Fulweg rok Jehovah Ngab Meybil nib u Gum’irchaey

“Nge nangem e girdi’ ni fithingam e Jehovah ni gur e Th’abi Tolang u ga’ngin yang e fayleng.”​—PS. 83:18, NW.

1, 2. Mange ke buch rok boch e girdi’ u nap’an ni kar nanged fithingan Got ma mang boch e deer nrayog ni ngan fith?

IN E duw kafram me gafgow laniyan’ be’ nib ppin ni bochan ba magawon ni buch ko gin ni be par riy. Re pin nem e ba Katolik me yan ko padre ni nge ning e ayuw ma dabun padre ni nge non ngak. Me meybil ku Got ni gaar: “Dag nang ko gur mini’ . . . , machane gu manang ni ga ba’. Wenig ngom mu ayuwegneg ni ngu nangem!” De n’uw nap’an me yib e Pi Mich rok Jehovah ra guyed mar pied e athamgil nge tamilangan’ ngak nib t’uf ni nge nang. Boor ban’en nra filed ngak, ma reb riy e ra filed ngak ni bay fithingan Got, ni Jehovah. Nap’an ni nang fithingan Got mi ri felfelan’. Me yog ni gaar, “Ireray fare Got ni ka nap’an ni gub bitir ma gu baadag ni nggu nang!”

² Boor e girdi’ ni kar felfelan’gad u nap’an ni kar nanged fithingan Got. Ba ga’ nsom’on nra guyed fithingan Got e nap’an nra beeged e Psalm 83:18 u lan e Bible. U lan e Bible ni New World Translation, e re verse ney e gaar: “Nge nangem e girdi’ ni fithingam e Jehovah ni gur e Th’abi Tolang u ga’ngin yang e fayleng.” Ka am lemnag ko mang fan nni yoloy e Psalm 83? Mang e pi n’en ni k’aring urngin e girdi’ ngar nanged ni Jehovah e bin riyul’ e Got? Mange rayog ni ngad filed ko re psalm nem? Gad ra weliy e pi deer ney ko re article ney.a

Ba Makath nib Togopuluw ko Girdi’ rok Jehovah

3, 4. Mini’ e yoloy e Psalm 83, ma mange weliy ni ngan magar ngay?

³ Rogon ni yog ko superscription ko Bible ni Hebrew e Psalm 83 e “tang rok Asaph.” En ni yoloy e re psalm ney e Asaph ni yib ko ganong rok Levi, reb e tamusik u nap’an e gagiyeg rok David ni Pilung. Lan e re tang nem e wenignag fare psalmist ngak Jehovah ni nge tolangnag mat’awun ni Ir e th’abi tolang min nang Fithingan. Re psalm nem e sana ni yoloy u tomren ni ke yim’ Solomon. Mang fan? Ya nap’an e gagiyeg rok David nge Solomon, ma pilung nu Tyre e gathi toogor rok piyu Israel. Ngiyal’ nni yoloy fare Psalm 83, ma girdi’ nu Tyre e kar chelgad kar togopluwgad ngak piyu Israel kar manged ko toogor rok piyu Israel.

⁴ I yog fare psalmist fithingan ragag e nam ni yad be makathnag ni ngar lied e girdi’ rok Got. Pi toogor nem ni yad ba liyeg yu Israel e baaray: “Fapi girdi’ nu Edom nge pi Ishmaelite; nge girdien yu Moab nge pi Hagrite; nge girdien yu Gebal, Ammon, nge yu Amalek, nge yu Filistia nge yu Tyre. Miki chagil yu Assyria ngorad.” (Ps. 83:6-8) Mange be weliy e re psalm nem murung’agen? Boch e girdi’ e ma yog nre psalm nem e be weliy murung’agen e cham ni tay piyu Ammon nge Moab nge girdi’ nu Seir u nap’an Jehoshaphat. (2 Kron. 20:1-26) Ma boch e ba mich u wan’rad ni be weliy murung’agen e togopluw ni i yib rok e pi nam nib chugur nga Israel.

5. Mang angin e Psalm 83 ko Kristiano e ngiyal’ ney?

⁵ Demtrug rogon mab gagiyel ni Jehovah e thagthagnag ni ngan yoloy e re psalm ney ko ngiyal’ ni bay e nam rok u thatharen e riya’. Re psalm ney e ku be pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney nnap’an e yafas rorad ma yugu be togopluw e pi toogor rorad ngorad ni yad be nameg ni ngar kirebniged yad. Re n’ey e ra pi’ gelngidad ko n’en nra yib ndabki n’uw nap’an u nap’an e bin tomur e cham nra tay Gog nu Magog ni nge thang urngin e girdi’ ni ma liyor ngak Got u daken e ayuw ko kan ni thothup ngu fithik’ e yul’yul’.​—Mu beeg e Ezekiel 38:2, 8, 9, 16.

N’en ni Th’abi Ga’ Fan ni Nge Lemnag fare Psalmist

6, 7. (a) Mange rib ga fan ni i yibilay fare psalmist ni som’on ko Psalm 83? (b) Mange rib ga’ fan u wan’ fare psalmist?

⁶ Ngan motoyil nga rogon ni ke weliy fare psalmist laniyan’ ko meybil rok ni gaar: ‘A Got, dab mu par ni kam th’ab gulungam; dab mu par ndab mu non. Am sap, pi toogor rom e kar chelgad kar mahlgad nib togopluw ngom, ma piin yad be fanenikayem e yad be togopluw. Yad be puruy’ nib mith nib togopluw ngak e tirom e girdi’ . . . Me taareb e puruy’ rorad ngay ni ka ra taarebgad ni ngar togopuluwgad ngom.’​—Ps. 83:1-3, 5.

⁷ Mange th’abi ga’ fan u wan’ fare psalmist? Riyul’ nri be rusnag e yafos rok nge tabinaw rok. Machane, n’en nth’abi ga’ fan ko meybil rok e fithingan Jehovah ndabun ni ngan darifannag nge makar magar ni yibe tay ko re nam ni yad be fek fithingan. Manga yugu da lemgad nib fel’ rogon u nap’an ni gad be gum’an’ ko pi rran ko tomur ko re fayleng ney ni ke mo’maw’ e par riy.​—Mu beeg e Matthew 6:9, 10.

8. Mange be nameg e pi nam ni ngar makathniged nib togopuluw nga Israel?

⁸ Fare psalmist e yog e n’en ni ke yog e pi toogor rok piyu Israel ni yad be gaar: “Mired ngad gothoyed e re nam rorad ney, ya ngan pagtalin yu Israel ndabki yib ngan’uy biid.” (Ps. 83:4) Pi nam e ri yad be fanenikay girdien Got ni ke mel’egrad! Machane ku bay reb i fan ni yad be makath. Kar chogowniged e binaw rok piyu Israel ma yad be ufanthin ni faan ni lungurad, “Bay da feked nge milfan ngodad fare binaw nib milfan ku Got.” (Ps. 83:12) Bay ban’en nib taareb rogon ngay e ngiyal’ ney fa? Bay!

“Tafenam nib Thothup”

9, 10. (a) Kakrom e mang fare binaw ni tafen Got nib thothup? (b) Mang tow’ath e be felfelan’ e piin ni ka bay ko piin kan dugliyrad nge fapi “yugu boch e saf” ngay e ngiyal’ ney?

⁹ Kakrom, ma fare Binaw ni Kan Micheg e yima yog ni tafen Got. Mu lemnag fare tang ko kan gel ni yin’ piyu Israel u tomren ni kar chuwgad u Egypt ni gaar: “Mpar ni gab yul’yul’ ko tin ni mog ni bay mu rin’, ya mm’on ngi i lekem fapi girdi’ ni kam chuwegrad u tan pa’ e toogor rorad; gelngim e mmaruwel ngay ngam pow’iyrad nga tafenam nib thothup.” (Ex. 15:13) Munmun mi nog ni “tafenam nib thothup” e fare tempel ni bay e pi prist nge tochuch riy ni aram e Jerusalem ni bay e pilung riy ni yib ko tabinaw rok David ni ur pired u daken e chiya rok Jehovah. (1 Kron. 29:23) Yog Jesus ni Jerusalem e “binaw rok fare Pilung ni ir e th’abi tolang.”​—Matt. 5:35.

¹⁰ Ma uw rogon e ngiyal’ ney? Nap’an e 33 C.E., me sum reb e nam nib beech ni aram fare ‘Israel rok Got.’ (Gal. 6:16, NW) Girdien e re nam nem ni yad pi walagen Jesus Kristus ni kan dugliyrad e kar lebuguyed e maruwel nde yog rok piyu Israel kakrom ni aram e ngar manged mich u fithingan Got. (Isa. 43:10; 1 Pet. 2:9) I micheg Jehovah ngorad ban’en ntaareb rogon ko n’en ni i micheg ngak piyu Israel kakrom ni gaar: “Bay gu mang Got rorad, mi yad mang girdieg.” (2 Kor. 6:16; Lev. 26:12) U nap’an e duw ni 1919, me ayuweg Jehovah e tin ni ka ba’ ko ‘fare Israel rok Got’ ngar fel’gad u wan’ mar tafanayed ba “nam,” ni aram e pi n’en ni bay rogon ko paradis nib spiritual. (Isa. 66:8) Ka nap’an e duw ni 1930, ma bokum milyon fapi “yugu boch e saf” ni kar uned ngorad. (John 10:16) Felfelan’ nge mon’og ko tirok Got ban’en ni be tay e piin Kristiano e ngiyal’ ney e be micheg ni riyul’ ni Jehovah ir e th’abi tolang. (Mu beeg e Psalm 91:1, 2.) Kari k’aring e re n’ey e damumuw ngak Satan!

11. Mange be nameg e piin tatogopuluw ngak e girdi’ rok Got?

¹¹ Ngiyal’ n’ey ko tomur e be gagiyegnag Satan e girdi’ rok u roy u fayleng ni ngar togopuluwgad ko piin ni ka bay ko piin ni kan dugliyrad nge fapi yugu boch e saf. Ke buch e re n’em u nap’an e gagiyeg ko Nazi ko gin Ngal u Europe nge nap’an e gagiyeg ko am ni Communist ko Soviet Union ko gin Ngek u Europe. Ku aram e n’en ni ke buch u boch e nam, maku ra buch bayay u nap’an e bin tomur e cham rok Gog nu Magog. U nap’an e re cham ney, ma piin tatogopuluw e yad ra fek urngin e chugum ko pi girdi’ rok Jehovah, ni bod e n’en ni buch kakrom. Machane, n’en nth’abi be nameg Satan ni ka aram nap’an i yib e nge talegdad ko pigpig ngak Got nge math mit e girdi’ ni yad ma fek fithingan Got. Ma uw rogon u wan’ Jehovah e re togopluw nem nga mat’awun ko gagiyeg? Mu lemnag bayay fare thin ko fare psalmist.

N’en ni Buch Kakrom ni Ke Gel Jehovah Riy

12-14. Mang l’agruw i chepin e mahl nni gel riy u tooben fare mach nu Megiddo ni yoloy fare psalmist murung’agen?

¹² Mu lemnag feni gel e michan’ rok fare psalmist nga gelngin Jehovah nrayog ni taleg e makath ko pi toogor rok. Ke uneg l’agruw e mahl ni gel piyu Israel riy ni buch u bang nib chugur ko fare mach nu Megiddo kakrom ni suwon ba loway ni ku taareb rogon fithingan ngay. Nap’an e yal’ ma fare Lul’ nu Kishon ni ke milik’ e rayog ni ngan guy woen ni be tha’th’ab lan fare loway. Nap’an nra aw e ayis me sugubur fare lul’ nge tharey daken fagi tafel’fel’. Bochan e re n’ey, ma ka nog ni ‘ran nu Megiddo.’​—Judg. 4:13; 5:19.

¹³ Gonap’an ragag e mayel nga barba’ fare loway nu Megiddo ma bay fare burey riy ni Moreh ni nap’an Judge Gideon, me chagil e salthaw nu Midian nge piyu Amalekite nge girdi’ ko Ngek ni ngar uned ko mahl. (Judg. 7:1, 12) Salthaw rok Gideon e kemus ni 300 e pumoon, machane ke ayuwegrad Jehovah, kar gelgad ko pi toogor rorad ni yad boor. Uw rogon? Ra folgad ko fonow rok Got ngar longobiyed fare tento ko pi toogor rorad nnep’ ni kar feked e rume’ ni kan mithag e mol’ nga langgin ni be daramram. Ma nap’an ni pi’ Gideon e pow, me bilig fapi pumoon fapi rume’ ni bay e mol’ u langgin. Ka chingiyal’ nem mi yad thoy e yabul mi yad tolul ni lungurad: “Ba sayden ni fan ngak Somol nge Gideon!” Me balyangan’ e toogor rorad nguur lied yad ma tin ni magey e ra milgad nga barba’ fare Lul’ nu Jordan. Boor piyu Israel e ngiyal’ nem nra chaggad ngar tulufed e pi toogor nem. Urngin fapi toogor nni li’rad e yad 120,000 u gubin.​—Judges 7:19-25; 8:10.

¹⁴ Sogonap’an aningeg e mayel nga barba’ fare burey nu Moreh u ban’em fare loway nu Megiddo, e ba’ e Burey nu Tabor riy. Aram e gin ni ulunguy Judge Barak 10,000 e salthaw nu Israel ngay ni ngar chamgad ko salthaw rok Jabin, ni fare Kanaanite ni pilung nu Hazor, u tan pa’ Sisera ni pilungen e salthaw. Pi salthaw nu Kaanan ney e bay 900 e karrow rorad ni ma giringiy e os ni bay talin e cham riy. Ma nap’an ni muulung e pi salthaw nu Israel nde fel’ rogon talin e cham rorad nga daken e Burey ni Tabor min wawliy e salthaw rok Sisera nga lan fare loway. Ma aram “me balyangnag Somol Sisera nib muun fapi karrow rok ngay nge salthaw rok.” Miki aw e n’uw nib ga’ mab tomgin me mit fapi karrow ni ma giringiy e os nga fithik’ e bar ya ke sugubur fare Lul’ nu Kishon ke map nga wuru’. Ma urngin fapi salthaw ni li’rad piyu Israel.​—Judges 4:13-16; 5:19-21.

15. (a) Mange yibilay fare psalmist ni nge rin’ Jehovah? (b) Mange be puguran ngodad fithingan e bin tomur e mahl rok Got?

¹⁵ Me wenignag fare psalmist ngak Jehovah ni nge rin’ ban’en ntaareb rogon ko n’en ni rin’ ko fapi nam ni ur k’aringed e magar ngak piyu Israel ko ngiyal’ ni immoy riy. Me meybil ni gaar: “Mu rin’ ngorad ni bod ni mu rin’ ngak e pi Midianite, nge Sisera nge Jabin ko fare Lul’ nu Kishon. Gur e mu gel ngorad u Endor, ni mel e ldow rorad u daken e but’.” (Ps. 83:9, 10) Bin th’abi ga’ fan e bin tomur e mahl rok Got nib togopluw ngak Satan nge girdi’ rok ni ka nog e Armageddon (be yip’ fan e “Burey nu Megiddo”) ngay. Re ngochol nem e ma puguran ngodad fare mahl ni buch nib chuchugur nga Megiddo. Gel ni i tay Jehovah ko mahl kakrom e be micheg ngodad ni ku ra gel ko mahl ni Armageddon.​—Mu beeg e Revelation 16:13-16.

Ngan Meybil Nga Nog e Sorok Ngak Jehovah

16. Uw rogon ni ‘ke sug e tamra’’ u owchen e pi tatogopuluw e ngiyal’ ney?

¹⁶ Ngiyal’ ney ko “tin tomren e rran,” e be taleg Jehovah urngin ban’en ni yibe fanay ni ngan thang e girdi’ rok ni gubin. (2 Tim. 3:1) Angin nke yib e piin ni be togopluw e kar tamra’gad. Psalm 83:16 e ke dag rogon e re n’ey ni gaar: ‘A Somol, mu upunguy owcherad ko tamra’ nge mange yigi yog nra gayed Gur.’ De yog rok e pi nam, ni ngar taleged e Pi Mich rok Jehovah ko machib. Piin ma liyor ko bin riyul’ e Got ko pi nam nem e yad be athamgil u fithik’ e yul’yul’ ma ngongol rorad nib fel’ e ke k’aring boch e girdi’ ni ngar ‘gayed fithingan Jehovah.’ Boor e nam ni un gafgownag e Pi Mich rok Jehovah riy kafram e ke man ragag e biyu’ i yan ko raay e biyu’ e girdi’ riy ni be pining e sorok ngak Jehovah u fithik’ e felfelan’ e ngiyal’ ney. Ere kari gel Jehovah! Ma kari tamra’ e pi toogor rok!​—Mu beeg e Jeremiah 1:19.

17. Mange ra buch ko pi tatogopuluw, ma mang e pi thin ndabki n’uw nap’an ma ngeb ngan’dad?

¹⁷ Gad manang ni pi tatogopuluw e yad ra ulul i gafgownagdad. Machane dabda talgad i machibnag fare thin nib fel’​—ngki mada’ ngak e pi tatogopuluw. (Matt. 24:14, 21) Machane, chiney e kab mab e kanawo’ ngak e pi tatogopuluw ni ngar kalgadngan’rad nge yog e yafos ngorad ndawori taw ko tomur. Ngan thothupnag fithingan Jehovah e kab ga’ fan ko ngan thap ngak. (Mu beeg e Ezekiel 38:23.) Ngiyal’ nra muulung urngin e nam nu fayleng ni ngar thanged e girdi’ rok Got, ma ra yib ngan’dad fare meybil ko fare psalmist ni gaar: ‘Mange yug ra wargad mi yad rus ni dariy n’umngin nap’an; manga yugur tamra’gad mar m’ad.’​—Ps. 83:17.

18, 19. (a) Mange be sonnag e piin ma togopuluw nga mat’awun Jehovah ko gagiyeg? (b) Fare n’en ni ngan tolangnag rogon mat’awun Jehovah ko gagiyeg ko tomur e mang rogon ngom?

¹⁸ Piin ni yad be togopuluw nga mat’awun Jehovah ko gagiyeg e dabki n’uw nap’an mar tamra’gad. Thin Rok Got e be dag ni “piin ndarir folgad ko Thin nib Fel’” e yira thangrad u nap’an e Armageddon mar gafgowgad ko gechig “ndariy n’umngin nap’an.” (2 Thess. 1:7-9) Magothgoth ni yira tay ngorad nge piin ni yad ra magey nib fos ni ma liyor ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’ e mich riy ni be micheg ni Jehovah e bin riyul’ e Got. Gel nra tay Jehovah e dab ni pagtalin u lan e bin nib beech e fayleng. Piin kar “fosgad ko yam’ ni piin nib mat’aw nge piin nde mat’aw” e yad ra fil murung’agen e n’en ni ke rin’ Jehovah. (Acts 24:15) Lan e bin beech e fayleng e yad ra guy nga owcherad e mich riy ni be micheg e gonop ko par u tan mat’awun Jehovah. Ma piin nib sobut’an’ u fithik’rad e ba papey nra riyul’ u wan’rad ni Jehovah e kari mus ni bin riyul’ e Got.

¹⁹ Rib manigil e n’en ni ke fal’eg e Chitamangidad nu tharmiy rogon ni fan ko pi tapigpig rok nib yul’yul’. Gathi ke k’aringem ni ngam un i yibilay nge dab ki n’uw nap’an me pi’ Jehovah e bin tomur e fulweg rok ko meybil rok fare psalmist ngak ni gaar: “Manga yigi tamra’ e [pi toogor rom] mar m’ad; nge nangem e girdi’ ni fithingam e Jehovah ni gur e Th’abi Tolang u ga’ngin yang e fayleng”?​—Ps. 83:17, 18, NW.

[Footnote]

Rayog ni Ngam Weliy?

• Mang magawon e pirieg yu Israel u nap’an nni yoloy e Psalm 83?

• Mange rib ga’ fan u wan’ e ani yoloy e Psalm 83?

• Mini’ e toogor rok Satan e ngiyal’ ney?

• Uw rogon nra fulweg Jehovah tabon e meybil ni kan weliy ko Psalm 83:18?

[Picture on page 19]

(For fully formatted text, see publication)

Uw rogon nib l’ag fapi cham ni un tay u tooben yu Megiddo ni kakrom ngodad gabul nge langlath?

Lul’ nu Kishon

Harosheth

Burey nu Karmel

Loway nu Jezreel

Megiddo

Taanach

Burey nu Gilboa

Luwed rok Harod

Burey nu Moreh

En-dor

Burey nu Tabor

Day nu Galilee

Lul’ nu Jordan

[Picture on page 16]

Mange k’aring ba psalmist ni nge yoloy ba meybil nib u gum’irchaen?