“Mu Fil Rogon e Meybil Ngomad”

“SOMOL, mu fil rogon e meybil ngomad.” Aram e n’en ni i ning reb e gachalpen Jesus Kristus ngak. (Luke 11:1) Dan nog fithingan e re gachalpen nem machane ir be’ ni ma tay fan e meybil. Ku arrogon e piin ni ma liyor nriyul’ ni yad manang nib baga’ fan. Ya meybil e aram rogon ni rayog ni ngad nonad ngak fa An Th’abi Ga’ u palpal th’ib! Ma amu lemnag e re n’ey! “Fa ani ma Fulweg Taban e Meybil” e ma tiyan’ ko pi n’en ni ke magafan’dad ngay. (Psalm 65:2) Mu daken e meybil e gad ma pining e magar ku Got riy ma gad ma n’uf.​—Filippi 4:6.

Machane bay boch e deer ni sum ko fapi thin ni baaray ni “mu fil rogon e meybil ngomad.” U gangin e fayleng ma ba thilthil rogon ni yibe non ku Got ko pi yurba’ i teliw. Ma bay e bin nib mat’aw e kanawo’ nge tin ni gathi arrogon fa? Ngad lemnaged boch e yalen ko teliw nib gilbuguwan nib l’ag ko meybil. Ngad yaliyed ko uw rogon e re n’em u Latin America.

Pi Liyos nge “Patron Saints”

Pi nam u Latin America e ma tay fan e teliw. U gangin yang u Mexico ma rayog ni ngan guy ni yibe fol ko fare yalen ni ngan meybil ko “patron saints.” Arrogon, ba yalen ko pi binaw u Mexico ni ra reb ma bay e “patron saint” ara en ni yibe liyor ngak riy ma yad ma dugliy boch e rran ni ngan madenomnag. Piyu Mexico ni yad e Katolik e ku yad ma meybil ko liyos ni boor mit. Ma bin ngan e “saint” ni ran meybil ngak e be yan u rogon e pi n’en ni be ning e en ni be meybil ni nge yog ngak. Faanra be gayiy be’ e en ni nge leengiy, ma ra k’eg e kandel ni fan ngak “Saint” Anthony. Be’ ni be n’en ni nge un ko milekag ko karro e ra meybil ngak “Saint” Christopher ni ir e kan ko piin ma milekag ko karro.

U uw e ke sum e pi yalen nem riy? Chepin e girdi’ e ma dag ni ka nap’an ni yib e girdi’ nu Spain nga Mexico ma ur pirieged ni girdi’ nu rom e yad ma liyor ko pi got ni dariy rogon ko Bible. Ke yoloy Victor Wolfgang von Hagen e babyor ni Los Aztecas, Hombre y Tribu me gaar riy: “Ra mmit e ban’en ma bay e got riy rok, ya bay e got ni fan ko reb e woldug nge reb, ma gubin ban’en ni ngan rin’ ma bay e got ni fan ko re n’em ni pumoon ara ppin, me mus ko piin ni ma thang e fan rorad ma bay e got ko binem. Yacatechuhtli e aram e got ko fol chuway’. Re fayleng ney e boor e got riy, ma ra reb mab mmutrug e pi n’en ni be gagiyegnag.”

Rib chuchugur ni nge taareb rogon e pi got ney ko fapi “saint” ko Katolik me ere nap’an ni ke guy piyu Spain rogon ni nge mang e pi girdi’ nem e Kristiano ma mmom ya ke mus ni kar thiliyeged e pi liyos rorad ko pi “saint” ko galesiya. Reb e thin ko fare shimbung ni The Wall Street Journal e ke yog ni boch e yalen ko Katolik e sum ko pi n’en dariy ko Bible ma aram boch e yalen nu Mexico. Ma kan weliy ni bay reb e binaw ni bay 64 e “saint” riy ni yibe liyor ngak ma pi “saint” nem e ba puluw ko “boch e got nu Mayan.”

Be yog fare babyor ni New Catholic Encyclopedia ni “bay e tha’ u thilin e saint nge girdi’ u fayleng ni rib mudugil ma kari fel’, . . . ma aram e tha’ ni gathi be kirebnag e tha’ u thilin e girdi’ nge Kristus nge Got, ya ma ayuweg nge gel.” Machane uw rogon nra gel e tha’ u thilin e bin riyul’ e Got nge girdi’ ni faanra yibe fol ko yalen ni dariy u Bible? Ra felan’ Got ko pi meybil ni yibe tay ko pi “saint” nem fa?

Rogon ni Sum fare Rosario

Ku reb e yalen nib gilbuguwan e rosario. Diccionario Enciclopedico Hispano-Americano (Hispanic-American Encyclopedic Dictionary) e be weliy ni fare rosario e aram “e churuwo’ ni wugem fa raay nge wugem ni kan fl’eg ni yu ragag ni ba’ thilin ma ba’ fare kuruth u taban ma thilin ragag e bay reb nib baga’ maku bay dalip ni kan puthuy ngay ma tabangin e kan tay e kuruth ngay.”

Ma reb e babyor ko Katolik e be weliy ko uw rogon ni yima fanay fare rosario ni gaar: “Fare Rosario nib Thothup e aram e meybil ni yibe yog ni ke mit nga laniyan’uy ni aram e Pi N’en ndan Nang Fan u morngaagen rogon ni gad ra thap ngak Got. Ma bay riy ragag nge lal e n’en ni ka nog e decade ngay. Ra reb e decade ma ngan nog fare Meybil rok Somol, nge ragag e Thothup Maria nge reb e Gloria Patri. Ban’en ni dan nang fan e ran fl’eg i lemnag u nap’an ra reb e decade.” Ma pi n’en ni dan nang fan e aram e machib ni susun ni nge nang e piin Katolik ni ma sor fan ko yafas, nge gafgow, nge yam’ ni tay Jesus Kristus.

Begaar fare World Book Encyclopedia: “Nap’an e ngiyal’ ko Middle Ages e ke tabab ni nge meybil e Kristiano ko rosario, ma nap’an e pi duw ko 1400’s nge 1500’s ma aram e ngiyal’ ni ke garer iyan.” Kari mus ni goo Katolik e ma fanay e rosario fa? Danga’. Fare Diccionario Enciclopedico Hispano-Americano e begaar: “Fapi churuwo’ e ku yima fanay ko teliw ni Islam, nge Lamaist, nge Buddhist.” Ma fare Encyclopedia of Religion and Religions e begaar: “Yibe lemnag ni girdi’ ni Mohammedan e kar feked e rosario ko girdi’ ko Buddha, ma piin Kristiano e ur feked fare rosario ko pi Mohammedan u nap’an e ngiyal’ ko Crusade.”

Boch e girdi’ e ma yog ni fare rosario e ke mus ni aram ban’en ni ma ayuweg nge yib ban’en ngan’uy u nap’an ni yibe sul nga daken e meybil. Machane ke felan’ Got ngay fa?

De t’uf ni ngad sananaged u morngaagen fa ngad luaged thin ko ba puluw ni ngan fol ko pi yalen nem fa danga’. Ya i pi’ Jesus e fulweg u nap’an ni kan fith ngak ni nge fil rogon e meybil ngak pi gachalpen. N’en ni yog e ra tamilangnagan’ e girdi’ ma sana boch i yad e ra gin ngay.

[Sasing ko page 3]

Piin Katolik e ma fanay e rosario. Uw rogon ni sum e re n’em?