ʼE Kotou Fia Atalitali Koa Mo He Kataki Fualoa?

1, 2. (1) Kotea he ʼu tupuʼaga ʼe feala ai ke tou fai te fehuʼi ʼaeni: “ ʼE kaku ki ʼafea?” (2) He koʼe ko he fakalotomalohi kia tatou ia te ʼu faʼifaʼitaki ʼo te ʼu kaugana agatonu ʼo te temi muʼa?

“E KAKU anai ki afea?” Ko te fehuʼi ʼaia neʼe fai e te ʼu polofeta ko Esaia mo Hapakuke. (Esaia 6:11; Hapakuke 1:2) Neʼe toe fai pe la e te Hau ko Tavite ia te fehuʼi ʼaia ʼo tuʼa fa, ʼi tana tohi ia te kapite 13 ʼo Pesalemo. (Pesalemo 13:​2, 3) Pea ʼi te temi ʼae neʼe nofo ai ia Sesu Kilisito mo te hahaʼi ʼae neʼe mole tui, neʼe ina fai te fehuʼi ʼaeni: “ ʼE kaku ki ʼafea?” (Mateo 17:17) Koia ʼae ʼe mole tou punamaʼuli ai moka ʼe tou fai te fehuʼi ʼaia ia ʼaho nei.

² Kotea ʼae ʼe feala ai ke ina uga tatou ke tou fai te fehuʼi ʼaeni: “ ʼE kaku ki ʼafea?” ʼE lagi ko he aluʼaga heʼe faitotonu neʼe hoko kia tatou, peʼe lagi ʼe tou tau mo te mahaki peʼe ko te vaivai matuʼa. Pea ʼe lagi tou lotohoha he ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi “he ʼu temi makehe pea mo faigataʼa.” (2 Timoteo 3:1) Peʼe tou lotovaivai ʼuhi ko te ʼu aga ʼae ʼe kovi ʼa te hahaʼi. Kaʼe tatau aipe pe ʼe kotea tona tupuʼaga, kaʼe neʼe mole fakatonutonuʼi e Sehova ʼana kaugana agatonu ʼo te temi muʼa ʼi tanatou fai te fehuʼi ʼaia, pea ʼe ko he fakalotomalohi ia kia tatou.

3. Kotea ʼae ka tokoni mai anai moka ʼe tou felaveʼi mo he aluʼaga faigataʼa?

³ Kotea ʼae ka tokoni mai anai moka ʼe tou felaveʼi mo he aluʼaga ʼe faigataʼa ia tona katakiʼi? Ko te tehina ʼo Sesu ia Sakopo neʼe takitaki e te laumalie maʼoniʼoni ke ina ui fenei mai: “ ʼU tehina, kotou kataki fualoa ʼo kaku ki te ʼi heni ʼa te ʼAliki.” (Sakopo 5:7) Koia ʼe ʼaoga kia tatou fuli ke tou kataki fualoa. Kaʼe kotea koa ia te kataki fualoa? Pea ʼe feafeaʼi anai hatatou fakaha ia te kalitate ʼaia?

KOTEA IA TE KATAKI FUALOA?

4, 5. (1) Kotea ia te kataki fualoa, pea ʼe feafeaʼi anai hatatou fakaha ia te kalitate ʼaia? (2) ʼE fakamahino feafeaʼi e te tisipulo ko Sakopo ia te kataki fualoa? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁴ ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ko te kataki fualoa ʼe kau ia ki te ʼu agaaga ʼo te fua ʼo te laumalie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua. Kapau ʼe mole tokoni mai ia te ʼAtua, ʼe faigataʼa anai hatatou maʼu te kataki fualoa ʼi he aluʼaga faigataʼa, ʼuhi ko totatou ʼuhiga agahala. Ko te kataki fualoa ʼe ko he meʼa ʼofa ia mai te ʼAtua. Koia kapau ʼe tou maʼuliʼi te ʼofa pea ʼe tou fakaha ai ʼe tou ʼoʼofa ia Sehova pea mo ʼotatou tatau. Kaʼe ʼe vaivai anai totatou maʼuli feʼofaʼofani mo ʼihi mo kapau ʼe mole tou maʼu te kataki fualoa. (1 Kolonito 13:4; Kalate 5:22) Kotea te fakaʼuhiga ʼo te kataki fualoa? Ko tatatou katakiʼi he ʼu aluʼaga ʼe faigataʼa, kaʼe mole tou lotovaivai ai. (Kolose 1:11; Sakopo 1:​3, 4) ʼE tokoni mai te kataki fualoa ke tou nonofo agatonu kia Sehova tatau aipe pe ʼe kotea ʼotatou faigataʼaʼia. Pea ʼe toe tokoni mai anai ke mole tou lagavaka moka tou tau mo he ʼu mamahi. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ʼe tonu ke tou lotolelei ʼo atalitali. Pea ko te ako maʼuhiga ʼaia ʼe tou maʼu ia Sakopo 5:​7, 8. (Lau.)

⁵ He koʼe ʼe tonu ke tou lotolelei ʼo atalitali ke fakahoko e Sehova ʼana fakapapau? Ko te tisipulo ko Sakopo neʼe ina fakatatau totatou aluʼaga ki he tagata ʼe gaue kele. Logo la te gaue kinakina ʼa te tagata gaue kele moʼo to ia tana pulapula, kaʼe ʼe mole fakalogo kia ia te agaaga ʼo te lagi pea ʼe mole feala ke ina fakahomo vave ia te ʼu fuʼu ʼakau. ʼE tonu ke atalitali ʼaki he kataki fualoa ki “te fua maʼuhiga ʼae ka homo ake mai te kele.” ʼO toe feia pe, ʼe lahi te ʼu aluʼaga ʼe mole feala ke tou puleʼi lolotoga tatatou atalitali ʼae ke fakahoko e Sehova ʼana fakapapau. (Maleko 13:​32, 33; Gaue 1:7) ʼE tonu ke tou kataki fualoa ohage pe ko te tagata gaue kele.

6. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼa te polofeta ko Mikea?

⁶ Ko te polofeta ko Mikea neʼe tonu ke ina katakiʼi he ʼu aluʼaga faigataʼa ohage pe ko tatou ia ʼaho nei. Neʼe maʼuli ʼi te temi ʼae neʼe ʼafio Hau ai ia Akase. Kaʼe neʼe agakovi ʼaupito te hau ʼaia. Koia ʼae neʼe mafola ai te aga fakakaka ʼi te lotolotoiga ʼo te kau Iselaele. Pea ʼi te agakovi ʼaupito ʼa te hahaʼi, neʼe ui ai ʼi te Tohi-Tapu, “kua poto . . . [natou] i te fai o te kovi.” (Lau ia Mikea 7:​1-3.) Neʼe mahino kia Mikea, neʼe mole feala ke ina fetogi te aluʼaga ʼaia. Kaʼe kotea anai ʼae ka ina fai? ʼE ina ui fenei mai kia tatou: “Kaʼe kia au, ʼe au lamalama anai ia Sehova. ʼE au fia atalitali ki te ʼAtua ʼo toku haofaki. ʼE logo mai anai toku ’Atua kia au.” (Mikea 7:​7, MN ) Ohage pe ko Mikea, ʼe ʼaoga ke tou “atalitali” ʼaki he kataki fualoa.

7. He koʼe ʼe tonu ke tou atalitali ʼaki he lotolelei ki te fakahoko e Sehova ʼana fakapapau?

⁷ Kapau ʼe tou maʼu te tui ʼae neʼe maʼu e Mikea, ʼe tou lotolelei anai ʼo atalitali kia Sehova. ʼE mole tou hage leva ko he tagata pilisoni ʼe atalitali ki te ʼaho ʼae ka matehi ai. ʼE maʼua ia ke atalitali kaʼe ʼe mole fakaʼamu ke hoko mai la te ʼaho ʼaia. Ko totatou aluʼaga ʼe kehekehe ʼosi ia mo te tagata pilisoni. ʼE tou atalitali ʼaki he lotolelei kia Sehova, koteʼuhi ʼe tou iloʼi ʼe ina fakahoko anai tana fakapapau ʼae ke ina foaki mai te maʼuli heʼe gata ʼi tona temi totonu. Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tatatou “ ʼutakiʼi ia meʼa fuli pea mo [tou] kataki fualoa ʼi te fiafia.” (Kolose 1:​11, 12) Lolotoga tatatou atalitali, tou tokakaga naʼa tou meo ʼo tou ui ʼe tuai ia Sehova. Kapau ʼe tou manatu feia, ʼe mole fiafia ai anai ia Sehova.​—Kolose 3:12.

KO HE ʼU FAʼIFAʼITAKI ʼO TE KATAKI FUALOA

8. Kotea ʼae ʼe lelei ke tou fakakaukauʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu tagata mo fafine agatonu ʼo te temi muʼa?

⁸ Kotea ʼae ka tokoni mai anai ke tou atalitali ʼaki he lotolelei? ʼE feala ke tou manatuʼi ia te ʼu tagata mo fafine agatonu ʼo te temi muʼa ʼae neʼe natou atalitali ʼaki he kataki fualoa ke fakahoko e Sehova ʼana fakapapau. (Loma 15:4) ʼI tatatou ako ʼanatou faʼifaʼitaki, ʼe lelei ke tou fakakaukauʼi pe neʼe fualoa feafeaʼi tanatou atalitali, mo te tupuʼaga ʼo tanatou atalitali ʼaki he lotolelei. ʼO toe feia pe foki mo tonatou tapuakinaʼi e Sehova ʼi tanatou kataki fualoa.

9, 10. Neʼe loaloaga koa te atalitali ʼa Apalahamo pea mo Sala ke fakahoko e Sehova ʼana fakapapau?

⁹ Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼa Apalahamo mo Sala. Neʼe nā maʼu “te ʼu fakapapau” ʼuhi ko tanā ‘tui pea mo tanā kataki fualoa.’ ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu, ʼuhi ko te “kataki fualoa ʼa Apalahamo,” neʼe fakapapauʼi age ai e Sehova ʼe ina tapuakinaʼi anai ia ia pea ʼe liliu anai ko te tamai ʼo he puleʼaga kaugā malie. (Hepeleo 6:​12, 15) He koʼe neʼe tonu ke kataki fualoa ia Apalahamo? Koteʼuhi neʼe tonu ke atalitali lolotoga ni taʼu ʼi muʼa ʼo te fakahoko ʼo te fakapapau ʼaia. ʼI te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 1943 ʼi muʼa ʼo te temi ʼo Kilisito, neʼe fakalaka ia Apalahamo mo Sala pea mo te hahaʼi fuli ʼo tonā loto fale ʼi te Vai Tafe Eufalate ke natou ulu ki te Kele ʼo Te Fakapapau. Kaʼe neʼe atalitali ia Apalahamo lolotoga taʼu ʼe 25 pea tupu ia tona foha ko Isaake. Hili ia, pea neʼe toe atalitali lolotoga taʼu ʼe 60 pea tutupu ʼona mokopuna ko Esau pea mo Sakopo.​—Hepeleo 11:9.

¹⁰ Kotea ʼae neʼe maʼu e Apalahamo ʼi te Kele ʼo Te Fakapapau? ʼE ui fenei mai ʼi te Tohi-Tapu: “Neʼe mole . . . foaki [e Sehova] ki ai he moʼi kele ʼi te fenua ʼaeni, peʼe ko he koga meʼa pe ke tuʼu ai tona vaʼe. Kaʼe neʼe fakapapauʼi age e te ʼAtua ʼe ina foaki age anai maʼana te fenua ʼaeni, pea ki tona hakoga ki ʼamuli, logo la neʼe heʼeki ʼi ai hana tamasiʼi.” (Gaue 7:5) Neʼe hili taʼu ʼe 430 ki te fakalaka ʼa Apalahamo ʼi te Vai Tafe Eufalate, pea hoki liliu ai tona hologa ko te puleʼaga ʼae ka maʼuʼuli anai ʼi te fenua ʼaia.​—Ekesote 12:​40-42; Kalate 3:17.

11. He koʼe neʼe atalitali ia Apalahamo ʼaki he lotolelei? Pea kotea anai te ʼu tapuakina ʼae ka sio ki ai ʼuhi ko tana kataki fualoa?

¹¹ Neʼe atalitali ia Apalahamo ʼaki he lotolelei, koteʼuhi neʼe ina iloʼi papau ʼe fakahoko anai e Sehova ʼana fakapapau. Neʼe tui ia kia Sehova. (Lau ia Hepeleo 11:​8-12.) Logo la neʼe mole sio ia Apalahamo ki te fakahoko katoa e te ʼAtua ʼana fakapapau ʼi muʼa ʼo tana mate, kaʼe neʼe fiafia ʼaupito ʼi te atalitali. Kaʼe tou fakafuafua age muʼa ia hana fiafia ʼi te temi ʼae ka fakatuʼuake ai anai ʼi te palatiso ʼi te kele. ʼE punamaʼuli anai moka ina lau te hisitolia ʼo tona maʼuli mo tona famili ʼi te Tohi-Tapu.a (Vakaʼi te kiʼi nota.) Pea tou toe fakakaukauʼi age muʼa ia hana fiafia moka ina iloʼi anai te gaue maʼuhiga ʼae neʼe ina fai ʼi te fakahoko ʼo te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te Mesia. ʼE mahino papau ia, ʼe ina ui anai ko te ʼu tapuakina ʼaia neʼe tuha ia ke atalitali ki ai ʼaki he kataki fualoa.

12, 13. He koʼe neʼe ʼaoga ke kataki fualoa ia Sosefo? Pea kotea te faʼahiga manatu ʼae neʼe ina maʼu?

¹² Ko te mokopuna ʼo Apalahamo ʼae ko Sosefo, neʼe toe lotolelei mo ia ke atalitali ʼaki he kataki fualoa. Neʼe tau mo he ʼu aluʼaga heʼe faitotonu. ʼUluaki, neʼe fakatau ia ia e ʼona tehina ohage ko he tagata kaugana ʼi tona teitei taʼu 17. Hili ia, pea neʼe tukugakoviʼi hala, takua neʼe ina faigaʼi ke ina fakaʼalikiʼi te ʼohoana ʼo tona pule, pea neʼe pilisoniʼi ai. (Senesi 39:​11-20; Pesalemo 105:​17, 18) ʼE hage ia neʼe fakatuʼā ʼuhi ko tana nofo agatonu kaʼe mole tapuakinaʼi. Kaʼe hili ki ai taʼu ʼe 13, neʼe fetogi te aluʼaga ʼaia. Neʼe fakaʼateainaʼi mai te pilisoni pea neʼe liliu ʼo tuʼulaga lua ʼo hoa atu ki te hau ʼo Esipito.​—Senesi 41:​14, 37-43; Gaue 7:​9, 10.

¹³ Neʼe ita koa ia Sosefo ʼuhi ko te ʼu aluʼaga heʼe faitotonu ʼaia? Neʼe manatu koa kua liʼakina ia ia e Sehova? Kailoa ia. Neʼe atalitali ia Sosefo ʼaki he kataki fualoa. Kotea ʼae neʼe tokoni kia ia? Neʼe ko tana tui ʼae kia Sehova. Pea neʼe mahino ia Sosefo ko Sehova ʼae neʼe ina takitaki te ʼu aluʼaga ʼaia. Koia ʼae neʼe ina fai ai te ʼu palalau ʼaeni ki ʼona tehina: “Aua naa koutou tuania. E mole ko au ae e tonu ke nofo i te tuulaga o te Atua! Nee koutou loto ke fai he mea kovi kia au, kae nee fulihi ia e te Atua ko he mea lelei, o tupu ke fakahoko te mea ae kua hoko i te aho aeni, ke haofaki ai te mauli o he hahai kaugamalie.” (Senesi 50:​19, 20) Neʼe iloʼi e Sosefo ko te ʼu tapuakina mai ia Sehova, neʼe tuha ia ke atalitali ki ai.

14, 15. (1) He koʼe ʼe fakaofoofo te kataki fualoa ʼa Tavite? (2) Kotea ʼae neʼe tokoni kia Tavite ke atalitali ʼaki he kataki fualoa?

¹⁴ Ko te Hau ko Tavite neʼe toe felaveʼi foki mo te ʼu aluʼaga heʼe faitotonu. Neʼe fakanofo ia Tavite e Sehova ʼi tana kei tupulaga ke hau ki Iselaele. Kaʼe neʼe tonu muʼa ke atalitali ia taʼu ʼe 15 pea hoki kamata ʼafio hau ki tona telepi. (2 Samuele 2:​3, 4) Lolotoga tana atalitali, neʼe tonu ke feholaʼaki pea mo nono ʼi te Hau ko Saulo ʼae neʼe ina faigaʼi ke ina matehi ia ia.b (Vakaʼi te kiʼi nota.) ʼO tupu ko te aluʼaga ʼaia, neʼe mole maʼu pe la e Tavite hona nofoʼaga. Neʼe tonu ke alu ʼo maʼuli ʼi he fenua matapule pea ʼi ʼihi temi neʼe nofo ʼi te ʼu ʼana. Pea ko Saulo neʼe mate leva ʼi te tau. Kaʼe neʼe tonu ke toe atalitali ia Tavite lolotoga taʼu ʼe fitu pea hoki ʼafio hau leva ki te puleʼaga katoa ʼo Iselaele.​—2 Samuele 5:​4, 5.

¹⁵ He koʼe neʼe lotolelei ia Tavite ke atalitali ʼaki he kataki fualoa? ʼE tou maʼu tona tali ʼi te pesalemo ʼae neʼe ina fai tuʼa fa ai te fehuʼi ʼaeni: “E kaku anai ki afea?” ʼE ina ui fenei: “Ko au, e au falala ki tou agalelei [“neʼe au falala ki tou ʼofa agatonu,” MN ], e au mau te fiafia lahi i toku loto, o tupu ko tou fakamauli. E au hiva [kia Sehova], koteuhi nee ina fai he mea lelei kia au.” (Pesalemo 13:6) Neʼe falala ia Tavite ko Sehova ʼe ʼofa anai pea mo agatonu tuʼumaʼu anai kia ia. Pea neʼe ina fakakaukauʼi te ʼu temi ʼae neʼe tokoni age ai ia Sehova. ʼAki he fakaʼamu lahi neʼe toe atalitali foki ki te temi ʼae ka fakagata ai e Sehova ʼona ʼahiʼahi. ʼEi, neʼe iloʼi e Tavite ko te ʼu tapuakina ʼa Sehova neʼe tuha ia ke atalitali ki ai.

16, 17. ʼE feafeaʼi te kataki fualoa ʼa Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito?

¹⁶ ʼE kole mai e Sehova ke tou maʼu ia te kataki fualoa, koteʼuhi ʼe ina maʼu foki ia te kataki fualoa. Pea tahi, ʼe ko ia te faʼifaʼitaki lelei tukupau ʼo te atalitali ʼaki he lotolelei. (Lau ia 2 Petelo 3:9.) Ohage la, kua hili ki ai te ʼu taʼu ʼe lauʼi afe, neʼe tukugakoviʼi e Satana ia Sehova ʼi te ʼoloto ʼo Eteni ko he tahi ʼe heʼe faitotonu. Talu mai ai mo te atalitali ʼa Sehova ʼaki he kataki fualoa ki te temi ʼae ka fakatapuha ai anai ia tona huafa. Pea ʼe maʼu ai anai e natou ʼae ʼe “haga atalitali kia te ia” ia he ʼu tapuakina taulekaleka.​—Esaia 30:​18, MN.

¹⁷ Ko Sesu neʼe toe atalitali foki ʼaki he lotolelei. ʼI tana kei maʼuli ʼi te kele, neʼe nofo agatonu ʼo kaku ki tana mate. Pea ʼi te taʼu 33, neʼe hake ki selo ʼo fakaha ia te maʼuhiga ʼo tona sakilifisio kia Sehova. Kaʼe neʼe tonu muʼa ke atalitali ia Sesu ʼo kaku ki te taʼu 1914 pea hoki kamata ai ia tana ʼafio Hau. (Gaue 2:​33-35; Hepeleo 10:​12, 13) Pea ʼe tonu ke toe atalitali ki te fakaʼosi ʼo tana ʼAfio Ia Taʼu ʼe Afe ke ina pulihi ai ʼona fili fuli. (1 Kolonito 15:25) ʼE mole ko he kihiʼi atalitali foki. Kaʼe ko te ʼu tapuakina ʼe tuha ia mo te atalitali.

KOTEA ʼAE KA TOKONI MAI ANAI KE TOU MAʼU IA TE KATAKI FUALOA?

18, 19. Kotea ʼae ka tokoni mai anai ke tou atalitali ʼaki he kataki fualoa?

¹⁸ ʼE ha lelei mai, ʼe loto e Sehova ke tou maʼu fuli ia te kataki fualoa, ʼo tou atalitali ʼaki he lotolelei. Kaʼe kotea ʼae ka tokoni mai anai? ʼE tonu ke tou kole te laumalie maʼoniʼoni ʼa te ʼAtua. Tou manatuʼi, ko te kataki fualoa ʼe kau ki te ʼu agaaga ʼo te fua ʼo te laumalie maʼoniʼoni ʼa te ʼAtua. (Efeso 3:16; 6:18; 1 Tesalonika 5:​17-19) Koia, tou kole mamahi kia Sehova ke tokoni mai ke tou ʼutakiʼi ʼotatou faigataʼaʼia ʼaki he kataki fualoa.

¹⁹ Tou toe manatuʼi foki pe kotea ʼae neʼe tokoni kia Apalahamo, mo Sosefo pea mo Tavite ke natou atalitali ʼaki he kataki fualoa ke fakahoko e Sehova ʼana fakapapau. Neʼe ko tanatou tui mo falala kia Sehova. Neʼe mole natou manatu pe kia natou totonu pea mo te ʼu meʼa ʼae neʼe natou loto ki ai. Kapau ʼe tou fakakaukauʼi te ʼu aluʼaga fakafiafia ʼae neʼe hoko leva kia natou, ʼe tou maʼu ai anai mo tatou ia te lotomalohi ke tou kataki fualoa.

20. Kotea ʼae ʼe tou fakatotonu anai ke tou fai takitokotahi?

²⁰ Koia, tatau aipe pe ʼe tou tau mo he ʼu ʼahiʼahi, kaʼe ʼe tou fakatotonu anai ke tou nonofo ʼo atalitali. ʼI ʼihi temi, ʼe lagi tou kalaga fenei anai: “[Sehova], e kaku anai ki afea?” (Esaia 6:11) Kaʼe ʼaki te tokoni ʼo te laumalie maʼoniʼoni ʼa te ʼAtua, ʼe tou faʼifaʼitakiʼi anai ia te polofeta ko Selemia, ʼo tou ui fenei: “Ko [Sehova] ko toku vaega, koia e au fia amanaki lelei ai kia ia [“ ʼe au nofo anai ʼo atalitali kia te ia,” MN ].”​—Tagi laulau a Selemia 3:​21, 24.