“Dabmu Rusgad Ara Mu Gingad”
“Dabmu rusgad ara mu gingad. . . . ya ra un Jehovah ngomed.”—2 CHRONICLES 20:17, NW.
1. Mang e ke rin’ e ngongol ni terrorism ngak e girdi’, ma mang fan ni yima nang fan e marus rorad?
TERRORISM! Ke mus ni nga nog e re bugithin ney me k’aring e marus ngak be’, me m’ug ndariy e pagan’ ma dakuriy ban’en nrayog ni ngan rin’. Ma ra k’aring boor mit e lem nib thilthil ni aram e marus, nge kireban’, nge damumuw. Ma ireray reb e thin ni be weliy murung’agen e n’en ni be lemnag boor e girdi’ nra gafgownag e girdi’ u boor e duw ni bay yib. Bay tapgin e re marus ney ya bochan ni lan boor e duw ma boch e nam e kar chamgad nga boor mit e ngongol ko terrorist ma de yog rorad ni ngar taleged ni urngin.
2. Uw rogon u wan’ e Pi Mich Rok Jehovah fare magawon ko terrorism, ma be pow’iyey ko mang deer?
2 Yugu aram rogon, ma ri bay fan ni nge l’agan’uy. Pi Mich Rok Jehovah, ni yad be machib u 234 e nam nge pi binaw u fayleng, e ri bay e l’agan’ rorad nib mudugil. Darur ma rusgad ndabiyog ni ngan thang e ngongol ni terrorism, ya kari pagan’rad ni ra m’ay—ni dabki n’uw nap’an. Bay fan ni ngada boded yad fa? Mini’ e rayog rok ni nge chuweg e re gafgow ney u fayleng, ma uw rogon? Bochan ni gad gubin e sana immoy ba ngiyal’ ni ke magawonnagdad boch e ngongol ni bagel e wagey riy, ba puluw ni ngad fal’ged i yaliy e kenggin ko re lem ney ni pagan’.
3. Mang tapgin e marus ni ba’, ma mang e n’en ni kan yiiynag u murung’agen e tayim rodad?
3 Chiney, e be rus e girdi’ ma yad be tamdag ni boor fan. Mu lemnag feni yoor e girdi’ ni dabkiyog ni ngara ayuweged yad nbochan e kar pillibthirgad, nge girdi’ ni dakuriy gelngin nbochan e m’ar ni dabki gol, nge boch e tabinaw ni yad be athamgil ni ngar gayed e salpiy ni nge yog ngorad e tin nib t’uf rorad. Tin riyul’ riy, e am mu lemnag e yafas ndabiyog ni ngan nang ko mang e ra buch riy nga m’on! Yam’ nib tomgin nbochan e maadad ara gafgow nib gel e rayog ni nge buch rodad, ma rayog ni nge gothey urngin ban’en nib t’uf rodad. Re marus ney nge magafan’, nge boor ban’en ni der taareban’ e girdi’ ngay nge boch ban’en ni ke mulan’ e girdi’ riy, e be dag ni re ngiyal’ rodad ney e ireray e n’en ni i weliy Paul ni apostal ni gaar: “Mu ta’ fanam i yan ko re bugithin ney! Tin tomren e rran e ri bay mo’maw’ ni ngan par nrogon e tin riyul’ ni girdien Kristus. Ya bayi par e girdi’ ni ke mus ni yad e yad be lemnagrad, . . . ma dab kur runguyed e girdi’, ma bay ur t’ared e thin nga daken e girdi’, ma dariy fan ban’en u wan’rad, ma yad ba damumuw; ma bay ra dabuyed e tin nib fel’.”—2 Timothy 3:1-3.
4. Mang bang riy nib fel’ ko fare rarogon e girdi’ ni weliy e 2 Timothy 3:1-3?
4 Yugu aram rogon ni re thin ney e be dag rarogon e kireban’, machene ku be sor ko athap. Mu lemnag ni par nib mo’maw’ e ra m’ug ko “tin tomren e rran” ko re m’ag rok Satan ney nib kireb. Fan e re n’en ney e dabki n’uw nap’an min pogofan ma re fayleng ney nib kireb e ke chuchugur ni ngan thiliyeg ko fare gagiyeg ko Gil’ilungun Got nib flont, ni ireray e n’en ni i fil Jesus ngak pi gachalpen ni nga ur yibiliyed. (Matthew 6:9, 10) Re Gil’ilungun nem e aram e am rok Got u tharmiy, ni “dariy e rofen nra mus,” rogon ni yog Daniel ni profet, machane “bayi thirif u but’ urngin e pi pilung nem nge gagiyeg [ko girdi’] ni yad be tay me mang fa birok e gagiyeg e i par ndariy n’umngin nap’an.”—Daniel 2:44.
Par u Mathilin ko Kristiano nib Togopuluw ko Terrorism
5. Mang e ke rin’ e pi nam ni dawori n’uw nap’an ko ngongol ni terrorism ni be magawonnag e girdi’?
5 U lan boor e duw, ma ngongol ni terrorism e ke li’ bokum biyu’ e girdi’. Kari naab e fayleng ni polo’ ni ke gel e riya’ ko fayleng u tomren fare cham ni tay e terrorist u New York City nge Washington, D.C., ko rorran ni September 11, 2001. Bochan nke gel fare ngongol ni terrorism ni be garer u fayleng i yan, ma pi nam u fayleng e ba papey ni ke taareban’rad ni ngar chamgad ngay. Ni bod ni, nap’an e December 4, 2001, ma rogon ni yog girdien e media ni, “piin ni foreign ministers ni yib u 55 e nam u Europe, nge North America nge Central Asia e ke taareban’rad ni ngar fal’eged reb e yaram” ni ngar maruwelgad u taabang. Reb e girdi’ nu Meriken nib tolang e liw rok e ke yog nib fel’ e n’en ni yad be rin’ ya be pi’ reb e “gelngin nib biech” ko maruwel ni yibe ta’ ni be togopuluw ko maruwel ni ma ta’ e terrorist. Rib papey, ma bokum milyon e girdi’ e goo kar uned ko fare n’en ni yog fare The New York Times Magazine ni gaar, “fare tabolngin reb e cham ni baga’.” Rogon ni yira nang ko baga’ angin fa danga’ e bay fin ni guy. Machane, wenegan e re cham nem ni fan ko tin ma rin’ e terrorist e ke k’aring e marus nge magafan’ ngak boor e girdi’, machane piin ni be pagan’rad ku Jehovah e danga’.
6. (a) Mang fan ni yu ngiyal’ ma mo’maw’ ku boch e girdi’ ni nge m’agan’rad ko tin ma rin’ e Pi Mich Rok Jehovah ni yad ma par u mathilin nrogon ni ma rin’ e Kristiano? (b) Mang e n’en ni dag Jesus ngak pi gachalpen u murung’agen e ngongol ko politics?
6 Pi Mich Rok Jehovah e yimanangrad ni darur ma uned ko politics ya yigoo yad ma par u mathilin. Yugu aram rogon ni sana boor e girdi’ ni yad baadag ni ngar folgad ko lem ni aram rogon ko ngiyal’ ni ba gapas, ma der yog ni ngar folgad ko lem rorad ni aram rogon ko ngiyal’ ni ke sum reb e magawon nib pag rogon. Baga’ ni, marus nge lem ni de mudugil nbochan e mahl e ra gelnag e lem nra be’ ma nam rok. Bochan e re n’en ney e sana mo’maw’ rok boch e girdi’ ni ngar nanged ko mang fan ni bay e girdi’ nib samo’maw’ rorad ni ngar uned ko rogon e mithmith ni be tay e nam rorad. Yugu aram rogon, ma tin riyul’ e Kristiano e yad manang ni thingara folgad ko thin ni yog Jesus ni ngar pared ni “gathi yad bang ko fayleng.” (John 15:19; 17:14-16; 18:36; James 4:4) Ba t’uf ni nguura pared u mathilin ko tin ni bay rogon ko politics ara social. I dag Jesus nib fel’ rogon ko uw rogon ni ngan rin’. Yira lemnag fen ni rib gonop ma rib salap, ma rayog ni nge mon’ognag rarogon e girdi’ u nap’an ni immoy. Machane yugu aram rogon, me tel ir riy ni nge dabi un ko politics. Nap’an ni ke tabab i wereg e machib, ma kari siyeg e tin ni ognag Satan ni nge pi’ ngak ni aram e nge gagiyegnag urngin i gil’ilungun e fayleng. Me taaboch, ma kari pilo’ u nap’an ni baadag e girdi’ ngar mel’egeg ni nge mang pilung rorad.—Matthew 4:8-10; John 6:14, 15.
7, 8. (a) Mang e be yip’ fan fare n’en ni nga un par u mathilin ko politics nrogon ni ma rin’ e Pi Mich Rok Jehovah, ma mang fan? (b) Uw rogon ni dag ko Roma 13:1, 2 ni de t’uf ni ngan un ko ngongol ni maangach ni ngan togopuluw ko am?
7 Pi Mich Rok Jehovah ni be par u mathilin e dabni lemnag ni yad be ayuweg ara yad be fek owcherad ko ngongol ni maangach. Yad ra rin’ ban’en ni aram rogon ma yad be togopuluw ko thin ka rogned ni yad e pi tapigpig ko “fare Got ko t’ufeg nge gapas.” (2 Korinth 13:11, NW) Kar filed ko uw rogon u wan’ Jehovah e ngongol ni maangach. I yoloy fare psalmist ni gaar: “Jehovah e ma yaliy e en nib mat’aw maku arrogon e en nib kireb, ma be fanenikay e yaal Rok e en baadag e ngongol ni maangach.” (Psalm 11:5, NW) Maku yad manang ko thin ni yog Jesus ngak Peter ni apostal ni gaar: “Mu sulweg e sayden rom nga tafen ya urngin e piin ni yad ra girngiy e sayden e yira li’rad ko sayden ngar m’ad.”—Matthew 26:52.
8 Yugu aram rogon ni chepin e girdi’ e be dag ni fapi Kristiano ni googsur e ri yad ma fanay “fare sayden,” ma Pi Mich Rok Jehovah e gathi aram rogon. Yad ma pilo’ ko urngin e ngongol ni aram rogon. Pi Mich e yad ma fol u fithik’ e yul’yul’ ko thin ni bay ko Roma 13:1, 2: “Gubin e girdi’ ma thingara folgad ko am; [girdien e am] ya dariy reb e am ni bay ni gathi Got e pag nge yib, ma pi am ni bay e Got e ke tayrad. Ere en nra togopuluw ko am ni bay e ke togopuluw ko n’en ni ke turguy Got; en nra rin’ ni aray rogon e ra girngiy e gechig nga daken.”
9. Mang l’agruw i kanawo’ ni ma cham e Pi Mich Rok Jehovah ko ngongol ni terrorism?
9 Machane, bochan fare ngongol ni terrorism e rib kireb, meere gathi ba t’uf ni Pi Mich Rok Jehovah e ngara rin’ed boch ban’en ngar chamgad ngay? Arrogon, ma ireray e n’en ni yad be rin’. Som’mon, ma darur ma uned ko urngin e ngongol ni aram rogon. Bin l’agruw, yad ma fil kenggin e motochiyel ni fan ko Kristiano ngak e girdi’ nfaanra ran fol riy ma ra m’ay urngin mit e ngongol ni maangach.a Fa binem e duw, ma Pi Mich e kar thognaged 1,202,381,302 e awa nra ayuweged e girdi’ ngar nanged murung’agen e re kanawoen e Kristiano ney. Dan adbey e pi tayim ney, ya angin ni yib ko re maruwel ney, e immoy 265,469 e girdi’ ni kan taufenagrad kar manged Pi Mich Rok Jehovah, ma aram kar daged ngak e girdi’ ni yoor ni kar paged e ngongol ni maangach ni urngin.
10. Mang boch e athap ni ba’ ni ngan thang e ngongol ni maangach u fayleng e chiney?
10 Maku reb, e Pi Mich Rok Jehovah e yad manang ndabiyog ni yad rorad e ngar thanged e tin nib kireb u fayleng. Ma arfan ni ri ma pagan’rad ngak e en ni rayog rok—ni Jehovah Got. (Psalm 83:18) Dariy fan feni yul’yul’ e ngongol ko girdi’ ya dabiyog rok ni nge chuweg e ngongol ni maangach. Reb e ta yol Bible e ke ginangdad u murung’agen e tayim rodad, ni “tin tomren e rran,” me yog ni gaar: “Girdi’ nib kireb nge piin ni yad be dake girdien Kristus e bayi gel farad kireb nguur banniged boch e girdi’ ma yibe bannagrad.” (2 Timothy 3:1, 13) Yira changar ngay u roy, ma lem rok e girdi’ ni ngar gelgad ko tin nib kireb e dabiyog. Reb e kanawo’, e rayog ni ngad pagedan’dad ngak Jehovah ni nge chuweg e ngongol ni maangach ni urngin mit ni manemus.—Psalm 37:1, 2, 9-11; Proverbs 24:19, 20; Isaiah 60:18.
Dabni Rus u Mit e Cham ni Ke Chuchugur
11. Mang e n’en ni ke rin’ Jehovah ni fan ni nge thang e ngongol ni maangach?
11 Bochan fare Got ko gapas e ba fanenikay e ngongol ni bugel, ma rayog ni ngad nanged fan ni ke ngongliy rogon kanawoen ni ngan gothey likngin i tapgin, ni Satan ni fare Moonyan’. Tin riyul’ riy, e ke mu’ I gagiyegnag ni ngari war me tamra’ Satan ngay u pa’ Mikael ni fare archangel—ni ir e ke mang Pilung nib biech rok Got, i Kristus Jesus. Fare Bible e be weliy murung’agen ni gaar: “Ma aram mi ni mahl u tharmiy! Me cham Mikael nge tirok e engel ngak fare dragon, me cham fare dragon nge tirok e engel ngorad; machane me meewar fare dragon, ma da ni pag fare dragon nge tirok e engel ngar pired u tharmiy. Mi nin’ fare dragon nri ba ga’ nga wuru’ e tharmiy! I ir fare porchoyog ni ke kakrom, ni kan tunguy fithingan ni Moonyan’, ara Satan, ni ir faanem ni bannag e girdi’ nu fayleng ni polo’. Mi nin’ u lang nga daken e fayleng, nib muun urngin e pi engel rok ngak.”—Revelation 12:7-9.
12, 13. (a) Mang fan ni baga’ fan fare duw 1914? (b) Mang e ke yog e yiiy rok Ezekiel ni fan ko girdi’ ni be ayuweg e Gil’ilungun Got?
12 Bible chronology nge tin ni be buch u fayleng e urngin ni be dag ni fare duw ni 1914 e aram e tayim ni ke buch e re mahl nem u tharmiy. Ma ka nap’an e ngiyal’ nem, me gel e magawon ko fayleng i yan. Revelation 12:12 e be weliy ni be gaar: “Ere mu felfelan’gad e pi tharmiy, ni gimed urngin e piin ni gimed be par u wur! Machane ri bayi gafgow e fayleng nge day! Ya ke yib fare Moonyan’ ngomed ni kari damumuw, ya manang ndaki n’uw nap’an ni nge par.”
13 Yira nang fan ni, fare Moonyan’ e kari damumuw ngak e pi tapigpig rok Got ni kan dugliyrad nge piin nib chag ngorad ni fare “yugu boch e saf”. (John 10:16; Revelation 12:17) Dabki n’uw nap’an ma re togopuluw ney e ra taw ko ngiyal’ ni th’abi gel e magawon riy u nap’an ni ra yib fare Moonyan’ nge cham ngak urngin e girdi’ ni yad be tay tanggin Gil’ilungun Got ni kan sunmiy ma be pagan’rad ngay. Re cham ney ni yira ta’ ni rib mudugil e yibe weliy u Ezekiel guruy ni 38 ni aram e cham rok “Gog ko fare binaw nu Magog.”
14. Mang ayuw e kan pi’ ngak e Pi Mich Rok Jehovah kakrom, ma ra par ni aram rogon fa?
14 Ka nap’an ni kan tharbog Satan u tharmiy, ma bay yu ngiyal’ ni girdi’ rok Got e yima ayuwegrad ko cham rok Satan ngorad u daken e maruwel ni ma tay boch e am, ni yibe weliy nib fanathin u Revelation 12:15, 16. N’en nib thil riy, fare Bible e be dag ni nap’an e bin tomur e cham ni bayi ta’ Satan, ma dariy e girdi’ ni ra yib i ayuweg e piin ni yad be pagan’rad ku Jehovah. Ba puluw ni nge rus ara gin e piin Kristiano ngay? Ri danga’!
15, 16. (a) Thin ni ke micheg Jehovah ngak e girdi’ rok u nap’an Jehoshaphat e ke dag ko mang tapgin ban’en ni ra lemnag e Kristiano e ngiyal’ ney ni ra yib angin ngorad? (b) Mang e n’en ni ke dag Jehoshaphat nge fapi girdi’ ngak e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney?
15 Ba mudugil ni ra ayuweg Got e girdi’ rok ni bod ni ke ayuweg e nam rok u nap’an Jehoshaphat ni Pilung. Gadra bieg ni gaar: “Gimed urngin u Juda nge piin ma par u Jerusalem nge Jehoshaphat ni Pilung, mu motoyilgad! Ireray e n’en ni yog Jehovah ni fan ngomed ni gaar, ‘Dabmu rusgad ara mu gingad nbochan e re ulung i girdi’ ney nib ga’; ya fare cham e gathi fanmed ya fen Got. . . . Gimed e de t’uf ni ngam uned ko cham e chiney. Mu pired u tagil’med, mu sak’iygad ni dabmu mithmithgad, me gimed guy e ayuw rok Jehovah ni fan ngomed. Judah nge Jerusalem, dabmu rusgad ara mu gingad ngay. Gabul mi gimed yan ni togopuluw ngorad, ra un Jehovah ngomew.’”—2 Chronicles 20:15-17, NW.
16 Girdi’ nu Juda e ka nog ngorad ni de t’uf ni ngar uned ko cham. Maku aram rogon, u nap’an nra yib Gog nu Magog ni nge cham ngak e girdi’ rok Got, ma dabra fanayed talin e cham ni ngar ayuweged yad. N’en ni bayra rin’ed, e bay ra “sak’iygad ni dab ra mithmithgad mar guyed e ayuw rok Jehovah” ni fan ngorad. Riyul’ ni, sak’iy ni dabni mithmith e gathi be yip’ fan ni ri dariy ban’en ni ngan rin’, ya mus nga nap’an Jehoshaphat ma girdi’ rok Got e immoy boch ban’en ni ur rin’ed. Gadra bieg ni gaar: “Chi ngiyal’ nem me siro’ Jehoshaphat nge meth owchen nga but’, ma urngin e girdi’ nu Judah nge girdi’ ni ma par u Jerusalem e ra awgad nga but’ u p’eowchen Jehovah ni ngar tayed fan Jehovah. . . . Maku, [Jehoshaphat] nge fapi girdi’ e ra puruygad ma ra ted girdien e tang ni fan ku Jehovah nge piin ni yad be pining e sorok ngak ni kan nunuwnagrad nib thothup u nap’an ni ka ranod ni yad ba m’on rok fapi girdi’ ni be fek talin e cham, ni be lungurad: ‘Mu pininged e sorok ngak Jehovah, ya bochan ni t’ufeg nib yul’yul’ rok e ra par ndariy n’umngin nap’an.’” (2 Chronicles 20:18-21, NW) Arrogon, mus nga nap’an ni keb e toogor rorad ni ngar chamgad, ma girdi’ e yad be pining e sorok ngak Jehovah ni yad ba pasig. Biney e be dag ban’en ngak e Pi Mich Rok Jehovah ni ngar folgad riy u nap’an ni ra yib Gog ni nge cham ngorad.
17, 18. (a) Mang lem nib fel’ ni bay rok e Pi Mich Rok Jehovah e ngiyal’ ney u murung’agen e cham ni bayi ta’ Gog? (b) Mang puguran e kan pi’ ndawori n’uw nap’an kafram ngak e piin ni fel’ yangaren ni Kristiano?
17 Nge mada’ ko re ngiyal’ nem—nge ku tomuren ni ke tabab Gog ko cham—ma ra par e Pi Mich Rok Jehovah ni yad be ayuweg Gil’ilungun Got. Ra i yib gelngirad ma be yib e ayuw ngorad ni yad be chag ngak e pi ulung u ga’ngin yang e fayleng ni ke pag 94,600 oren. (Isaiah 26:20) Chiney e kari taw ko ngiyal’ ni ngan pining e sorok ngak Jehovah ni dabni rus! Mmutrug ni, yugu aram rogon ni yad be sonnag e cham ni ra tay Gog ni ke chugur ma dabra sulod nga riyel ko marus. Tin riyul’ riy, e ngar yoornaged mar gelnaged e maligach rorad ni yad be pining e sorok ngak Got nrogon nrayog rorad.—Psalm 146:2.
18 Re lem ney nib gel e ke dag nib fel’ rogon bokum biyu’ e piin fel’ yangaren u ga’ngin yang e fayleng ni yad be machib ni polo’ e tayim rorad. Bochan ni ngari tamilangnag feni ga’ fan ni ngani mel’eg e kanawo’ ni aram rogon, ma fare tract ni Youths—What Will You Do With Your Life? e kan wereg u nap’an fare district convention ko duw ni 2002. Piin Kristiano, ni fel’ yangaren nge piin kar pillibthirgad, e kar pininged e magar ko re puguran ney ni rib puluw nga l’an.—Psalm 119:14, 24, 99, 119, 129, 146.
19, 20. (a) Mang fan ni piin Kristiano e dariy tapgin ni ngar rusgad ara ra gingad? (b) Mang e ra rin’ fa bin migid e article ni yira fil ko ulung?
19 Yugu demtrug rarogon e fayleng, ma de t’uf ni nge rus e piin Kristiano ara ra gingad. Yad manang ni dabki n’uw nap’an ma Gil’ilungun Jehovah e bayi thang urngin mit e ngongol ni maangach nge chuw ni manemus. Maku kan fal’eg lanin’rad u nap’an ni kar nanged ni fas ko yam’ e ra sulweg e yafas rok e girdi’ ni boor ni kar m’ad nbochan e ngongol ni maangach. Fas ko yam’ e ra bing e kanawo’ ngak boch e girdi’ ni ngar nanged murung’agen Jehovah ko yay ni som’mon, maku ra ayuweg yugu boch e girdi’ ngar ululgad ko pigpig ngak u fithik’ e pasig.—Acts 24:15.
20 Gadad ni tin riyul’ e Kristiano, e gad manang feni ga’ fan ni nguud pired u mathilin nrogon e Kristiano ma ke mudugilan’dad ni ngad yodoromgad. Gad baadag ni ngada koled fare athap rodad ni rib fel’ ni “nguuda pared u tagil’dad mi gadad guy e ayuw rok Jehovah.” Fa bin migid e article e ra gelnag e michan’ rodad ya ra ayuwegdad ni ngad naabgad ko tin ni be buch e ngiyal’ ney ni be tamilangnag lanin’dad ni buchuw ma buchuw ko rogon ni be lebug e pi yiiy nu Bible.
[Footnotes]
a Boch e girdi’ ni kar talgad i rin’ e ngongol ni maangach ni fan ni nge yog ni ngar manged e Pi Mich, mu guy fare Awake! ni March 22, 1990, ko page 21; nge August 8, 1991, ko page 18; nge Watchtower ni January 1, 1996, ko page 5; nge August 1, 1998, ko page 5.
Rayog ni Ngam Weliy Fan?
• Mang fan ni boor e girdi’ e chiney ni dariy e athap rorad ko gabul nge langlath?
• Mang fan ni Pi Mich Rok Jehovah e ri yad be athapeg e tin nib fel’ ko gabul nge langlath?
• Mang e ke rin’ Jehovah u murung’agen likngin urngin e ngongol ni maangach?
• Mang fan ni dariy tapgin ni ngada rusgad ko cham ni bayi ta’ Gog?
[Picture on page 21]
I dag Jesus nib fel’ rogon u rogon ni ke par u mathilin nrogon ni ma rin’ e Kristiano
[Pictures on page24]
Bokum biyu’ e Pi Mich e ka ra uned ko machib ni polo i tayim rorad u fithik’ e falfalan’
[Picture Credit Line on page 20]
UN PHOTO 186226/M. Grafman