Uw Rogon u Wan’um e Denen?

“Dariy e denen u fithik’am, ma dariy e kireban’ rom; me gur tapgin gelngin nib gel.” Aram e n’en ni yog be’ nu Hindu ni ir e philosopher ni Vivekananda fithingan u nap’an ni be tamilangnag reb e thin ko reb e babyor nib thothup ko Hindu, ni fare Bhagavad Gita. Ke weliy morngaagen fare Vedanta me gaar: “Bin th’abi ga’ e oloboch e ngam mog ni gab meewar, ma gab ta denen.”a

Machane rriyul’ ni dariy e denen ko girdi’ fa? Ma mang e ma af ko girdi’ u nap’an ni gargelnagrad? Ke mus ni “rarogon e dowef e ma af ko girdi’,” ni yog Nikhilananda, ni ir be’ ni Hindu ni ma fl’eg i lemnag boch ban’en. Ma yugu boch ban’en ni kan dugliy ko “pi n’en ni rin’ be’ ko yafas rorad faram.” Rogon ni yog Vivekananda ma “gur e ga ma turguy e ngiyal’ nga m’on rom.” Fare machib ko Hindu e der ma fil u morngaagen e denen ni af ko girdi’.

Maku pi teliw ni Zoroastrian nge Shinto, nge Confucian, nge Buddhist e dariy e machib ko denen ni ke af. Ma mus ko pi teliw nu Judeo-Kristiano, e kar filed faram e machib ko denen ni af, machane be thil e lem ko girdi’ u morngaagen e denen. Be yoor iyan e girdi’ ko ngiyal’ ney ni dar ur lemnaged ni yad ba sug ko denen.

“Lem ko ngiyal’ ney e de puluw ko nangan’ ni ma pi’ e fonow; ma danir lemnag ni ra be’ ma nge yal’uweg ir,” arrogon ni yog reb e theologian ni Cornelius Plantinga, Jr. Pi yuraba i teliw nu Kristendom e ur dariy fannaged fene ga’ fan e denen. “Dab mu un ko galeysia nfaanra dabum ni ngam motoyil nga morngaagen e denen,” i yog reb e chaplain u Duke University. Ma rogon ni yog Plantinga, ma boch e teliw e ma weliy morngaagen e denen ni ke mus nib sor fan ko pi n’en nib social ara rogon thilin e girdi’.

Rriyul’ ni ke yoor e magawon u thilin e girdi’ ko ngiyal’ ney. Ke yoor e cham, nge bugel, nge mahl, nge kireb u thilin reb e nam nge reb, nge drug abuse, nge ngongol nib sasalap, ma kan diliiy e girdi’ nib elmirin, ma yibe gafgownag e bitir. Ma bin riyul’ riy e fa bin 20 e chibog e aram e chibog nth’abi yoor e racha’ ni ke map’ riy nga but’. Ma ke yoor e amith nge gafgow ni bochan e m’ar, nge pillibthir, nge yam’. Mini’ e de adag ni ngan pithig ko pi magawon ko fayleng ni bay e ngiyal’ ney?

Ere uw rogon e denen u wan’um? Aram ban’en ni ma af ko girdi’ fa? Yira pithigdad ko amith nge gafgow fa? Bin migid e thin e ra weliy morngaagen e pi deer ney.

[Boch e Thin nra Tamilangnag Murung’agen]