Koteā Te Fakaʼuhiga ʼo Te Fakamolemole ʼa Sehova Kiā Koutou?
“[Ko Sehova, ʼe ko te] Atua manavaofa mo lotoofa, mo kataki fualoa, . . . e ina fakamolemole te agakovi, mo te logogataa, pea mo te agahala.”—EKE. 34:6, 7.
KUMI TE ʼU TALI KI TE ʼU FEHUʼI ʼAENĪ:
Koteā ʼaē neʼe fai e Sehova ʼi te agahala ʼaē ʼa Tavite pea mo Manase? Pea koteā tona tupuʼaga?
He koʼē neʼe mole fakamolemole ia Sehova ki te puleʼaga ʼo Iselaele?
Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke fakamolemole mai ia Sehova kiā tātou?
1, 2. (1) Neʼe feafeaʼi te aga ʼa te ʼAtua ki te puleʼaga ʼo Iselaele? (2) Koteā ʼaē kā tali anai kiai te ʼalatike ʼaenī?
ʼITE temi ʼo Neemia, neʼe fakamoʼoni e te kūtuga ʼo te kau Levite ʼaki tanatou faikole neʼe fai ia muʼa ʼo te hahaʼi ia te liuliuga ʼo te mole fakalogo ʼa te puleʼaga ʼo Iselaele ki te ʼu lao ʼa Sehova. Kae, neʼe fakamolemole liuliuga ia Sehova kiā nātou, koteʼuhi ʼe “ko he Atua e loto fakamolemole, mo manavaofa, ae e mole ita vave, pea e mau koloa i te agalelei.” Neʼe hoko atu e Sehova tana fakahā kiā nātou ia te ofa.—Nee. 9:16, 17.
2 ʼE feala ke tou fai kiā tātou takitokotahi ia te fehuʼi ʼaenī: ʼE feafeaʼi haku maʼu ia te fakamolemole ʼa te ʼAtua? Moʼo tali ki te fehuʼi ʼaia, tou vakaʼi fakatahi pe neʼe maʼu feafeaʼi e te Hau ko Tavite pea mo te Hau ko Manase ia te fakamolemole ʼa te ʼAtua.
TE ʼU AGAHALA MAMAFA ʼA TAVITE
3-5. Koteā te ʼu agahala mamafa ʼaē neʼe fai e Tavite?
3 Logolā ko Tavite neʼe ko te tagata neʼe fia fakalogo ki te ʼAtua, kae neʼe ina fai te ʼu agahala mamafa. Ko ʼana agahala e lua neʼe hoko ki te taumātuʼa ko Uli pea mo Pate-Sepa. Neʼe fua kovi ʼaupitō kiā Tavite, mo Uli pea mo Pate-Sepa. Kae ʼe tou maʼu mai te faʼahiga fakatonutonuʼi e te ʼAtua ia Tavite te ako ʼo ʼuhiga mo te loto fakamolemole ʼo Sehova. Tou vakaʼi fakatahi pe koteā ʼaē neʼe hoko.
4 Neʼe fekauʼi e Tavite ia te kautau ʼo Iselaele ke ʼolo ʼo ʼohofi ia te kolo hau ʼo te kau Amone ʼaē ko Lapa. Neʼe tuʼu iā kilometa e 80 ʼi te potu esite ʼo Selusalemi, ʼi te tahi kau vaitafe ʼo Solotane. ʼI te temi ʼaia, neʼe ʼevaʼeva ia Tavite ʼi ʼoluga ʼo te ʼato ʼo te fale hau pea neʼe sio leva ia kiā Pate-Sepa ʼe lolotoga māʼanu, kae neʼe puli tona ʼohoana he neʼe ʼalu ʼi te kautau. ʼI te lahi ʼo te manako ʼa Tavite kiā Pate-Sepa neʼe ina fekauʼi ai ke ʼaumai e ʼana tagata faifekau ia ia ki te fale hau, pea neʼe tono ai mo te fafine.—2 Sam. 11:1-4.
5 ʼI te temi ʼaē neʼe ina ʼiloʼi ai kua faitama ia Pate-Sepa ia ia, neʼe ina fakatotonu ai ki te pule ʼo te kautau ke ina fekauʼi mai ia Uli ki Selusalemi. Pea neʼe ʼui age leva e Tavite kiā Uli ke hifo ki tona ʼapi. Neʼe ina loto ke momoe ia Uli pea mo tona ʼohoana, moʼo fufū ʼo tona faitama ʼaē ia ia. Kae neʼe mole fia ʼalu ia Uli ki tona ʼapi. Neʼe faitohi fakafufū leva ia te Hau ki te pule ʼo te kautau ʼo ʼui atu kiā ia ke ina tuku ia Uli ki te faʼahi ʼaē ʼe mālohi ai te tau pea ke natou hoho kehe mai ia ia. Pea neʼe mate vave ai ia Uli ohagē pe ko te puleʼaki ʼaē neʼe fakatuʼutuʼu e Tavite. (2 Sam. 11:12-17) Neʼe mole gata ʼaki pe te tono ʼa te Hau kae neʼe ina toe matehi foki mo te tagata neʼe mole hana hala.
NEʼE FETOGI TE AGA ʼA TAVITE
6. Koteā ʼaē neʼe fai e te ʼAtua ʼi te ʼosi agahala ʼa Tavite? Koteā te ako ʼe tou maʼu mai ai ʼo ʼuhiga mo Sehova?
6 Neʼe sio lelei ia Sehova ki te ʼu meʼa ʼaia neʼe fakahoko e Tavite. (Taag. 15:3) Māʼia mo te ʼosi ʼohoana ʼa te hau pea mo Pate-Sepa ʼi te hili ʼo te mate ʼo Uli, neʼe kei “kovi osi te mea ae nee fai e Tavite” kiā mata ʼo Sehova. (2 Sam. 11:27) Koteā ʼaē neʼe fai e te ʼAtua? Neʼe ina fekauʼi tana polofetā ko Natane kiā Tavite. ʼI tona ʼuhiga ʼAtua fakamolemole gafua, neʼe fia fakahā e Sehova kiā Tavite tona manavaʼofa. Kae neʼe ina fia ʼiloʼi peʼe fakahemala moʼoni anai ia Tavite ki tana agahala. ʼE ko he ʼaluʼaga faka lotomālohi te fia fakahoko e Sehova ia te faʼahi ʼaia. Neʼe mole ina fakamalohiʼi ia Tavite ke ina vete tana agahala, kae neʼe ina ʼui age pē kiā Natane ke ina fai he fakamatala ki te hau ke fakahā ai kiā ia te kovi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai. (Lau ia 2 Samuele 12:1-4.) Neʼe ko he puleʼaki lelei ʼaē neʼe fai e Sehova ke ʼiloʼi ai te ʼu meʼa ʼaē ʼi te loto ʼo Tavite.
7. Neʼe lave feafeaʼi kiā Tavite te fakamatala ʼa Natane?
7 Neʼe lave te fakamatala ʼa Natane ki te loto faitotonu ʼo te hau. Neʼe malaga ai te ʼita ʼo Tavite ki te tagata maʼu koloa ʼo te fakamatala pea neʼe ina ʼui ai kiā Natane: “E mauli [ia Sehova]! E tonu ke mate te tagata ae nee ina fai te mea aia.” Neʼe toe ʼui e Tavite ʼe tonu ke ina foaki he meʼa moʼo fetogi ʼo te ovi ʼaē neʼe ina kaihaʼa. Kae neʼe ʼui age leva e Natane kiā Tavite: “Ko koe te tagata aia!” Neʼe lave ʼaupitō kiā Tavite te palalau ʼaia. ʼUhi ko te meʼa ʼaē neʼe ina fai, neʼe ʼui age e Natane kiā ia, ʼe malaʼia anai tona loto fale. ʼE fakalainoaʼi anai ia ia iā muʼa ʼo te hahaʼi ʼuhi ko ʼana agahala. ʼI te ʼu palalau ʼa Natane, neʼe sio ai leva ia Tavite ki te mamafa ʼo ʼana agahala. ʼI te lahi ʼaē ʼo tana fakahemala neʼe ina ʼui ai: “Kua au agahala [kiā Sehova]!”—2 Sam. 12:5-14.
NEʼE FAIKOLE IA TAVITE PEA NEʼE FAKAMOLEMOLE E TE ʼATUA KIĀ IA
8, 9. Neʼe fakahā feafeaʼi e Tavite tona loto ʼo ʼuhiga mo ʼana agahala ʼi te Pesalemo 51? Koteā te ako ʼe feala ke tou maʼu mai te Pesalemo 51 ʼo ʼuhiga mo Sehova?
8 Neʼe tohi ki muli age e Tavite ia te Pesalemo 51. Ko te ʼu palalau ʼo te pesalemo ʼaia ʼe hā ai tana fakahemala lahi. Neʼe kole tokoni ia Tavite kiā Sehova. Neʼe mole tonu ke gata ʼaki pē tana ʼui ʼaē neʼe ina fai he meʼa ʼe kovi, kae neʼe tonu ke fakahemala moʼoni. Neʼe maʼuhiga ʼaupito kiā Tavite tana felōgoi ʼaē mo te ʼAtua. Neʼe ina ʼui fēnei: “Nee au agahala kia koe tokotahi.” Neʼe ina kole mamahi kiā Sehova: “Oi Atua! Fakatupu ia au he loto maa, fakafoou ia au he loto lelei.” Neʼe ina toe kole: “Toe tuku mai kia au te fiafia o tou fakamauli, pea ke tekeni au e he loto lelei!” (Pes. 51:3-6, 9-14) Kapau ʼe kotou palalau kiā Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼu hala neʼe kotou fai, ʼe kotou loto moʼoni koa pea mo fakahagatonu kiā te ia, ohagē ko Tavite?
9 Neʼe mole haofaki e Sehova ia Tavite mai te fua kovi ʼo ʼana agahala. Neʼe hoholo te ʼu mamahi ʼo Tavite ʼuhi ko te ʼu agahala ʼaia ʼo kaku ki tona mate. Kae ʼaki te “loto fasifasi pea mo fakahemala” ʼo Tavite, neʼe fakamolemole e Sehova kiā ia. (Lau ia Pesalemo 32:5; Pes. 51:19) ʼE mahino te ʼAtua Mafimafi ki te ʼu tupuʼaga pea mo te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe tupu ai te agahala ʼa he tahi. Koia neʼe mole tuku ai e te ʼAtua ke tauteaʼi nāua ki te mate e he ʼu tui fakamāu tagata, ohagē ko tona fakamaʼua e te Lao ʼaē neʼe foaki kiā Moisese. (Lev. 20:10) Kae neʼe ina fakamāuʼi e ia totonu ia Tavite mo Pate-Sepa pea mo ina fakatotonu ke ina fakamolemole kiā nāua. Pea ki muli age, neʼe liliu leva tanā tama ko Salomone ʼo hau ki Iselaele.—1 Klk. 22:9, 10.
10. (1) Koteā te tahi tupuʼaga ʼo te fakamolemole ʼa Sehova kiā Tavite? (2) Koteā ʼaē ʼe tonu ke fai e he tahi ke fakamolemole age Sehova kiā ia?
10 Neʼe lagi fakamolemole te ʼAtua kiā Tavite ʼuhi ko te manavaʼofa ʼaē neʼe fakahā e Tavite kiā Saulo. (1 Sam. 24:4-7) Neʼe fakamahino e Sesu, ʼe fai e Sehova kiā tātou te meʼa ʼaē ʼe tou fai ki ʼihi. “Aua pe naa kotou fakamaau, o tupu ke aua naa fakamaaui koutou. Koteuhi e fakamaaui anai koutou aki te fakamaau ae nee kotou fai, pea e fuafua anai koutou aki te fua ae nee kotou fakaaoga.” (Mat. 7:1, 2) ʼE faka lotofīmālie tatatou ʼiloʼi ʼaē ko Sehova ʼe ina fakamolemole anai ʼatatou agahala, māʼia mo ʼaē ʼe mamafa ohagē lā ko te tono peʼe ko te fakapō. Kae ʼe ina fakamolemole pē anai kiā tātou mo kapau ʼe tou fakamolemole ki ʼihi, mo tou vete ʼatatou agahala kiā te ia, pea mo fetogi tatatou manatu ke ʼalutahi mo te faʼahiga sio ʼa Sehova ki ʼatatou agahala. Kā fakahemala moʼoni he kau agahala ʼo ʼuhiga mo te ʼu aga ʼaē neʼe natou fai, ʼe foaki e Sehova kiā nātou he “fakamolemole,” mo tokoni kiā nātou ke natou maʼu he leʼo ʼo loto ʼe maʼa.—Lau ia Gaue 3:19-20.
NEʼE AGAHALA MAMAFA IA MANASE PEA NEʼE FAKAHEMALA KI ʼAMULI
11. Koteā te ʼu meʼa kovi ʼaē neʼe fai e Manase?
11 ʼE toe maʼu mai te Tohi-Tapu te tahi faʼifaʼitaki ʼo ʼuhiga mo te fakamolemole e Sehova te ʼu agahala mamafa ʼaupitō. ʼI te ʼosi ʼo taʼu e 360 ki te temi ʼaē neʼe kamata hau ai Tavite, neʼe fakanofo leva ke hau ia Manase ki Suta pea neʼe hau lolotoga taʼu e 55. Neʼe hauhau ia Sehova kiā Manase ʼuhi ko te ʼu agahala mamafa ʼaupitō ʼaē neʼe ina fakahoko lolotoga te temi ʼaia. Ohagē lā, neʼe ina fakatuʼu te ʼu ʼaletale maʼa Paale; neʼe tauhi ki te laʼā, mo te māhina pea mo te ʼu fetuʼu; neʼe ina momoli ʼona foha ʼi te afi ki he ʼatua loi; pea neʼe ina uga te hahaʼi ke natou gaohi meʼa fakatemonio. Neʼe ina “toe lelesili fai leva te u mea ae e kovi kia mata o [Sehova].”—2 Klk. 33:1-6.
12. Neʼe liliu feafeaʼi ia Manase kiā Sehova?
12 Pea neʼe puke leva ia Manase ʼo ʼave ʼo pilisoniʼi ʼi Papilone. ʼI ai, neʼe ina manatuʼi leva te ʼu palalau ʼaenī ʼa Moisese ki Iselaele: “I te mamahi, moka hoko anai te u mea fuli aena kia koe, e hoko anai i he temi ki amuli, e ke toe liliu anai kia [Sehova] tou Atua, pea e ke fakalogo anai ki tona leo.” (Tet. 4:30) Neʼe toe liliu leva ia Manase kiā Sehova. ʼO feafeaʼi? “Nee fakahemala lahi leva ia” pea mo “ina fai leva ni kole” ki te ʼAtua (ohagē ko tona fakahā ʼi te pāsina 23). (2 Klk. 33:12, 13) ʼE mole talanoa mai te Tohi-Tapu ki te ʼu palalau ʼaē neʼe fakaʼaoga e Manase ʼi ʼana faikole, kae ʼe lagi feala pē ke tatau mo te ʼu palalau ʼa te Hau ko Tavite ʼi te Pesalemo 51. Tatau aipē pe neʼe koteā ʼana palalau neʼe ina fai, kae ʼe tou ʼiloʼi papau neʼe fetogi ʼaupitō te loto ʼo Manase.
13. He koʼē neʼe fakamolemole e Sehova kiā Manase?
13 Koteā te meʼa neʼe fai e Sehova ʼi te faikole age ʼa Manase kiā te ia? Neʼe “tali ana kole” e Sehova. Ohagē ko Tavite, neʼe mahino leva ia Manase ki te mamafa ʼo ʼana agahala pea neʼe fakahemala moʼoni ai. Ko te tupuʼaga lā ʼaia ʼo te fakamolemole ʼa te ʼAtua kiā Manase pea mo ina faka fealagia ke toe liliu mai ki Selusalemi ʼo hau. Koia, “nee iloi ai leva e Manase ko [Sehova] toko tahi e Atua.” (2 Klk. 33:13) ʼE ko he meʼa ʼe faka lotofīmālie te ʼiloʼi ʼaki te faʼifaʼitaki ʼaia ko Sehova ʼe manavaʼofa pea mo fakamolemole gafua kiā nātou ʼaē ʼe fakahemala moʼoni.
ʼE FAKAMOLEMOLE TUʼUMAʼU KOA IA SEHOVA?
14. Koteā ʼaē kā tupu ai anai te fakamolemole ʼa Sehova ki he tahi neʼe agahala?
14 ʼE mahino ia, ʼe tokosiʼi te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ʼe natou fakahoko he ʼu agahala mamafa ohagē ko Tavite pea mo Manase. Kae, ko te ako ʼe tou maʼu mai te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia, ʼe ko te ʼAtua ʼe lotolelei ke ina fakamolemole te ʼu agahala ʼa nātou ʼaē ʼe fakahemala moʼoni, māʼia mo ʼanatou agahala mamafa.
15. ʼE tou ʼiloʼi feafeaʼi ko Sehova ʼe mole ina fakamolemole tuʼumaʼu te ʼu agahala ʼa te hahaʼi fuli?
15 ʼE mahino ia, ʼe mole tonu leva ke tou manatu ko Sehova ʼe ina fakamolemole tuʼumaʼu te ʼu agahala ʼa te hahaʼi fuli. Neʼe kehe pē te aga ʼa Tavite pea mo Manase ʼi ʼaē ʼa te hahaʼi talagataʼa ʼo Iselaele pea mo Suta. ʼI te temi ʼaē neʼe agahala ai Tavite, neʼe fekauʼi e te ʼAtua ia Natane kiā ia ke maʼu e Tavite he faigamālie ke fakahemala. Neʼe loto fakafetaʼi lahi ia Tavite ki te faigamālie ʼaia pea neʼe fakahemala. Pea ko Manase neʼe tō ia ki te tuʼutāmaki pea hoki mahino ai leva kiā ia te ʼaoga ʼaē ke fakahemala ki ʼana agahala. Kae ko te hahaʼi ʼo Iselaele pea mo Suta neʼe mole pe lā natou fakahemala ki ʼanatou agahala, māʼia mo te fekauʼi liuliuga e te ʼAtua ʼana polofetā ke natou fakahā kiā nātou tana manatu ʼo ʼuhiga mo tanatou aga ʼaē ʼe kovi. Koia, neʼe mole fakamolemole ai Sehova kiā nātou. (Lau ia Neemia 9:30.) Māʼia mo te toe liliu mai ʼa te kau Iselaele mai Papilone ki Suta, neʼe hoko atu aipē te fekauʼi e Sehova kiā nātou ʼana kau ʼave logo agatonu, ohagē lā ko te pelepitelō ko Esetalasi pea mo te polofetā ko Malakia. ʼI te temi ʼaē neʼe fai ai e te hahaʼi te finegalo ʼo Sehova, neʼe natou maʼu ai te fiafia lahi.—Nee. 12:43-47.
16. (1) Koteā ʼaē neʼe hoko ki te Iselaele ʼāfea ʼuhi ko tana mole fia fakahemala ki ʼana agahala? (2) Koteā te faigamālie ʼe foaki e Sehova ki te ʼu hōloga ʼo te Iselaele ʼāfea?
16 Ko Sehova ʼe mole ina tali tuʼumaʼu anai te ʼu sākilifisio manu ʼaē neʼe fakamaʼua ki Iselaele. Moʼo fetogi ia te faʼahi ʼaia, neʼe ina fekauʼi mai ia Sesu ki te kele, ke haʼu ʼo momoli he sākilifisio faitotogi haohaoa maʼa te mālamanei. (1 Soa. 4:9, 10) ʼI te haʼu ʼa Sesu ki te kele, neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo Selusalemi ʼo hā ai te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kolo ʼaia. Neʼe ina ʼui fēnei: “Selusalemi, Selusalemi, ia koe e ke tamatei te kau polofeta pea mo ke tuki makai natou ae nee fekaui atu kia koe, kua tua fia toku loto ke au fakatahii au fanau o hage ko he matua moa e ina fakatahii ona uhi i ona lalo pakakau, pea nee mole koutou loto ki ai!” Koia neʼe tala ai e Sesu: “Koeni, e tuku lavaki anai tokotou fale kia koutou.” (Mat. 23:37, 38) Neʼe fetogi leva te puleʼaga agahala pea mo heʼe fakahemala ʼo Iselaele ʼaki te Iselaele fakalaumālie, peʼe ko “te Iselaele a te Atua.” (Kal. 6:16; Mat. 21:43) Kae ʼe feala koa ke fakamolemole te agahala ʼa he tahi ʼo te Iselaele ʼāfea ʼaē neʼe mole fakahemala? ʼEī, ʼe lotolelei ia Sehova ke ina fakamolemole pea mo manavaʼofa kiā ia ʼaia mo kapau ʼe tui ki te ʼAtua pea mo te sākilifisio ʼa Sesu Kilisito. ʼI te lolotoga ʼo te fakatuʼuake ʼi te kele, ʼe toe lotolelei anai ia Sehova ke fakamolemole kiā nātou ʼaē neʼe mamate kae neʼe mole fakahemala ki ʼanatou agahala.—Soa. 5:28, 29; Gaue 24:15.
ʼE FEALA KE TOU MAʼU FEAFEAʼI TE FAKAMOLEMOLE ʼA SEHOVA?
17, 18. Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke fakamolemole ʼatatou agahala e Sehova?
17 ʼI tatatou ʼiloʼi ʼaē ʼe lotolelei ia Sehova ke fakamolemole kiā tātou, koteā ʼaē ʼe tonu anai ke tou fai? ʼE mahino ia, ʼe tonu ke tou fakahemala ohagē ko Tavite pea mo Manase. ʼE tonu ke tou fakamoʼoni ʼe tou agahala, mo fakahemala ki ʼatatou agahala, mo kole kiā Sehova ke fakamolemole mai, pea mo kole ke tokoni mai ke tou liʼaki ʼatatou holi ʼaē ʼe kovi. (Pes. 51:12) Kapau neʼe tou fai he agahala mamafa, pea ʼe tonu ke tou fakahā ki te kau tagata ʼāfea ke feala hanatou tokoni mai kiā tātou. (Sakp. 5:14, 15) Tatau aipē pe koteā te mamafa ʼo ʼatatou agahala, ʼe ko he meʼa faka lotofīmālie ia te manatuʼi ʼaē ko Sehova ʼe ko he “Atua manavaofa mo lotoofa, mo kataki fualoa, mo mau koloa i te agalelei mo te agatonu.” Pea ʼe heʼeki fetogi ia Sehova ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia.—Eke. 34:6, 7.
18 Neʼe fakapapau age ia Sehova ki te kau Iselaele ʼaē ʼe fakahemala, ʼe ina fakamolemole kātoa anai kiā nātou. Neʼe ina ʼui age kapau ʼe kula ʼanatou agahala ohagē ko te toto pea ʼe ina fakaliliu anai ʼo hina ohagē ko te “nive.” (Lau ia Esaia 1:18.) Koia, ʼe feala ke tou maʼu feafeaʼi te fakamolemole ʼa te ʼAtua? ʼE feala ke fakamolemole kātoa ʼatatou agahala mo kapau ʼe tou taupau tuʼumaʼu he loto fakahemala pea mo he loto fakafetaʼi ki te manavaʼofa ʼo Sehova.
19. Koteā ʼaē ʼe talanoa anai kiai te ʼalatike ʼaē kā hoa mai?
19 ʼE feafeaʼi hatatou lotolelei ʼo fakamolemole ki ʼihi ohagē ko te lotolelei ʼa Sehova ke ina fakamolemole ki te hahaʼi? ʼE feafeaʼi hatatou fakamolemole ki ʼihi neʼe natou fai he ʼu agahala mamafa pea mo natou fakahemala moʼoni? Ko te ʼalatike ʼaenī kā hoa mai, ʼe tokoni mai anai ke tou vakaʼi peʼe tou hagē ko tatatou Tamai ko Sehova, ʼaē ʼe agalelei pea mo fakamolemole gafua.—Pes. 86:5.
[Paki ʼo te pāsina 26]
ʼAki te fakamolemole gafua ʼa Sehova, neʼe toe maʼu e Manase ia tona tuʼulaga hau ʼi Selusalemi