IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • w03 4/1 iphe. 15-20
  • Ubulali—Uphawu Olubalulekileyo LwamaKristu

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Ubulali—Uphawu Olubalulekileyo LwamaKristu
  • IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2003
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • ‘Ulixabiso Elikhulu Emehlweni KaThixo’
  • Ubulali Bunomtsalane Yaye Buyahlaziya
  • Oyena Mntu Wayenobulali Ngomhla Wakhe
  • Ukuba Ngqwabalala Nxamnye Nokuba Nobulali
  • Phuthuma Ubulali
  • Ukululama—Kusinceda Njani?
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova (Efundwayo)—2020
  • Yambathani Ubulali!
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1991
  • Bonakalisa “Ubulali Kubantu Bonke”
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2003
  • Hayi Indlela Abanoyolo Ngayo Abanobulali!
    IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—1991
Khangela Okunye
IMboniselo Evakalisa UBukumkani BukaYehova—2003
w03 4/1 iphe. 15-20

Ubulali—Uphawu Olubalulekileyo LwamaKristu

“Yambathani . . . ubulali.”—KOLOSE 3:12.

1. Yintoni eyenza ubulali bube luphawu olubalaseleyo?

XA umntu enobulali, okanye ezolile, sisenokuthi kumnandi ukuba kunye naye. Sekunjalo uKumkani uSolomon wathi, “ngolwimi olunobulali unokwaphula ithambo.” (IMizekeliso 25:15) Ubulali luphawu olubalaseleyo oludibanisa ukuthandeka namandla.

2, 3. Bunxulumene ngantoni ubulali nomoya oyingcwele, yaye yintoni esiza kuyiqwalasela kweli nqaku?

2 Umpostile uPawulos waquka ubulali xa wayebala izinto ‘ezisisiqhamo somoya,’ kumaGalati 5:22, 23. Igama lesiGrike eliguqulelwe ngokuthi “ubulali” kwindinyana yama-23 kwiNguqulelo Yehlabathi Elitsha lidla ngokuthetha “ukuthozama” okanye “ukuthantamisa” kwezinye iinguqulelo zeBhayibhile. Eneneni kunzima ukufumana igama elifana gingci neli lesiGrike kwiilwimi ezininzi kuba ibinzana lantlandlolo lithetha, kungekhona ukuthantamisa okanye ukuthozama okubonakalayo, kodwa ubulali nenceba yangaphakathi; ingeyiyo indlela umntu aziphatha ngayo, kodwa indlela ingqondo nentliziyo yakhe eyiyo.

3 Ukusinceda siyiqonde ngokuzeleyo intsingiselo nokubaluleka kobulali, makhe siqwalasele imizekelo emine eBhayibhileni. (Roma 15:4) Ngokwenjenjalo, siya kufunda kungekuphela nje ngolu phawu kodwa kwakhona siya kuyazi indlela yokuluhlakulela nokulubonakalisa xa sisebenzisana nabantu.

‘Ulixabiso Elikhulu Emehlweni KaThixo’

4. Sazi njani ukuba uYehova uyabuxabisa ubulali?

4 Ekubeni ubulali buyinxalenye yesiqhamo somoya kaThixo, kusengqiqweni ukuba bunxulunyaniswe ngokusondeleyo nobuntu bukaThixo obumangalisayo. Umpostile uPetros wabhala esithi ‘umoya ozolileyo nowobulali, ulixabiso elikhulu emehlweni kaThixo.’ (1 Petros 3:4) Eneneni, ubulali luphawu lobuthixo; uYehova ulixabisa kakhulu. Ngokuqinisekileyo, ukwazi nje oku sisizathu esaneleyo sokuba bonke abakhonzi bakaThixo bahlakulele ubulali. Noko ke, uThixo usomandla, iGunya eliphakamileyo emhlabeni wonke, ububonakalisa njani ubulali?

5. Ngenxa yobulali bukaYehova, liliphi ithemba esinalo?

5 Xa isibini sokuqala esingabantu uAdam noEva bengazange bawuthobele umthetho kaThixo ocacileyo wokuba bangatyi kumthi wokwazi okulungileyo nokubi, bakwenza ngabom oko. (Genesis 2:16, 17) Ukungathobeli kwabo kwaphumela kwisono, ukufa nokwahlukaniswa kwabo nenzala yabo yexesha elizayo noThixo. (Roma 5:12) Nangona uYehova wayenezizathu ezibambekayo zokubagweba ngaloo ndlela, akazange ngokungenanceba ayigqale inzala yabantu njengengenakuze iguquke ize isindiswe. (INdumiso 130:3) Kunoko, ngenxa yenceba yakhe nokukulungela kwakhe ukungafuni okungaphezu kwamandla abo—ebonakalisa ubulali—uYehova wenza ilungiselelo lokuba abantu abanesono bakwazi ukusondela kuye baze bamkholise. Ewe, ngesipho sedini lentlawulelo loNyana wakhe, uYesu Kristu, uYehova wenza sikwazi ukusondela kwitrone yakhe ephakamileyo ngaphandle koloyiko okanye ukunkwantya.—Roma 6:23; Hebhere 4:14-16; 1 Yohane 4:9, 10, 18.

6. UThixo wabubonakalisa njani ubulali ngendlela awasebenzisana ngayo noKayin?

6 Ngaphambi kokuba uYesu eze emhlabeni, uYehova wabonakalisa ubulali xa uKayin noAbheli, oonyana baka-Adam banikela ngamadini kuThixo. Kuba ebona iintliziyo zabo, uYehova akazange awamkele umnikelo kaKayin kodwa ‘wambabala’ uAbheli nomnikelo wakhe. Ukwamkela kukaThixo uAbheli othembekileyo nomnikelo wakhe kwabangela ingqumbo kuKayin. Ingxelo yeBhayibhile ithi: “UKayin wavutha kakhulu ngumsindo, wakhangeleka ethe khunubembe.” Wenza ntoni uYehova? Ngaba wakhathazwa sisimo sengqondo sikaKayin esibi? Akunjalo. Enobulali, wambuza uKayin isizathu sokuba enengqumbo kangaka. UYehova wada wacacisa into uKayin anokuyenza ukuze ‘aphakanyiswe.’ (Genesis 4:3-7) Liyinyaniso elokuba, uYehova ubonakalisa ubulali ngokugqibeleleyo.—Eksodus 34:6.

Ubulali Bunomtsalane Yaye Buyahlaziya

7, 8. (a) Sinokubuqonda njani ubulali bukaYehova? (b) Amazwi akuMateyu 11:27-29 atyhila ntoni ngoYehova noYesu?

7 Enye yezona ndlela zokuqonda iimpawu zikaYehova ezingenakuthelekiswa kukufundisisa ngobomi nangobulungiseleli bukaYesu Kristu. (Yohane 1:18; 14:6-9) Ngoxa wayeseGalili kunyaka wakhe wesibini kumsebenzi wokushumayela, uYesu wenza imimangaliso emininzi eKorazin, eBhethesayida, eKapernahum nakwezinye iindawo ezikufuphi. Sekunjalo, inkoliso yabantu yayinekratshi yaye ingenamdla, yaye yayingafuni ukuba nokholo kuye. Wenza ntoni uYesu? Nangona wabakhumbuza ngemiphumo ekrakra yokungabi nalukholo kwabo, waba nemfesane yimeko yokomoya yeeʽam ha·ʼaʹrets, abantu abaphantsi, abaqhelekileyo ababephakathi kwabo.—Mateyu 9:35, 36; 11:20-24.

8 Oko kwenziwa nguYesu kamva kwabonisa ukuba ‘umazi ngokupheleleyo uYise’ yaye uyamxelisa. Kubantu abaqhelekileyo, uYesu wabamema ngokufudumeleyo esithi: “Yizani kum, nonke nina nibulalekayo nenisindwa ngumthwalo, yaye ndiza kunihlaziya. Thabathani idyokhwe yam nize nifunde kum, kuba ndinomoya wobulali, ndithobekile ngentliziyo, kwaye niya kuyifumanela ukuhlaziyeka imiphefumlo yenu.” Hayi indlela ekumele ukuba loo mazwi abathuthuzela aza abahlaziya ngayo abo babecinezelekile! Ayasithuthuzela nathi namhlanje. Ukuba ngokunyanisekileyo sambatha ubulali, ngoko ke siyakuba phakathi kwabo “uNyana athanda ukumtyhila” kubo uYise.—Mateyu 11:27-29.

9. Luluphi uphawu olunxulunyaniswa nobulali, yaye uYesu ungumzekelo omhle njani kule nkalo?

9 Ubulali bunxulumene ngokusondeleyo nokuthobeka, ‘ukuthobeka ngentliziyo.’ Kwelinye icala, ikratshi likhokelela ekukhukhumaleni yaye linokubangela ukuba ubani abaphathe ngqwabalala nangolunya abanye. (IMizekeliso 16:18, 19) UYesu wabonakalisa ukuthobeka kubo bonke ubulungiseleli bakhe basemhlabeni. Kwanaxa wayengena eYerusalem kwiintsuku ezinokuba sibhozo ngaphambi kokufa kwakhe waza wakhahlelwa njengoKumkani wamaYuda, uYesu wayehluke gqitha kubalawuli behlabathi. Wazalisekisa isiprofeto esingoMesiya sikaZekariya esithi: “Khangela! UKumkani wakho uza kuwe, enomoya wobulali, yaye ekhwele iesile, ewe, inkonyana le-esile, inzala yeqegu.” (Mateyu 21:5; Zekariya 9:9) Umprofeti othembekileyo uDaniyeli wabona embonweni uYehova enika uNyana wakhe igunya lokulawula. Sekunjalo, kwisiprofeto sangaphambilana, wachaza uYesu ‘njengoyena uphantsi ebantwini.’ Eneneni ubulali bunxulumene nokuthobeka.—Daniyeli 4:17; 7:13, 14.

10. Kutheni ubulali bomKristu bungathethi ukuba ubuthathaka?

10 Ubulali obubalaseleyo obabonakaliswa nguYehova noYesu businceda ukuze sisondele kuye. (Yakobi 4:8) Kakade ke, ukuba nobulali akuthethi ukuba ubuthathaka. Akunjalo konke konke! UYehova, uThixo usomandla, unamandla gqitha. Ubonakalisa umsindo ovuthayo kwabo bangengomalungisa. (Isaya 30:27; 40:26) Ngokufanayo uYesu wabonakalisa ukuzimisela ukungavumi ukulalanisa, nangona wayehlaselwa nguSathana uMtyholi. Akazange avume ukulunyamezela urhwebo olungekho mthethweni lweenkokeli zonqulo zomhla wakhe. (Mateyu 4:1-11; 21:12, 13; Yohane 2:13-17) Sekunjalo, wayesoloko ezisingatha ngobulali iintsilelo zabafundi bakhe, yaye ngomonde wabunyamezela ubuthathaka babo. (Mateyu 20:20-28) Omnye umphengululi weBhayibhile ubuchaza ubulali ngokuthi: “Ngaphaya kokuthantamisa kukho amandla afana nawentsimbi.” Ngamana singabonakalisa olu phawu lunjengolukaKristu—ubulali.

Oyena Mntu Wayenobulali Ngomhla Wakhe

11, 12. Ngenxa yendlela awayekhuliswe ngayo, yintoni eyenza ukuba nobulali kukaMoses kubalasele?

11 Umzekelo wesithathu esiza kuwuqwalasela ngokaMoses. IBhayibhile imchaza ‘njengoyena ululamileyo [onobulali] kubantu bonke ababephezu komhlaba.’ (Numeri 12:3) La mazwi abhalwa ephefumlelwe nguThixo. Ubulali obubalaseleyo uMoses awayenabo bamenza waluphulaphula ulwalathiso lukaYehova.

12 UMoses wakhuliswa ngendlela engaqhelekanga. UYehova waqinisekisa ukuba lo nyana wabazali abangamaHebhere abathembekileyo uyasindiswa ebudeni bexesha lenkohlakalo nokubulawa kwabantwana. UMoses wachitha iminyaka yakhe yobuntwana ekhuliswa ngunina, owamfundisa ngenyameko ngoThixo oyinyaniso, uYehova. Kamva, uMoses wafuduswa kokwabo ukuze aye kuhlala kwindawo eyahluke kwaphela kunakokwabo. Umfeli-nkolo wamandulo uStefano owayengumKristu wathi: “UMoses wafundiswa bonke ubulumko bamaYiputa. Enyanisweni, [uMoses] wayenamandla ngamazwi nezenzo zakhe.” (IZenzo 7:22) Wabonakalisa ukholo xa wabona ukuba abazalwana bakhe babephathwa ngokungekho sikweni ngabaphathi bamakhoboka bakaFaro. Emva kokubulala kwakhe umYiputa awayembone ebetha umHebhere, kwafuneka uMoses abaleke eYiputa aye kwilizwe lakwaMidiyan.—Eksodus 1:15, 16; 2:1-15; Hebhere 11:24, 25.

13. Ukuhlala kukaMoses kwaMidiyan iminyaka engama-40 kwaba nayiphi impembelelo kuye?

13 Xa wayeneminyaka engama-40 ubudala kwafuneka uMoses akhusele ubomi bakhe entlango. KwaMidiyan wadibana neentombi zikaRehuweli ezisixhenxe waza wazinceda ukuseza umhlambi omkhulu kayise. Xa agodukayo la mabhinqa aselula ngovuyo achazela uRehuweli ukuba “mYiputa uthile” uye wabahlangula kubalusi ababebakhathaza. Emenywe nguRehuweli, uMoses wahlala nale ntsapho. Iingxaki awajamelana nazo azizange zimenze abe nengqumbo; zingazange zimthintele ukuba afunde ukuhlengahlengisa indlela yakhe yokuphila ivisisane nendawo entsha awayehlala kuyo. Umnqweno wakhe wokwenza ukuthanda kukaYehova awuzange uphele. Kwiminyaka engama-40, awayenyamekela ngayo izimvu zikaRehuweli, watshata uTsipora, waza wakhulisa noonyana bakhe, uMoses wahlakulela waza wakhulisa uphawu awayebalasele kulo. Ewe, uMoses wafunda ukuba nobulali ngeenzima awayejamelana nazo.—Eksodus 2:16-22; IZenzo 7:29, 30.

14. Chaza oko kwenzekayo ebudeni bokulawula kukaMoses amaSirayeli okubonisa ukuba wayenobulali.

14 Emva kokuba uYehova emmisele njengenkokeli yohlanga lwakwaSirayeli, uMoses wayesalubonakalisa uphawu lokuba nobulali. Omnye umfana waxelela uMoses ukuba uEldadi noMedadi babezenza abaprofeti enkampini—nangona babengekho xa uYehova wathulula umoya wakhe phezu kwamadoda amakhulu angama-70 awayeza kuncedisana noMoses. UYoshuwa wathi: “Nkosi yam Moses, bathintele!” Ngobulali uMoses waphendula wathi: “Unekhwele ngenxa yam na? Hayi, mna ndinqwenela ukuba bonke abantu bakaYehova bebengabaprofeti, kuba uYehova ebeya kubeka umoya wakhe kubo!” (Numeri 11:26-29) Ukuba nobulali kwakhe kwawuthomalalisa umsindo wabanye.

15. Nangona uMoses wayengafezekanga, kutheni umzekelo wakhe sifanele siwulandele?

15 Ngesinye isihlandlo uMoses wabonakalisa ukuphelelwa bubulali. EMeribha kufuphi naseKadeshe, wakutyeshela ukuzukisa uYehova, uMenzi weMimangaliso. (Numeri 20:1, 9-13) Nangona uMoses wayengafezekanga, ukholo lwakhe olungaxengaxengiyo lwamxhasa ubomi bakhe bonke, yaye sisachukumisekile nanamhlanje bubulali bakhe obubalaseleyo.—Hebhere 11:23-28.

Ukuba Ngqwabalala Nxamnye Nokuba Nobulali

16, 17. Sisiphi isilumkiso esisifumana kwingxelo kaNabhali noAbhigali?

16 Omnye umzekelo osisilumkiso ungexesha likaDavide, kanye nje emva kokufa komprofeti kaThixo uSamuweli. Oku kubandakanya isibini esitshatileyo, uNabhali nomfazi wakhe uAbhigali. Esi sibini sasahluke ngokwenene! Ngoxa uAbhigali “wayeqiqa,” indoda yakhe “yayingqwabalala noqheliselo lwayo lulubi.” UNabhali ngendlela ekrwada akazange avume ukunika amadoda kaDavide ukutya, awayencede ukuhlangula umhlambi omkhulu kaNabhali kumasela. Enesizathu sokucaphuka, uDavide nomkhosi wakhe omkhulu wamadoda abhinqa amakrele awo esiya kulwa noNabhali.—1 Samuweli 25:2-13.

17 Xa uAbhigali weva oko kwenzekileyo, wakhawuleza walungisa isonka, iwayini, inyama nezicumba zeerasintyisi namakhiwane waza waya kukhawulela uDavide. Wambongoza esithi: “Masibe kum, Owu nkosi yam, esi siphoso; yaye, khawuncede, ulivumele ikhobokazana lakho lithethe ezindlebeni zakho, uze uwaphulaphule amazwi ekhobokazana lakho.” Isibongozo sobulali sika-Abhigali sayithambisa intliziyo kaDavide. Emva kokuphulaphula inkcazelo ka-Abhigali, uDavide wathi: “Makabongwe uYehova uThixo kaSirayeli, okuthumeleyo ngale mini wandihlangabeza! Makubongwe nokuba nengqiqo kwakho, kubongwe nawe ondithinteleyo ngale mini ndingangeni etyaleni legazi.” (Samuweli 25:18, 24, 32, 33) Ukuba ngqwabalala kukaNabhali kwamkhokelela ekufeni. Iimpawu ezintle zika-Abhigali ekugqibeleni zamzisela uvuyo lokuba ngumfazi kaDavide. Ubulali aweyenabo bungumzekelo kubo bonke abo bakhonza uYehova namhlanje.—1 Samuweli 25:36-42.

Phuthuma Ubulali

18, 19. (a) Ziziphi iinguqulelo eziye ziphawuleke njengoko sisambatha ubulali? (b) Yintoni enokusinceda sizihlolisise ngenyameko?

18 Ngoko ke, simele sibe nobulali. Oku asikokuthantamisa nje; luphawu olunomtsalane oluhlaziya abanye. Kwixesha elidluleyo, mhlawumbi besiqhele ukuthetha ngqwabalala nokungabaphathi ngobubele abanye. Noko ke, emva kokuba sifunde inyaniso yeBhayibhile, siye satshintsha saza saba nobubele ngakumbi. UPawulos wathetha ngolu tshintsho xa wayebongoza amanye amaKristu esithi: “Yambathani umsa wemfesane, ububele, ukuthobeka kwengqondo, ubulali, nokuzeka kade umsindo.” (Kolose 3:12) IBhayibhile ifanisa le nguqulelo nokutshintsha kwezilwanyana zasendle ezineengcwangu—ingcuka, ihlosi, ingonyama, ibhere nephimpi—zibe njengezilwanyana zasekhaya ezinoxolo—itakane legusha nelebhokhwe, inkonyana nenkomo. (Isaya 11:6-9; 65:25) Abo basijongileyo bayamangaliswa xa sisenza iinguqulelo ezinjalo kuba zibalasele ngokwenene. Noko ke, siyazi ukuba le nguqulelo yenzeka ngenxa yokusebenza komoya kaThixo, kuba ubulali busesinye seziqhamo zomoya ezibalaseleyo.

19 Ngaba oku kuthetha ukuba xa senze iinguqulelo ezifunekayo saza sazahlulela kuYehova, akusekho mfuneko yokuba sisebenzele ekubeni nobulali? Nakanye. Ngokomzekelo, iimpahla ezintsha zisoloko zifuna ukunyamekelwa ukuze zihlale zicocekile yaye zifanelekile. Ukuhlolisisa iLizwi likaThixo nokucamngca ngemizekelo eliyiquletheyo kusinceda ukuba siphinde sizihlolisise kakuhle. Sityhila ntoni isipili esiliLizwi likaThixo eliphefumlelweyo ngawe?—Yakobi 1:23-25.

20. Sinokuphumelela njani ekubonakaliseni ubulali?

20 Ngokwemvelo,abantu bavakalelwa ngeendlela ezahlukahlukeneyo. Abanye babakhonzi bakaThixo bakufumanisa kulula ukubonakalisa ubulali kunabanye. Sekunjalo, onke amaKristu afanele ahlakulele isiqhamo somoya kaThixo, kuquka nobulali. Ngothando uPawulos wayalela uTimoti esithi: “Phuthuma ubulungisa, uzinikelo lobuthixo, ukholo, uthando, unyamezelo, umoya wobulali.” (1 Timoti 6:11) Igama elithi “phuthuma” libonisa ukuba kufuneka umgudu. Enye inguqulelo yeBhayibhile iliguqulela ngesibongozo esithi ‘milisela intliziyo yakho.’ (New Testament in Modern English, nguJ. B. Phillips) Ukuba wenza umgudu wokucamngca ngemizekelo emihle ekwiLizwi likaThixo, le mizekelo ingayinxalenye yobuntu bakho, okwento emiliselwe kuwe ngaphakathi. Iya kukuxonxa ize ikukhokele.—Yakobi 1:21.

21. (a) Kutheni sifanele siphuthume ubulali? (b) Yintoni eza kuxutyushwa kwinqaku lethu elilandelayo?

21 Indlela esibaphatha ngayo abanye ibonisa indlela esenza kakuhle ngayo kule nkalo. Umfundi uYakobi uyabuza: “Ngubani na osisilumko noqondayo phakathi kwenu? Makayibonise imisebenzi yakhe ngehambo yakhe entle enobulali bobulumko.” (Yakobi 3:13) Sinokulubonakalisa njani olu phawu lobuKristu ekhaya, kubulungiseleli bamaKristu nasebandleni? Inqaku elilandelayo linikela ulwalathiso oluluncedo.

Impinda

• Yintoni oyifundileyo ngobulali kumzekelo

• kaYehova?

• kaYesu?

• kaMoses?

• ka-Abhigali?

• Kutheni sifanele siphuthume ubulali?

[Umfanekiso okwiphepha 16]

Yintoni eyenza ukuba uYehova akholiswe ngumnikelo ka-Abheli?

[Umfanekiso okwiphepha 17]

UYesu wabonisa ukuba ubulali nokuthobeka kuyahambisana

[Umfanekiso okwiphepha 18]

UMoses wamisela umzekelo omhle wobulali

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share