IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • w91 10/15 iphe. 10-14
  • Hayi Indlela Abanoyolo Ngayo Abanobulali!

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Hayi Indlela Abanoyolo Ngayo Abanobulali!
  • IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1991
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • Ukubuqwalasela Ngokusondeleyo Ubulali
  • Indlela Yokuhlakulela Ubulali
  • Iingenelo Zobulali
  • Ubulali Bukhulisa Ulonwabo
  • Ukululama—Kusinceda Njani?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova (Efundwayo)—2020
  • Yambathani Ubulali!
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1991
  • Ubulali—Uphawu Olubalulekileyo LwamaKristu
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2003
  • Bonakalisa “Ubulali Kubantu Bonke”
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2003
Khangela Okunye
IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1991
w91 10/15 iphe. 10-14

Hayi Indlela Abanoyolo Ngayo Abanobulali!

“Banoyolo abanobulali; ngokuba umhlaba baya kuwudla ilifa bona.”—MATEYU 5:5.

1. Buyintoni ubulali uYesu awathetha ngabo kwiNtshumayelo yakhe yaseNtabeni?

KWINTSHUMAYELO yakhe yaseNtabeni, uYesu Kristu wathi: “Banoyolo abanobulali; ngokuba umhlaba baya kuwudla ilifa bona.” (Mateyu 5:5) Obu bulali, okanye ululamo, asikokuthantamisa kokuhanahanisa, kungelulo nophawu lobuntu olungokwemvelo. Kunoko, bubulali bokwenene bangaphakathi nokuba noxolo okubonakaliswa ngokuyintloko ekuthobeleni ukuthanda nokhokelo lukaYehova uThixo. Abantu abanobulali ngokwenene baxhomekeke ngokwenyaniso kuThixo yaye oko kubonakaliswa ngokuba nobulali kwabanye abantu.—Roma 12:17-19; Tito 3:1, 2.

2. Kutheni uYesu wathi banoyolo abanobulali?

2 UYesu wathi abanobulali banoyolo ngenxa yokuba baya kuwudla ilifa umhlaba. NjengoNyana kaThixo onobulali ngokugqibeleleyo, uYesu uyiNdlalifa Eyintloko yomhlaba. (INdumiso 2:8; Mateyu 11:29; Hebhere 1:1, 2; 2:5-9) Kodwa “njengonyana womntu” onguMesiya, wayeza kuba nabathile alawula kunye nabo kuBukumkani bakhe basezulwini. (Daniyeli 7:13, 14, 22, 27) ‘Njengeendlalifa kunye’ noKristu, aba bathanjiswa banobulali baya kuxhamla kunye naye ilifa lakhe lomhlaba. (Roma 8:17) Abanye abantu abanobulali nababumvu baya kunandipha ubomi obungunaphakade eParadisi kummandla woBukumkani osemhlabeni. (Mateyu 25:33, 34, 46; Luka 23:43) Elo dinga libenza babe noyolo ngokwenene.

3. UThixo noKristu bamisela wuphi umzekelo ngobulali?

3 INdlalifa Eyintloko enobulali iwufumana umhlaba kuYise, uYehova, oyena ongumzekelo ophambili ngokuba nobulali. Hayi indlela ezininzi ngayo izihlandlo ezithi iZibhalo kuzo uThixo “uzeka kade umsindo, mninzi ngenceba”! (Eksodus 34:6; Nehemiya 9:17; INdumiso 86:15) Unamandla amakhulu kodwa ubonakalisa ubulali kangangokuba abanquli bakhe bayakwazi ukusondela kuye bengoyiki. (Hebhere 4:16; 10:19-22) UNyana kaThixo, ‘owayenobulali, ethobekile ngentliziyo,’ wafundisa abafundi bakhe ukuba babe nobulali. (Mateyu 11:29; Luka 6:27-29) Kwangokunjalo nabo, aba bakhonzi bakaThixo noNyana wakhe banobulali baxelisa baza babhala “ngabo ubulali nokuthantamisa kukaKristu.”—2 Korinte 10:1; Roma 1:1; Yakobi 1:1, 2; 2 Petros 1:1.

4. (a) Ngokutsho kweyabaseKolose 3:12, yintoni eye yenziwa ngabo banobulali ngokwenene? (b) Yiyiphi imibuzo esifanele siyiqwalasele?

4 Namhlanje, amaKristu athanjisiweyo namaqabane awo asemhlabeni afanele abe nobulali. Elulahlile lonke ulunya, inkohliso, ukuhanahanisa, umona nokuthetha kakubi, aye ancedwa ngumoya oyingcwele kaThixo ukuba aguqulwe abe matsha ‘kuwo umoya osebenza ezingqondweni zawo.’ (Efese 4:22-24; 1 Petros 2:1, 2) Ayabongozwa ukuba ambathe “iimfesane zeemfefe, ububele, ukuthobeka kwentliziyo, ubulali, ukuzeka kade umsindo.” (Kolose 3:12) Kodwa ubulali buquka ntoni kanye kanye? Kutheni kuyingenelo ukuba nobulali? Yaye olu phawu lunokuba negalelo njani kulonwabo lwethu?

Ukubuqwalasela Ngokusondeleyo Ubulali

5. Bunokuchazwa njani ubulali?

5 Umntu onobulali unesimo sengqondo sokuthantamisa. Kwezinye iinguqulelo zeBhayibhile, sisichazi esithi pra·ysʹ esiguqulelwe ngokuthi “olulamileyo,” “onobulali,” nokuthi “othantamisayo.” KwisiGrike samandulo, isichazi esithi pra·ysʹ sinokusetyenziswa ukuchaza impepho okanye ilizwi elipholileyo. Sikwanokuchaza umntu onemfesane. Umphengululi uW. E. Vine uthi: “[isibizo esithi pra·yʹtes] okokuqala nangokuyintloko sisetyenziswa kuThixo. Sichaza umoya wakhe obangela sithi iinkqubano zakhe nathi zilungile, ekuthi ngenxa yoko kungabikho kuphikisana okanye kuxhathisa; sinxulumene ngokusondeleyo negama elithi tapeinophrosunē [ukuthobeka].”

6. Kutheni kunokuthiwa ubulali asikokuba buthathaka?

6 Ubulali asikuko ukuba buthathaka. Umphengululi uWilliam Barclay wabhala wathi, “kukho ingcamango yokuthantamisa kwigama elithi praus, kodwa ngaphaya kokuthantamisa kukho amandla afana nawentsimbi.” Kufuneka amandla ukuze ube nobulali. Ngokomzekelo, kufuneka amandla ukuze sibe nobulali xa sicatshukiswa okanye sitshutshiswa. UNyana kaThixo onobulali, UYesu Kristu, wamisela umzekelo omhle kule nkalo. “Obesithi, etshabhiswa, angaphindezeli atshabhise, athi esiva ubunzima, angaphindezeli asongele, ke ubeyekele kulowo [uYehova uThixo] ugwebayo ngokobulungisa.” (1 Petros 2:23) NjengoYesu owayenobulali, sinokuqiniseka ukuba uThixo uya kubabuyekeza abo basitshabhisayo nabasitshutshisayo. (1 Korinte 4:12, 13) Sinokuzola, njengoStefano owayetshutshiswa, siqonda ukuba ukuba sithembekile, uYehova uya kusomeleza angavumeli nto isenzakalise ngokusisigxina.—INdumiso 145:14; IZenzo 6:15; Filipi 4:6, 7, 13.

7. IMizekeliso 25:28 ibonisa ntoni ngomntu ongenabo ubulali?

7 UYesu wayenobulali, sekunjalo wabonakalisa amandla ngokukumela ngokuqinileyo okulungileyo. (Mateyu 21:5; 23:13-39) Nabani na ‘onengqiqo kaKristu’ uya kufana naye kule nkalo. (1 Korinte 2:16) Ukuba umntu akanabo ubulali, akafani noKristu. Kunoko, uchazwa ngala mazwi: “Ngumzi otyhoboziweyo, ongenaludonga, indoda engenakuzibamba umoya wayo.” (IMizekeliso 25:28) Umntu ongenabulali unokuhlaselwa lula ziingcamango eziphosakeleyo ezinokumbangela enze izinto ngeendlela ezingafanelekanga. Nangona umKristu onobulali engekho buthathaka, uyazi ukuba “impendulo ethambileyo [“yobulali,” NW] ibuyisa ubushushu; ilizwi elidubulayo linyusa ubushushu.”—IMizekeliso 15:1.

8. Kutheni kungelula ukuba nobulali?

8 Akunto ilula ukuba nobulali, kuba saye sazuz’ ilifa ukungafezeki nesono. (Roma 5:12) Ukuba singabakhonzi bakaYehova, sikwanomlo nxamnye noomoya abangendawo nabangabonakaliyo abasenokuvavanya uphawu lwethu lokuba nobulali ngentshutshiso. (Efese 6:12) Yaye inkoliso yethu isebenza phakathi kwabo banomoya okhohlakeleyo weli hlabathi elilawulwa nguMtyholi. (1 Yohane 5:19) Ngoko sinokubuhlakulela njani ubulali?

Indlela Yokuhlakulela Ubulali

9. Yiyiphi imbono eya kusinceda sihlakulele ubulali?

9 Ulweyiseko olusekelwe eBhayibhileni lokuba kufuneka sibonakalise ubulali luya kusinceda siluhlakulele olu phawu. Imihla ngemihla simele sizabalazele ukuhlakulela ubulali. Kungenjalo, siya kufana nabantu ababugqala ubulali njengobuthathaka nabacinga ukuba umntu uphumelela ngokuba nekratshi, ukuba ngqwabalala, nokukhohlakala. Noko ke, ILizwi likaThixo liyakugweba ukuba nekratshi, yaye umzekeliso wobulumko uthi: “Uwuphethe kakuhle umphefumlo wakhe umntu onenceba; isijorha [umntu okhohlakeleyo] siyihlisele ishwangusha inyama yaso.” (IMizekeliso 11:17; 16:18) Abantu bayazinxwema kumntu ongqwabalala nongenabubele, kwanokuba oko bakwenza ukuze baphephe ukwenzakaliswa yinkohlakalo nokungabi nabulali kwakhe.

10. Ukuba siza kuba nobulali, yintoni esimele sizithobe kuyo?

10 Ukuze sibe nobulali, simele sizithobe kwimpembelelo yomoya kaThixo ongcwele, okanye amandla asebenzayo. Njengokuba uYehova wenza umhlaba wakwazi ukuvelisa izityalo, ngoko wenza abakhonzi bakhe bakwazi ukuvelisa iziqhamo zomoya wakhe, kuquka nobulali. UPawulos wabhala: “EsoMoya isiqhamo luthando, uvuyo, uxolo, ukuzeka kade umsindo, ububele, ukulunga, intembeko, ubulali, ukuzeyisa; Akukho mthetho uchasene nezinto ezinjalo.” (Galati 5:22, 23) Ewe, ubulali busesinye seziqhamo zomoya kaThixo ezibonakaliswa ngabo bamkholisayo. (INdumiso 51:9, 10) Yaye olunjani lona utshintsho olubangelwa bubulali! Ngokomzekelo: Kwakukho indlobongela egama linguTony eyayisilwa ize iphange abantu, ishishina ngeziyobisi ngokungekho mthethweni, iyinkokeli yeqela leenjubaqa elalihamba ngezithuthuthu neyakha yavalelwa ithuba elithile entolongweni. Kodwa, ngokufumana ulwazi lweBhayibhile nangoncedo lomoya kaThixo, yaguquka yangumkhonzi kaYehova onobulali. Ibali likaTony aliyonto ingaqhelekanga. Ngoko, angenza ntoni umntu ukuba kubuntu bakhe ebengenabo kwaphela ubulali?

11. Ekuveliseni ubulali, unayiphi indima umthandazo?

11 Ukuthandazela umoya kaThixo nesiqhamo sawo sobulali ngokusuka entliziyweni kuya kusinceda siluhlakulele olu phawu. Kusenokufuneka ‘siqhubeke sicela’ (NW) njengoko uYesu watshoyo, ibe uYehova uThixo uya kusipha oko sikucelayo. Ngemva kokubonisa ukuba oobawo abangabantu bayabapha abantwana babo izinto ezilungileyo, UYesu wathi: “Ukuba ke ngoko nina, [bantu banesono yaye ngaloo ndlela ngokwentelekiso] ningendawo nje, niyakwazi ukubapha abantwana benu izipho ezilungileyo, wobeka phi na ke yena uYihlo wasemazulwini, ukugqithisela ukubapha uMoya oyiNgcwele abo bamcelayo!” (Luka 11:9-13) Umthandazo unokusinceda sihlale sinobulali ngamaxesha onke kubuntu bethu—uphawu olunegalelo kulonwabo lwethu nakwabo sinxulumene nabo.

12. Kutheni ukukhumbula ukuba abantu abafezekanga kunokusinceda sibe nobulali?

12 Ukukhumbula ukuba abantu abafezekanga kunokusinceda sibe nobulali. (INdumiso 51:5) Asinakucinga okanye senze izinto ngokugqibeleleyo, kunokuba abanye abantu benokwenza, ngoko ngokuqinisekileyo simele sibe novelwano size sibaphathe ngendlela esingathanda ukuphathwa ngayo. (Mateyu 7:12) Ukuqonda ukuba sonke siyazenza iimpazamo kufanele kusibangele sixolele yaye sibe nobulali ekuqhubaneni nabanye. (Mateyu 6:12-15; 18:21, 22) Ngapha koko, ngaba asinambulelo kuba uThixo ebonisa uthando nobulali kuthi?—INdumiso 103:10-14.

13. Sinokuncedwa njani sihlakulele ubulali ukuba siyavuma ukuba uThixo wenze abantu bazizidalwa ezinenkululeko yokuzikhethela?

13 Ukuvuma ukuba uThixo abantu ubenze bazizidalwa ezinenkululeko yokuzikhethela nako kufanele kusincede sihlakulele ubulali. Oku akuvumeli nabani na ukuba atyeshele imithetho kaYehova aze angohlwaywa, kodwa kuyazivumela zahluke izinto abazithandayo nabangazithandiyo abantu bakhe. Ngoko masivume ukuba akukho mntu unyanzelekileyo ukuba abe nobuntu thina esicinga ukuba bobona bufanelekileyo. Lo moya uya kusinceda sibe nobulali.

14. Ngokubhekisele kubulali, lufanele lube yintoni uzimiselo lwethu?

14 Uzimiselo lokungakutyesheli ukuba nobulali noluya kusinceda sihlale siluhlakulela olu phawu. Ukuzithoba kwimpembelelo yomoya kaYehova kwabangela inguqulelo kwindlela esicinga ngayo. (Roma 12:2) Ngoku umoya wobulali, onjengokaKristu uyasinceda singabandakanyeki “eburheletyweni, ezinkanukweni, ekutshisweni yiwayini, ezindywaleni, emithayini, nasekukhonzeni izithixo, okungekhona esikweni.” Singaze sikutyeshele ukuba nobulali ngenxa yemali, yokwenzeka entlalweni, okanye ezinye izizathu okanye ngenxa yokuba abantu bekunyemba ukuhlonela kwethu uThixo. (1 Petros 4:3-5) Asimele sivumele nantoni na isenze sibandakanyeke ‘kwimisebenzi yenyama,’ size singabi nalo uphawu lobulali size singabudli ilifa uBukumkani bukaThixo okanye sinandiphe iintsikelelo zabo. (Galati 5:19-21) Ngamaxesha onke masilixabise ilungelo lokuba ngabanobulali bakaThixo, enoba sithanjiselwe ubomi basezulwini okanye sinethemba lasemhlabeni. Makhe siqwalasele ezinye zeengenelo zobulali.

Iingenelo Zobulali

15. Ngokutsho kweMizekeliso 14:30, kutheni kububulumko ukuba nobulali?

15 Umntu onobulali uzolile ngokwentliziyo, ngokwengqondo nangokomzimba. Oku kunjalo ngenxa yokuba akabandakanyeki kwiimbambano, acatshukiswe zizinto ezenziwa ngabanye, okanye azenze ixhoba lamaxhala angaphele ndawo. Ukuba nobulali kumnceda azilawule iimvakalelo zakhe, ibe oku kuyingenelo engqondweni nasemzimbeni. Umzekeliso uthi: “Bubomi benyama intliziyo epholileyo.” (IMizekeliso 14:30) Ukungabi nabulali kusenokukhokelela ekubeni nomsindo okusenokunyusa uxinzelelo lwegazi okanye kubangele iingxaki zesisu, umbefu, iingxaki zamehlo nezinye iingxaki. UmKristu onobulali unandipha iingenelo ezininzi, kuquka “uxolo lukaThixo” olugcina iintliziyo namandla engqondo. (Filipi 4:6, 7) Hayi indlela ekububulumko ngayo ukuba nobulali!

16-18. Ubulali buluchaphazela njani ulwalamano lwethu nabanye?

16 Uphawu lobulali luyaluphucula ulwalamano lwethu nabanye. Mhlawumbi sasikhe sanomkhwa wokunyanzelisa izinto de kwenzeke esikufunayo. Kusenokwenzeka ukuba abantu babesiba nomsindo ngenxa yokuba sasingenako ukuthobeka nobulali. Phantsi kweemeko ezinjalo, kwakungafanele kusothuse ukuntyumpa-ntyumpeka kwiimbambano. Noko ke, umzekeliso uthi: “Zakuphela iinkuni, uyacima umlilo; kwakuba kungekho ntlebi, iyadamba ingxabano. Nqwa namalahle amnyama kumalahle avuthayo, nqwa neenkuni kumlilo, indoda enengxabano ukuphemba imbambano.” (IMizekeliso 26:20, 21) Ukuba sinobulali, endaweni ‘yokongeza iinkuni emlilweni’ nokucaphukisa abanye, siya kuba nolwalamano oluhle nabo.

17 Umntu onobulali kulindeleke ukuba abe nabahlobo abasenyongweni. Abantu bayakunandipha ukunxulumana naye ngenxa yokuba unesimo sengqondo esihle, yaye amazwi akhe ayahlaziya kwaye amyoli njengobusi. (IMizekeliso 16:24) Wayenjalo uYesu, owayenokuthi: “Thabathani idyokhwe yam niyithwale, nifunde kum; ngokuba ndinobulali, ndithobekile ngentliziyo; noyifumanela ukuphumla imiphefumlo yenu. Kuba idyokhwe yam imnandi, nomthwalo wam ulula.” (Mateyu 11:29, 30) UYesu wayengekho ngqwabalala, yaye nedyokhwe yakhe yayingenzima. Abo babesiza kuye babephathwa kakuhle baze bahlaziywe ngokomoya. Kuba yimeko efanayo xa sinxulumana nomhlobo ongumKristu onobulali.

18 Ubulali busenza sithandeke kwamanye amakholwa. Ngokungathandabuzekiyo, amaKristu amaninzi eKorinte atsaleleka kuPawulos ngenxa yokuba wawaphatha “ngabo ubulali nokuthantamisa kukaKristu.” (2 Korinte 10:1) Ngokuqinisekileyo abaseTesalonika bamele ukuba basabela kulo mpostile, ekubeni wayengumfundisi onobulali nothantamisayo. (1 Tesalonika 2:5-8) Alithandabuzeki elokuba abadala base-Efese babefunde lukhulu kuPawulos yaye babemthanda ngokwenene. (IZenzo 20:20, 21, 37, 38) Ngaba ubonakalisa ubulali obukwenza uthandwe ngabanye?

19. Ubulali bubanceda njani abantu bakaYehova bagcine indawo yabo entlanganweni yakhe?

19 Umoya wobulali unceda abantu bakaThixo bazithobe baze bagcine indawo yabo kwintlangano yakhe. (Filipi 2:5-8, 12-14; Hebhere 13:17) Ubulali buyasithintela ekufuneni uzuko, nto leyo ebangelwa likratshi nengamkholisiyo uThixo. (IMizekeliso 16:5) Umntu onobulali akazigqali emkhulu kunamanye amakholwa, yaye akazami kubalasela ngoxa ewatsalisa nzima. (Mateyu 23:11, 12) Kunoko, uyavuma ukuba unesono yaye ilungiselelo likaThixo lentlawulelo liyimfuneko kuye.

Ubulali Bukhulisa Ulonwabo

20. Ubulali bubuchaphazela njani ubomi bentsapho?

20 Bonke abakhonzi bakaThixo bafanele bakhumbule ukuba ubulali sisiqhamo somoya obangela ulonwabo. Ngokomzekelo, ngenxa yokuba abantu bakaYehova bebonakalisa iimpawu ezinjengothando nobulali, iintsapho zabo zonwabile. Xa indoda nomfazi bephathana ngobulali, abantwana babo bakhuliselwa kwimeko-bume ezolileyo, kungekhona kwintsapho eqhele amazwi nezenzo zobungqwabalala. Xa ubawo eluleka abantwana bakhe ngobulali, oku kunomphumo omhle kwiingqondo zabo eziselula, yaye kulindeleke ukuba umoya wobulali ube yinxalenye yobuntu babo. (Efese 6:1-4) Umoya wobulali uyawanceda amadoda aqhubeke ebathanda abafazi bawo. Uyabanceda abafazi bawathobele amadoda abo uze uqhubele abantwana ukuba babathobele abazali babo. Kwakhona ubulali bubangela amalungu eentsapho abe nomoya wokuxolela onegalelo kulonwabo.—Kolose 3:13, 18-21.

21. Ngokomongo, sisiphi isiluleko umpostile uPawulos asinikelayo kwabase-Efese 4:1-3?

21 Iintsapho nabantu abanobulali bakhuthaza ulonwabo ebandleni abanxulumana nalo. Ngoko ke, abantu bakaYehova bafanele benze umgudu onyanisekileyo wokuba nobulali. Ngaba wenjenjalo? Umpostile uPawulos wabongoza amanye amaKristu athanjisiweyo ukuba ahambe ngokulufaneleyo ubizo lwawo lwasezulwini, esenjenjalo ‘enako konke ukuthobeka kwentliziyo nobulali, enokuzeka kade umsindo, enyamezelana, esenziwa luthando, ekukhuthalele ukubugcina ubunye boMoya ngentambo yoxolo.’ (Efese 4:1-3) AmaKristu anethemba lasemhlabeni nawo amele abonakalise ubulali nezinye iimpawu zokuhlonel’ uThixo. Eli likhondo elibangela ulonwabo lokwenyaniso. Ngokwenene banoyolo abanobulali!

Ubuya Kuphendula Uthini?

◻ Kutheni benoyolo abantu abanobulali?

◻ Kuthetha ukuthini ukuba nobulali?

◻ Bunokuhlakulelwa njani ubulali?

◻ Ziziphi ezinye zeengenelo zobulali?

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share