ʼE Koutou Lava Filifili Koa Tokotou Maʼuli Ki Te Ka Haʼu?
KUA fakatuʼutuʼu fakatomuʼa koa totatou ʼaho mate? Ko te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai ʼi totatou maʼuli ʼe ina fetogi koa totatou ka haʼu?
Kapau la ʼe lava filifili e te tagata tona ka haʼu, pea ʼe feala koa ke ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te gāue ʼaē ka ina fai peʼe ko te tuʼulaga ʼaē ka ina maʼu? Pea ʼe lava fakahoko feafeaʼi anai e te ʼAtua tona finegalo ʼi te kele mo kanapaula ʼe feala ki te malamanei ke ina fetogi tonatou ka haʼu? ʼE tali fakalelei ʼi te Tohi-Tapu ki te ʼu fehuʼi ʼaia.
ʼE Feala Koa Ke Moʼoni Te Manatu ʼAē Kua Fakatuʼutuʼu Totatou Ka Haʼu Pea Mo Te Manatu ʼAē ʼe Tou Maʼu Te Loto Faʼifaʼitaliha?
Tou vakaʼi pe neʼe fakatupu feafeaʼi tatou e Sehova ʼAtua. ʼE ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Neʼe ina fakatupu ia ia [te tagata] ki te paki ʼo te ʼAtua; neʼe ina fakatupu ia nāua ko te tagata mo te fafine.” (Senesi 1:27) Neʼe faʼu tatou ki te pāki ʼo te ʼAtua, koia ʼe feala ai ke tou maʼu tana ʼu kalitātē, ohage ko te ʼofa, te faitotonu, te poto, pea mo te mālohi. Neʼe toe foaki mai e te ʼAtua te meʼa ʼofa ʼaē ko te loto faʼifaʼitaliha. ʼE mole tou tatau ai mo te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe ina fakatupu. ʼE feala ke tou filifili peʼe tou mulimuli anai ki te takitaki ʼa te ʼAtua peʼe kailoa ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē ʼe tonu ke fai. Ko tona tupuʼaga la ʼaia ʼo te tohi fēnei ai e te polofeta ko Moisese: “Ia ʼaho nei, ʼe au toʼo te lagi pea mo te kele ko he ʼu fakamoʼoni ʼe fakafeagai kiā koutou, neʼe au tuku atu ki ʼokotou muʼa te maʼuli pea mo te mate, te tapuakina pea mo te malaʼia, pea ʼe tonu ke koutou fili te maʼuli ke feala ai hakotou maʼuli, ia koutou pea mo tokotou hōloga, ʼo ke ʼofa kiā Sehova, tou ʼAtua, ʼo ke fakalogo ki tona leʼo pea mo ke pipiki maʼu kiā te ia.”—Teutalonome 30:19, 20.
Kae ko tatatou maʼu te loto faʼifaʼitaliha ʼe mole faka ʼuhiga ai kua tou ʼāteaina ʼosi. ʼE tonu ke tou mulimuli ki te ʼu lao ʼaē neʼe fakatuʼu e te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea ʼo ʼuhiga mo te ʼatulaulau, ke tuʼu lelei pea mo tokalelei. Neʼe fakatuʼu te ʼu lao ʼaia ke fua lelei kiā tatou, pea kapau ʼe mole tou fakalogo ki te ʼu lao ʼaia, pea ʼe feala ke fua kovi ʼaupito kiā tatou. Koutou fakakaukauʼi age muʼa te meʼa ʼaē ʼe feala ke hoko mo kapau ʼe mole tou mulimuli ki te lao ʼo te gravité pea tou fakatō ifo mai te laufata.—Kalate 6:7.
Ko totatou loto faʼifaʼitaliha ʼe ʼi ai tona tuʼakoi ʼe mole maʼu e te ʼu manu. ʼE fai e te tagata faitohi ko Corliss Lamont te fehuʼi ʼaenī: “ ʼE lava feafeaʼi koa hatatou tuku te hala ki te tagata pea mo tauteaʼi ia ia ʼi tana agakovi, mo kapau ʼe tou tui . . . kua ʼosi fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka ina filifili pea mo te ʼu meʼa ʼaē ka ina fai?” ʼE mahino ia ʼe mole feala ke tou fai te faʼahi ʼaia. Ko te ʼu manu ʼaē ʼe nātou mulimuli ki te faʼahiga poto kua foaki age kiā nātou, ʼe mole feala ke tukugakoviʼi nātou ʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fai, ʼo toe feiā mo te ʼu ʼolotinatea ʼe mole ko hanatou hala mo kapau ʼe nātou mulimuli pe ki te polokalama ʼaē kua ʼosi fakatuʼutuʼu kiā nātou. Koia, kiā tatou ʼaē ʼe tou lava filifili te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai, ʼe tou ʼutu pe te ʼu aga ʼaē ʼe tou fai.
ʼE heʼe ʼofa pea mo heʼe faitotonu anai ia Sehova ʼAtua mo kanapaula, ʼi muʼa ʼo tatatou tutupu ake, kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa totatou maʼuli pea mo ina tuku mai leva kiā tatou te hala ʼo te ʼu aga ʼaē ʼe tou fai! ʼE mole ina fai te faʼahi ʼaia heʼe “ko te ʼAtua ʼe ʼofa,” pea “ko tona ʼu ala fuli ʼe faitotonu.” (1 Soane 4:8, MN; Teutalonome 32:4) Neʼe tuku mai e te ʼAtua te fealagia ʼaē ke tou filifili faʼifaʼitaliha. Koia neʼe mole ina ‘fakatuʼutuʼu talu mai te temi muʼa peʼe ko ai ʼaē ka ina hāofaki pea mo ina tauteaʼi,’ ohage ko tona ʼui e te hahaʼi ʼaē ʼe nātou faka tui kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa totatou maʼuli. ʼE mole feala ke moʼoni te faʼahi ʼaia, heʼe tou lava filifili faʼifaʼitaliha te meʼa ʼaē ʼe tou loto kiai.
ʼE fakahā lelei ʼi te Tohi-Tapu ko te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai ʼe feala anai ke nātou fetogi totatou ka haʼu. Ohage la, ʼe pāui e te ʼAtua te kau agakovi, ʼo ina ʼui fēnei: “Koutou tahi tafoki mai tona ʼala ʼaē ʼe kovi pea mo te kovi ʼo takotou aga . . . ke mole au fakahoko he malaʼia kiā koutou.” (Selemia 25:5, 6) ʼE mole he ʼaoga ʼo te pāui ʼaia ʼo te ʼAtua mo kanapaula neʼe kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ka haʼu ʼa te hahaʼi takitokotahi. Tahi ʼaē meʼa, ʼe ʼui fēnei ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua: “Koutou fakahemala foki pea mo koutou mafuli, ke molehi ʼakotou agahala, koteʼuhi ke maʼu he ʼu temi mokomoko mai te ʼafio ʼa Sehova.” (Gaue 3:19, MN ) Koteā te tupuʼaga ʼo te kole e Sehova ki te hahaʼi ke nātou fakahemala pea mo mafuli mai, mo kapau la neʼe kua ina ʼiloʼi fakatomuʼa ʼe mole feala tuʼa tahi ke nātou fetogi tonatou ka haʼu?
ʼE fakamatala ʼi te Tohi-Tapu te hahaʼi ʼe fakaafe e te ʼAtua ke nātou kaugā hau ʼi selo mo Sesu Kilisito. (Mateo 22:14; Luka 12:32) Kae ʼe ʼui ʼi te Tohi-Tapu ʼe puli anai tanatou pilivilesio ʼaia mo kapau ʼe mole nātou faʼa kātaki ʼo aʼu ki te fakaʼosi. (Apokalipesi 2:10) He koʼe ʼe fakaafe anai nātou e te ʼAtua mo kapau kua ina fakatotonu ia ʼe mole filifili anai nātou? Koutou tokagaʼi mo te ʼu palalau ʼa te ʼapositolo ko Paulo ki tona ʼu tēhina. Neʼe ina tohi fēnei: “Kapau ʼe tou maʼuliʼi faʼifaʼitaliha ia te agahala ʼi tatatou ʼosi maʼu ia te ʼatamai mālama totonu ʼo te moʼoni, pea ʼe mole kei maʼu he sākilifisio ʼo ʼuhiga mo te ʼu agahala.” (Hepeleo 10:26, MN ) ʼE mole he ʼaoga ʼo te fai ʼo te fakatokaga ʼaia mo kanapaula neʼe kua ʼosi fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te ʼAtua tonatou ka haʼu. Kae neʼe kua filifili fakatomuʼa koa e te ʼAtua te ʼu hahaʼi takitokotahi ʼaē ka nātou kaugā hau mo Sesu Kilisito?
Neʼe Ina Filifili Fakatomuʼa Koa He ʼu Hahaʼi Peʼe Ko He Kūtuga?
Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “[Ko te ʼAtua] neʼe ina tapuakina tatou ʼaki te ʼu tapuakina fakalaumalie fuli ʼi selo ʼo fakatahi mo Kilisito, ohage pe ko tana filifili tatou ʼo fakatahi mo ia ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te malamanei . . . Heʼe kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa tatou ke tou liliu ko tona ʼu foha, ʼaki ia Sesu Kilisito.” (Efeso 1:3-5, MN ) Koteā ʼaē neʼe filifili fakatomuʼa e te ʼAtua, pea koteā te faka ʼuhiga ʼo tana filifili “ ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te malamanei”?
ʼE fakahā e te vaega ʼaia, ko te ʼAtua ʼe ina filifili he ʼu hahaʼi ʼi te hōloga ʼo te ʼuluaki tagata, ia Atama, ke nātou kaugā hau mo Kilisito ʼi selo. (Loma 8:14-17, 28-30; Apokalipesi 5:9, 10) Kae ko te ʼui ʼaē ko Sehova ʼAtua kua ina filifili fakatomuʼa te ʼu hahaʼi takitokotahi ke nātou maʼu te pilivilesio ʼaia, ʼi ni ʼu taʼu e lauʼi afe ʼi muʼa ʼo tanatou tutupu ake, ʼe mole ʼalutahi ia mo te moʼoni ʼaē ʼe ina ʼui ko te hahaʼi ʼe nātou maʼu ia te fealagia ʼaē ke nātou filifili faʼifaʼitaliha. Neʼe filifili fakatomuʼa e te ʼAtua te kūtuga, peʼe ko he kalasi ʼo te hahaʼi, kae neʼe mole ina filifili fakatomuʼa ia nātou takitokotahi ʼaē ka nātou kau kiai.
Koʼeni tona fakatā: ʼE fakatotonu e he puleʼaga ke ina fakatuʼu he pilō ʼe tokaga anai ki he gāue makehe. ʼE ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te gāue ʼaē ka fai ʼi te pilō ʼaia, te ʼu gāue ka ina lava fakahoko, pea mo tona lahi. ʼE kamata gāue te pilō ʼaia hili he kiʼi temi ʼi tona ʼosi fakatuʼu, pea ʼe tufa kiā nātou ʼaē ʼe nātou faʼufaʼu te pilō ʼaia te pepa ʼe ʼui fēnei ai: “Kua hili kiai ni ʼu taʼu, neʼe fakatuʼutuʼu e te puleʼaga te gāue ʼaē ka tou fai. ʼI te temi nei, ʼe tou kamata te gāue ʼaē neʼe hinoʼi mai kiā tatou.” ʼE koutou manatu koa neʼe fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te puleʼaga ʼi ni ʼu taʼu ki muʼa atu, peʼe ko ai ʼaē ka gāue anai ʼi te pilō ʼaia? Kailoa ia. ʼO toe feiā, neʼe fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e Sehova he kautahi ʼe ina molehi anai te ʼu fua kovi ʼo te agahala ʼo Atama. Neʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te kalasi ʼaē ka gāue anai ʼi te kautahi ʼaia—kae neʼe mole ina filifili fakatomuʼa te ʼu hahaʼi takitokotahi. Neʼe filifili nātou ki muli age, pea ko te ʼu meʼa ʼaē ka nātou filifili anai ke nātou fai ʼi tonatou maʼuli ʼe ina fakahā ai anai peʼe feala peʼe kailoa ke nātou kau kiai.
Ko te malamanei fea ʼaē neʼe manatu kiai te ʼapositolo ko Paulo ʼi tana ʼui fēnei: “[Ko te ʼAtua neʼe ina] filifili tatou ʼo fakatahi mo ia ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te malamanei”? Ko te malamanei ʼaē ʼe talanoa kiai Paulo ʼe mole ko te malamanei ʼaē neʼe faʼu e te ʼAtua ʼi tana fakatupu ia Atama mo Eva. Ko te malamanei ʼaia neʼe “lelei ʼaupito”—he neʼe mole maʼu ai te agahala pea mo te kovi. (Senesi 1:31) Neʼe mole ʼaoga ke “hāofaki” te malamanei ʼaia mai te agahala.—Efeso 1:7, MN.
Ko te malamanei ʼaē neʼe talanoa kiai ia Paulo, ʼe ko te hahaʼi ʼaē neʼe tutupu ake ʼi te ʼosi agahala ʼa Atama mo Eva ʼi Eteni—neʼe kehe ʼaupito mo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ʼi te kamataʼaga. Neʼe ko te malamanei ʼaē neʼe kamata ʼaki te ʼu fānau ʼo Atama mo Eva. Neʼe mamaʼo tana hahaʼi mai te ʼAtua pea mo nātou kaugana ki te agahala pea mo te kovi. Neʼe ko te ʼu hahaʼi neʼe feala ke toe totogi nātou, ʼo mole hage ko Atama mo Eva ʼaē neʼe nā agahala ʼaki tonā loto faʼifaʼitaliha.—Loma 5:12; 8:18-21.
Neʼe fakatokatoka atu aipe e te ʼAtua te ʼaluʼaga ʼaē neʼe tupu ʼuhi ko te agahala ʼaē ʼi Eteni. ʼI tona temi totonu, neʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa he kautahi makehe—te Puleʼaga Faka Mesianike ʼaē ʼe pule ai ia Sesu Kilisito—ʼaē ka ina fakaʼaogaʼi moʼo totogi te malamanei mai te agahala ʼo Atama. (Mateo 6:10) Neʼe fai e te ʼAtua te faʼahi ʼaia “ ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te malamanei” ʼaē neʼe tonu ke totogi, ʼi muʼa ʼo te maʼu fānau ʼo Atama mo Eva, ʼaē neʼe nā agahala.
ʼE ʼaoga tuʼumaʼu ki te hahaʼi ke nātou fakatuʼutuʼu te gāue ʼaē ʼe nātou fia fai. Ko te ʼui ʼaē ko te ʼAtua kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ia meʼa fuli, ʼe pipiki ki te manatu ʼaē ko te ʼAtua ʼe ina ʼiloʼi ia meʼa fuli ʼi te ʼatulaulau, pea kua fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa fuli ʼaē ka hoko. ʼE tohi fēnei e Roy Weatherford: “ ʼE hage maʼa te hahaʼi fai filosofia tokolahi, ʼe mole feala ke tāu mo te Māfimāfi ʼa te ʼAtua te ʼui ʼaē neʼe mole ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko.” ʼE ʼaoga moʼoni koa ke fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te ʼAtua te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe tonu ke hoko?
ʼE mole he tuʼakoi ʼo te mālohi ʼo Sehova pea ʼe mole he tatau ʼo tana poto. Koia, ʼe feala ai kiā Sehova ke ina fai he puleʼaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa fuli pe ʼaē ʼe feala ke hoko ʼuhi ko te fakaʼaogaʼi e te hahaʼi tanatou loto faʼifaʼitaliha. (Isaia 40:25, 26; Loma 11:33) ʼE feala pe ke ina fai he puleʼaki ʼi te temi pe ʼaia pea ʼe mole ʼaoga ke ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa. ʼO mole hage ko te tagata agahala ʼaē ʼe ʼi ai tona ʼu tuʼakoi, ko te ʼAtua Māfimāfi ʼe mole ʼaoga kiā ia ke ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te maʼuli ʼo te hahaʼi fuli. (Tāʼaga Lea 19:21) ʼE lahi te ʼu Tohi-Tapu ʼe nātou fakaliliu ia Efeso 3:11 ʼo nātou ʼui, ko te ʼAtua ʼe ʼi ai tana “fakatuʼutuʼu heʼegata” kae ʼe mole ʼui neʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko.
ʼE Koutou Lava Filifili Feafeaʼi Tokotou Maʼuli Ki Te Ka Haʼu?
ʼE ʼi ai te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ki te kele, kua ina fai fakatomuʼa. ʼE ʼui fēnei ia Apokalipesi 21:3, 4: “Koeni te nofoaga o te Atua fakatahi mo te hahai. E nofo anai fakatahi mo te hahai. E natou liliu anai ko tana hahai pea e hoko anai ko te Atua e fakatahi anai mo natou. E ina holoholo anai ia loimata fuape i onatou fofoga, pea e mole toe mau anai te mate. E mole toe mau anai he putu, pe ko he lauga, pe ko he mamahi, koteuhi kua puli te malama-nei afea.” Ei, ʼe liliu anai te kele ko he palatiso, ohage ko te meʼa ʼaē neʼe finegalo kiai ia Sehova ʼi te kamataʼaga. (Senesi 1:27, 28) Kae ʼe malaga te fehuʼi ʼaenī: Peʼe koutou māʼuʼuli ai anai koa? ʼE fakalogo te faʼahi ʼaia ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou filifili ke koutou fai. Neʼe mole fakatuʼutuʼu fakatomuʼa e te ʼAtua tokotou maʼuli ki te ka haʼu.
Ko te sākilifisio faitotogi ʼo te ʼAlo ʼo te ʼAtua, ia Sesu Kilisito, ʼe ina faka fealagia kiā nātou ʼaē ʼe nātou tui kiā te ia ke nātou maʼu te maʼuli heʼegata. (Soane 3:16, 17; Gaue 10:34, 35) ʼE ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Kia ia e tui ki te Alo e ina maù te mauli heegata; pea kiā ia e mole fakalogo ki te Alo e mole mamata anai ki te mauli.” (Soane 3:36) ʼE feala ke koutou filifili te maʼuli ʼo koutou ako ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, mo tona ʼAlo, pea mo Tona finegalo ʼi te Tohi-Tapu pea mo koutou maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou ako. ʼE fakapapau fēnei kiā ia ʼaē ʼe mulimuli ki te poto moʼoni ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua, “ ʼe nofo fīmālie anai pea mo maʼuli tokalelei, ʼo mole ina tuʼania he tuʼutāmaki.”—Tāʼaga Lea 1:20, 33.
[Paki ʼo te pasina 5]
ʼO mole hage ko te ʼu manu, ʼe utu e te tagata ia te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai
[Haʼuʼaga ʼo te paki]
Eagle: Foto: Cortesía de GREFA