Nguun Yan u Kanawoen Jehovah

“Ba felfelan’ e piin ni bay madgun Jehovah u wan’rad, ni piin ni yad be yan u kanawoen.”​—PS. 128:1, NW.

1, 2. Mang fan nib mudugil u wan’dad nrayog ni ngan felfelan’?

FELFELAN’​—e gubin e girdi’ ma yad baadag. Machane sana de maruwar u wan’um ni yibe yim’ nbochan e felfelan’ nge yibe gay e de taareb rogon ko bin ni kan un ngay.

² Mus ko ngiyal’ ney ma rayog ni ngan felfelan’. Psalm 128:1 (NW), e gaar: “Ba felfelan’ e piin ni bay madgun Jehovah u wan’rad, ni piin ni yad be yan u kanawoen.” Rayog ni nge felfelan’dad ni faanra ngad pigpiggad ku Got ma gad yan u kanawoen ni tin ni baadag e gad be rin’. Mange ra rin’ ere n’ey ko ngongol rodad nge pi fel’ngin ni gadra dag?

Mu Dag e Mich Riy Nra Pagan’uy Ngom

3. Uw rogon ma ngan pagan’uy ngodad e ba l’ag rogon ko kad ognaged gadad ku Got?

³ Piin ni bay madgun Jehovah u wan’rad e yima pagan’uy ngorad. Ya Jehovah e goo ke lebguy e pi n’en ni micheg ngak piyu Israel kakrom. (1 Ki. 8:56) Kad ognaged gadad ku Got ni aram e n’en nth’abi ga’ fan ni kad micheged, ere meybil era ayuwegdad nga i par ndabi thil. Rayog ni ud meybilgad ni bod ni rin’ David ni yoloy e psalm ni gaar: “Ah Got, ri gur e ga ma rung’ag e tin ni kug micheg. . . . Bay ug tangnag fithingam ndariy n’umngin nap’an ni aram e gube rin’ e tin ni kug micheg ngom ni gubin e rran.” (Ps. 61:5, 8, NW; Ekl. 5:4-6) Faanra ngad fagergad Got, ma thingari pagan’uy ngodad.​—Ps. 15:1, 4.

4. Uw rogon ni rin’ Jefta nge fak e n’en nike micheg ngak Jehovah?

⁴ Nap’an e pi tapuf oloboch nu Israel, me micheg Jefta bbugithin ngak Jehovah nfaanra pi’ gelngin nge gel ngak piyu Ammon, ma nap’an nra sul ko mahl ma cha’ nra yibi guy nsom’on era pi’ ni “maligach ni kan urfiy.” Ma facha’ ni yibi guy e fak Jefta ni​—kari mus rok. Ma bochan nib mich Jehovah u wan’ Jefta nge fak ndawori mabgol me lebguy e n’en nike micheg. Aram rogon ni mabgol nge ngan fakay e bitir e ban’en nrib ga’ fan u wan’ piyu Israel, ma fare rugod ni fak Jefta e ke m’agan’ ngay ni nge par nib muchugbil nga i pigpig u tempel rok Jehovah.​—Judg. 11:28-40.

5. Uw rogon nike micheg Hannah nrayog i pagan’uy ngak?

⁵ Hannah ni be’ nib pin ni bay madgun Got u wan’ e ke micheg nrayog i pagan’uy ngak. I par rok Elkannah, ni figirngin ni be’ ko ganong rok Levi, nge ku rebi leengin ni Peninnah, u fithik’ e burey u Efraim. Peninnah e boor fak ere ma k’ak’aring Hannah nib ga’ ni ngiyal’ ni ka ranod ko fare tabernacle. Me reb e pi madnom ney, me micheg Hannah bbugithin nfaanra diyennag reb e pagal, mara pi’ ngak Jehovah. De n’uw nap’an me gargeleg bochi pagal me tunguy Samuel ngak. Ma tomren nike pag e thuth, me ognag Hannah ngak Got u Shiloh, ni kan pi’ Samuel ngak Jehovah u “n’umngin nap’an e yafas rok.” (1 Sam. 1:11) Ke rin’ e n’en ni micheg ni yugu aram rogon nde nang ni kura fakay boch e bitir.​—1 Sam. 2:20, 21.

6. Uw rogon ni m’ug ni ma pagan’uy ngak Tykikus?

⁶ Tykikus nreb e Kristiano ni immoy ko bin som’on e chibog e rayog i pagan’uy ngak mab “tapigpig nib yul’yul’.” (Kol. 4:7) I un ngak apostal Paul ko milekag nra tababgow u Greece iyan nga Macedonia, nge nga Asia Minor, nge sana i mada’ nga Jerusalem. (Acts 20:2-4) Sana ir “fare walag” ni ayuweg Titus ngar yarmiyew e tin nib t’uf ni ngan pi’ ngak boche walag ni yad bayu Judea. (2 Kor. 8:18, 19; 12:18) Yay nsom’on nin’ Paul nga kalbus u Roma, me Tykikus e ba pagan’uy ngak ni ngan l’og nge fek e babyor iyan ngak e pi walag ni yad bay u Efesus ngu Kolose. (Efe. 6:21, 22; Kol. 4:8, 9) Ma yay ni migid nni kalbusnag Paul u Roma, me l’og Tykikus nga Efesus. (2 Tim. 4:12) Faanra yima pagan’uy ngodad, maku rayog e felfelan’ ngodad ko maruwel rok Jehovah.

7, 8. Mang fan nrayog ni nga nog ni David nge Jonathan e aram e fager nriyul’?

⁷ Baadag Got ni ngad manged boch e fager nra pagan’uy ngodad. (Prov. 17:17) Jonathan ni fak Saul ni Pilung e mang fager rok David. Nap’an ni rung’ag Jonathan ni ke li’ David Goliath, “me ri adag Jonathan ni fak Saul daken David nge yan i par ni kari t’uf rok ni bod rogon ir nib t’uf rok.” (1 Sam. 18:1, 3) Ku ma yog Jonathan ngak David e ngiyal’ nibe guy Saul rogon ni nge li’. Nap’an ni mil David, me yan Jonathan i guy nge micheg ban’en ngak. I chugur ni nge li’ Saul Jonathan nbochan e i non ngak David, machane ki mada’ fagal fager bayay ngar beechnagew fare m’ag u thilrow. (1 Sam. 20:24-41) Meni yay ntomur nra mada’gow, mi i pi’ Jonathan e athamgil nga laniyan’ David ni “nge gel e michan’ rok ngak Got.”​—1 Sam. 23:16-18.

⁸ I yim’ Jonathan ko mahl nra mahlgad yu Filistia. (1 Sam. 31:6) I tang David ni kari kireban’ ni gaar: “Jonathan ni walageg, ke kireban’ug ngom; ya ri gab t’uf rog! Rogon ni ug par ni gub t’uf rom e rib fel’, kab gel nga rogon nib t’uf e pumoon rok e ppin.” (2 Sam. 1:26) Biney e t’ufeg e felfelan’ u thilin e pi tafager nde bod e adag ko ppin nge pumoon. Ya Jonathan nge David e aram e fager nriyul’.

‘Ngan Sobut’an’’ ni Gubin Ngiyal’

9. Uw rogon ni kan dag nrib ga’ fan e sobut’an’ ni bay ko Judges guruy ni 9?

⁹ Faanra ngan fager ngak Got, ma thingarda ‘sobut’an’gad.’ (1 Pet. 3:8; Ps. 138:6) Feni ga’ fan e sobut’an’ e yira guy ko Judges guruy ni 9. Jotham ni fak Gideon e gaar: “Bay ba ngiyal’ ni yan e pi gek’iy ni ngar dugliyed be’ ni nge mang pilung rorad.” Ni weliy murung’agen fare gek’iy ni olive, nge fig, nge vine. Be yip’ fan e pi girdi’ nder gay rogon ni nge gagiyegnag e girdi’ rok nu Israel. Machane fare ke gek’iy ni bay rachanglen e kemus nib​—fel’ ko l’ud—​nibe yip’ fan e gagiyeg ni tay Abimelek ni be’ nib ufanthin, mab ta thang e fan ma baadag ni nge gagiyegnag e girdi’. Yugu aram rogon ni i ‘gagiyegnag piyu Israel ni dalip e duw,’ me mada’nag e yam’ nib kireb ngal’an. (Judg. 9:8-15, 22, 50-54) Rib fel’ ni ngaun par ni yib ‘sobut’an’’!

10. Mang e kam fil ko n’en nde yog rok Herod ni nge tay nge “mang Got e nog e sorok ngak”?

¹⁰ Lan e bin nsom’on e chibog C.E., me sum e cham u thilin Herod Agrippa ni Pilung nib tolangan’ nu Judea nge girdi’ nu Tyre nge Sidon, mu ur guyed rogon ni nge aw e gapas u thilrad. Me taw nga reb e madnom me welthin Herod ni fan ko yoor, mi yad tolul nibe lungurad: “Cha’ ney ni be welthin e gathi ba girdi’, ya ba got!” Ma de siyeg Herod ni nge dab ku nog e sorok ngak, me gad e engel rok Jehovah pa’ ngak nge yim’ nib kireb rogon e yam’ ni tay ni “bochan e yog e girdi’ ni ir ba got ma de talegrad nge mang Got e nog e sorok ngak.” (Acts 12:20-23) Faanra gad ba salap ko welthin ara gad ma fil e tin nriyul’ u Bible, ma mange ngad rin’ed? Aram e nga dogned e sorok ngak Got ko tin nike pagfan ngodad ni ngad rin’ed.​—1 Kor. 4:6, 7; Jas. 4:6.

Ngan Par ni Yib Gel ma Dabin Rus

11, 12. Uw rogon ma tin ni ke rin’ Enok e be dag ni ma pi’ Jehovah gelngin e pi tapigpig rok me ayuwegrad ndab ur rusgad?

¹¹ Faanra nga darod u kanawoen Jehovah, mara gelnagdad ndab ud rusgad. (Deut. 31:6-8, 23) Enok e, bin medlip e mfen ko girdi’ ni yib rok Adam, i par nib gel ni yow ma yan Got u taabang nibe lek e bin nib mat’aw e kanawo’ u fithik’ e piin ni kireb ni ur moyed e ngiyal’ nem. (Gen. 5:21-24) Me tay Jehovah nder rus ni nge non ngorad nib gel nbochan e ngongol nge thin rorad. (Mu beeg e Jude 14, 15.) Me gur, gabe rus ni ngam wereg murung’agen e pufthin rok Got, fa?

¹² Jehovah e ke gechignag e girdi’ ndariy fan Got u wan’rad ko ran ni tharey e fayleng u nap’an Noah. Mus ko chiney, ma re yiiy rok Enok nem e kabe pi’ e athamgil nga lanin’dad, ya piin ndariy fan Got u wan’rad e ngiyal’ ney e dabki n’uw nap’an me thangrad fare ulung rok Got nib thothup. (Rev. 16:14-16; 19:11-16) Fulweg ko meybil rodad e ra pi’ Jehovah gelngidad ndab kud rusgad ngad wereged e thin rok ndemtrug ko ba l’ag ko pufthin rok ara ba tow’ath ni bay rogon ko gagiyeg ko fare Gil’ilungun.

13. Mang fan nriyul’ nrayog ni pi’ Got gelngidad nge dabkud rusgad ngad athamgilgad ko pi magawon nib gel?

¹³ Ba t’uf rodad e ayuw ni ma pi’ Got ni ngad pired ni dabda rusgad ma gad ba gel u fithik’ e pi magawon. Nap’an ni fek Esau l’agruw e ppin ni nge leay ni yow e Hittite, “mar mangew tapgin e gafgow ngak e [gallabthir rok] ni Isak nge Rebekah.” Ma ri kireban’ Rebekah me gaar: “Ke ngochngochan’ug ma ke chalbag ko fapi ppin rok Esau ni bogi ppin u boch e nam. Faan ku ra leay [fakdow] Jakob reb e ppin ni girdien e re nam ney ni ka nog e Hittite ngorad, ma kab fel’ ni nggum’.” (Gen. 26:34, 35; 27:46) Me yan Isak nga laniyan’ me l’og Jakob nga bang ni nge gay leengin riy u fithik’ e girdi’ nima liyor ku Jehovah. Ma aram rogon ndakiyog ni nge thilyeg Isak nge Rebekah e n’en ni ke rin’ Esau, me pi’ Got e gonop nge gelngirow ngar par ni yow ba yul’yul’ Ngak. Ere faan gadra meybil nike t’uf e ayuw rodad, maku ra rin’ Jehovah ngodad ni bod ni rin’ ngorow.​—Ps. 118:5.

14. Uw rogon ni ke dag fare buliyel nu Israel ndar rus?

¹⁴ Boch e chibog nike yan, min kol bochi buliyel nu Israel ngan fek nga tafen be’ nib moon nu Syria ni Naaman fithingan ni pilungen e salthaw ni ir be’ nib daraw, me mang tapigpig rok. Kan rung’ag murung’agen e maang’ang nima fal’eg Got u daken profet Elisha, ma de rus fare buliyel ni nge yog ngak leengin Naaman ni gaar: ‘Faan mang e ra yan e masta rog nga Israel, ma profet ku Jehovah e rayog ni nge golnag ko daraw.’ Me yan Naaman nga Israel, me gol u fithik’ e maang’ang. (2 Ki. 5:1-3) Rib fel’ rogon ni dag fachi buliyel ngak e piin fel’ yangaren ni yad ma taga’ ngak Jehovah ni nge dab ur rusgad ni ngar machibniged e sensey, nge piin ni yad nga skul, nge yug girdi’!

15. Obadiah ni ir e ba ga’ ko maruwel u tafen Ahab e de rus ni nge rin’ e mang?

¹⁵ Ke pi’ Got gelngidad ni ke ayuwegdad ni ngad k’adedan’dad ko togopluw. Am lemnag Ahab ni Pilung nge chon e tabinaw rok Obadiah ni immoy u nap’an profet Elijah. Nap’an ni turguy Jezebel nleengin e Pilung ni ngan li’ fapi profet ku Got, me mithag Obadiah 100 i yad ‘nra reb e yiy ma wugem e girdi’’ nga lan. (1 Ki. 18:13; 19:18) Rayog ndab mu rus ni ngam ayuweg boch e Kristiano ni yibe gafgownagrad, ni bod ni ayuweg Obadiah e pi profet rok Got, fa?

16, 17. Mange rin’ Aristarkus nge Gaius ko togopluw nib ngorow?

¹⁶ Faan yira gafgownagdad, ma ngari pagan’dad ni bay Jehovah rodad. (Rom. 8:35-39) U tafen e gosgos u Efesus, e mada’nag e piin ni yad ma maruwel Paul ni Aristarkus nge Gaius ba ulung i girdi’ riy nib chugur i ragag e biyu’. Demetrius nima fal’eg e wasey e k’aring e wagey. Ir nge piin ni yad nga maruwel e ur fal’eged e silber ni liyos ni yaan Artemis, nib got nib ppin, me magawon e siyobay rorad ya bochan e machib rok Paul u rom me tal boch e girdi’ ndakur liyorgad ko liyos. Me kol boch e girdi’ Aristarkus nge Gaius min fekrow nga tafen e gosgos ma yibe tolulnag ni: “Ba sorok Artemis nu Efesus!” Aristarkus nge Gaius e sana ra lemnagew ni ngar m’ow, machane me th’ab facha’ ni tayol gulungan fapi girdi’.​—Acts 19:23-41.

¹⁷ Faan gomanga um moy u rom, ma gara guy rogon ni nge war e togopuluw, fa? Dariy ban’en nibe dag ni rus Aristarkus nge Gaius. Aristarkus ni be’ nu Thessalonika, e manang nra un machibnag fare thin nib fel’ ma angin nra yib e togopluw. Ba ngiyal’ u m’on riy, ni i machib Paul u rom, me sum boch e wagey. (Acts 17:5; 20:4) Bochan nibe yan Aristarkus nge Gaius u kanawoen Jehovah, me pi’ Got gelngirow ndab rrusgow mu ur k’adan’row ko togopluw.

Um Lemnag e Tin Nra Fel’ Rogon Boch e Girdi’ Riy

18. Uw rogon ni lemnag Prisca nge Aquila e ‘tin nib t’uf rok’ boch e girdi’?

¹⁸ Demtrug ko yibe gafgow fa danga’, ma ngaud lemnaged boch e Kristiano. Prisca nge Aquila e ur ‘lemnagew’ e tin nib t’uf ko girdi’. (Mu beeg e Filippi 2:4.) Re wu’ i mabgol ney ni yow ba fel’ e ra piew bang ni nge par Paul riy u Efesus ni aram e gin ni tababnag Demetrius e wagey riy faram. Re n’em e k’aring Aquila nge Prisca ngar ‘pagew fan e yafas rorow’ nbochan Paul. (Rom. 16:3, 4; 2 Kor. 1:8) Ngiyal’ ney e, ra ngad rin’ed ban’en ni fan ngak pi walagdad ni yibe gafgownagrad ma ngad kol “ayuwgad ni bod e porchoyog.” (Matt. 10:16-18) Nguud maruwelgad ni gad be kol ayuw ndabda egnaged yad ma dab doged fithingrad ara ban’en u murung’agrad ngak e pi tatogopluw.

19. Mang boch ban’en nib fel’ ni i rin’ Dorkas ngak e girdi’?

¹⁹ Boor rogon ni nge be’ mi i lemnag e tin nib t’uf rok be’. Boch e Kristiano e bay boch ban’en nib t’uf rorad, ni sana rayog ni ngad pied e pi n’em ngorad. (Efe. 4:28; Jas. 2:14-17) Bin nsom’on e chibog u Joppa, e immoy be’ nib ppin riy nrib gol ni Dorkas fithingan. (Mu beeg e Acts 9:36-42.) Dorkas e “par ni tin nib fel’ e be rin’” nib muun ngay nima wup mad nga i pi’ ko piin kem’ figirngirad. Ere nap’an ni yim’ ko duw ni 36 C.E. ma ri k’aring e kireban’ ko piin ni kem’ figirngirad. Me fanay Got Peter ngeb i faseg Dorkas ko yam’, ma sana ri fanay e gin ni ka bay ko yafas rok nga i machibnag e thin nib fel’ ma be rin’ e tin nib fel’ ngak e girdi’. Rib gel e felfelan’ rodad ya bay boch e Kristiano u fithik’dad e ngiyal’ ney nde laniyan’!

20, 21. (a) Mang rogon e ngan pi’ e athamgil nga lanin’uy ko ngan lemnag e tin nib fel’ ngak be’? (b) Mange rayog ni ngam rin’ mag pi’ e athamgil nga laniyan’ be’?

²⁰ Nguud lemnaged e tin nra fel’ rogon boch e girdi’ riy ni aram e ngad pied e athamgil nga lanin’rad. (Rom. 1:11, 12) Silas e yow ma maruwel Paul u taabang ni ir tabolngin e athamgil nima yib nga laniyan’ Paul. Tomren fare magawon ko maad’adnagey ni un puruy’nag ko duw ni 49 C.E., me l’og fare governing body be’ nib pagan’rad ngak nga Jerusalem ni nge fek bangi babyor iyan ngak e piin Kristiano. Me fek Silas, nge Judas, nge Barnabas, nge Paul iyan nga Antiok. U rom e i pi’ Silas nge Judas e “athamgil nga lanin’rad ma yow be pi’ gelngirad.”​—Acts 15:32.

²¹ Tomur riy, min kalbusnag Paul nge Silas u Filippi machane min pagrow nbochan ba durru’. Rib fel’ u wan’row nra machibgow mar guyew faen nima matanagiy e kalbus nge chon e tabinaw rok nike michan’rad! U m’on nra chuwgow kore mach nem, ma i pi’ Paul nge Silas e athamgil nga laniyan’ e pi walag u rom. (Acts 16:12, 40) Ngam guy rogon nguum pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ko fulweg rom, nge thin rom, nge fanam pasig ko machib ni bod Paul nge Silas. Ma ngiyal’ nra ‘bay bbugithin nra pi’ e athamgil nga lanin’uy,’ mag ‘weliy.’​—Acts 13:15.

Um Lek Kanawoen Jehovah

22, 23. Uw rogon nra yib angin ngodad e pin’en ni kan yoloy nga Bible?

²² Ri gad be pining e magar ni fan ko bin nriyul’ e yafas ni bay u lan e Thin rok Jehovah, ni fare “Got ni ma pi’ e athamgil nga lanin’uy”! (2 Kor. 1:3, Byington) Faanra nge yib angin ngodad e pi n’ey, ma thingar da folgad ko thin nu Bible ma gad pag fare kan ni thothup rok Got nge pow’iydad.​—Gal. 5:22-25.

²³ Gadra fal’eg i lemnag e pin’en ni kan yoloy nga Bible ma ra ayuwegdad nge m’ug fel’ngin Got rodad. Ma ra gelnag e tha’ u thildad Jehovah, nike tow’athnagdad ko “gonop nge tamilangan’ nge felfelan’.” (Ekl. 2:26, NW) Ma angin e, gadra felfelan’nag gum’irchaen Got. (Prov. 27:11) Manga yugu da turguyed ni ngad rin’ed ni aram rogon ni nga u darod u kanawoen Jehovah.

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Uw rogon ni gara micheg nrayog i pagan’uy ngom?

• Mang fan ni ngari “sobut’ lanin’uy”?

• Uw rogon nra ayuwegdad e pin’en ni bay u Bible nge dabkud rusgad?

• Mang kanawo’ e rayog ni nge bagadad mi i lemnag e tin nib fel’ ngak boch e girdi’?

[Picture on page 12]

Jefta nge fare rugod ni fak nrayog i pagan’uy ngorow e ra lebguyew fare n’en ni micheg, ni yugu aram feni mo’maw’

[Picture on page 14]

Piin fel’ yangaren, mange kam filed ko fare buliyel nu Israel?

[Picture on page 15]

Uw rogon ni gamaneg Dorkas e tin nib t’uf ko fapi walag ni Kristiano?