LIBRARY U ONLINE ni fan ko Wulyang ko Damit
Wulyang ko Damit
LIBRARY U ONLINE
Waab
  • BIBLE
  • PI BABYOR
  • PI MUULUNG
  • w00 3/1 pp. 16-21
  • Pi Fel’ Yangaren—Mu Togopuluwgao Nga Nigingin E Fayleng

Dariy e video ko n'en ni kam mel'eg.

Wenig ngom, dabiyog ni nge load e re video ney.

  • Pi Fel’ Yangaren—Mu Togopuluwgao Nga Nigingin E Fayleng
  • Fare Wulyang Ntagil’ E Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah—2000
  • Pi Subheading
  • Boch Ban'en ni Ku Taareb Rogon Ngay
  • Ngan Nang Nifingin e Fayleng
  • Rogon ni Be M’ug Nifingin e Fayleng
  • Ngan Togopuluw nga Nifingin e Fayleng
  • Ngan Dag e “Nifeng nib Thil”
  • Gathi Lem nu Fayleng e Nge Yog Ngodad Ya Gelngin Got nib Thothup
    Fare Wulyang ko Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah—2011
  • Miti Mang Lem e Ga Be Dag?
    Fare Wulyang ko Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah—2012
  • Ngan Siyeg e ‘Lem nu Fayleng’
    Fare Wulyang Ntagil’ E Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah—2008
Fare Wulyang Ntagil’ E Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah—2000
w00 3/1 pp. 16-21

Pi Fel’ Yangaren—Mu Togopuluwgao Nga Nigingin E Fayleng

“Ma gadad e gathi lem nu roy u fayleng e ir e ke yog ngodad; ya fare kan ni thothup ni Got e l’og e ir e ke yog ngodad.”​—1 KORINTH 2:12.

1, 2. (a) Uw rogon e thil u thilin e piin fel’ yangaren ko fayleng nge piin fel’ yangaren ko pi ulung ko Pi Mich Rok Jehovah? (b) Mang fan ni ngan pining e magar ko piin fel’ yangaren ni yad e Pi Mich?

“PIIN fel’ yangaren ko re mfen ney e dariy e pagan’ rorad, ma yad e ta togopuluw, ma kan n’agrad.” Aram e n’en ni kan weliy u lan fare simbung nu Australia ni The Sun-Herald. Miki gaar: “Pi babyor ko court e be dag ni ke mun 22 percent [ko fa binem e duw] oren e piin fel’ yangaren ni be yib ko court ni bochan e kar chamgad . . . Ka nap’an e duw ni 1960 ma ke mun dalip yay ngay oren e bitir ni be suicide ara kar lied yad kar m’ad . . . Ma ke palog thilin e bitir nge gallabthir rorad ma aram e ke yoor e bitir ni be fanay e drug, ma be unum e alkul, ma yad be kirebnag dowrad.” Ma gathi ke mus ntaareb e binaw ni be buch e re n’ey riy. U ga’ngin e fayleng ma piin gallabthir, nge piin ni yad e sensey, nge pi togta ko m’ar u lolugey, e ke kireban’rad ni bochan rarogon e piin fel’ yangaren.

2 Rib gel e thil u thilin e piin fel’ yangaren ko ngiyal’ ney nge piin fel’ yangaren ni yad e Pi Mich Rok Jehovah! Ma gathi bochan e yad ba flont. Ya ku yad e thingara chamgad ko “tin ni ma ar’arnag e piin ni pagel.” (2 Timothy 2:22) Machane kar pared nib mudugil ko tin nib mat’aw ban’en ma dar uned ko pi n’en ko re fayleng ney. Gad ma pining e magar ngomed e piin fel’ yangaren ya kam gelgad ko “pi ban rok moonyan’”! (Efesus 6:11, footnote) Gad be yog e pi thin ni yog apostal John ni gaar: “Gu be yol ngomed e piin ni pagel [nge piin ni ppin], ya kam gelgad; ya be par e thin rok Got u lanin’med ma kam gelgad ngak faanem nib kireb.”​—1 John 2:14.

3. Mang fan fare bugithin ni “nifeng?

3 Machane ra nguum gelgad ngak faanem nib kireb, ma thingar mu athamgilgad ngguum togopuluwgad ko “nifengen e fayleng” ni be weliy e Bible murung’agen. (1 Korinth 2:12) Rogon ni yog be’ nib cheg ko thin nu Greek ma fare bugithin ni “nifeng” e rayog ni nge sor fan nga “ban’en ni be suwey laniyan’ be’ fa be gagiyegnag.” Susun, faanra kam guy be’ nib ta damumuw, ma ga ra yog ni ba kireb “nifingin.” “Nifingim” ara rarogom fa lanin’um e be gagiyegnagem nge tin ni ga ma turguy; ma ma gagiyegnag e ngongol rom nge thin rom. Rayog ni nge m’ug “nifingin” e girdi’ ni ta taareb fa girdien ba ulung. I yoloy apostal Paul ngak ba ulung i Kristiano ni gaar: “I Somol Jesus Kristus e ngi i ayuwegmed ni gimed gubin u rogon nifingmed.” (Filemon 25, NW) Ere uw rogon nifingin e re fayleng ney ni be m’ug? “Girdi’ nu fayleng ni polo’ e ke suweyrad faanem nib kireb,” ni aram Satan ni Moonyan’, me ere dabiyog ni nge fel’ nifingin e fayleng fa?​—1 John 5:19.

Ngan Nang Nifingin e Fayleng

4, 5. (a) Mang nifeng ni ke suwey laniyan’ e girdi’ ko ulung nu Efesus u m’on ni kar manged Kristiano? (b) Mini’ e “en ni ir e pilung ko fare nifeng,” ma mang fare “nifeng”?

4 I yoloy Paul ni gaar: “Kakrom e um pired u tan e gechig rok Got ni aram e gimed ba yam’ ni bochan e denen romed ma da um folgad rok Got. Re ngiyal’ i n’em e um marod u kanawoen e kireb nu fayleng; um folgad rok e en ni ir e pilung rok gelngin fare nifeng, ni fare nifeng ni ir e chiney e be gagiyegnag e piin ndarir folgad rok Got. Ma bin riyul’ riy e gadad gubin ni ud moyed ni gadad bod yad, ma ud pired ni gadad be ngongol nrogon e tin ni gadad be ar’arnag, ma gadad be rin’ e pi n’en ni ir e mm’agan’ dowdad nge lanin’dad ngay; ma ku er rogon ni ud pired ni ke mudugil ni ngad gafgowgad ko damumuw rok Got ni bod urngin e girdi’.”​—Efesus 2:1-3.

5 U m’on ni kar filed e kanawo’ ko Kristiano ma be fol e pi Kristiano u Efesus rok “e en ni ir e pilung ko fare nifeng,” ni aram Satan ni Moonyan. Re “nifeng” nem e gathi bang ni be par Satan nge pi moonyan’ rok riy. Nap’an ni yoloy Paul e pi thin nem, ma Satan nge pi moonyan’ rok e ka rayog ni nga ranod nga tharmiy. (Mu taarebnag ko Job 1:6; Revelation 12:7-12.) Fare bugithin ni “nifeng” e be sor fan nga gelngin, ara lem ni be gagiyegnag e fayleng rok Satan. (Mu taarebnag ko Revelation 16:17-21.) Bod rogon e nifeng ni gad bay u fithik’ ma re nifeng nem ara gelngin e bay u gubin yang.

6. Mang “gelngin fare nifeng” ma uw rogon ni be suwey laniyan’ boor e piin fel’ yangaren?

6 Ma mang fare “gelngin fare nifeng”? Aram gelngin e re “nifeng” nem ni nge suwey laniyan’ e girdi’. Yog Paul ni re nifeng nem e be “gagiyegnag e piin ndarir folgad rok Got.” Ere nifingin e fayleng e be k’aring e girdi’ ndabra folgad rok Got mar togopuluwgad ngak, ma reb e kanawo’ ni be rin’ e re n’ey u daken e lem ko taab yangar ara towasar ko girdi’. Reb e rugod ni ir e Mich Rok Jehovah e ke gaar: “Nap’an ni ga bay u skul, ma gubin e girdi’ ma goo yad be piningem ngam un ko togopuluw. Ma pi bitir e ra tay fam nfaanra ga ra rin ban’en nib kireb.”

Rogon ni Be M’ug Nifingin e Fayleng

7-9. (a) Mog boch e kanawo’ ni be m’ug nifingin e fayleng riy u fithik’ e piin fel’ yangaren ko ngiyal’ ney. (b) Kam guy e pi n’en ney ko binaw rom fa?

7 Uw rogon ni be m’ug nifingin e fayleng u fithik’ e piin fel’ yangaren ko ngiyal’ ney? U daken e sasalap nge togopuluw. Yog reb e babyor ni boor ko 70 percent ko piin ni ma un ko college ni yad e junior nge senior e kar rogned ni kar uned ko cheat u nap’an ni yad bay ko high school. Maku rogon ni ma non e piin fel’ yangaren e de fel’ ara ba sarcastic ma de klin. Rriyul’, bay biyay ni ke non Job nge apostal Paul u rogon nib sarcastic ni fan ni ngar tamilangnagew e tin mat’aw ban’en. (Job 12:2; 2 Korinth 12:13) Machane rogon e thin ni ma yog e piin fel’ yangaren e rib gel e kireb riy ma bod rogon ni yibe li’ be’.

8 Fafel nib pag rogon e ku aram rogon ni be m’ug nifingin e fayleng riy. Ba adag e pi fel’ yangaren e pi n’en ni baaray ni youth nightclubs, nge raves,a nge yugu boch ban’en ni bay e wagey riy. Maku rogon e munmad rorad nge piyan lolugrad e ke pag rogon. Yad ma chuw ko mad ni kayigi ga’ ngorad ma yad ma rin’ boch ban’en ni bod e ngan kuruf bang u dowey min tay e talbuch ngay, ma boor e piin fel’ yangaren ko ngiyal’ ney e yad ba adag nifingin e fayleng ni ba togopuluw. (Mu taarebnag ko Roma 6:16.) Ku be m’ug nifingin e fayleng u daken chogowen e chugum. Rogon ni yog reb e babyor ko skul ma “pi tafol chuway e yugu be wawliy e bitir u gubin ngiyal’ u daken boch ban’en ni yad be dag ko tv nge babyor ma goo yad be fl’eg e chugum ni boor.” Nap’an ni ra chuw e pi fel’ yangaren u Meriken ko high school, ma goo kar guyed 360,000 e ad ara commercial ko tv. Ku arrogon e piin ni gimed taab yangar ni rayog ni ngar towasariyed gur ngam chuw’iy ban’en. Reb e rugod ni 14 e duw rok e ke gaar: “Gubin ngiyal’ ni be fith e girdi’ ko ‘Mang brand e mad rom ni sweater, ara jacket, ara jeans?’ ”

9 Ka nap’an e ngiyal’ ko Bible ma ke fanay Satan e musik nde fel’ ni nge wawliy e girdi’ ngar uned ko ngongol nib kireb. (Mu taarebnag ko Exodus 32:17-19; Psalm 69:12; Isaiah 23:16.) Ere dabni gin ngay ni yi ba adag e mit i musik ni be mon’ognag e ngongol ndarngal. Maku be m’ug nifingin e fayleng u daken e ngongol ndarngal. (1 Korinth 6:9-11) Be gaar fare The New York Times: “Boor e piin fel’ yangaren e yad ma lemnag ni thingara uned ko ngongol ndarngal ya aram e yad ra fel’ u wan’ e piin yad taab yangar . . . Boor ko l’agruw guruy ko dalip guruy ko piin ni yad e senior ko high school ni kar uned ko ngongol ndarngal.” Reb e thin u lan fare babyor ni The Wall Street Journal e be weliy ni bitir ni 8 e duw rorad nge mada’ ko 12 e duw e “yad be un ko ngongol ndarngal.” Ma reb e counseler ko skul ni ke retire e ke gaar: “Bay boch e bitir ni yad be un ko grade 6 ma kar diyengad.”b

Ngan Togopuluw nga Nifingin e Fayleng

10. Uw rogon ma boch e piin fel’ yangaren ni Kristiano e dar gelgad ko nifingin e fayleng?

10 Bay e kireban’ riy ya boch e pi fel’ yangaren ni Kristiano e ke suwey nifingin e fayleng lanin’rad. Reb e rugod nu Sapan e ke gaar: “U p’eowchen e gallabthir rog nge pi Kristiano, ma kug dag e ngongol nib fel’. Machane ka bay yug reb e yafos rog.” Reb e fel’ yangaren nu Kenya e ke gaar: “Bay ba ngiyal’ ni kug par ni bay l’agruw mit e par rog, nib muun ngay e party, nge musik ni rock, nge pi fager ni de fel’. Gu nang ni de mat’aw e re n’em, machane kug dariy fannag, mu gu athapeg ni dab kug lemnag. Machane de yog. Ke gel e kireb riy.” Ma yugu reb e fel’ yangaren nu Germany e ke gaar: “Rogon ni ke tabab ni nggu un ko ngongol nib kireb e bochan e pi fager rog. Ma aram mu gu un ko tamagow. Kug adag ni nggu kirebnagan’ e gallabthir rog, machane bin riyul’ riy e kug kirebnageg.”

11. Mang fan ni ke yog rok Kaleb ni nge gel ko lem ko fa ragag e spy ni kar pied e report nib kireb?

11 Machane ka rayog ni ngan togopuluw ara ngan siyeg nifingin e fayleng. Mu lemnag Kaleb. Nap’an ni ke sul fa ragag i spy mu ur weliyed e tin nib kireb u murung’agen fare Binaw ni Kan Micheg ngorad, ma ir nge Joshua e dar unew ko pi girdi’ nem. Ur parew ni dar rusgow mar gaargow: “Fare nam ni gu warod gu lekged e ba nam nrib fel’. Ra gadad ba fel’ u wan’ Jehovah ma ra fekdad ngay me pi’ ngodad e re nam nem ni pire’ ban’en riy ma ba yong’ol e but’ riy.” (Numbers 14:7, 8) Mang fan ni ke yog rok Kaleb ni nge par nib mudugil u fithik’ e towasar ko girdi’? Yog Jehovah u murung’agen Kaleb ni gaar: “Ba thil e birok e lem [ara nifeng].”​—Numbers 14:24.

Ngan Dag e “Nifeng nib Thil”

12. Mang fan ni baga’ fan ni nge m’ug ba “nifeng nib thil” ni fan ko numon?

12 Ngiyal’ ney mab t’uf ni ngan par ndabni rus ni fan ni ngan dag e “nifeng ara lem nib thil”​—ko birok e fayleng. Reb e kanawo’ ni rayog ni nga mu rin’ e mu siyeg i non nib sarcastic ara rogon ni yibe dariy fannag be’. Fare bugithin nu English ni “sarcasm” e sum ko reb e thin nu Greek ni verb ni ma sor fan ko “ngan fathiy e ufin ni bod ni ma rin’ e pilis.” (Mu taarebnag ko Galatia 5:15.) Bod rogon nguwelen e pilis nrayog ni nge fathiy e ufin me chuw ko yil, ma “gosgos” nib sarcastic e rayog ni nge dariy fannag be’ ni bod ni kan fathiy e ufin rok. Kolose 3:8 e be piningdad ni ngad “paged urngin e pi n’ey: ni aram e damumuw, nge ar’ar nib kireb, nge fanenikan. Thingari dabi yib bbugithin u l’ugundad nga but’ nra kirebnag laniyan’ be’ ara bbugithin nib puwlag.” Ma Proverbs 10:19 e be gaar: “Faanra boor e thin nra yib u l’ugun be’ ma dabiy siy ni ra oloboch, machane en nra gagiyegnag l’ugun e be ngongol u fithik’ e gonop.” Faanra yog be’ ban’en ni ke kirebnag lanin’um, ma ga t’ar lanin’um mu ‘pag ngki batnag e ba’ ni gilay’ i linglingim,’ ma rayog ni ngam non ngak u fithik’ e gapas ni goo gimew.​—Matthew 5:39; Proverbs 15:1.

13. Uw rogon nrayog ko piin fel’ yangaren ni nge par nib thabthabel e lem rorad ni fan ko chugum?

13 Ku reb e kanawo’ ni rayog ni mu dag e “nifeng nib thil” e nge par nib thabthabel e lem rom ni fan ko chugum. Dariy e kireb riy ni ngan adag e tin nib fel’ ban’en. Ya ku arrogon Jesus Kristus ni bay reb e mad rok ni rib manigil. (John 19:23, 24) Machane faanra kaygi elmirin ni ga be lemnag e chugum ma gubin ngiyal’ e goo ga be wenig ko gallabthir rom ni ngar chuw’iyew boch ban’en ni fan ngom ma dabiyog rorow, fa faanra ga ba adag ni ngam lek yugu boch e piin fel’ yangaren, ma aram e be gagiyegnagem nifingin e fayleng. Be weliy e Bible ni gaar: “Gubin ban’en nib mil fan ngaray nga fayleng​—ni aram e tin nib tagan ban’en ni yima ar’arnag, ni tin nra guy e girdi’ ma yad b adag ni nge yog ngorad, nge urngin ban’en ni bay u roy u fayleng nri ma uf e girdi’ nga—​dariy reb e pi n’ey ni yib rok e en ni Chitamangiy; ya urngin me yib rok e fayleng.” Arrogon, dab mu pag gelngin nifingin e fayleng nib chogow nge gel ngom! Mu fil rogon ni ngam par nib fel’ u wan’um e tin ni bay rom.​—1 John 2:16; 1 Timothy 6:8-10.

14. (a) Uw rogon ni dag e girdi’ rok Got u nap’an Isaiah ni de thabthabel e lem rorad u morngaagen e fafel? (b) Mang boch e riya’ ni yib ko pi fel’ yangaren ni Kristiano u nap’an ni kar uned ko pi party nib gel e wagey riy nge pi nightclub?

14 Ku baga’ fan ni dabni un ko fafel nib pag rogon. I yog Isaiah ni profet ni gaar: “Ra gafgow e piin ni be od nri kakadabul ni fan ni ngar chinggad ko alkul, ma yad be par ke mada’ ko ngiyal’ ni ke aw e lumor ni bochan e yad be unum e wain nib elmirin! Ma yad be chubeg e harp nge pi talin e musik ni tambourine nge flute, ma bay e wain ko mur rorad; machane dar ma lemnaged e pi n’en ni be rin’ Jehovah, ma dar guyed e tin ni ke ngongliy u pa’.” (Isaiah 5:11, 12, NW) Ma bay e kireban’ riy ya boch e piin fel’ yangaren ni Kristiano e kar uned ko pi mur ara party nib gel e wagey riy. Kan fith e pi fel’ yangaren ni Kristiano ko uw rogon e pi party ni youth nightclubs, me yog reb e walag ni be’ nib rugod ni gaar: “Gubin ngiyal’ ma yibe cham. Ma yu ngiyal’ e kug un ngay.” Miki yog reb e walag ni pagal ni gaar: “Yima unum e rum, yama tamagow, nge boch ban’en ni aram rogon.” Ma yugu reb e walag ni pagal e ke gaar: “Ma ching e girdi’. Yad ma ngongol ni bod e piin nib aliliy! Ma yad ma fanay e drugs. Boor ban’en nib kireb ni yima rin’. Faanra ga be lemnag ni rayog ni ngam un ko pi party nem ma dab mu un ko pi n’en ni yad be rin’, ma de puluw e lem rom.” Aram fan ni yog e Bible ni pi party ni aram rogon ni “pi mur ni yibe wagagey u fithik’” e aram e “tin nib kireb ni yima ar’arnag.”​—Galatia 5:19-21; Byington; Roma 13:13.

15. Mang e be yog e Bible u morngaagen e fafel nib puluw?

15 Faanra dabni un ko pi fafel ni aram rogon ni ma kirenagey, ma gathi dakuriy e falfalan’ ko yafas. Ya gad ma liyor ku “Got ni ir ba falfalan’,” ma ba adag ni ngam par nib falfalan’ u nap’an ni gab fel’ yangaren! (1 Timothy 1:11; Eklesiastes 11:9) Machane be ginangdad e Bible ni gaar: “En ni ba adag ni nge un ko fafel [“entertainment,” Lamsa] e ra par ni dariy ban’en rok.” (Proverbs 21:17, NW) Arrogon, faanra ga ra mon’eg e fafel ko yafas rom, ma ga ra gafgow ko tirok Got ban’en. Ere mu fol ko Bible u nap’an ni ngam turguy e miti fafel ni ga ra un ngay. Bay boor rogon ni rayog ni ngam par nib falfalan’ ma ra ubungem ma dabi kirebnagem.c​—Eklesiastes 11:10.

16. Uw rogon nrayog ni nge dag e pi fel’ yangaren ni Kristiano ni yad ba thil?

16 Ma faanra ngam munmad nrogon, ma dabmu lek e munmad ko fayleng, ma ga ra par nib lingagil. (Roma 12:2; 1 Timothy 2:9) Ku aram rogon nfaanra ngam gonopiy e miti musik ni ngam rung’ag. (Filippi 4:8, 9) Yog reb e Kristiano ni gaar: “Bay boch e musik rog ni gu manang ni susun ni nggu n’ag, machane ri gu ba adag ni nggu motoyil ngay!” Miki yog reb e pagal ni gaar: “Musik aram ban’en ni be wawliyeg ya ri gu ba adag e musik. Ma faanra gu pirieg ban’en nib kireb riy, fa ra yog e gallabthir rog nib kireb reb e musik ni gu ba adag, ma thingar gu towasariy lanin’ug ni nge gel nga gum’erchaeg, ya gum’erchaeg e ri be ar’arnag e re musik nem.” Gimed e pi fel’ yangaren, dab mu par ni damu nang e “tin ni be lemnag [Satan] ngodad”! (2 Korinth 2:11) Ya be fanay e musik ni nge chafeg e pi Kristiano nib fel’ yangaren nga orel rok Jehovah! U lan e pi babyor ko Watch Tower ma kan weliy u morngaagen e musik ni rap, heavy metal, nge alternative rock.d Machane dabiyog ni ngan weliy u lan e pi babyor ko Watch Tower u morngaagen urngin mit e musik ni yira fl’eg. Ere thingar mu “tafinaynag” ma ga “gonopiy” e miti musik ni ngam rung’ag.​—Proverbs 2:11, NW.

17. (a) Mang fan fare bugithin ni por·neiʹa, ma mang boch e ngongol nib muun ngay? (b) Mang e ba adag Got ni ngad rin’ed ni fan ko gafarig nge ngongol?

17 Bin tomur, ma thingari par nib klin e gafarig rom. Be yog e Bible ni gaar: “Mu guyed rogon nge dab mu ngongliyed e ngongol ko darngal.” (1 Korinth 6:18) Fare bugithin nu Greek ni por·neiʹa e be sor fan ko ngongol ndarngal ma ba puluw ko urngin mit e puwlag nib muun e iling ni be rin’ e girdi’ ngay ko piin ni gathi kar mabgolgad. Ba muun ngay e ngongol ni oral sex nge fondling of sexual organs. Bay boch e Kristiano ni fel’ yangaren ni kar uned ko pi ngongol ni aram rogon, mi yad lemnag ni gathi yad be un ko ngongol ndarngal. Machane rib tamilang ni be yog e Thin Rok Got ni gaar: “Baaray e n’en ni ba adag Got ni ngam rin’ed: ba adag ni ngam pired ni gimed ba thothup ma damur darngalgad ara par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok. Ra bigimed e piin ni pumoon ma susun e nge nang rogon ni nge fek be’ ni ppin ni nge leay u lan e kanawo’ nib thothup ma dariy thibngirow riy.”​—1 Thessalonika 4:3, 4.

18. (a) Uw rogon nrayog ni nge par be’ nib fel’ yangaren ni dabi alit nga nifingin e fayleng? (b) Mang e ran weliy ko bin migid e thin?

18 Arrogon, ra ayuwegem Jehovah ma rayog ni ngam par ni dabi alitnagem nifingin e fayleng! (1 Peter 5:10) Machane ma mithag Satan boch e wup rok, ma ba t’uf e gonop ni ngan poy e riya’. Bin migid e article e ra ayuweg e piin fel’ yangaren ngar nanged rogon ni ngar gonopiyed boch ban’en.

[Footnotes]

a Aram e pi party ni yibe churu’ u polo’ reb e nep’. Ga ra nang boch u murung’agen u lan fare thin ni “Young People Ask . . . Are Raves Harmless Fun?” ni bay ko babyor ni Awake! ko December 22, 1997.

b Aram e pi bitir ni sogonapan 11 e duw rorad.

c Ra ngam nang boch ma gguy fare babyor ni Questions Young People Ask​—Answers That Work ko page 296-303.

d Mu guy fare babyor ni The Watchtower ko April 15, 1993.

Boch e Deer ni Ngan Sul nga Daken

◻ Mang “nifingin e fayleng,” ma uw rogon ni bay “gelngin” ni nge gagiyegnag e girdi’?

◻ Uw rogon ni be m’ug nifingin e fayleng u fithik’ e piin fel’ yangaren ko ngiyal’ ney?

◻ Uw rogon nrayog ni nge dag e pi fel’ yangaren ni Kristiano ba “nifeng ara ba gelngin nib thil” ni fan ko numon nge fafel?

◻ Uw rogon nrayog ni nge dag e pi fel’ yangaren ni Kristiano ba “nifeng ara ba gelngin nib thil” ni fan ko musik nge gafarig rorad?

[Picture on page 17]

Boor e piin fel’ yangaren e yad be dag ko ngongol rorad ni be suwey lanin’rad “gelngin” nifingin e fayleng

[Picture on page 18]

Mu gonopiy ko miti mang musik ni ngam rung’ag

[Picture on page 19]

Ba t’uf ni ngam par nib mudugil lanin’um ni dab mu un ko nifingin e fayleng

    Yapese Publications (1984-2025)
    Mu Log Out
    Mu Log In
    • Waab
    • Mu Sharenag
    • Pi N'en Nrayog ni Ngam Mel'eg
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Rogon ni Ngan Fanay
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Mu Log In
    Mu Sharenag