MANATU TAFITŌ
ʼE Feala Koa Ke Iloʼi e He Tahi Te Ka Haʼu?
ʼE tou fia iloʼi fuli totatou ka haʼu. ʼE tou fia iloʼi pe ʼe feafeaʼi anai totatou maʼuli pea mo ʼae ʼo totatou famili. Koia ʼe tou fai ai te ʼu fehuʼi ʼaeni: “ʼE maʼuʼuli anai koa taku kiʼi fanau ʼi he malama ʼe lelei age? ʼE pulihi anai koa te kele ʼi he tuʼutamaki? ʼE ʼi ai koa he meʼa ʼe feala ke au fetogi ʼi te temi nei ke lelei age toku ka haʼu?” ʼE ko totatou ʼuhiga ʼaia, ke tou maʼu ai he fakafimalie, ke tou iloʼi papau ai pe kotea ʼae ka hoko. Kapau la neʼe feala ke kotou iloʼi papau tokotou ka haʼu, ʼe kotou fai anai he ʼu fakatuʼutuʼu ki ai.
Kotea la tokotou ka haʼu? ʼE feala koa ki he tahi ke ina iloʼi? Neʼe faigaʼi e ʼihi ke natou tala fakatomuʼa te ka haʼu, kaʼe neʼe mole moʼoni fuli. Kaʼe ʼe ui e ʼihi ʼe lava tala fakatomuʼa e te ʼAtua te ʼu aluʼaga ka hoko moʼoni. ʼE ui fenei ʼi Tana Folafola: “E au fakaha mai te kamataaga te mea ae e tonu ke hoko, pea mai mamao te mea ae e heeki hoko.” (Esaia 46:10) Neʼe hoko koa te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fakakikite?
TE ʼU FAKAKIKITE ʼA TE ʼATUA
He ko ʼe ʼe tonu ke tou tokagaʼi ia te ʼu fakakikite ʼae neʼe fai e te ʼAtua? Kapau la ʼe kotou iloʼi he tahi ʼe ina fakaha fakatomuʼa te faʼahiga tuʼu ʼo te ʼaele, pea talu mai fualoa neʼe moʼoni tuʼumaʼu pe, ʼe lagi kotou punamaʼuli anai ki ai. ʼE lagi kotou tokagaʼi anai ʼana palalau ʼo ʼuhiga mo te apogipogi. ʼO toe feia pe, kapau ʼe kotou iloʼi neʼe hoko te ʼu aluʼaga fuli ʼae neʼe fakakikite e te ʼAtua, ʼe mahino ia ʼe kotou fia iloʼi anai ʼana fakakikite ʼo ʼuhiga mo tokotou ka haʼu.
Ko te kaupa ʼae neʼe toe laga ʼi te kolo ko Ninive ʼae neʼe tuku maumau
TE FAKAʼAUHA ʼO HE KOLO LAHI:
ʼE mahino ia ʼe ko he aluʼaga fakapunamaʼuli mo kapau ʼe tala fakatomuʼa e he tahi ʼe fakaʼauha anai te kolo lahi, ʼae neʼe tuʼu malohi lolotoga ni taʼu. Koia neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua tana polofeta ke ina fakaha ʼe fakaʼauha anai ia Ninive. (Sofoni 2:13-15) Kotea ʼae neʼe fakamatala e te ʼu tagata faihisitolia? ʼI te taʼu 632 I.M.T.S.a hili taʼu ʼe 15 ʼi tana fai ia te fakakikite ʼaia, neʼe ʼohofi pea mo fakaʼauha e te kau Papilone pea mo te kau Meti ia te kolo ko Ninive. Pea tahi, neʼe fakaha fakatomuʼa e te ʼAtua ʼe liliu “anai ia Ninive ko he kele lavaki, ko he kele magemage o hage ko te toafa.” Neʼe hoko moʼoni koa te ʼu fakakikite ʼaia? ʼEi. Logo la neʼe lahi ʼaupito te ʼu kele ʼo Ninive, kaʼe neʼe mole fia nofoʼi e ʼonatou fili ia te kolo. Neʼe natou tuku maumau. Ko te tagata sivi fea ʼae neʼe feala ke ina tala fakatomuʼa te aluʼaga ʼaia neʼe hoko?
ʼE TUTU ANAI NI HUI ʼI TAGATA:
Ko ai ʼae ʼe ina lava tala fakatomuʼa, te higoa ʼo te tagata ʼae ʼe ina tutu anai te ʼu hui ʼi tagata ʼi he ʼaletale, mo tona hakoga pea mo te higoa ʼo te kolo ʼae ʼe tuʼu ai te ʼaletale? Ko ai ʼae ʼe ina lava fai ia te faʼahi ʼaia ia taʼu ʼe 300 ʼi muʼa ʼo tona hoko? Kapau ʼe hoko moʼoni he fakakikite feia, ʼe mahino ia ʼe ko he tagata faifakakikite iloa. Neʼe tala e te polofeta ʼa te ʼAtua “e tupu anai he foha i te fale o Tavite, ko tona higoa ko Sosiasi” pea ʼe ina ‘tutu anai ni hui ʼi tagata’ ʼi te fuga ʼaletale, ʼi te kolo ko Petele. (1 Hau 13:1, 2) Hili ki ai taʼu ʼe 300, neʼe tupu te hau ko Sosiasi mai te hakoga ʼo Tavite. Pea ohage pe ko tona fakakikite, “nee ina fekau leva ke tae mai te u hui mai te u tanuma, pea nee ina tutu leva natou i oluga o te aletale” ʼae ʼi Petele. (2 Hau 23:14-16) ʼE mole feala ki he tagata ke ina fai he ʼu fakakikite feia, gata pe mo kapau neʼe takitaki ia ia e te ʼAtua.
ʼE fakaofoofo ia te fakakikite ʼa te kau polofeta ʼo te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te fakaʼauha ʼo Papilone
TE TO ʼO TE PULEʼAGA MALOHI:
ʼE ko he aluʼaga fakapunamaʼuli mo kapau ʼe lava tala fakatomuʼa e he tahi ia te higoa ʼo te tagata ʼae ka ina fakato anai ia te ʼuluaki malohi fakamalamanei pea mo tana faʼahiga fai. Neʼe fakaha e te ʼAtua ʼe tauʼi anai e te tagata ʼae ʼe higoa ko Silusi ia he puleʼaga. ʼE fakaʼateaina anai e Silusi ia te kau Sutea ʼae neʼe ʼaunofo ai pea mo tokoni kia natou ki te laga ʼo tonatou fale tapu. Neʼe toe fakakikite e te ʼAtua ʼe fakamaha anai e Silusi te vai tafe pea ʼe tuku ava anai te ʼu matapa, ʼo faigafua ai tanatou ʼohofi te kolo. (Esaia 44:27–45:2) Neʼe hoko moʼoni koa te ʼu fakakikite ʼaia ʼa te ʼAtua? ʼE fakamoʼoni e te ʼu tagata faihisitolia, neʼe malo ia Silusi. Neʼe ina ofehi kehe te vai tafe ʼo Papilone pea neʼe mamaha ai. Pea tahi, neʼe lava ulufi e te kautau ia te kolo koteʼuhi neʼe tuku ava te ʼu matapa. Hili ia pea neʼe fakaʼateaina e Silusi te kau Sutea pea mo fakagafua ke natou toe laga tonatou fale tapu ʼi Selusalemi. ʼE ko he aluʼaga fakaofoofo, mai tona aluʼaga ʼae neʼe mole tauhi ia Silusi ki te ʼAtua ʼo te kau Sutea. (Esetalasi 1:1-3) Ko ai he tahi age ʼe tatau mo te ʼAtua, neʼe ina lava tala fakatomuʼa ia te ʼu aluʼaga ʼaia neʼe hoko?
Neʼe tou talanoa kia aluʼaga ʼe tolu neʼe ha ai ʼe hoko moʼoni te ʼu fakakikite ʼa te ʼAtua. Kaʼe neʼe mole gata ʼaki pe te ʼu aluʼaga ʼaia. Neʼe fai e Sosue te ʼu palalau ʼaeni, neʼe kua mahino lelei ki ai te kau Iselaele: “Ke kotou fakamooni i okotou loto katoa mo okotou laumalie katoa e mole pe he folafola e tahi i te u folafola lelei ae nee fai kia koutou e [Sehova, MN], tokotou Atua, nee mole hona fua: kua hoko te u folafola fuli kia koutou, pea nee mole pe he folafola e tahi nee tuku noa.” (Sosue 23:1, 2, 14) Neʼe iloʼi lelei e te hahaʼi ʼa Sosue neʼe hoko moʼoni te ʼu fakapapau pea mo te ʼu fakakikite ʼa te ʼAtua. He ko ʼe ʼe lava fai e te ʼAtua ia te faʼahi ʼaia? ʼE mole tatau ia te ʼAtua pea mo te tagata. Koia ʼe maʼuhiga ke tou mahino ki ai, koteʼuhi ʼe ʼi ai te ʼu palalau neʼe fai e te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu ʼe maʼuhiga kia tatou.
TE KEHEKEHE ʼO TE ʼU FAKAKIKITE ʼA TE ʼATUA PEA MO ʼAE ʼA TE TAGATA
ʼI te agamahani, ko te ʼu fakakikite ʼa te tagata ʼe fakatafito ki he ʼu fekumi fakasienesia, peʼe ki he ʼu aluʼaga neʼe hoko, peʼe ki he ʼu manatu hala. Ka fai e te tagata he ʼu fakakikite, ʼe nofo ʼo fakalogo peʼe hoko anai peʼe kailoa.—Taaga Lea 27:1.
ʼO mole tatau mo te tagata, ʼe iloʼi e te ʼAtua ia meʼa fuli. ʼE ina iloʼi ia te ʼuhiga ʼo te tagata pea mo ʼana manatu. Koia ʼe feala ke ina filifili ke ina iloʼi fakatomuʼa peʼe tali feafeaʼi anai e te hahaʼi pea mo te ʼu puleʼaga. Kaʼe ʼe mole gata ʼaki pe. ʼE ina lava puleʼi pea mo fetogi te ʼu aluʼaga ke feala ke hoko moʼoni ʼana fakakikite. Neʼe ina ui fenei: “ʼE feia anai taku folafola ʼae ʼe mavae atu ʼi toku gutu. ʼE mole toe liliu mai anai kia te au kaʼe ʼe mole hona fua, . . . pea ʼe lava lelei anai.” (Isaia 55:11, MN) Koia ʼi ʼihi temi, ka faifakakikite ia te ʼAtua, ʼe ina fakaha mai te ʼu aluʼaga ka hoko, ʼe ina fai ia meʼa fuli ke hoko.
TOU KA HAʼU
ʼE ʼi ai koa he fakakikite ʼo ʼuhiga mo tou ka haʼu pea mo ʼae ʼo tou famili? Kapau la ʼe fakaha fakatomuʼa atu ʼe hoko mai anai he afā, ʼe ke fai anai he ʼu fakatuʼutuʼu ke haofaki ai tou maʼuli. ʼO toe feia pe ki te ʼu fakakikite Fakatohi-tapu. Neʼe tala e te ʼAtua ʼe hoko anai he ʼu fetogi lalahi ʼi te malamanei katoa. (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “Te ʼu Fakakikite ʼa Te ʼAtua ʼo ʼUhiga Mo Te Ka Haʼu.”) ʼE mole tatau te ʼu fakakikite ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu pea mo ʼae ʼa te kau faifakakikite.
ʼE feala pe ke ke ui kua tohi fakatomuʼa ia te hisitolia ʼo te malamanei, pea kua feala ia ke tou iloʼi tona ikuʼaga. Neʼe ui fenei e te ʼAtua: “E au fakaha mai te kamataaga te mea ae e tonu ke hoko . . . e au ui: E tuumau anai aku fakatuutuu, pea e au fai anai toku finegalo katoa.” (Esaia 46:10) ʼE feala ke ke maʼu e koe pea mo tou famili he ka haʼu taulekaleka. Fakalavelave ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pe kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu. ʼE mole ko he ʼu hahaʼi faifakakikite, peʼe faifakalauʼakau, peʼe natou maʼu he ʼu fealagia makehe. ʼE ko he kau ako Tohi-Tapu ʼe natou fakaha te ʼu lelei ʼae ʼe lolotoga teuteuʼi e te ʼAtua ki tou ka haʼu.
a Ko te ʼu mata ʼi tohi ʼaeni I.M.T.S. ko tona fakaʼuhiga: ʼI Muʼa ʼo te Temi ʼo Sesu.