LAHATSORATRA FIANARAN̈A 45
HIRA 111 Maro ny Antony Mahafaly Antsika
Mifen̈a ho Ravoravo Fo Ndray Anao Mikarakara Olo Marary na Matoe
“Lan̈iany olo mitomoan̈y izikoa fa mamafy, ho ravoravo izikoa fa mangala vokatra.”—SAL. 126:5.
HEVITRY HIDINIHIN̈Y
Akôry ataon’olo mikarakara olo marary na matoe miatriky raha sarotro, aviô ino soso-kevitry han̈ampy irô ho ravoravo fo?
1-2. Karakôry fahitan’i Jehovah olo mikarakara olo marary na olo matoe aby io? (Ohabolana 19:17) (Zahava koa sary.)
KARAHA ty nikoran̈in’i Jin-yeol, baka a Kore: “Efa 32 taon̈o mandilatra vadian̈anay. Fa dimy taon̈o tafara tato, zaho mikarakara madamonaka. Marary mare izy, ke kalikaly tsy ho vitany foeky man̈etsiky vatan̈anany. Tiako mare vadiko io, ke ravoravo zaho mikarakara izy. Efa misy fandrian̈a spesialy nin’ny aretin̈inany io an-tran̈onay ao. Isaka alin̈y, zaho mandry ankilanany iô fo, ke zahay mifampitana tan̈ana fo koa fa mandry.”
2 Anao iziôty ma mikarakara olo marary, karaha ataon’ny raimandreny, vady, zanaka, na naman̈a? Hay be fa anao mazoto mikarakara izy, fôtony izy tianao. Aviô, anao mifen̈y mikarakara izy io an̈aboahanao fa anao koa mahafoe ten̈a amy Jehovah. (1 Tim. 5:4, 8; Jak. 1:27) Fa ndray zen̈y, misy raha sarotro tsy hain’olo koa atrefinao amizio. Ndraikindraiky anao mety hahatsiaro fa karaha anao zaraiky fo miatriky raha karaha zen̈y. Ke anao koa fa ankilan’olo, anao mety mitokitokiky, fa izikoa fa anao zaraiky, anao mety tafitomoan̈y foeky. (Sal. 6:6) Olo mety tsy hahay raha iaretanao, fa Jehovah ndraiky mahay. (Ampiràn̈a amin’ny Eksodosy 3:7.) Ranomasonao ndreky ezaka ataonao io ten̈a valera aminany. (Sal. 56:8; 126:5) Hitany aby raha jiaby ataonao han̈ampian̈a havanao io. Ke anao man̈ano raha zen̈y, raisin’i Jehovah karaha mampitrosa izy fo. Izy mampan̈anten̈a fa han̈efa raha zen̈y.—Vakia Ohabolana 19:17.
Anao ma mikarakara havanao marary na matoe? (Zahava fehintsoratra 2)
3. Ino raha sarotro natrefin’i Abrahama ndreky Saraha, irô koa fa nikarakara i Tera?
3 Misy tantaran’olo maro nikarakara olo matoe ndreky marary amy Baiboly ao. Diniha baka Abrahama ndreky Saraha. Tamin’irô niala ta Ora, efa kadiriny 200 taon̈o i Tera babandrô. Fa izy mbala nan̈araka irô fo. Nisy 960 kilometara dia nataondrô io, baka ta Ora firaka ta Harana. (Gen. 11:31, 32) Misora tian’i Abrahama ndreky Saraha mare i Tera, kanefa diniha karakôry hasarotan’ny fikarakarandrô izy, intsaka eky tamy dia lavitry nataondrô io. Irô baka nety nitenginy samô na boriky, ke raha zen̈y nety sarotro mare tamy Tera efa natoe io. Ke irô nety nahatsiaro kajo mare ndraikindraiky. Fa na karakôry, Jehovah nan̈amia irô angôvo nilaindrô. Ke karaha Jehovah nan̈ampy Abrahama ndreky Saraha in̈y, izy koa han̈ampy anao ndreky han̈amia angôvo anao.—Sal. 55:22.
4. Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra ty?
4 Fanan̈ana haravoan̈a, han̈ampy olo mpikarakara marary tsy ho rivan̈a. (Ohab. 15:13) Tsarova fa anao afaka ho ravoravo fo, ndray sarotro mare raha mandalo amy fiain̈ananao. (Jak. 1:2, 3) Akôry hanan̈anao haravoan̈a karaha zen̈y? An̈isan’ny fomba araiky milampy amy Jehovah amy vavaka, ke mangataka izy han̈ampy anao hanan̈a toe-tsain̈y tsara. Amy lahatsoratra ty atsika handiniky raha han̈ampy olo mpikarakara marary ho ravoravo fo. Hidinihintsika koa ino raha mety ataon’olo hafa han̈ampian̈a irô. Fa alô antsendriky atsika handiniky, nan̈ino olo mpikarakara marary mila mifen̈y fo ho ravoravo ndreky ino raha hahavy irô mety tsy ho ravoravo.
NAN̈INO SAROTRO AMIN’OLO MIKARAKARA MARARY HO RAVORAVO FO?
5. Nan̈ino ma irô mpikarakara olo marary, mila mifen̈y ho ravoravo fo?
5 Izikoa olo mikarakara olo marary tsy ravoravo, irô mety halaky kajo. (Ohab. 24:10) Ke izikoa irô kajo, mety ho sarotro amindrô ho tsara fan̈ahy ndreky hahavita han̈ampy olo. Ino raha mety hahavy irô tsy ho ravoravo?
6. Nan̈ino lonja mare olo sasany mikarakara olo marary?
6 Anao mety ho lonja mare. Karaha ty ho Ranabavy Léa: “Mikarakara olo marary io mandreraka fô mare. Misy andra anao tsisy prôblemo, fa anao mbala kajo mare koa fa ariva andra. Ndraikindraiky aby ndray hamaly mesazin’olo fo fa tsy vitako.” Olo sasany koa mahita fa sarotro amindrô ho ampy tôromaso na mangala kajo, kanefa raha zen̈y ten̈a ilaindrô. Karaha ty ho Ranabavy Inés: “Sarotro aminaka man̈ano ampy tôromaso. Isaka alin̈y, zaho matetiky mifoha isaka lera aroe, mikarakara rafozam-baviko. Zahay roen’ny vadiko tsy nahavita nan̈ano vakansy foeky tan̈atin’ny taon̈o maro.” Ndray miaraka amy namandrô ndreky man̈ano raha sasany amy fanompoan̈a foeky tsy vitan’olo maro mikarakara olo marary. Irô baka mila fotoan̈a be ikarakaran̈a havandrô io. Ke vokany, irô mety latsatokan̈a ndreky sahiran̈a amy raha mahazo irô io fo.
7. Nan̈ino olo sasany mikarakara olo marary, lôso man̈amia tsin̈y ain̈indrô na malahelo mare?
7 Anao mety han̈amia tsin̈y ain̈inao na halahelo mare. Karaha ty ho Ranabavy Jessica: “Misy zaho miasaloha mare amy raha tsy vitako. Ke izikoa zaho mangala fotoan̈a ikarakaran̈a rahanaka tômpiny, zaho tafan̈amia tsin̈y ain̈inaka ndreky mieritreritry fa zaho tia ten̈a.” Olo mpikarakara olo marary sasany koa man̈amia tsin̈y ain̈indrô, fôtony ndraikindraiky irô mahinihiny amy raha mahazo irô io. Sasany ndraiky miasaloha, fôtony tsy ampy zen̈y raha ataondrô hikarakaran̈a havandrô io. Sasany koa man̈amia tsin̈y ain̈indrô, fôtony ndraikindraiky izikoa fa misy raha mampameloko in̈y, irô tafasiaka olo karakaraindrô io. (Jak. 3:2) Sasany ndraiky malahelo, fôtony naty olo natanjaka ndreky salama tsara kanefa narary, nikarakaraindrô io. Karaha ty raha nivolan̈in’ny Ranabavy Barbara: “Raha faran’ny sarotro taminaka, nahita aretin̈in’ny kamaradinaka io nahainiaho fo isan’andra.”
8. Karakôry ataon’olo sasany, izikoa misy olo mankasitraka irô amy raha ataondrô?
8 Anao mety hahatsiaro tsisy olo mankasitraka. Nan̈ino? Fôtony karaha tsisy olo foeky man̈ano mersy anao, na midera anao amin’ny ezaka mare ataonao io. Ke izikoa misy olo man̈ano mersy anao amy raha jiaby ataonao, anao ravoravo mare. (1 Tes. 5:18) Karaha ty ho Ranabavy Melissa: “Ndraikindraiky zaho tafitomoan̈y fôtony malahelo. Ke izikoa olo karakaraiko man̈ano mersy zaho, ravoravo mare zaho! Ke fankasitrahan̈a nataony zen̈y mahavy zaho ho vôn̈ono tsarabe ndraiky koa amarain’izin̈y hikarakara izy.” Misy rahalahy araiky, Ahmadu an̈arany, nan̈azava fa ten̈a misy vokany mare aminany fankasitrahan̈a izy io. Izy ndreky vadiny mikarakara asidindrô man̈angy mipetraka amindrô ao, misy aretin̈y torantoran̈a. Karaha ty ho Ahmadu: “Ndray tsy hainy tsarabe ezaka be ataonay ikarakaran̈a izy, ravoravo zahay izikoa izy fa mivolan̈a mersy aminay, na izy koa fa manoratra amy taratasy hely: ‘Anarô tiako.’”
AKÔRY HAHAVY ANAO HO RAVORAVO FO?
9. Akôry an̈aboahan’olo mikarakara olo marary fa misy erany raha vitany?
9 Aleva onon̈o fa misy erany raha vitanao. (Ohab. 11:2) Tsisy olo mahavita raha jiaby tiany hatao. Ke mahaiza manapa-kevitry amy raha ho vitanao ndreky tsy ho vitanao. Ke ndraikindraiky, mahaiza man̈ano ehe. Fan̈anaovanao zen̈y man̈aboaka fa anao mahay fa misy erany raha vitanao. Ikia izikoa misy olo hitahitahy anao. Karaha ty ho Rahalahy Jay: “Tsy raha jiaby vitantsika an̈atin’ny andra araiky. Ikia fa misy erany raha vitanao, aviô aza man̈ano raha tsy vitanao. Ke izikoa anao mangala onon̈o zen̈y, anao ho ravoravo fo.”
10. Nan̈ino mila lalin-tsain̈y olo mikarakara olo marary? (Ohabolana 19:11)
10 Mifen̈a ho lalin-tsain̈y. (Vakia Ohabolana 19:11.) Izikoa anao lalin-tsain̈y, ho moramora aminao ho kalma fo, izikoa misy olo man̈ano raha mampameloko anao. Aviô, olo lalin-tsain̈y koa mifen̈y mahay ino raha mahavy olo araiky man̈ano raha sasany. Matetiky aretin̈y sasany mety hahavy olo araiky han̈ano raha tsy fataony foeky. (Mpito. 7:7) Ohatra, olo araiky tsara fan̈ahy ndreky mahay mandiniky tsara, mety ho lôso tia ankany na mamopoko. Na izy mety lôso sarôtiny, tia mankaratsy raha ataon’olo, na koa sarotro atao. Ke izikoa anao mikararaka olo marary fatatra, mety han̈ampy anao mandiniky karakôry aretin̈inany io. Arakaraka hahaizanao tsarabe raha momba izio hahaizanao fa tsy kiniany han̈ano karaha io, fa baka amin’ny aretin̈inany.—Ohab. 14:29.
11. Ino raha maventy mila ataon’olo mikarakara olo marary, isan’andra? (Salamo 132:4, 5)
11 Manokàna fotoan̈a hankafataranao fifandraisanao amy Jehovah. Ndraikindraiky anao mila man̈ambela raha sasany, baka han̈anaovan̈a “raha ten̈a maventy.” (Fil. 1:10) An̈isan’ny araiky amy raha ten̈a maventy aby zen̈y, fankafataranao fifandraisanao amy Jehovah. Mpanjaka Davida ndray naro raha natao, fanompoan̈a Jehovah nataony raha ten̈a naventy taminany. (Vakia Salamo 132:4, 5.) Karaha zen̈y koa ndray anao maro raha atao, aza adin̈a mamaky tapany amy Baiboly ndreky mivavaka. Karaha ty raha nivolan̈in’ny Ranabavy Elisha: “Zaho ravoravo, fôtony zaho mivavaka ndreky misaintsain̈y raha mankahery amy Salamo. Vavaka raha ten̈a nan̈ampy zaho. An̈atin’ny andra araiky, impirimpiry zaho mivavaka amy Jehovah, baka zaho ho kalma fo.”
12. Nan̈ino olo mikarakara marary mila fotoan̈a ikarakarany fahasalaman̈anany?
12 Mangalà fotoan̈a ikarakaran̈a fahasalaman̈anao. Olo sahiran̈a mikarakara olo marary, matetiky tsisy fotoan̈a ihinanan̈a hanin̈y mahasalama. Irô baka tsisy fotoan̈a hivangan̈a izio ndreky hikarakaran̈a izio. Fa kanefa, ho salama vatan̈a ndreky salama sain̈y anao koa mihinan̈a hanin̈y mahasalama, aviô man̈ano spaoro matetiky. Ke ampiasà fotoan̈a hely anan̈anao, ihinanan̈a hanin̈y mahasalama ndreky han̈anaovan̈a spaoro tsy tapaka. (Efes. 5:15, 16) Ankoatran’izen̈y, mifen̈a ho ampy tôromaso. (Mpito. 4:6) Misy manam-pahaizan̈a momba betro mivolan̈a fa izikoa atsika ampy tôromaso, hiasa tsara jerintsika. Misy lahatsoratra momba fahasalaman̈a koa mivolan̈a fa izikoa olo ampy tôromaso tsarabe, izy tsy hiasaloha dila loatra sady hahavita ho kalma fo koa fa miatriky raha sarotro. (Mpito. 8:15) Anao koa mila fotoan̈a hangalan̈a diandian̈a. Misy ranabavy araiky mikoran̈a raha nan̈ampy izy ho ravoravo fo. Ho izy: “Izikoa fa tsara andra, zaho mba miboaboaka, mizaha masoandra mipiriaka. Aviô, indraiky isaka fanjava, faran’ny hely, zaho mba manokan̈a fotoan̈a hiarahako amindrô kamaradiko aby io.”
13. Nan̈ino mahatsara fahasalaman̈a mitokiky? (Ohabolana 17:22)
13 Mitadiava raha mampitokiky. (Vakia Ohabolana 17:22; Mpito. 3:1, 4) Mitokiky io an̈isan’ny mahatsara fahasalaman̈an’ny vatan̈a ndreky sain̈y koa. Atsika koa fa mikarakara olo marary, mahalan̈a mandeha mahitsy raha jiaby. Fa anao koa mizaha raha mampitokiky an̈atin’ny raha sarotro jiaby atrefinao io, ho moramora aminao miaritry izy. Baka iô mitokiky miaraka amin’olo karakarainao io hahavy anarô hahaihifankatia fo.
14. Nan̈ino man̈ampy anao mikoran̈a amy namanao atokisanao?
14 Mikoràn̈a amin’olo atokisan̈a. Ndray iô ezaka ataonao, ndraikindraiky anao mety mbala miasaloha fo. Amy fotoan̈a karaha zen̈y, mety ho hitanao fa ten̈a mety mikoran̈a amin’olo ten̈a namanao, karaha ataon’ny olo tsy hitsaratsara anao na olo tsy mora meloko. (Ohab. 17:17) Izy mitandren̈y anao ndreky man̈ano volan̈a man̈amia toky anao, ary mety zen̈y fo raha ilainao, baka hahavy anao ho ravoravo fo.—Ohab. 12:25.
15. Nan̈ino ho ravoravo anao koa mifantoko amy fan̈antinan̈anao?
15 Saintsain̈a fiain̈ananarô amy Paradisa. Aleva onon̈o fa aretin̈y io raha mielan̈a fo. Ke tsy ho mandrakizay anao hikarakara olo marary io. Tsy an̈atin’ny fikasan̈an’i Jehovah foeky koa olombelon̈o hikarakara olo marary zen̈y. (2 Kor. 4:16-18) “Ten̈a fiain̈ana” io mbala ho avy. (1 Tim. 6:19) Mety hamparavoravo anao mare mikoran̈a amin’ny havanao io, raha handeha hataonarô amy Paradisa. (Isaia 33:24; 65:21) Karaha ty koran̈in’ny Ranabavy Heather: “Matetiky zaho mivolan̈a amin’olo marary karakaraiko io fa tsy ho ela zahay roe hiaraka hanjaitry, hilomoay, aviô hisoma bisikilety. Zahay koa hiaraka han̈amboatra môfo ndreky handokin’ny havanay hatsangana amy maty. Ke zahay roe miaraka man̈ano mersy Jehovah amy fan̈antinan̈anay zen̈y.”
AKÔRY METY HAN̈AMPIAN’OLO ANAO?
16. Akôry mety han̈ampiantsika olo mikarakara marary amy fiangonan̈antsika ao? (Zahava koa sary.)
16 Ampia irô mpikarakara olo marary aby io baka hisy fotoan̈a nindrô manokan̈a. Olo amy fiangonan̈a mety mitahitahy olo mikarakara havan̈a marary, amy zen̈y olo mikarakara marary io mba hisy fotoan̈a hangalan̈a kajo, ndreky ikarakarany raha ilainy. (Gal. 6:2) Misy mpitory sasany mandamin̈y fotoan̈a isaka herin̈iandra an̈anaovan̈a zen̈y. Misy ranabavy araiky Natalya, mikarakara vadiny malemy. Ho izy: “Indraiky na indroe isaka herin̈iandra irô ranadahy aby io manokan̈a fotoan̈a miaraka amy vadiko. Irô miaraka mitory, miaraka mikoran̈a, baka iô miaraka mizaha filma. Tian’ny vadiko mare fotoan̈a aby zen̈y ndreky hahavitako mikarakara raha ilaiko manokan̈a, karaha ataon’ny mba mandeha miboaboaka.” Ndraikindraiky koa anao mety mivolan̈a amin’olo mpikarakara marary io, fa anao hidôko an̈y alin̈y araiky hisolo izy, baka izy mba mahavita mandry tsarabe.
Akôry mety han̈ampianao olo mikarakara olo marary amy fiangonan̈a misy anao? (Zahava fehintsoratra 16)a
17. Akôry mety han̈ampiantsika irô mikarakara marary aby io, amy fotoan̈an’ny fivorian̈a?
17 Ampia olo mikarakara olo marary io lera amy fivorian̈a. Mety tsy be raha azon’olo mikarakara olo marary io lera amy fivorian̈a, fivoriamben’ny faritry ndreky vondrom-paritry. Irô baka sahiran̈a mikarakara havandrô marary io fo. Olo amy fiangonan̈a mety mitahitahy, ke tsara mba misy miaraka mipetraka amin’olo marary io ziska fivorian̈a vita, na amy sasany amy fivorian̈a aby io. Izikoa olo marary io tsy afaka miboaka tran̈o, anao mety mandeha amindrô an̈y, miaraka aminany man̈araka fivorian̈a baka an-tran̈o, amy zen̈y olo mikarakara izy io mba mandeha mivory amy Tran̈o Fivorian̈a an̈y.
18. Ino koa raha mety hataontsika amindrô olo mikarakara marary aby io?
18 Deray irô, aviô man̈anaova vavaka nindrô. Anti-pan̈ahy aby io tôkony hanokan̈a fotoan̈a tsy tapaka hankahirezan̈a irô olo mikarakara olo marary aby io. (Ohab. 27:23) Aviô ndray ino ndray ino raha iain̈antsika, olo jiaby amy fiangonan̈a tôkony hifen̈y hidera irô, ndreky han̈ano zen̈y matetiky. Atsika koa tôkony hivavaka, baka Jehovah tsy vôly mankahery ndreky man̈ampy irô ho ravoravo fo.—2 Kor. 1:11.
19. Ino raha efa tsy din̈intsika hahita izy?
19 Teteky iô Jehovah han̈adoso raha jiaby mahavy olo mijaly ndreky malahelo. Ke aretin̈y ndreky fahafatesan̈a tsy ho hisy eky. (Apok. 21:3, 4) “Olo malemy hahavita hitsambokiny karaha serfa.” (Isaia 35:5, 6) Alahelo jiaby vokatran’ny hatoezan̈a ndreky tehotehoko baka amy fikarakaran̈a olo matoe aby in̈y efa ho an̈isan’ny ‘raha taloha tsy ho azo onon̈o eky.’ (Isaia 65:17) Fa ndray iziôty, amin’ny atsika miambin̈y fahatantirahan’ny fan̈antinan̈antsika tsarabe io, Jehovah tsy han̈ary atsika. Izikoa atsika tsy vôly milampy aminany baka hahazo angôvo, izy han̈ampy atsika hahavita hiaritry raha jiaby, sady “hanan̈a faharetan̈a ndreky ho ravoravo.”—Kol. 1:11.
HIRA 155 Ten̈a Mamparavoravo
a FAN̈AZAVAN̈A SARY: Ranabavy aroe miambin̈y ranabavy araiky efa matoe, amy zen̈y olo mpikarakara izy mba mahavita mandeha miboaboaka.