Ba Miti Mang Ngochol e Ga Be Ngongliy ni Nge Mang Fithingam?

KAAYU gum poy fagi n’en ko simbung ni yima tay murung’agen e yam’ ngay u lan e simbung ko gin ga ma par riy, ara kam guy murung’agen be’ ni kem’ kan yoloy nib n’uw chepin rogon e yafas rok nge tini ke mu’ i ngongliy rok? Kam deeriyem, ko ‘Mang e ra yog e girdi’ u murung’ageg?’ Uw oren e girdi’ ni kaaygi lemnag ko uw rogon ni ra un lemnagrad u tomuren ni kar m’ad? Mu lemnag, boch e deer ni baaray nib puluw: Mang e n’en ra i weliy e girdi’ u murung’agem e daba’ ni faan ma nga mum’ fowap? Uw rogon thim ni ga be ngongliy? Uw rogon ni ga baadag ni nga i lemnagem e piin ni yad manangem nge rogon ni nga i lemnagem Got?

Faen ba gonop ni yoloy faken nem e babyor ko Bible ni Eklesiastes e gaar: “Ba ngochol e kab fel’ ko gapgep, nge rorran ni yim’ be’ e kab fel’ ko rofen nni gargeleg.” (Eklesiastes 7:1, New World Translation) Mang fan ni nge fel’ e rorran ni yim’ be’ ko rofen nni gargeleg? Ya bochan ni roran nni gargeleg e dariy murung’agen ni kan fal’eg. Gin ni ngan ta’ thin ngay e ba’ ni dariy ban’en riy. Nap’an e yafas rok e bay fini bi m’ug rogon thin, nib fel’ fa ba kireb. Piin ni kar ngongliyed ba ngochol ngorad nib fel’ u nap’an e pi duw rorad, e aram e rorran ko yam’ e rib mudugil nib fel’ ni bochan ere n’em nib fel’ thin ni dariy rok ko rofen nni gargeleg.

Ere rayog ni ngad mel’eged. Rriyul’, ya yu rran ma boor ban’en ni ba’ ni rayog ni ngad mel’eged me dugliy rogon thidad ko rorran ni gad ra yim’, ni rib ga’ ni rogon ni ra i lemnagdad Got. Arfan, ni fare Hebrew nib gonop e yoloy ni gaar: “Ngongolen be’ nib mat’aw e yira taw’athnag, machane fithingan e en nib kireb e ra tagan’.” (Proverbs 10:7, NW) Ra i lemnagey Got ni fan ko towaath​—e reb e ta’ fan nib ga’!

Faanra gad ba gonop, ma n’en ni gad be nameg e ngad falan’niged Got ni aram e ngaud pired ni gad be fol ko pi motochiyel rok. Ni aram e ngaud leked fapi kenggin e motochiyel ni faani yog Kristus ni gaar: “‘Thingari t’uf Jehovah ni Got rom u polo’ i gum’irchaem ngo polo’ i lanin’um ngo polo’i lem rom.’ Ireray e bin th’abi ga’ nge bin m’on e motochiyel. Bin l’agruw, ni ku taareb rogon ngay, e baaray ni, ‘Thingari t’uf rom e ani buguli yoror rom ni bod gur.’ Gali motochiyel ney e bay fare Motochiyel ni polo’, u tan nge fapi Profet.”​—Matthew 22:37-40, NW.

Boch e girdi’ e yima lemnagrad ni bochan e yad e piin ni yad ba gol, ma yad ma ayuweg e girdi’, ma boch e yad ma mon’ognag mat’awun e girdi’, ara yima lemnagrad ni bochan e ba fel’ e siyobay rorad, ara yad ba cheg ko science, ara tafalay, fa ku boch e maruwel. Ere, uw rogon, ni ga baadag ni ngaun lemnagem?

Be’ u Scotland ni ba poet ni Robert Burns fithingan e nap’an e duw ni (1759-96) e be yog ni be athapeg ni manga yigi pi’ Got e towaath ngodad ni nge yog ni udi guyed gadad ni bod ni ma guydad boch e girdi’. Rayog ni ngam sap ngom ni rogon nib puluw nga mog nib fel’ thim nge thilmed boch e girdi’ nge thilmew Got? Ra n’uw nap’an, ma tha’ u thildad boch e girdi’ e ra ga’ ko bin baaray nib ngoch nap’an ko n’en ni manga rayog ni da mu’niged ko gosgos ara siyobay. Arfan ni deer ni ngad fithed e: Uw rogon ngongoldad ngak boch e girdi’​—rogon ni gad ma sabethin, nge rogon wokdad, nge rogon ni gad ma non ko mithmith u dowdad—​uw rogon e pin’ey ngorad? Gadad be m’ug riy ngorad ni ba pufpuf rogon e girdi’ ngodad fa kad ted gadad ni dabun e girdi’ ni nge non ngodad? Gad ba gol fa gad ma waachar? Gad ma pag lanin’dad ara ba mo’maw’ ni ngad paged lanin’dad? Ba ma gawel dakenam ni ga ba yelen girdi’ ara dabum daken e girdi’ ma dariy farad u wan’um? Gab ta kirebnag be’ ma ga ma dugliy nga kireb ara ga ma ubung ma ga be fonownag e girdi’? Ngad fal’eged i guy rogon boch ban’en ni kuuni rin’ kafram nge chiney? Ngada guyed ko u rogon gad ra fal’eg e ngochol rodad.