Gelngin Got nib Thothup e Ma Tamilangnag e Tin Ndan Nang ni Ke M’ay i Lemnag rok Got
“Ya [“gelngin Got nib Thothup,” NW] e ma guy urngin ban’en, ni mus ko tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got.”—1 KOR. 2:10.
1. (a) Mang e maruwel ko gelngin Got nib thothup ni ke tamilangnag Paul u 1 Korinth 2:10? (b) Mang boch e deer ni ke sum?
RI GAD ba felfelan’ nga rogon ni ma maruwel gelngin Jehovah nib thothup! Be yog e Bible nre gelngin nem e ba taayuw, mab tow’ath, ma ir e mich, ma ma wenignagdad. (John 14:16; Acts 2:38; Rom. 8:16, 26, 27) Ki tamilangnag Paul reb e maruwel nib ga’ fan ni ma rin’ ni gaar: “Ya [“gelngin Got nib Thothup,” NW] e ma guy urngin ban’en, ni mus ko tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got.” (1 Kor. 2:10) Ere ma fanay Jehovah gelngin nib thothup ni nge tamilangnag e thin rok nib riyul’ nib mith. Faanra dariy e re ayuw ney ma dabiyog ni ngad nanged fan e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. (Mu beeg e 1 Korinth 2:9-12.a) Machane baaray boch e deer ni ke sum: Uw rogon ni ma guy gelngin Got nib thothup e “tin ni ke m’ay i lemnag rok Got”? U daken mini’ e ke tamilangnag Jehovah e pi n’ey riy ko bin som’on e chibog C.E.? Uw rogon mu daken mini’ e ma guy gelngin Got nib thothup e tin ni ke m’ay i lemnag rok Got nib mith e ngiyal’ ney?
2. Mang l’agruw e kanawo’ ni ma maruwel gelngin Got nib thothup riy?
2 I tamilangnag Jesus l’agruw e kanawo’ ni ma maruwel gelngin Got nib thothup riy. De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ me yog ngak e pi apostal rok ni gaar: “Ma n’en ni bay i ayuwegmed e aram gelngin Got nib thothup nra pi’ Got nge yib ni owcheg, ma bayi fil urngin ban’en ngomed, me puguran ngan’med urngin e tin ni kug weliy ngomed.” (John 14:26, NW) Ere gelngin Got nib thothup e ma fil ban’en ngodad ma ma puguran boch ban’en ngan’dad. Rogon ni ma fil ban’en e aram e ma ayuweg e piin Kristiano ni ngar nanged fan boch ban’en ni immoy ndar nanged fan. Ma rogon ni ma puguran boch ban’en e aram e ma ayuwegey ni nge yib ngan’uy boch ban’en ni kan weliy min fol riy.
Nap’an e Bin Som’on e Chibog
3. Mang e yog Jesus ni be dag ni “tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got” e ra tamilang ni buchuuw ma buchuuw?
3 Boor e thin riyul’ ni fil Jesus ngak pi gachalpen. Machane ka boor ban’en ni bay ni ngar filed. I yog Jesus ngak e pi apostal rok ni gaar: “Ka boor ban’en ni nggu weliy ngomed, machane yugu ra yoor ngomed e chiney. Ngiyal’ nra yib [“gelngin Got nib thothup,” NW] ni ma dag e tin riyul’ e bayi pow’iymed ngam nanged urngin e tin riyul’.” (John 16:12, 13) I yog Jesus nu daken gelngin Got nib thothup e ra tamilang riy e tin riyul’ nib mith ni buchuuw ma buchuuw.
4. Nap’an e Pentekost ko duw ni 33, ma uw rogon ni fil gelngin Got nib thothup ma be puguran ngan’ pi gachalpen Jesus boch ban’en?
4 U nap’an e Pentekost ko duw ni 33 min puog “gelngin Got nib thothup ni ma dag e tin riyul’” nga daken fa 120 i Kristiano ni kar muulunggad nga taabang u Jerusalem. Ere kan guy ma kan rung’ag e mich ko re n’ey. (Acts 1:4, 5, 15; 2:1-4) Pi gachalpen Jesus e ra nonad ni lungun boch e nam ni yad be weliy “murung’agen e pi n’en nib sorok Got ni ke ngongliy!” (Acts 2:5-11) Aray e ngiyal’ ni nge tamilang ban’en nib beech. Ke yiiynag Joel ni profet murung’agen gelngin Got nib thothup ni yira puog nga daken e pi tapigpig rok. (Joel 2:28-32) Piin ni ur guyed e n’en ni un rin’ e kar guyed ban’en ni dar lemnaged, ma aram e n’en ni weliy apostal Peter murung’agen. (Mu beeg e Acts 2:14-18.) Ere fare gelngin Got nib thothup e ke fil ban’en ni aram e ke tamilangnag nga laniyan’ Peter ni n’en ni ke buch ko pi gachalpen Jesus e aram e n’en nni yiiynag ni ke kakrom. Ma gathi kemus aram, ya ki puguran ngan’ Peter l’agruw e tang ni yoloy David. (Ps. 16:8-11; 110:1; Acts 2:25-28, 34, 35) Ere n’en ni kan guy ma kan rung’ag e rofen nem e rriyul’ ni aram e tin dan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got.
5, 6. (a) Tomuren e Pentekost ko duw ni 33, ma mang boch e deer ni ke sum nib ga’ fan? (b) Mini’ e ke sum e pi deer ney rok, ma uw rogon ni kan dugliy ni ngan pithig?
5 Ka boor ban’en nib t’uf ni nge tamilang u wan’ e pi Kristiano ko bin som’on e chibog. Bod ni immoy boch ban’en u murung’agen fare m’ag ni kafin ni ngongliy nib beech ko rofen ni Pentekost. Gur, re m’ag nem e kemus ni fan ngak piyu Jew nge piin ni kafin ra piggad kar uned ko teliw rok piyu Jew? Rayog ni nge un e piin ni gathi yad piyu Israel nga tan e re m’ag nem min dugliyrad nga gelngin Got nib thothup, fa? (Acts 10:45) Ma gur, rib ga’ fan ni ngan maad’adnag e pi pumoon ni gathi yad piyu Israel mi yad fol ko fare Motochiyel rok Moses? (Acts 15:1, 5) Ireray boch e deer nrib ga’ fan, ma rib t’uf ni nge tamilangnag gelngin Jehovah nib thothup e fulweg riy. Ere u daken mini’ e ra maruwel e re gelngin nem riy?
6 Pi walag ni pumoon ni ur yaliyed e ulung e yad e sum e pi deer ney rorad. Immoy Peter nge Paul nge Barnabas u nap’an e muulung ni tay fare ulung ni ma pow’iyey kakrom mar weliyed rogon u wan’ Jehovah e piin ni gathi yad piyu Israel ni dawor ni maad’adnagrad. (Acts 15:7-12) Tomuren ni kar fal’eged i lemnag e pi n’ey nge n’en ni be yog e Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Som’on Nthin ni Hebrew ngu daken e ayuw ko gelngin Got nib thothup, me dugliy fare ulung ni ma pow’iyey ban’en. Ma aram mar yoloyed e babyor nge yan ngak e pi ulung i yan ni be weliy e n’en ni kar dugliyed ni ngan rin’.—Mu beeg e Acts 15:25-30; 16:4, 5; Efe. 3:5, 6.
7. Uw rogon ni ke tamilang e tin nriyul’ ndan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got?
7 Ku boor ban’en nni tamilangnag ko babyor ni kan thagthagnag nga laniyan’ John, Peter, James nge Paul ngar yoloyed. Machane, ba ngiyal’ u tomuren ni ke m’ay Fapi Babyor ko Bible ni Yoloy Som’on Nthin ni Greek, ma aram e da kun yiiy ma da ku un tamilangnag boch ban’en u daken e maang’ang. (1 Kor. 13:8) Ere ka ra fil gelngin Got nib thothup boch ban’en miki puguran ngan’uy boch, fa? Ma ka ra ayuweg e piin Kristiano ni ngar nanged e tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got, fa? Arrogon ni yog e yiiy.
Nap’an e Tin Tomuren e Rran
8, 9. Chon mini’ e ra “gal ramaerad” ni bochan e gonop ko thin rok Got u nap’an e tin tomuren e rran?
8 I weliy reb e engel murung’agen e tin tomuren e rran ni gaar: “Piin ni yad ba gonop ko thin rok Got e bayi gal ramaerad ni bod ramaen lan e lang. Ma piin ni ur filed ngak boor e girdi’ ni nguur rin’ed e tin nib mat’aw e bay ur pired ni be gal ramaerad ni dariy n’umngin nap’an ni bod rogon e pi t’uf. . . . Ma bay i ga’ e llowan’ i yan.” (Dan. 12:3, 4) Mini’ e piin nib bay e gonop ko thin rok Got rorad nge piin ni be gal ramaerad? I tamilangnag Jesus e re n’ey ko fare fanathin rok ko wheat nge pan. Nap’an ni be weliy murung’agen e “ngiyal’ ni ke chugur nga tomuren e re m’ag ney,” me yog ni gaar: “Ma tirok Got e girdi’ e bayi gal ramaerad ni bod e yal’ ko gin ni Chitamangirad e be gagiyegnag.” (Matt. 13:39, 43) Nap’an ni be weliy Jesus e pi n’ey, me yog ni “tirok Got e girdi’” e be yip’ fan e “girdi’ ni Got e be gagiyegnagrad.”—Matt. 13:38.
9 Gur, gubin e Kristiano ni kan dugliyrad nra “gal ramaerad”? Arrogon u reb e kanawo’, ya urngin e Kristiano ni yad ma un ko machib, nge ngan yognag boch pi gachalpen Jesus, maku yad ma pi’ e athamgil nga lanin’rad u nap’an e pi muulung. Ma piin ni kan dugliyrad e yad ra dag e kanawo’ nib fel’ ni ngan folwok riy. (Zek. 8:23) Machane, n’en ni kub muun ko re n’ey e nap’an e tin tomuren e rran ma yira tamilangnag e tin ndan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got. Fare thin ni yiiynag Daniel e kan “tay ndab nnang ma mmith” ke mada’ ko ngiyal’ nem. (Dan. 12:9) Uw rogon mu daken mini’ e ra maruwel gelngin Got nib thothup riy ni nge tamilangnag e pi n’ey ndan nang?
10. (a) U daken mini’ e ma tamilangnag gelngin Got nib thothup e tin riyul’ nib mith riy e chiney ko tomur? (b) Mu weliy rogon ni kan tamilangnag e tin riyul’ u murung’agen fare tempel rok Jehovah nib fanathin.
10 Nap’an nra taw nga nap’an ni ngan tamilangnag ban’en ko thin rok Got e ngiyal’ ney, ma ma ayuweg gelngin Got nib thothup e piin ni owchen “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop” ni yad bay ko pi tochuch rodad i yan ni ngar nanged boch e thin riyul’ nib toar fan ni immoy ndawori tamilang u wan’uy. (Matt. 24:45; 1 Kor. 2:13) Fare Ulung ni Ma Pow’iyey e yad ma yaliy e pi thin ney ni kan tamilangnag. (Acts 15:6) N’en ni yad ma fil e yad ma yoloy nga babyor ni fan ngak urngin e girdi’. (Matt. 10:27) Maku ra munmun ma ra t’uf ni ngan tamilangnag boch ban’en, machane gubin ni yima rin’ u fithik’ e yul’yul’.—Mu guy fare kahol ni kenggin e “Rogon ni Ke Tamilangnag Gelngin Got nib Thothup Fan fare Tempel nib Fanathin.”
Nge Yib Angin e Maruwel ni Be Tay Gelngin Got nib Thothup Ngodad e Ngiyal’ N’ey
11. Uw rogon ni ma yib angin e maruwel ni ma tay gelngin Got nib thothup ni nge tamilangnag e tin ndan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got?
11 Urngin e Kristiano ni yad ba yul’yul’ e ma yib angin ngorad e maruwel ni ma tay gelngin Got nib thothup ni nge tamilangnag e thin rok Got nib mith. Ngiyal’ ney e gad ma fil, maku ma yib ngan’dad, maku gad ma fol ko tin ni ma ayuwegdad gelngin Got nib thothup ni ngad nanged fan ni bod e pi Kristiano ko bin som’on e chibog. (Luke 12:11, 12) De t’uf ni nge tolang e skul rodad ni faanra ngad nanged fan e thin rok Got nib mith ni kan yoloy nga lan e pi babyor ni yima ngongliy. (Acts 4:13) Ere, uw rogon ni ngari tamilangan’dad ko pi n’en ndan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got? Baaray boch e fonow nrayog ni nge ayuwegdad.
12. Mang fan ni ngad yibilayed gelngin Got nib thothup?
12 Ngan yibilay gelngin Got nib thothup. U m’on ni ngad filed e Bible ma thingar da ninged gelngin Got nib thothup ni nge pow’iydad. Thingar da rin’ed e re n’ey ni mus ni faanra yigoo gadad fa ba ngoch e tayim nrayog ni ngad filed e Bible riy. Meybil ni aray rogon u fithik’ e sobut’an’ e ra felfelan’nag e Chitamangidad u tharmiy. Faan gad ra ning ngak Jehovah gelngin nib thothup ma ra pi’ ngodad ni bod ni yog Jesus.—Luke 11:13.
13, 14. Faanra ud fal’eged rogodad ni fan ko pi muulung, ma uw rogon nra ayuwegdad ni nge tamilang u wan’dad e tin ndan nang ni ke m’ay i lemnag rok Got?
13 Ngan fal’eg rogoy ni fan ko pi muulung. Fare ulung i tapigpig e yad ma ‘pi’ gadad ko ngiyal’ ni yima pi’ riy.’ Fare “tapigpig” e ma rin’ e maruwel rok ni nge tamilangnag e thin nu Bible ngodad miki yarmiy boch ban’en ni fan ko fol Bible nge muulung nra ayuwegdad. Bay tapgin ni nga nog ngak e ‘pi cha’ ni gadad ni ke mich Got u wan’rad’ ni ngar fal’eged i lemnag e pi thin nem. (1 Pet. 2:17; Kol. 4:16; Jude 3) Faan gad ra athamgil ni ngad folgad ko fonow ni yima pi’ ngodad u daken e pi babyor ney ma aram e gad be fol u rogon ni be pow’iydad gelngin Got nib thothup.—Rev. 2:29.
14 Nap’an ni gad be fal’eg rogodad ni fan ko pi muulung, mab fel’ ni ngad beeged e pi thin nu Bible ni bay u lan e pi babyor ni gad ra fil ma gad lemnag rogon nrayog ni ngad folgad riy. Faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e rayog ni nge yoor ban’en nda nanged u lan e Bible. (Acts 17:11, 12) Faan gad ra yaliy e pi thin nu Bible ney ma ra ayuwegdad gelngin Got nib thothup ni nge dab da paged talin e n’en ni be weliy fare thin. Maku reb e ku ra ayuwegdad ni ngad nanged e gin ni bay riy.
15. Mang fan ni ngaud beeged e pi babyor ni yibe ngongliy, ma uw rogon ni ga ma rin’ e re n’ey?
15 Ngaum beeg e pi babyor ni yibe fal’eg. Bay boch e babyor ni yima ngongliy ndarud filed u nap’an e muulung, machane yima ngongliy ni fan ngodad. Mus ko pi babyor rodad ni yima ngongliy ni fan ko girdi’ nga wuru’ e ulung e ku yima lemnagdad ngay. Ngiyal’ ney ni kari yoor pa’ u puluwon e girdi’ e ba ga’ ni gad ra yan nga bang ni ngad mada’naged be’ ma thingar da songad. Ere faan gad ra fek boch e babyor rodad ni dawor da beeged fa kemus ni bochi yang riy e kad beeged ma rayog ni ngad beeged ko yu ngiyal’ i n’ey. Maku boch e walag e yad ma motoyil nga boch e pi n’ey ni kan tay ko cassette ara cd u nap’an ni yad be yan u karrow. Pi babyor ney e kan fal’eg i lemnag e thin riy nib fel’ rogon u m’on ni ngan ngongliy, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad adaged e pi thin nu Bible ni gad ma fil.—Hab. 2:2.
16. Mang angin nra yib ngodad ni faan gad ra yoloy nga but’ e pi deer ni keb ngan’dad ma gad fal’eg i gay e fulweg riy?
16 Mu fal’eg i lemnag e n’en ni kam beeg. Mu fal’eg i lemnag e n’en ni ga be beeg u nap’an ni ga be beeg e Bible nge pi babyor ni kan ngongliy nib puluw e thin riy ngay. Ma nap’an ni ga ra tiyan’um ko n’en ni ga be beeg, ma dabisiy nra sum boch e deer nga lanin’um. Rayog ni ngam yoloy e pi deer nem nga bang mag sul ngam yaliy e fulweg riy. Ba ga’ ni fin ngiyal’ ni gad ra pirieg ban’en ni gad baadag e aram e ngiyal’ ni gad ma fal’eg i gay murung’agen. Rayog ni ngad chaariyed e tamilangan’ ni kad filed ni fan e ngad fanayed u nap’an nra t’uf.—Matt. 13:52.
17. Uw rogon ni ga ma fol Bible ni yigoo gur ara gimed e tabinaw rom u taabang?
17 Ngan dugliy ba ngiyal’ ni fan ko fol Bible ni tabinaw. Ke pi’ fare Ulung ni Ma Pow’iyey e athamgil nga lanin’dad ni ngad ted reb e blayal’ u gubin e wik ni fan ko fol Bible ni tabinaw fa goo gadad. Bochan ni kan thilyeg boch ban’en u rarogon e pi muulung ni gad ma tay, ma aram fan nrayog ni ngad folgad ko re fonow ney. Mang e ga ma fil fa gimed ma fil e tabinaw rom u nap’an e Fol Bible ni Tabinaw? Boch e girdi’ e yad ma beeg e Bible, mar fal’eged i gay murung’agen boch e thin nu Bible ni kar beeged ndarur nanged fan ngemu’ mi yad yoloy fan nga lan e Bible rorad. Boor e tabinaw e yad ma fanay e re tayim nem ni ngar guyed rogon nrayog ni ngar folgad ko pi thin nu Bible ni kar filed. Ma boch e matam e yad ma mel’eg boch ban’en ni yad be lemnag nib t’uf ni ngan weliy u tabinaw fa boch e deer ni ke yog chon e tabinaw ni ngan weliy e fulweg riy. Dariy e maruwar riy nra munmun maku ra yib boch ban’en ngan’um nib fel’ ni ngan weliy.b
18. Mang fan ndab da talgad i fil e tin ndan nang ni bay u lan e thin rok Got?
18 I yog Jesus ni ku ra mang gelngin Got nib thothup e taayuw. Ere susun ndab da talgad i fil e tin riyul’ u lan e Thin rok Got. Pi thin riyul’ ney e aram boch ban’en u “murung’agen Got,” ma yibe piningdad ni ngad fal’eged i gay murung’agen. (Mu beeg e Proverbs 2:1-5.) Pi n’ey e ma tamilangnag e “n’en ni ke fal’eg Got rogon ke tay ni fan ngak e piin nib t’uf Got rorad.” Faan gad ra athamgil ni ngad filed boor ban’en u murung’agen e Thin rok Jehovah, ma ra ayuwegdad gelngin Got nib thothup, ya “[“gelngin Got nib thothup,” NW] e ma guy urngin ban’en, ni mus ko tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got.”—1 Kor. 2:9, 10.
[Footnotes]
a Mu tay fanam i yan riy ni fare bugithin ni kan piliyeg ko ken nu Waab e Bible ni “Kan ni Thothup” e gathi be yip’ fan reb e kan, ya be yip’ fan gelngin Got nib thothup ni ma maruwel ngay.
b Kum guy fare Machib ko Gil’ilungun ko October 2008 ko page 8.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• Mang l’agruw e kanawo’ ni ma maruwel gelngin Got nib thothup riy ni nge tamilangnag e “tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got”?
• U daken mini’ e ke tamilangnag gelngin Got nib thothup e tin riyul’ riy u nap’an e bin som’on e chibog?
• Uw rogon ni ma maruwel gelngin Got nib thothup e ngiyal’ ney ni nge tamilangnag boch ban’en u Bible ngodad?
• Mang e ngam rin’ me yib angin e maruwel ni ma tay gelngin Got nib thothup ngom?
[Picture on page 26]
Rogon ni Ke Tamilangnag Gelngin Got nib Thothup Fan fare Tempel nib Fanathin
Reb e ban’en nib muun ko “tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got” ni ke gagiyel u nap’an e bin som’on e chibog e aram fare tabernacle me munmun ma fapi tempel ni un liyor riy ngak Got e be dag yaan e bin baaram e tempel ni fan ngak Got. I yog Paul nre tempel nem e aram fa “bin riyul’ e tent ni Somol e ngongliy rogon, ma gathi girdi’ e ngongliy rogon.” (Heb. 8:2) Ere re tempel ney e ba fanathin, ni aram kanawoen ni gad ma non ngak Got u daken e maligach ni ke pi’ Jesus Kristus nge rarogon ni ke mang prist nib tolang.
Ni ngongliy fa “bin riyul’ e tent” ko duw ni 29 C.E. u nap’an nni taufenag Jesus me m’agan’ Jehovah ngay ni nge mang ba maligach nib flont. (Heb. 10:5-10) Tomuren ni yim’ Jesus ngki fas ko yam’, me yan nga lan e Gin Nth’abi Thothup ko re tempel nib fanathin nem “nga p’eowchen Got” ni nge pi’ ngak fel’ngin fare maligach ni pi’.—Heb. 9:11, 12, 24.
Ki weliy apostal Paul murung’agen e pi Kristiano ni kan dugliyrad ni yad ‘be ga’ i yan ni ngar manged ba naun nib thothup ni naun ni fan ngak Somol.’ (Efe. 2:20-22) Ere gur, re tempel ney e taareb rogon ko fa “bin riyul’ e tent” ni fini weliy murung’agen ko fa gi babyor ni yoloy nge yan ngak piyu Hebrew? Ke n’uw nap’an ni ma lemnag e pi tapigpig rok Jehovah ni taareb rogon. Ere bod ni yibe ngongliy rogon e pi Kristiano ni kan dugliyrad u fayleng ni ngar manged ‘malangen’ e tempel rok Jehovah u tharmiy.—1 Pet. 2:5.
Machane, nap’an ni ke chugur ko fare duw ni 1971, me tamilang u wan’ boch i girdien fare ulung i tapigpig ni fare tempel ni weliy Paul murung’agen u Efesus e der yip’ fan e tempel rok Jehovah nib fanathin. Faanra fapi Kristiano ni kan dugliyrad e yad girdien fa “bin riyul’ e tent,” ma ra sum e re tent nem u tomuren ni kan fasegrad ko yam’ ko “chirofen nra sul Somol riy.” (1 Thess. 4:15-17) Machane i yoloy Paul murung’agen fare tabernacle ni gaar: “Re n’em e ban’en ni be yip’ fan e re ngiyal’ i n’ey ni gadad ba’ riy.”—Heb. 9:9.
Faan gad ra fal’eg i yaliy e pi thin nu Bible ney nge ku boch e thin nu Bible ma ba tamilang ni fare tempel nib fanathin e danir ngongliy e chiney ma fapi Kristiano ni kan dugliyrad e gathi yad fapi “malang” ni kan ngongliy rogon u fayleng ni ngan uneg ko re tempel nem. Ya pi Kristiano ni kan dugliyrad e yad be pigpig u lan e yoror ko fare tempel nib Thothup nib fanathin, ma gubin e rran ni yad be “pining” e sorok ngak Got.—Heb. 13:15.
[Picture on page 27]
Uw rogon ni ngari tamilang u wan’dad e “tin nda nnang ni ke m’ay i lemnag rok Got”?