Ngan Ngongliy E Ngongol Nib Fel’ U Fithik’ E Re Fayleng Nib Kireb Ney

“Um rin’ed urngin ban’en ndab um gun’gun’gad ara um tugthingad, nge yog ni mpired ndariy thibngimed ma gimed mmachalbog, ma pi fak Got gimed ni gimed ba yal’uw ni gimed be par u fayleng u fithik’ e girdi’ ndar yal’uwgad ma yad ba kireb.”​—FILIPPI 2:14, 15.

1, 2. Mang fan ni turguy Got ni ngan thang owchen piyu Kanaan?

KARI MUDUGIL e pi motochiyel rok Jehovah. Nap’an ni be n’en piyu Israel ni ngar ranod nga lan fare Binaw ni kan Micheg ngorad me gaar Moses ni profet ngorad: “Thingar mu thanged owcherad ni yad gubin ni piyu Hittite nge yu Amorite nge yu Kanaan nge piyu Perizzite, nge yu Hivite nge yu Jebusite, ya arrogon ni tay Jehovah ni Got romed chilen ngomed.”​—Deuteronomy 7:2; 20:17.

² Jehovah e ba Got ni ma runguy e girdi’ me ere mang fan ni ke tay chilen ni ngan thang owchen piyu Kanaan? (Exodus 34:6) Reb i fan e ‘nge dabi fil yu Kanaan ngak piyu Israel e tin nib kireb ni yad ma rin’ ko pi got rorad ma aram mi yad denen nib togopuluw ngak Jehovah Got.’ (Deuteronomy 20:18) Miki gaar Moses: “I Jehovah e bayi tuluf e pi girdi’ ney ngar chuwgad ni bochan e yad ba kireb.” (Deuteronomy 9:4) Piyu Kanaan e ri yad ba kireb. Ngongol nib golong nge meybil ko liyos e aram rogon e liyor rorad. (Exodus 23:24; 34:12, 13; Numbers 33:52; Deuteronomy 7:5) Incest, sodomy, nge ngan darngalnag e gamanman e ‘aram rogon ni ma rin’ e girdi’ nu Kanaan.’ (Levitikus 18:3-25) Kan pi’ e bitir ni maligach ngak e pi got ni googsur. (Deuteronomy 18:9-12) Ere aram fan ni ke turguy Jehovah ni pi nam ney e ra kirebnag e girdi’ rok ko dowef rorad nge gafarig rorad nge rogon ni yad be par ko tirok Got ban’en!​—Exodus 34:14-16.

3. Mang wenegan ni yib ni bochan nde fol piyu Israel ko pi motochiyel rok Got ni fan ko girdi’ nu Kanaan?

³ Bochan ndan fol ko urngin e motochiyel rok Got, ma boor piyu Kanaan e ur magaygad nib fas u tomren ni fek yu Israel fare Binaw ni kan Micheg ngorad. (Judges 1:19-21) Munmun ma be suwey yu Kaanan laniyan’ yu Israel, ma kan gaar: “Kar togopuluwgad [piyu Israel] ko pi motochiyel [rok Jehovah] nge fare m’ag ni kan ngongliy u thilrad e pi chitamangirad ma dar folgad ko pi n’en ni be ginangrad riy, mu ur leked e pi liyos ni yugu dariy fan ma aram e kar boded e pi nam u charrad, ni aram e pi nam ni yog Jehovah ngorad ni dabra folwokgad rorad.” (2 Kings 17:15, New World Translation) Arrogon, u lan in e duw ni be un yu Israel ko pi ngongol nib kireb ni aram e ngongol ni be un yu Kanaan ngay ma aram fan ni turguy Got ni ran thang owcherad​—ni liyor ko liyos nge ngongol nib golong, nge ngan pi’ e bitir ni maligach!​—Judges 10:6; 2 Kings 17:17; Jeremiah 13:27.

4, 5. (a) Mang e buch ngak piyu Israel nge yu Judah ni bochan ndar yul’yul’gad? (b) Mang e be yog ko Filippi 2:14, 15, ma mang boch e deer ni sum?

⁴ Ere ke yog Hosea ni profet ni gaar: “Gimed piyu Israel, mmotoyilgad ko thin rok Jehovah, ya bay e magawon u thilin Jehovah nge girdien fare binaw ya dariy e tin riyul’ ma dariy e gol ma dariy e tamilangan’ rok Got u lan fare binaw. Yibe gernagey ma yibe sasaliyeb ma yibe ma li’ girdi’ ma yibe mororo’ ma yibe un ko ngongol ndarngal, ma ngongol ni yibe thang e fan ko girdi’ e be k’aring ni ngkun thang e fan ko girdi’. Aram fan ni ra dololoy’ fare binaw ma gubin e girdi’ riy e ra chuw me m’ay ni bod e pi gamanman ni maloboch nge pi arche’ u lan e lang, nge pi nig u maday ni yad gubin e yad ra yim’.” (Hosea 4:1-3, NW) Nap’an e 740 B.C.E., ma ke thang yu Assyria fare nam nu Israel u leluch. Ma reb e chibog nga tomren ma ke gel yu Babylon ngak yu Judah ni bay u yimuch ya dar pared nib yul’yul’.

⁵ Pi n’ey ni buch e ma tamilangnag ni bay e riya’ riy ni ngad paged gadad ngad uned ko ngongol nib kireb. Ma fanenikay Got e tin nde mat’aw ma dabi pag e girdi’ rok ngar uned ngay. (1 Peter 1:14-16) Rriyul’ ni gad ma par ko “re m’ag nib kireb ney,” ma be gel iyan e kireb ko fayleng. (Galatia 1:4; 2 Timothy 3:13) Ere be pining e Thin Rok Got urngin e Kristiano ni nguur ngongolgad nrogon ni ngar pired ni “dariy thibngirad ma yad mmachalbog, ma pi fak Got yad ni yad ba yal’uw ni yad be par u fayleng u fithik’ e girdi’ ndar yal’uwgad ma yad ba kireb ma be gal ramerad u fithik’rad ni bod e t’uf ni be gal lan e lang.” (Filippi 2:14, 15, NW) Machane uw rogon nrayog ni nguuda pared nib fel’ e ngongol rodad u lan e fayleng nib sug ko ngongol nib kireb? Ri rayog e re n’em fa?

Par ko Yu Roma ni Kari Kireb

6. Mang fan nib mo’maw ko pi Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog ni ngar ngongliyed e ngongol nib fel’?

⁶ Pi Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog e kar athamgilgad ni ngar ngongliyed e ngongol nib fel’ ya gubin ban’en ko par ko yu Roma e goo ba kireb. Reb e philosopher nu Roma ni Seneca fithingan e ke weliy u morngaagen e girdi’ ko ngiyal’ nem ni gaar: “Be tagenging e girdi’ ko tin nib kireb ban’en. Gubin e rran ma be gel iyan e arar ko tin nib kireb ban’en, ma be war iyan e marus ni ngan un ko ngongol nib kireb.” Ke yog ni piyu Roma e bod ba “ulung i gamanman nib maloboch.” Ere dabni gin ngay ni fafel ni tay yu Roma e fapi cham ko girdi’ ni gladiator nge theater nib golong.

7. Mang e weliy Paul u morngaagen e ngongol nib kireb ni be un e girdi’ ngay u nap’an e bin som’on e chibog C.E.?

⁷ Sana be lemnag apostal Paul e ngongol ko girdi’ u nap’an e bin som’on e chibog u nap’an ni ke yoloy ni gaar: “Bochan e yad be rin’ e pi n’ey, ma aram e pagrad Got yad be rin’ e tin ni yima tamra’ ngay ni ir e yad be yim’ ni bochan. Mus ngak e piin ni ppin ni kar chelgad ngorad yad be par ni gathi aram yalen. Ma ku er rogon e pumoon ni kar paged e bin mmat’aw e yalen ni ma par e ppin nge pumoon ke chel e pumoon be darngalnag e pumoon. Ere pumoon e be chel boch i yad ngak boch i yad, yad be ngongliy e tin ni yira tamra’ ngay, nge yib e gechig riy nga fithik’ i dowrad ni wenegan e kireb ni yad be ngongliy.” (Roma 1:26, 27) Kari mudugil laniyan’ piyu Roma ni ngar leked e tin nib alit ni be ar’ar’nag dowrad, ma aram me wer iyan e ngongol nib kireb u fithik’rad.

8. Uw rogon ni ngongol piyu Greece nge Roma nib kireb ngak e bitir?

⁸ Dan nog u chepin e girdi’ ko uw fene yoor e girdi’ nu Roma ni be un ko ngongol ni pumoon e ma darngalnag e pumoon. Machane dariy e maruwar riy ni ke af e ngongol ko piyu Greece ngorad, ma boor ko pi girdi’ nem e be un ko re ngongol nem. Ya yalen ko pi pumoon nib ilal e ra kirebnag e piin pagal, ya yad ra ayuwegrad ni bod e sensey ni ra ayuweg e student me munmun ma ra wawliy e pi pagal ni ngar uned ko ngongol nde yal’uw. Dabi siy ni Satan nge pi moonyan rok e ur k’aringed e re ngongol nem ni ngan kirebnag e bitir.​—Joel 3:3; Jude 6, 7.

9, 10. (a) Uw rogon ni be tamilangnag ko 1 Korinth 6:9, 10 e kireb ko ngongol nib kireb ni ke yoor mit? (b) Uw rogon boch e girdi’ u lan e ulung nu Korinth, ma mang e ke thil rorad?

⁹ Kan thagthagnag nga laniyan’ Paul e pi thin ni ke yoloy ngak e pi Kristiano u Korinth ni gaar: “Ri gimed manang ni piin nib kireb e dabiyog ni ngar manged girdien e gin nsuwon Got. Dab mu banniged gimed: ya girdi’ ni ma ngongliy e ngongol ko darngal, ara yad ma ta’ fan ma yad ma meybil ko liyos ni ma meybil boch e girdi’ ngay, ara yad ma par e piin ni gathi mabgol rorad, ara yad e pumoon ni ma darngalnag e pumoon, ara piin ni yad ma iring ban’en u fithik’ e yargel, ara yad ba chogow, ara yad ma balyang ko rrum, ara yad ma t’ar e thin nga daken boch e girdi’ ara yad ma th’ab e motochiyel​—dariy bagayad e mit i girdi’ ney nrayog ngorad e gin nsuwon Got. Ba’ boch i gimed ni immoy ni aram rogon. Machane ke n’ag Got fan e denen romed ke beechnagmed; ma ka ni pi’med ngak Got; ma ka ni mat’awnagmed ngak Got u daken fithingan Somol Jesus Kristus ngu daken fare kan ni thothup rok e Got rodad.”​—1 Korinth 6:9-11.

¹⁰ Fare babyor ni yoloy Paul e ke yog nib kireb e ngongol ndarngal ya be yog ni “girdi’ ni ma ngongliy e ngongol ko darngal” e dabiyog ni “ngar manged girdien e gin nsuwon Got.” Ma tomren ni weliy boch e ngongol nib kireb me yog Paul ni gaar: “Ba’ boch i gimed ni immoy ni aram rogon. Machane ke n’ag Got fan e denen romed ke beechnagmed.” U daken e ayuw rok Got ma ke yog ko piin nib kireb ni ngar beechgad u p’eowchen.

11. Uw rogon e par ko pi Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog ni yad be par u ba ngiyal’ nib gel e kireb riy?

¹¹ Arrogon ke fel’ e ngongol ko Kristiano ni mus u fithik’ e re m’ag nib kireb nem u nap’an e bin som’on e chibog. Kan piliyeg e piin ni ke mich Got u wan’rad ya ‘kari piliyeg lanin’rad ni polo’.’ (Roma 12:2) Kar digeyed “pangirad ni kakrom” ma ‘gum’ircharad nge lanin’rad e ke pig ni polo’ nge beech.’ Ere kar chuwgad ko ngongol nib kireb ko fayleng mar “ron’ed nga dakenrad e bin nib beech i yad ni Got e sunumeg ni bod ir, ma ke gagiyel u daken e bin riyul’ e wok nib yal’uw ma mmat’aw ni ke yog Got ngorad.”​—Efesus 4:22-24.

Fayleng ko Ngiyal’ ney ni Kari Kireb

12. Uw rarogon e fayleng ni ka nap’an e duw ni 1914?

¹² Ma uw rogon e ngiyal’ ney? Gad be par u lan e fayleng ni kari sug ko ngongol nib kireb. Ma ke gel e kireb ko gafarig ko girdi’ ka nap’an e duw ni 1914 iyib ngaray. (2 Timothy 3:1-5) Boor e girdi’ e kar dabuyed ni ngar folgad ko yalen nib fel’, nge gafarig nib fel’, nge tay fan, nge ngongol nib fel’, ma kari mus ni yad be lemnagrad ma “dakurir tamra’gad.” (Efesus 4:19) Fare magazine ni Newsweek e be gaar: “Gad be par u ba ngiyal’ ni yibe thil thiliyeg e n’en ni be lemnag e girdi’ ko uw rogon e gafarig nib fel’” miki weliy ni rogon e gafarig ko girdi’ e ngiyal’ ney e “ra be’ ma ir rok uw rogon ni be lemnag ko mang e tin nib kireb nge mang e tin nib fel’.”

13. (a) Uw fene yoor e fafel ko ngiyal’ ney ni be mon’ognag e ngongol nib kireb? (b) Uw rogon ni ra kireb e girdi’ ko fafel nde fel’?

¹³ Bod u nap’an e bin som’on e chibog ma yibe un ko fafel nib pag rogon. Be pag rogon e ngongol ndarngal ni yibe pag ko TV nge radio, nge kachido nge pi video. Mus ko pi computer network ma bay e tin nib kireb riy. Rayog ni ngan guy yaan e ngongol nib golong ko computer network ma girdi’ ndemtrug ko uw yangaarad ma rayog ni ngar guyed. Mang wenegan e pi n’ey? Be’ ni ma yoloy e thin ko shimbung e ke gaar: “Ke sug e yalen rodad ko racha’ nge cham nge ngongol nib golong, ma aram e ke mecham ngodad e pi n’em ni racha’ nge cham nge ngongol nib golong. Dab kuuda gingad ngay. Dabkuuda tamra’gad ko ngongol nib kireb ya be lich iyan e pi ngongol nib kireb ni gad ma gin ngay.”​—Mu taarebnag ko 1 Timothy 4:1, 2.

14, 15. Mang e mich riy ni be gel iyan e kireb ko ngongol ndarngal u gangin e fayleng?

¹⁴ Mu lemnag e re thin ney ni bay ko fare shimbung ni The New York Times: “Pi n’en ni kan rin’ 25 e duw faram ma kan lemnag ni rib gel e tamra’ riy e yibe rin’ e ngiyal’ ney ma ke fel’ u wan’ e girdi’. [U Meriken] ma ke mun 80 percent oren e piin pumoon nge ppin ni yad ba adag ni ngar pared u taabang ndabra mabgolgad u thilin e pi duw ni 1980 nge 1991.” Ma gathi ereram ban’en ni be buch nkari mus u North America. Ya fare magazine ni Asiaweek e be weliy riy ni gaar: “Yibe maluag thinnag e yalen ko pi binaw nu [Asia]. Yibe luag thinnag u morngaagen ni ngan un ko ngongol ndarngal nib puf rogon fa ngan fol ko yalen nkakrom, ma be gel iyan e towarsar ni ngan thiliyeg e yalen.” Boch e babyor e ma dag ni be yoor iyan oren e girdi’ ni de kireb u wan’rad ni ngan par ku be’ ni gathi mabgol rom ara nge par l’agruw ni’ ni gathi yow mabgol.

¹⁵ Kan yiiynag u lan e Bible ni ra gel e ngongol ko moonyan ko ngiyal’ ney. (Revelation 12:12) Ere susun ndabda gingad ngay ni kari wer iyan e ngongol nib kireb. Susun, ke yoor iyan e bitir ni yibe darngalnag.a Fare report ko The United Nations Children’s Fund e be weliy riy ni “yibe kirebnag e bitir ko ngongol ndarngal u gubin e nam nu fayleng.” U gubin e duw ma “ke pag reb e milyon e bitir u gangin e fayleng ni yibe towasariy ni ngar pi’ed yad nchuw’ay, ma yibe kolrad min pi’rad nchuw’ay nga bayang ni fan ko ngongol ndarngal, ma yibe dag yaarad ko babyor nge kachido nib puwlag.” Ngongol ko homosexual e ku aram ban’en ndakunir tamra’ ngay, ma boch e girdi’ ko am nge tayugang ko teliw e yad be mon’ognag e re ngongol nem min nog ni aram “yugu reb e par nib fel’.”

Ngan Pi’ Keruuy ko Ngongol nib Kireb ko re Fayleng ney

16. Uw rogon ni be par e Pi Mich Rok Jehovah nib mudugilan’rad ni ngar paloggad ko ngongol ndarngal?

¹⁶ Der ma un e Pi Mich Rok Jehovah ko piin ni ma yog nib fel’ e ngongol ndarngal. Titus 2:11, 12 e be gaar: “Runguy rok Got ngak e girdi’ e keb i m’ug ni fan e nge thap urngin e girdi ngak Got. Ma re runguy nem e ir e be fil ngodad ni ngad paged pangidad nge ngongol rodad nde m’agan’ Got ngay nge chogowen urngin ban’en u fayleng nde mat’aw u owchen Got, ma gadad par ni gadad be t’ar lanin’dad ko tin nde fel’, ma gadad ba yal’uw, ma gadad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng.” Arrogon, gad ma athamgil ni ngad fanenikayed e ngongol nib kireb ni bod e par ko pumoon nge ppin ni gathi yow mabgol, nge par ku be’ ni gathi mabgol rom, nge pumoon ni ma darngalnag e pumoon.b (Roma 12:9; Efesus 5:3-5) Yog Paul e pi thin ney ni gaar: “En nra gaar e ir reb e girdi’ rok Jehovah e thingari pi’ keru’ ko ngongol nib kireb ni be rin’ nge dab ki rin’.”​—2 Timothy 2:19.

17. Uw rogon u wan’ e tin riyul’ e Kristiano e muun alkul?

¹⁷ Tin riyul’ e Kristiano e der ma un ko lem ko fayleng ni dariy fan e tin nib kireb. Susun, boor e girdi’ ko ngiyal’ ney e ma minmin ko ngongol ni muun alkul nib pag rogon. Machane ma fol e girdi’ rok Jehovah ko fare thin ko Efesus 5:18 ni be gaar: “Dab mu balyanggad ko wain, ya ra kirebnagmed; machane nge sugnagmed fare kan ni thothup.” Faanra ra turguy reb e Kristiano ni nge unum e alkul ma dabi pag rogon.​—Proverbs 23:29-32.

18. Uw rogon ni pi motochiyel ko Bible e ma pow’iy e pi tapigpig rok Jehovah u rogon ni ngar ngongolgad ngak girdien e tabinaw rorad?

¹⁸ Gad e pi tapigpig rok Jehovah me ere dabda uned ko lem ni bod e girdi’ nu fayleng ni yad ma lemnag ni dariy e kireb riy ni ngan tolul ngak e ani mabgol rorad nge ngak e bitir rorad min nog e thin nra k’aring e kireban’ ngorad. Ya pi Kristiano ni yad e piin figirngiy nge piin leengiy e ke mudugilan’rad ni ngar leked e kanawo’ nib fel’, me ere yad ma maruwel u taabang ni ngar folgad ko pi thin ney rok Paul: “Dab ku um tolulgad ngak be’ u fithik’ e damumuw ara umogned e thin nib kireb ngak be’! Dab ku um fanenikayed be’! Machane um golgad ngomed, me bigimed me munguy ngak bigimed, mu um n’iged fan u wun’med e tin nib kireb ni be rin’ bigimed ngak bigimed, ni bod rogon Got ni bochan Kristus ma aram fan ni ke n’ag fan u wan’ e kireb ni kam rin’ed.”​—Efesus 4:31, 32.

19. Uw fene yoor e ngongol nib kireb ni yibe rin’ ko fol chuway ko ngiyal’ ney?

¹⁹ Ku boch ban’en ni yibe rin’ ko ngiyal’ ney e ngongol nde mat’aw, ma sasaliyeb, nge lifith l’iginey, nge tagengin ko shiyobay nib elmirin, nge mororo’. Kan weliy e thin ko fare magazine ko fol chuway ni CFO ni be gaar: “Kan deeriy 4,000 e girdi’ ni ma un ko maruwel . . . min pirieg ni 31 percent ko pi girdi’ nem e kar guyed e ‘ngongol nde yalen nib ubchiya’ ni kan rin’ ko fa binem e duw.” Ngongol nde yalen e ba muun ngay e lifith l’iginey, nge ngan yoloy e thin ni googsur ko babyor, nge sexual harassment, nge mororo’. Faanra gad ra par nib biech e gafarig rodad u p’eowchen Jehovah ma thingarda paloggad ko pi ngongol nem ma gad par nib yul’yul’ ko pi n’en ni gad ma ngongliy ko salpiy rodad.​—Mikah 6:10, 11.

20. Mang fan nib t’uf ko pi Kristiano ni ngar pied keru’rad ko “chogowen e salpiy”?

²⁰ Mu lemnag e n’en ni buch ku reb e pumoon ni ke lemnag ni rayog ni nge yoor e tayim ni ra pi’ ko pigpig ku Got nfaanra ra un ko fol chuway me yog e salpiy ni boor ngak. Ke pining yugu boch e girdi’ ngar pied e salpiy ko re business nem me yog ngorad ni rayog e win ni baga’ ngorad. Ma nap’an ni de yib e win ngay me guy rogon ni nge mithag e malfith rok ma aram me iring e salpiy ni kan pi’ ngak nib pagan’. Bochan e n’en ni rin’ ma de kalngan’ ngay ma aram e kan tharbog ko ulung ko Kristiano. Ere rriyul’ e thin ko Bible ni be ginang ni gaar: “Machane piin ni yad ba adag ni nge yoor e salpiy rorad e yad ma pagrad ngak e pi n’en ni ma pingeg e girdi’ nge denen, mi yad aw ko wup ko ar’ar ni aram e yibe ar’arnag e tin ndariy fan nge tin nra kirebnigey, ni ir e ma girngiy e girdi’ ko tagan mi yad malog. Ya chogowen e salpiy e ir lik’ngin urngin mit e kireb. Boch e girdi’ e ri yad ba adag ni nge yog ngorad ni aram tapgin ma kar mal’afgad u rogon ni nge mich Kristus u wan’rad, ma ke m’ingan’rad ke yib e kireban’ ni pire’ ngorad.”​—1 Timothy 6:9, 10.

21. Uw rogon e ngongol ko piin ni baga’ lungurad u fayleng, machane susun uw rogon e ngongol ko piin ni ma pow’iy e ulung ko Kristiano?

²¹ Baga’ ni girdi’ nu fayleng ni baga’ farad ma baga’ lungurad e der ngongliyed e ngongol nib fel’ ma aram mi yad micheg fare thin ni baaray, ‘Mat’awun e gagiyeg e ma kirebnagey.’ (Eklesiastes 8:9) U boch e binaw ma piin ni judge nge polis nge girdi’ ko am e ma fek e win ko maruwel rorad mi yad sasalap u gubin ngiyal’. Machane piin ni ma pow’iy e ulung ko Kristiano e thingara pared nib fel’ e ngongol rorad ma dabra gagiyegnaged e yugu girdi’. (Luke 22:25, 26) Piin piilal nge pi ministerial servant e gathi yad ma pigpig ni bochan “e salpiy ni yibe pi’ riy ngorad.” Thingar dabra paged ni ngan wawliyrad ngar turguyed ban’en nrogon ni nge yib e win ngorad.​—1 Peter 5:2; Exodus 23:8; Proverbs 17:23; 1 Timothy 5:21.

22. Mang e yira weliy ko bin migid e thin?

²² Baga’ ni be par e pi Kristiano nib fel’ e ngongol rorad u fithik’ e re fayleng ney nib gel e kireb riy. Ere ngan ngongliy e ngongol nib fel’ e gathi ke mus ni ngan siyeg e ngongol nib kireb. Bin migid e thin e ra weliy ko mang e ba t’uf ni ngan rin’ min ngongoliy e ngongol nib fel’.

[Boch e Thin nra Tamilangnag Murung’agen]

Boch Ban’en ni Nga Un Sul Nga Daken

◻ Mang fan ni yog Jehovah ni ngan thang owchen piyu Kanaan?

◻ Mang boch e ngongol nib kireb ni kan rin’ u nap’an e bin som’on e chibog, ma uw rogon e par ko pi Kristiano u lan e re m’ag nem?

◻ Mang e mich riy ni ke gel’ e kireb ko ngongol ko girdi’ ka nap’an e 1914?

◻ Mang boch e ngongol nib kireb ni thingari siyeg e girdi’ rok Jehovah?

[Sasing ko page 9]

Pi Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog e ffel’ e ngongol rorad, ni yugu aram rogon ni kar pared u fithik’ e fayleng nib kireb

[Sasing ko page 10]

Bay e ngongol nib kireb ko computer networks, ma piin fel’ yangaren nge yugu girdi’ e rayog ni ngar guyed yaan e ngongol ndarngal