LAHATSORATRA FIANARAN̈A 25
HIRA 96 Harena Sarobidy Ilay Boky avy Amin’Andriamanitra
Raha Ianarantsika Baka amy Faminanian̈an’i Jakoba: Fizaran̈a 2
“Samy namezany tsodrano mifan̈araka amindrô tsiaraikiaraiky irô.”—GEN. 49:28.
HEVITRY HIDINIHIN̈Y
Raha ianarantsika baka amy faminanian̈an’i Jakoba momba irô zanany valo hafa.
1. Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra ty?
VORY man̈odidin̈y Jakoba irô zanany lelahy jiaby, mitandren̈y tsarabe tsodrano namezany irô tsiaraikiaraiky. Efa nianarantsika tamy lahatsoratra talohan’ity, raha tsy nampoizin’i Robena, Simeona ndreky Levy ho ren̈y foeky, nivolan̈in’ny babandrô tamindrô. Ke irô mety nieritreritry, ino koa raha hivolan̈in’i Jakoba amindrô zanany valo fan̈araka. Alô hizahavantsika ino raha ianarantsika baka amy raha nivolan̈iny tamy Zebolona, Isakara, Dana, Gada, Asera, Naftaly, Josefa, aviô Benjamina.a
ZEBOLONA
2. Ino ma raha nivolan̈in’i Jakoba tamy Zebolona, baka iô karakôry nampatanteraka raha zen̈y? (Genesisy 49:13) (Zahava koa efajoro.)
2 Vakia Genesisy 49:13. Jakoba efa nivolan̈a fa taranakan’i Zebolona hipetraka amôron-dranomasin̈y, amy tapany avaratra amy Tany Nampan̈antinain̈y. Efa nandilatra 200 taon̈o tafaran’izen̈y, fokon’i Zebolona vo nahazo tany lova, tan̈elan̈elan’ny Ranomasin̈y Galilia ndreky Mediterane. Mosesy naminan̈y: “A Zebolona, miravoravoa noho ny varotro ataonao ambelan̈a an̈y.” (Deot. 33:18) Hita baka amy zen̈y fa ho mora amy Zebolona han̈ano varotro, fôtony tany misy izy tan̈elan̈elan̈a ranomasin̈y aroe. Fa ndray karakôry, irô taranakan’i Zebolona aby io nanan̈a antony niravoravoan̈a.
3. Ino raha han̈ampy atsika ho afa-pô?
3 Ino raha ianarantsika? Atsika tôkony ho ravoravo fo, na aia na aia tany ipitrahantsika, na karakôry raha misy amy fiain̈anantsika. Baka atsika ho ravoravo fo, atsika mila afa-pô amy raha anan̈antsika. (Sal 16:6; 24:5) Ndraikindraiky baka atsika miasaloha amy raha tsy anan̈antsika, fa tsy ravoravo amy raha tsara anan̈antsika. Ke mifen̈a hizaha raha tsara amy fiain̈ananao, baka anao ho ravoravo.—Gal. 6:4.
ISAKARA
4. Ino raha nivolan̈in’i Jakoba tamin’i Isakara, baka iô karakôry nampatanteraka zen̈y? (Genesisy 49:14, 15) (Zahava koa efajoro.)
4 Vakia Genesisy 49:14, 15. Jakoba nidera Isakara fôtony izy miasa mare, ke izy nampiran̈iny tamy boriky matanjaka. Izio mahavita mitondra entan̈a mavesatra be. Jakoba koa nivolan̈a fa Isakara hanan̈a tany tsara. Ke mifan̈araka tsarabe amy raha nivolan̈iny zen̈y, taranakan’i Isakara nahazo tany mamokatra tamy Ten̈aranon’i Jordana. (Jos. 19:22) Ke azo antoko fa irô niasa mare, nambôly tamy tanindrô io, fa irô koa niasa mare nan̈ampy irô foko sasany. (1 Mpanj. 4:7, 17) Ohatra, fokon i Isakara vôn̈ono nanohan̈a firenenan’Israely niady tamy firenena fahavalondrô, karaha ataony tamy fotoan̈an’i Baraka Mpitsara ndreky Debora mpaminan̈ivavy.—Mpits. 5:15.
5. Nan̈ino atsika tôkony hiasa mare?
5 Ino raha ianarantsika? Jehovah ten̈a mankasitraka asa mare ataontsika amy fanompoan̈a izy, karaha nataony nankasitraka asa mare nataon’ny fokon’i Isakara in̈y. (Mpito. 2:24) Ohatra, diniha irô rahalahy miasa mare hikarakaran̈a fiangonan̈a. (1 Tim. 3:1) Irô tsy mandeha miady, fa miasa mare hiarovan̈a vahoakan’ny Zan̈ahary, amy raha mety handrobaka fifandraisan̈andrô amy Jehovah. (1 Kor. 5:1, 5; Joda 17-23) Irô miasa mare man̈oman̈a ndreky man̈ano kabaro mankahery, hankafataran̈a fiangonan̈a.—1 Tim. 5:17.
DANA
6. Ino andraikitry namian̈a fokon’i Dana? (Genesisy 49:17, 18) (Zahava koa efajoro.)
6 Vakia Genesisy 49:17, 18. Dana nampiran̈in’i Jakoba tamy bibilava araiky manafiky biby bebenany, karaha ataon’ny sevaly findesin̈y miady ndreky mpitenginy izy. Ten̈a nisy korazy i Dana ke vôn̈ono hanafiky fahavalon’Israely. Tamin’irô nandeha tamy Tany Nampan̈antinain̈y in̈y, Dana ‘niaro firenenan’Israely baka tafara.’ (Nom. 10:25) Ten̈a raha maventy raha nataondrô zen̈y, nata tsy irô Israelita jiaby nahita zen̈y.
7. Karakôry tôkony fiheverantsika raha jiaby ampan̈anaovin̈y atsika amy fanompoan̈a Jehovah?
7 Ino raha ianarantsika? Efa navy nan̈ano andraikitry araiky ma anao, kanefa tsisy olo nahita izio? Ohatra, anao mety nan̈adio na nikobaby Tran̈o Fivorian̈a, na koa nan̈ano asa hafa. Tsara raha nataonao zen̈y. Aza adin̈a foeky fa Jehovah mahita ndreky mankasitraka raha jiaby ataonao amy fanompoan̈a izy. Baka iô, ten̈a ravoravo mare izy, izikoa anao manompo izy, tsy raha hoe tihahazo dera baka amin’olo, fa noho ny anao ten̈a tia izy.—Mat. 6:1-4.
GADA
8. Nan̈ino ma nora tamy fahavalon’Israely aby io nanafiky fokon’i Gada? (Genesisy 49:19) (Zahava koa efajoro.)
8 Vakia Genesisy 49:19. Jakoba naminan̈y fa ho hisy mpandrava hanafiky Gada. Kadiriny 200 taon̈o tafaran’ny nivolan̈an’i Jakoba raha zen̈y, fokon’i Gada nipetraka tamin’ny ilany antin̈ianan’ny Ten̈aranon’i Jordana. Nisy firenena fahavalo nifan̈efitry tamindrô io, ke faritry nisy irô io mora nitafihin̈y. Fa fokon’i Gada tsy niala tamy tany io, fôtony tamizio nisy hiaka maro nety nampihinanan̈a biby nitarimindrô. (Nom. 32:1, 5) Ke ten̈a nisy korazy mare fokon’i Gada. Irô koa natoky fa Jehovah han̈ampy irô hiaro tany namezany irô io, amindrô olo mpandrava aby io. Tan̈atin’ny taon̈o maro, irô koa nandefa tafikindrô han̈ampy irô foko sasany aby io handresy irô olo nipetraka tamy tany tamin’ny ilany andrefan’i Jordana. (Nom. 32:16-19) Irô natoky fa Jehovah hiaro vadindrô ndreky zanakandrô, irô koa fa tsy tan-tanàna. Jehovah nitahy irô, fôtony irô ten̈a nisy korazy ndreky nahafoe ten̈a.—Jos. 22:1-4.
9. Nan̈ino ma fatokisantsika Jehovah misy vokany amy safidintsika?
9 Ino raha ianarantsika? Ndray atsika tôjy raha sarotro izikoa fa manompo Jehovah, atsika mila tsy vôly matoky izy. (Sal 37:3) Amy ziôty, maro amintsika miasa Tran̈o Fivorian̈a, na tran̈o hafa ampiasain’ny fandaminan̈a, man̈ampy amy tany mbala ilàn̈a mpitory maro, na koa man̈ano karazan̈a fanompoan̈a hafa, ndray tsy voatery ho mora man̈ano zen̈y. Mifen̈y mare irô, fôtony matoky fa Jehovah hikarakara irô fo.—Sal 23:1.
ASERA
10. Ino raha tôkony nataon’i Asera kanefa tsy nataony? (Genesisy 49:20) (Zahava koa efajoro.)
10 Vakia Genesisy 49:20. Jakoba naminan̈y fa Asera hanjary mpan̈arivo be. Zen̈y ankitin̈y raha niboaka. Fokon’i Asera nandova tany faran-draha mamokatra eky tan’Israely. (Deot. 33:24) Tanindrô io nifan̈efitry tamy Ranomasin̈y Mediterane, baka iô koa mbala an̈isan’izio paoro nampidi-bola ta Sidona tao. Fa irô taranakan’i Asera aby io tsy nandroaka irô Kananita aby io hiala tamy tany io. (Mpits. 1:31, 32) Ke fitondran-ten̈andrô Kananita aby io ndreky harian̈a be nanan̈an’i fokon’i Asera io, nahavy irô tsy ten̈a nafana fô tamy fivavahan̈a madio. Baraka Mpitsara koa fa niangavy Israelita aby io han̈ampy irô hiady tamy tafikin’ny Kananita aby io, fokon’i Asera tsy nety. Ke irô tsy nahita raha mahagaga nataon’i Jehovah nan̈ampian̈a irô Israelita aby io handresy fahavalondrô “tamôron’ny ranon’ny Megido.” (Mpits. 5:19-21) Ke tsy maintsy nen̈atra Asera, izikoa fa naharen̈y Baraka ndreky Debora nan̈ano hira nisy volan̈a karaha ty: ‘Asera nidôko be tamôron-dranomasin̈y tiô, tsisy raha nataony.’—Mpits. 5:17.
11. Nan̈ino atsika mila mahay mandanjalanja amy fomba fiheverantsika vola ndreky fanan̈ana?
11 Ino raha ianarantsika? Tiantsika han̈amia Jehovah ny faran’ny tsara vitantsika. Baka hahavitantsika zen̈y, atsika mila mitandrin̈y, baka tsy hitovy amy toe-tsain̈in’olo amy donia ty fiheverantsika vola ndreky fanan̈ana. (Ohab. 18:11) Atsika mila mifen̈y fo hahay handanjalanja amy resaka vola. (Mpito. 7:12; Heb. 13:5) Atsika tsy ho varian̈a hitsakaraka raha tsy ten̈a ilain̈a, hahavy atsika tsy hazoto amy fanompoan̈a Zan̈ahary. Fa atsika mifen̈y mare mampiasa fotoan̈antsika ndreky angôvontsika, han̈anaovan̈a fanompoan̈a Jehovah, fôtony haintsika fa amin’ny amaray atsika vo hanan̈a fiain̈ana ten̈a milamin̈y.—Sal. 4:8.
NAFTALY
12. Karakôry nampatanteraka raha nivolan̈in’i Jakoba momba Naftaly? (Genesisy 49:21) (Zahava koa efajoro.)
12 Vakia Genesisy 49:21. Jakoba nivolan̈a fa Naftaly “hikoran̈a raha mampatsaratsara.” Raha tian’izen̈y koran̈iny, mety fomba fikoran̈an’i Jesosy raha, tamin’izy nan̈ano fanompoan̈anany tambony tany teto. Jesosy nalaza nahay nampianatra. Tamy tanànan’i Kapernaomy tamy faritrin’i Naftaly, tanàna ten̈a nan̈anaovany fanompoan̈anany. Ke zen̈y nahavy Kapernaomy kahian̈a “tanàna nipitrahany.” (Mat. 4:13; 9:1; Jaona 7:46) Mpaminan̈y Isaia koa naminan̈y fa Jesosy hanjary karaha “hazavan̈a be” amin’olo a Zebolona ndreky Naftaly. (Isaia 9:1, 2) Baka tamy fampianaran̈a nataony, Jesosy “ten̈a hazavan̈a man̈azava karazan̈an’olo jiaby.”—Jaona 1:9.
13. Karakôry hahavy raha volan̈intsika hamparavoravo Jehovah?
13 Ino raha ianarantsika? Ten̈a raha maventy amy Jehovah raha volan̈intsika ndreky fomba hivolan̈antsika izy. Akôry hahavitantsika han̈ano “volan̈a mampatsaratsara” hamparavoravo Jehovah? Voanalohany, atsika mivolan̈a ny marin̈y. (Sal. 15:1, 2) Atsika koa afaka mivolan̈a raha mankahery olo. Ohatra, atsika koa mahita olo mahavita raha tsara, atsika midera irô. Mitandrin̈y koa atsika tsy hankaratsy olo ndreky tsy ho be tarain̈y. (Efes. 4:29) Atsika koa tôkony ho tapa-kevitry hankatsara fahaizantsika manomboko koran̈a, baka hahafahantsika mitory.
JOSEFA
14. Karakôry nampatanteraka faminanian̈a momba Josefa? (Genesisy 49:22, 26) (Zahava koa efajoro.)
14 Vakia Genesisy 49:22, 26. Jakoba nety nirehareha mare tamy Josefa. Izy baka “nifidin’i Jehovah baka tamindrô rahalahiny aby io”, aviô nampiasainy tamy fomba miavaka. Karaha ty nikahian’i Jakoba izy: “Sampan̈an’ny kakazo mamoa.” Kakazo koran̈iny io i Jakoba, fa i Josefa ndraiky sampan̈an’izio. Josefa talan̈olon’i Jakoba baka tamy Rahely, vadiny ten̈a tiany. Jakoba nivolan̈a fa Josefa hahazo anjara lovan’olo aroe, raha tôkony ho azon’i Robena, talan̈olon’i Jakoba tamy Lea. (Gen. 48:5, 6; 1 Tan. 5:1, 2) Tanteraka tapan’ny faminanian̈a io, izikoa fa zanakan’i Josefa aroe lahy, i Efraima ndreky Manase, nanjary foko aroe tamin’Israely, aviô samy nahazo anjara tany lovandrô.—Gen. 49:25; Jos. 14:4.
15. Karakôry nataon’i Josefa, izy koa fa navoa raha tsy rariny?
15 Jakoba koa nivolan̈a fa irô mpitifitry filesidaoro aby io “tsy vôly nitifitry Josefa, baka iô be fô izy fo.” (Gen. 49:23) Irô rahalahiny nialon̈o izy aby io izio, ke nampijaly ndreky nahavy izy niaritry raha tsy rariny maro. Fa ndray zen̈y, Josefa tsy neloko tamindrô, ndreky tsy neloko tamy Jehovah. Karaha ty ho Jakoba: Filesidaoron’i “[Josefa] mbala tan̈atin’ny plasiny fo, baka iô tan̈anany natanjaka ndreky navitribitriky fo.” (Gen. 49:24) Josefa nilampy tamy Jehovah tan̈atin’ny fitsapan̈a jiaby nahazo izy. Namela helokon’ny rahalahiny aby io koa izy sady tsara fan̈ahy tamindrô. (Gen. 47:11, 12) Nambelan’i Josefa hankatsara toetrinany irô fitsapan̈a nahazo izy aby io. (Sal. 105:17-19) Ke vokany, Jehovah nampiasa izy han̈ano raha maro maventy.
16. Akôry mety hangalantsika tahaka Josefa, atsika koa fa tôjy fitsapan̈a?
16 Ino raha ianarantsika? Irarian̈a tsy hambelantsika hahavy atsika ho lavitry Jehovah ndreky mpiara-manompo amintsika aby io foeky fitsapan̈a. Tsarova fa Jehovah mety han̈ambela atsika ho tôjy raha mitsapa finoan̈a, baka hampiofan̈ana atsika. (Heb. 12:7, l.p.a.) Fampiofan̈ana zen̈y han̈ampy atsika hanan̈a toetry kristianin̈y, karaha ataon’ny mamindra fô ndreky mamela heloko. (Heb. 12:11) Matokisa fa izikoa atsika miaritry, Jehovah tsy maintsy hitahy atsika, karaha nataony tamy Josefa in̈y.
BENJAMINA
17. Karakôry nampatanteraka faminanian̈a momba Benjamina? (Genesisy 49:27) (Zahava koa efajoro.)
17 Vakia Genesisy 49:27. Jakoba naminan̈y fa fokon’i Benjamina hanjary mahay miady mare, karaha amboa dy. (Mpits. 20:15, 16; 1 Tan. 12:2) Raha zen̈y tanteraka “tamy maraindrain̈y” na tamy somilan’ny fanjakan̈an’Israely nifôron̈o, fôtony Saoly olo baka tamy fokon’i Benjamina, mpanjakandrô voanalohany. Izy tsy navozovozo foeky niady irô Filistiny aby io. (1 Sam. 9:15-17, 21) Taon̈o maro tafaran’izin̈y, Estera Mpanjakavavy ndreky Mordekay mbala baka amy fokon’i Benjamina fo koa, namonjy irô Israelita aby io baka tsy ho ripaka, tamy Fanjakan̈a Persianin̈y.—Est. 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Karakôry hangalantsika tahaka tsy fivadihan’i Benjamina tamy lamin̈y napetrakan’i Jehovah?
18 Ino raha ianarantsika? Misaora ravoravo mare fokon’i Benjamina, nahita Saoly baka tamy fokondrô nanjary mpanjakan’Israely. Fa ndray zen̈y, lera Jehovah namindra fanjakan̈a tamy Davida an̈isan’ny fokon’i Joda, irô baka amy fokon’i Benjamina koa nan̈eky fan̈ovoan̈a zen̈y. (2 Sam. 3:17-19) Am-polony taon̈o tafaran’izen̈y koa, irô foko sasany aby io tsy nan̈eky lamin̈y napetraka Jehovah. Fa fokon’i Benjamina tsy karaha zen̈y. Irô tsy nivadiky tamy fokon’i Joda ndreky tamy mpanjaka voatendrin’i Jehovah. (1 Mpanj. 11:31, 32; 12:19, 21) Irarian̈a koa atsika hanohan̈a irô olo nifidin’i Jehovah hitariky vahoakanany amy ziôty. Tsy mivadiky aminany atsika koa man̈ano zen̈y.—1 Tes. 5:12.
19. Ino raha ianarantsika baka amy faminanian̈an’i Jakoba tamin’izy efa hofoaty in̈y?
19 Mahatsara atsika faminanian̈an’i Jakoba tamin’izy efa hofoaty in̈y. Izikoa atsika mandiniky fomba nahatantirahan’izio, hahaihahatoky fo atsika fa tsy maintsy ho tanteraka koa irô faminanian̈a hafa amy Volan̈an’i Jehovah ao. Aviô, atsika koa mandiniky karakôry fomba nazahoan’ny zanakan’i Jakoba aby io fitahian̈a, ho haintsika tsarabe karakôry atao mamparavoravo Jehovah.
HIRA 128 Miareta Hatramin’ny Farany
a Jakoba koa fa nitso-drano Robena, Simeona, Levy, aviô Joda, nasesiny baka tamy talan̈olo firaka tamy faran’ny zandry. Fa tsy nataon’i Jakoba karaha zen̈y izy koa fa nitso-drano irô zanany sasany.