Kapite 109
ʼE Faka Lākahalaʼi e Sesu Tona ʼu Fili
ʼI TE lelei ʼaē ʼo te ʼu tali ʼa Sesu ki tona ʼu fili neʼe nātou tuʼania ai te fai age ʼo niʼihi ʼu fehuʼi. Koia neʼe ina kamata fakahāhā ai tanatou nonofo ʼi te fakapōʼuli. “Koteā takotou manatu ʼo ʼuhiga mo Kilisito? ko tana fehuʼi age ʼaia. Ko te foha ia ʼo ai?”
“ ʼO Tavite”, ko te tali ʼaia ʼa te kau Faliseo.
Neʼe mole fakafisi ia ki te ʼui ʼaē ko Tavite ko te tupuʼaga ʼo Kilisito peʼe ko te Mesia, ka neʼe fehuʼi age e Sesu: “He koʼe leva ia ko Tavite, ʼaki te gāue ʼa te laumālie [ia Pesalemo 110], neʼe ina fakahigoa ia ko te ‘ ʼAliki’, ʼo ʼui maʼana: ‘Neʼe folafola ia Sehova ki toku ʼAliki: “Heka ia koe ʼi toku toʼomataʼu ʼo kaku ki taku tuku tou ʼu fili ki ʼou lalo vaʼe” ’? Koia kapau leva ʼe fakahigoa e Tavite ko te ‘ ʼAliki’, pea ʼe feala feafeaʼi leva te ʼui ko tona foha?”
Neʼe fakalogologo te kau Faliseo, koteʼuhi ʼe mole nātou ʼiloʼi te ʼuhiga totonu ʼo Kilisito, peʼe ko te fakanofo. ʼO kehekehe ia mo te manatu ʼa te kau Faliseo, ko te Mesia ʼe mole ko he hōloga tagata pe ʼo Tavite, kae neʼe maʼuli ia ʼi te lagi pea neʼe māʼoluga ake ia ia Tavite; neʼe ko te ʼAliki ia ʼo Tavite.
ʼI tana palalau leva ʼaenī ki te hahaʼi pea mo tana kau tisipulo, neʼe fakatokaga ia nātou e Sesu ki te kau sekelipa pea mo te kau Faliseo. Mai tona ʼuhiga ʼaenī ko te ʼu tagata ʼaia ʼe nātou akonaki te Lao ʼa te ʼAtua, ʼonatou “heheka ʼi te hekaʼaga ʼo Moisese”, neʼe ʼui maʼa Sesu: “Koutou fai pea mo tauhi ia meʼa fuli ʼe nātou ʼui atu kia koutou.” Kae, neʼe ina toe tala age, “ ʼaua naʼa koutou fai ʼo mulimuli ki ʼanatou gāue, heʼe nātou ʼui kae mole nātou fai”.
Ko nātou ko te kau malualoi, pea neʼe faka lākahalaʼi ia nātou e Sesu ʼo teitei hage pe ko tana palalau ʼaē neʼe ina fai ʼi te ʼaho ʼaē neʼe kai ai ʼi te ʼapi ʼo te Faliseo, ʼi te ʼu māhina ki muʼa atu. “Ko ʼanatou gāue fuli, ko tanā ʼui ʼaia, ʼe nātou fai ke mamata ki ai te tagata.” Pea neʼe ina fakahā age te ʼu faʼifaʼitaki:
“Heʼe nātou faka laulahi te ʼu kaseti ʼe ʼai ʼi loto te ʼu vaega ʼo te Tohi, kaseti ʼaia ʼe nātou fakahāhā ohage ko he ʼu meʼa moʼo taupau ʼo nātou.” Ko te ʼu kiʼi kaseti veliveli ʼe haʼi ki te laʼe peʼe ko te nima ʼe ʼai ʼi loto te ʼu koga e fā ʼo te Lao: Ekesote 13:1-10, 11-16; Teutalonome 6:4-9 pea 11:13-21. Ko te kau Faliseo, ʼe nātou fakalahi tanatou ʼu kaseti ke fakahā ʼaki ai ʼe nātou tauhi fakamalotoloto ki te Lao.
ʼE nātou “fakaloloa te ʼu veu ʼo tonatou ʼu teu”, ko te toe tala age ʼaia ʼa Sesu. Ia Faka au 15:38-40 ʼe tuʼu ai te fakatotonu ʼaē ki te kau Iselaele ke nātou fai he ʼu veu ki tonatou ʼu teu; ko te kau Faliseo ʼe nātou fai nātou ke loloa age te ʼu veu ʼo tonatou ʼu teu ʼi te hahaʼi katoa. Ko te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe nātou fai, ʼe nātou fai ke fakatokagaʼi nātou e te hahaʼi! “ ʼE nātou manako ki te nofoʼaga ʼaē ʼe tokagaʼi”, ko te ʼui ʼaia ʼa Sesu.
Kae malaʼia foki, heʼe ko te kau tisipulo neʼe nātou maʼu te loto ʼaia ke tokagaʼi ia nātou. Koia neʼe fai age e Sesu te tokoni ʼaenī kia nātou: “Kae kia koutou, ʼaua naʼa fakahigoaʼi koutou ko Lapi, heʼe ko te tokotahi pe e ko tokotou faiako, pea ko koutou e koutou tautehina fuli. Pea tahi foki, ʼaua naʼa koutou fakahigoa he tahi ko hakotou tāmai ʼi te kele, heʼe ko te tokotahi pe e ko takotou Tāmai, ia Ia ʼaē ʼe ʼi selo. ʼAua naʼa fakahigoaʼi koutou ko he ‘kau takitaki’, heʼe ko te tokotahi pe e ko tokotou Takitaki, ko Kilisito.” ʼE tonu ke fakamamaʼo e te kau tisipulo ia nātou te holi ʼaē ke nātou tuʼu ki muʼa. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia neʼe fakaloto mālohiʼi ai nātou e Sesu ʼo fēnei: “Kae ko ʼaē ʼe lahi tokotahi ia koutou ʼe tonu ia ke liliu ko takotou tagata faifekau.”
ʼOsi ʼaia, pea ina tala age te ʼu malaʼia ki te kau sekelipa pea mo te kau Faliseo, ʼo tuʼa lahi tana higoaʼi nātou ko te kau malualoi. ʼE nātou ‘māpunuʼi te puleʼaga ʼo selo ki te hahaʼi’, ko tana ʼui age ʼaia, pea ʼe “ko nātou ʼaē ʼe nātou kaihaʼa te ʼu ʼapi ʼo te hahaʼi fafine vitua pea, ʼo nātou takuʼaki ʼe nātou fai te ʼu kole loloa”.
“Malaʼia kia koutou, kau takitaki kivi”, ko te ʼui ʼaia ʼa Sesu. Neʼe ina faka lākahalaʼi te kau Faliseo koteʼuhi ʼe mole nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼaē ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie, ʼaia ʼe hā mai ʼi te ʼu fakakehekeheʼi meʼa ʼaē ʼe nātou fai. Ohage la, ko tanatou ʼui ʼaē: ‘Kapau e fuakava he tahi ʼaki te fale lotu, ʼe ko he meʼa noa ia; kae kapau e fuakava he tahi ʼaki te aulo ʼo te fale lotu, ʼe kua maʼua ia.’ ʼI tana palalau tāfito ʼaē ʼo ʼuhiga mo te aulo ʼo te fale lotu, ka mole palalau ia ki te maʼuhiga fakalaumālie ʼo te fale lotu, ʼe nātou fakahā ʼaki ai tonatou kivi fakalaumālie.
Pea, ohage pe ko te meʼa neʼe kua ina ʼosi fai, neʼe faka lākahalaʼi e Sesu te kau Faliseo koteʼuhi heʼe nātou lotonoa “ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ake ʼo te Lao, ʼaē ko te faitotonu pea mo te manavaʼofa pea mo te agatonu”, kae ʼe nātou tokakaga fakalelei ʼo totogi te time, ko tona ʼuhiga ko te vaega hogofulu, ʼo te ʼu kiʼi ʼakau fakamagoni meʼa kai mole hona maʼuhiga.
Neʼe fakahigoa e Sesu te kau Faliseo ko te kau ‘takitaki kivi, ʼe nātou puke te foʼi namu, kae ʼe nātou folo te kamelo’. Heʼe, kapau ʼe nātou puke he foʼi namu neʼe tō ki tonatou ipu vino, ʼe mole nātou puke pe ʼuhi heʼe ko te kiʼi manu, kae ʼe heʼemaʼa te kiʼi manu ʼaia ʼi te faʼahi ʼaē ʼo te nāunāu faka lotu. Kae, ʼi tanatou lotonoa ki te ʼu meʼa maʼuhiga ʼo te Lao, ʼe hage pe ko hanatou folo he kamelo, ko te tahi foki ʼaia manu heʼemaʼa ʼi te faʼahi ʼaē ʼo te nāunāu faka lotu. Mateo 22:41 ki te 23:24; Maleko 12:35-40; Luka 20:41-47; Levitike 11:4, 21-24.
▪ He koʼe neʼe fakalogologo te kau Faliseo ʼi tonatou fakafehuʼi e Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu palalau ʼa Tavite ʼaē ia Pesalemo 110?
▪ He koʼe neʼe faka laulahi e te kau Faliseo tanatou ʼu kaseti ʼaē ʼe ʼai ʼi loto te ʼu vaega ʼo te Tohi, pea he koʼe neʼe nātou fakaloloa te ʼu veu ʼo tonatou ʼu teu?
▪ Koteā te tokoni neʼe fai age e Sesu ki tana kau tisipulo?
▪ Koteā te ʼu fakakehekeheʼi meʼa ʼaē neʼe fai e te kau Faliseo, pea neʼe feafeaʼi te faka lākahalaʼi e Sesu tanatou lotonoa ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ake?