pea gata ai leva tonatou tuputupu. Kanapaula neʼe mole ʼi ai he faka tuʼakoi ki te tuputupu ʼa te ʼu selule, ʼe ʼui e Benecke “ko te sino ʼo te tagata ʼe feala pe ke fakafoʼou ki he temi loaloaga​—ʼo heʼegata.”

Tou fakafuafua age muʼa te toe fealagia ʼaē ʼe maʼu e te ʼuto ʼo te tagata, mokā tou fakaʼaogaʼi lahi ʼi te temi nounou ʼaenī ʼe tou māʼuʼuli ai. ʼE ʼui e te Encyclopædia Britannica, ko te ʼuto ʼo te tagata “ ʼe ina maʼu te fealagia ʼe lahi age ʼi te potu ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi e he tahi ʼi tona temi maʼuli.” (Tā ʼi te 1976, Tohi 12, pasina 998) ʼI tana tohi How the Brain Learns, ʼe ʼui fēnei e David A. Sousa: “Koia ʼe mole feala ke faka tuʼakoi ia te ʼu fealagia ʼaē ʼe lava tānaki ʼi te ʼuto.”​—Pasina 78, Lua Tā Tohi, copyright 2001.

He koʼe ʼe mole ʼiloʼi e te hahaʼi fai kumi te tupuʼaga ʼo te mate? Pea he koʼe ʼe maʼu e te ʼuto ʼo te tagata te toe fealagia lahi ʼaia? Neʼe fakatupu koa tatou ʼaki te fealagia ʼaē ke tou haga ako he ʼu meʼa ʼo mole hona gataʼaga? He koʼe ʼe tou lava faka tui ʼe feala hatatou māʼuʼuli ʼo heʼegata?

ʼE ʼui e te Tohi-Tapu: “Māʼia mo te ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga, neʼe . . . ʼai [e te ʼAtua] ki tonatou loto, ke ʼaua naʼa ʼiloʼi e te tagata te gāue neʼe fai e te ʼAtua moʼoni mai tona kamataʼaga ʼo aʼu ki tona fakaʼosi.” (Tagata Tānaki 3:11) ʼI te vaega ʼaia ʼe ʼasi mai neʼe ʼai e te ʼAtua te manatu ʼo te maʼuli heʼegata ki ʼotatou loto. Tahi ʼaē meʼa, ʼe tou ako tuʼumaʼu pe anai te ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu gāue. Kapau ʼe tou māʼuʼuli ʼi he ʼu lauʼi miliale taʼu​—ei ʼo heʼegata​—ʼe tou haga hoko atu pe anai tatatou ako he ʼu tahi age ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼu mātaga ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua.

ʼE toe ʼasi mai ʼi te ʼu palalau ʼa Sesu Kilisito ʼe feala ke maʼuli ʼo heʼegata ia te tagata. Neʼe ina ʼui fēnei: “Ko te mauli heegata aeni, ke natou iloi koe, te Atua e tahi mo mooni pea mo ia ae nee ke fekaui mai, ia Sesu Kilisito.” (Soane 17:3) Kae feafeaʼi koutou? ʼE koutou fia māʼuʼuli koa ʼo heʼegata?

[Paki ʼo te pasina 3]

Neʼe kumi e Juan Ponce de León te vai ʼaē ʼe ina toe faka tūpulagaʼi ia te hahaʼi mātutuʼa

[Haʼuʼaga ʼo te paki ʼo te pasina 3]

Ponce de León: Harper’s Encyclopædia of United States History

    Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
    Mavae
    Hu Ki Loto
    • Faka'uvea
    • Vaevae
    • Préférences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Conditions d’utilisation
    • Règles de confidentialité
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hu Ki Loto
    Vaevae