Reference ko Fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib Rodad
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAY 5-11
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 12
Ga Ra Maruwel nib Gel Ma Yira Tow’athnagem
Reb i Fel’ngin Got ni Kab Ga’ Fan ko Diamond
Bay boch e tapigpig rok Jehovah nib mo’maw’ rorad ni ngar yognaged e tin nib t’uf ko par rorad. Machane, yad ma maruwel nib gel maku yad ma tedan’rad ko maruwel rorad ko bin ni ngar sasalapgad u boch ban’en ni bochan e ngar pithiged e magawon rorad. Aray rogon ni yad ma dag nib ga’ fan pi fel’ngin Got u wan’rad nib muun e yul’yul’ ngay, ko bin ni nge ga’ fan e chugum nge ku boch ban’en u wan’rad.—Prov. 12:24; Efe. 4:28.
Rogon ni Ngad Adaged e Maruwel nib Gel
Rib ga’ fan ni ngad fal’eged i lemnag e bin tomur ko pi deer ney, ya rayog ni ngad felfelan’gad ko maruwel ni gad ma tay ni faan gad ra guy angin ni be yib ngak boch e girdi’. I yog Jesus ni gaar: “Ba gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngom.” (Acts 20:35) Nap’an ni gad ra un nga barba’ e maruwel, ma gathi kemus ni yigoo piin ni gad be rin’ fare maruwel ni fan ngorad nge piin ni yad ba ga’ ko fare raba’ i maruwel e ir e ra yib angin fare maruwel ni gad be rin’ ngorad, ya ku bay boch e girdi’ ni ma fel’ rogorad ko maruwel nib gel ni gad ma tay. Pi cha’ney e ba muun ngay chon e tabinaw rodad nge piin ni ke t’uf e ayuw rorad.
Chon e tabinaw rodad. Faanra maruwel reb i lolugen e tabinaw nib gel ni nge pi’ e tin nib t’uf rok chon e tabinaw rok, ma l’agruw e kanawo’ nra yib angin riy ngorad. Bin som’on e, aram e be guy rogon ni nge yag e tin nib t’uf ko par rorad ni bod rogon e ggan, nge mad, nge naun. Ra rin’ ni aray rogon, ma aram e be rin’ e maruwel rok ni ke pi’ Got ni aram e nge ‘ayuweg girdien e tabinaw rok.’ (1 Timothy 5:8) Bin l’agruw e, be’ ni ma maruwel nib gel ni nge yognag e tin nib t’uf ko tabinaw rok e ku rayog ni ngaun folwok rok. Shane, ni bay e thin rok ko fa binem e article ni ke yan e yog ni gaar: “Rayog ni ngan folwok ko chitamag, ya ir be’ ni ma tiyan’ ko maruwel. Ir be’ nib yul’yul’, ma n’umngin nap’an e yafas rok ni ir be’ ni ma maruwel nib gel. Mab ga’ ni dimow naun e aram e miti maruwel ni i un ngay. Kug fil rok nrib ga’ fan ni ngan nang rogon ni ngaun ngongliy boch ban’en nga paay, nge rogon ni ngan ngongliy boch ban’en nrayog ni nge fanay boch e girdi’.”
Piin ni ke t’uf e ayuw rorad. I yog apostal Paul ngak e piin Kristiano ni ngar ‘maruwelgad . . . [ya] nge yog nra ayuweged e piin ni gafgow.’ (Efesus 4:28) Faan gad ra maruwel nib gel ni ngad yognaged e tin nib t’uf rodad nge chon e tabinaw rodad, ma aram e ku rayog ni ngkud ayuweged e piin ni ke t’uf e ayuw rorad. (Proverbs 3:27) Ere, faanra ud maruwelgad nib gel ma aram e ra ud felfelan’gad ngay ni ngaud pied ban’en ku be’.
Ngan Fil Ban’en Riy
Ra Um Pi’ Ban’en Ma Ga Ra Felfelan’
10 Ku dab mu pagtalin ni bay gelngin e thin ni gad ma yog. Bay be’ ni ga be lemnag nra yib e athamgil nga laniyan’ ni faan ga ra yog ngak nib ga’ fan u wan’um e tin ma rin’, fa? Bay be’ ni ga manang nib t’uf ni ngan fal’eg laniyan’, fa? Faanra bay, ma mang ndab mu guy rogon ni nga mog ngak ni ga be lemnag? Rayog ni ngam man mu guy, ara mu callnag, ara mu yoloy bang e card ngam pi’ ngak, ara mu emailnag, ara mu textnag. De t’uf ni ngam weliy boor ban’en ngak. Rayog ni kemus ni in bug e thin ni keb u gum’irchaem e ba t’uf ni nge rung’ag walagem ya nge yag ni par nib yul’yul’ me fel’ boch laniyan’.—Prov. 12:25; Efe. 4:29.
MAY 12-18
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 13
Dab Mu Pag Ramaen e “Magal” ko Piin nib Kireb ni Nge Bannagem
it-2 196 ¶2-3
Magal
Yugu Boch e Kanawo’ ni Yima Fanay Riy ni Nge Yip’ Fan Ban’en. N’en ma taga’ be’ ngay ni nge gal’ e kanawo’ rok e kan fanathinnag ko magal. Ke fanay e Proverbs e re n’ey ni nge tamilangnag e n’en nib thil u thilin e piin nib mat’aw nge piin nib kireb ni gaar: “Piin nib mat’aw e yad bod ba magal ni ba ga’ ramaen; ma piin ni kireb e yad bod ba magal ni be n’en ni nge math.” (Pr 13:9) Magal ko piin nib mat’aw e ra ulul ni nge ga’ raen, machane piin nib kireb e yugu demtrug feni ga’ ramaen e magal rorad nge feni fel’ rogon e par rorad, machane ra tomur riy ma ra tayrad Got u fithik’ e lumor ko gin nra tun ayrad riy. Ireray e n’en nra buch rok be’ ni ma yibilay ni nge buch waathan e gallabthir rok.—Pr 20:20.
Re n’ey ni ngan ‘thang e magal’ rok be’ e ku be yip’ fan ndakuriy e athap rok. Ku be yog reb e thin ko Proverbs ni gaar: “Be’ nib kireb e dariy e athap rok boch nga m’on; magal rok e piin nib kireb e yira thang.”—Pr 24:20, NW.
Mu Pigpig Ngak Got ni Ma Ayuwegem ni Nge Puf Rogom
3 Faanra ke yog rok Satan ni nge k’aring l’agruw e girdi’ nib flont nge bokum e engel ni ngar paged e motochiyel rok Got, ere ku rayog ni nge rin’ ngodad. Taareb rogon e n’en ni ma rin’ Satan e ngiyal’ ney. Be guy rogon ni nge tay nga lanin’dad ni motochiyel rok Got e rib mo’maw’ ni ngan fol riy ma dariy e felfelan’ riy. (1 John 5:3) Girdi’ nu fayleng e yad ma lemnag ni aram rogon, ma faanra ngaud chaggad ngorad ma rayog ni ngad lemgad ni bod yad. Reb e walag ni ppin ni ke 24 e duw rok e chiney e ke yog ni ke af ngak e ngongol nib kireb ya bochan ni ke chag ngak e girdi’ nib kireb. Ke rus ni nge lem nib thil nga rogon e lem ko piin fel’ yangaren. Ma bochan e re n’em ma ke un ko ngongol ni darngal. Sana kam thamiy nrib mo’maw’ ni ngam palog ko pi fager rom.
w04 7/15 31 ¶6
“Be’ nib Gonop e Gubin Ngiyal’ ni Ma Tafinay Mfini Ngongol”
Yira tow’athnag be’ nib gonop, mab mat’aw, mab tamilangan’. Be micheg Solomon ngodad ni gaar: “Piin nib mat’aw e ba gaman garad, machane piin kireb e gubin ngiyal’ ni yad be yim’ ko bilig.” (Proverbs 13:25, BT) Manang Jehovah e n’en nib fel’ ni fan ngodad u gubin ban’en ni gad ma rin’ u lan e yafos rodad ndemtrug ko pi n’en bay rogon ko tabinaw rodad, ara tha’ u thildad yugu boch e girdi’, ara machib ni gad ma tay, ara nap’an ni kan yal’uwegdad. Faan gad ra fol ko fonow ni bay u lan e Thin rok, ma aram e ra yag e bin th’abi fel’ e yafos ngodad.
Ngan Fil Ban’en Riy
“Kristus e Ir e Lolugen Urngin e Pumoon”
13 N’en gad be fil riy. Be’ ni lolugen e tabinaw e susun ni nga i rin’ gubin ban’en u fithik’ e t’ufeg. Mang nrib ga’ fan e re n’ey? I pi’ apostal John e fulweg riy ni gaar: “Faanra . . . be fanenikay [be’] walagen ni girdien Kristus, ma . . . dabiyog ni nge t’uf Got rok, ni be’ nder guy ni faanra de t’uf rok walagen ni girdien Kristus [ara chon e tabinaw rok] ni be’ ni be guy.” (1 John 4:11, 20) Ere be’ nib t’uf rok chon e tabinaw rok ma baadag ni nge folwok rok Jehovah nge Jesus e ra ayuweg chon e tabinaw rok ni nge fel’ e tha’ u thilrad Jehovah, miki guy rogon ni ngaur pared nib pagan’rad, ma be pi’ e tin nib t’uf ko par rorad. (1 Tim. 5:8) Ra fil boch ban’en ngak pi fak ma be yal’uwegrad. Ku ra ulul ni nge fil rogon ni nga i dugliy boch ban’en ni yira pining e sorok riy ngak Jehovah me yib angin ko tabinaw rok. Chiney e ngad weliyed e pi n’ey nreb nge reb, ma gad guy rogon nrayog ni nge folwok reb i lolugen e tabinaw rok Jehovah nge Jesus.
MAY 19-25
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 14
Mu Fal’eg i Lemnag e N’en Ngam Rin’ u Nap’an Nra Buch Ban’en ni Yima Gafgow Riy
Nge Ga’ Fan u Wan’um e Yafos Rom ni Ke Pi’ Got nib Tow’ath
10 Yu ngiyal’ e dabiyog ni ngad taleged boch ban’en ndabi buch nrayog ni nge tay e yafos rodad nga thatharen e riya’, ni bod boch ban’en ni ma buch ni yira gafgow riy, nge ba mit e m’ar ni ke garer, nge cham ni yibe tay. Machane nap’an nra buch boch ban’en ni aray rogon, ma aram e gad ma fol u nap’an ni yira yog ngodad ni ngad chuwgad ko gin gad ma par riy ara da folgad ko n’en ke yog e am ni ngan rin’, ya nge yag nda pared ndabi buch ban’en rodad ma gad palog ko gin bay e riya’ riy. (Rom. 13:1, 5-7) Bay boch ban’en ni ma buch ni bay e riya’ riy nrayog ni ngad fal’eged rogodad u m’on riy, ere susun e ngad folgad ko n’en ke yog e am ni ngad rin’ed nra ayuwegdad ni ngad fal’eged rogodad u m’on ni nge buch ban’en ni yira gafgow riy. Bod nsana ba t’uf ni ngad ted boch e ran nge ggan nga bang nib mo’maw’ ni nge kireb, nge boch ban’en nrayog ni ngad tafalaynaged e maad’ad ngay.
11 Mang e susun ni ngad rin’ed ni faanra ke garer ba mit e m’ar ko gin gad ma par riy nib mom ni nge af? Susun e ngad folgad u boch e motochiyel ni ke ngongliy e am ni ngan fol riy ni bod ni ngaun luknag paay, ma dab kun chuchugur nga taabang, ma yibe upunguy langay, min par ndab ku nib nga fithik’ e girdi’ u nap’an ni kan m’ar. Gad ra rin’ e pi n’ey, ma aram e gad be dag nib ga’ fan u wan’dad e yafos rodad ni ke pi’ Got nib tow’ath.
12 Nap’an nra buch ban’en ni kan gafgow riy, ma bay yu ngiyal’ ni gad ma rung’ag boch ban’en ko news, ara pi fager rodad, ara piin buguli yoror rodad nde riyul’. Susun ni ngad motoyilgad ko tin nib puluw e thin ni be yib ko am nge pi togta ko bin “yug demtrug ban’en” ni ngad rung’aged me mich u wan’dad. (Mu beeg e Proverbs 14:15, BT.) Fare Ulung ni Ma Pow’iyey nge pi branch ofis e yad ma athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar nanged e tin nib puluw u murung’agen ban’en ni ke buch u m’on ni ngar yarmiyed boch ban’en ni bay rogon ko muulung nge machib ni yibe tay. (Heb. 13:17) Ere faan gad ra fol ko pi yaram ney, ma aram e rayog ni ngad ayuweged gadad ndabi buch ban’en rodad nge yugu boch e girdi’. Re n’ey e ku ra fal’eg thin e ulung u wan’ e girdi’.—1 Pet. 2:12.
Mu Par Ndab Mu Rus ni Bod Zadok
11 Faanra nog ngodad ni ngad ayuweged pi walagdad ni ke par e yafos rorad nga thatharen e riya’, ma uw rogon ni ngad daged ndarud rusgad ni bod Zadok? (1) Mu fol ko yaram ni kan ngongliy. Nap’an nra buch boch ban’en ni aray rogon, mab ga’ fan ni ngad pared nib taareban’dad. Ere mu fol ko yaram ni ke yib ko branch ofis ko gin ga ma par riy. (Heb. 13:17) Gubin ngiyal’ nsusun e nga i sul e piin piilal u daken e pi n’en kan yarmiy u rogon ni ngan fal’eg rogoy ni fan ko pi n’en ma buch ni yima gafgow riy nge n’en ngan rin’ u nap’an ni ke buch e pi n’em. (1 Kor. 14:33, 40) (2) Dab mu rus machane ngkum kol ayuw. (Prov. 22:3) Mu lem u m’on ni ngam rin’ ban’en. Dab mu rin’ boch ban’en nde t’uf ni ngam rin’ nra tay e yafos rom nga thatharen e riya’. (3) Mu taga’ ngak Jehovah. Dab mu pagtalin ni baadag Jehovah ni ngam pared pi walagem ndabi buch ban’en romed. Rayog ni nge ayuwegem u rogon ni ngam ayuweg pi walagem u reb e kanawo’ ndabi buch ban’en romed riy.
Ngan Fil Ban’en Riy
Rogon ni Ngan Dugliy Ban’en nib Fel’ Rogon
2. Mang e susun ni ngam rin’ u m’on ni ngam dugliy ban’en? Be gaar e Bible: “Girdi’ nib tamilangan’ e ri ma fal’eg i yaliy ban’en.” (Proverbs 14:15, BT) Re n’ey e be yip’ fan nu m’on ni ngad dugliyed ban’en, ma susun e ngar da fal’eged i lemnag e pi n’en ni bay nrayog ni ngad mel’eged. Nap’an ni ga be rin’ e re n’ey, mag fithem ni nge lungum: ‘Mang boch i kenggin e motochiyel u Bible ni bay rogon ko re n’ey? Mang e ba fel’ ni nggu rin’? Mang e ra rin’ e n’en nug ra dugliy ngak yugu boch e girdi’? Ma bin th’abi ga’ fan riy e, ra felfelan’ Jehovah ko n’en nug ra dugliy fa danga’?’—Proverbs 27:12.
MAY 26–JUNE 1
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 15
Mu Ayuweg Yugu Boch e Girdi’ ni Ngar Felfelan’gad
Nga u Darod u Kanawoen e Yul’yul’!
16 Job e ir be’ nib gol. (Job 31:31, 32) Yugu aram rogon nde yoor ban’en rodad, machane rayog ni ngad ‘pied boch e tin ni ba’ rodad ban’en ngak’ e girdi’. (Rom. 12:13) Rayog ni ngad pininged be’ ni ngad abichgad u taabang, ma dab da paged talin ni ‘kab fel’ ni nguud ked e girdi’ nib t’uf rodad e ggan ni goo ggan u taabang, ko bin nguud kayed e tin th’abi fel’ e ufin ko gin bay e fanenikan riy.’ (Prov. 15:17) Yugu demtrug rogon e ggan, ma faan yira kay u taabang u fithik’ e t’ufeg ma yira felfelan’ ngay ma ra yib angin ngodad ko tirok Got ban’en.
“Ngari Gel” e Athamgil ni Ngaud Pied Nga Lanin’dad
16 De puluw ni ngam lemnag ndabiyog ni ngam pi’ e athamgil nga laniyan’ be’ ni bochan e gathi gur be’ nib mom ngom ni ngam weliy ngak yugu boch e girdi’ rogon ni ga ma lemnagrad. Bin riyul’ riy e, de mo’maw’ ni ngad pied e athamgil nga laniyan’ be’. Sana rayog ni kemus ni ngad sapgad ngak be’ ma gad siminmin. Ma faanra de siminmin facha’ ngodad, ma aram e rayog ni be yip’ fan ni bay e magawon rok nib t’uf ni nge weliy ngak be’. Ere rayog ni ngam fal’eg laniyan’ ni faanra kemus ni ngam motoyil ngak nge weliy salpen ngom.—Jas. 1:19.
17 Henri nreb e walag ni kab pagel e rib gel e kireban’ ni tay u nap’an ni chuw boch e girdi’ rok ko tin riyul’ ni kub muun e chitamangin ngay ni ir reb e piilal. Ere bay reb e walag ni pumoon ni ma lekag e ulung ni guy ni be par Henri nib kireban’, ma aram me fek nga bangi ban’en ni yima unum e coffee riy ni ngar unumew e coffee, ma aram me pag ni nge weliy e n’en ni bay u laniyan’. I nang Henri ni kemus nrogon nrayog ni nge ayuweg e tabinaw rok ngar sulod ko tin riyul’ e aram e nge athamgil nge par nib yul’yul’. Rib gel e athamgil ni tay laniyan’ u nap’an ni beeg fapi thin ni bay ko Psalm 46, nge Zefaniah 3:17, nge Mark 10:29, 30.
18 N’en ni buch rok Marthe nge Henri e be dag nrayog ni ngad pied e athamgil nga laniyan’ reb e walag ni ke t’uf ni ngan fal’eg laniyan’. I yoloy Solomon ni Pilung ni gaar: “Ri dakuriy ba felfelan’ ngay, ni ga ra pirieg e re bugithin nib mat’aw ni nga nog ko ngiyal’ ni nga mog. Ba owchef nib siminmin e ra felfelan’nigem, ma thin nib fel’ e ra fal’eg lanin’um.” (Prov. 15:23, 30, BT) Maku reb e faanra i beeg be’ ni ke kireban’ e pi n’en ni bay ko Fare Wulyang ko Damit nge website rodad, ma rayog ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’. I tamilangnag Paul ni faanra u don’ed e pi tang ni gad ma yon’ u nap’an e muulung u taabang, ma rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad. I yoloy ni gaar: “Um filed ngomed ma gimed be fonownagmed ngay u fithik’ e gonop. Umon’ed e tang ni thin rok Got ni bay ko Psalm, nge tang ni machib, nge tang ni murung’agen Got; um tangniged Got ni gimed be pining e magar ngak Got u wun’med.”—Kol. 3:16; Acts 16:25.
Ngan Fil Ban’en Riy
ijwbq article 39 ¶3
Rayog ni Nge Un Reb e Kristiano ko Tafalay, Fa?
2. Gur, ba fel’ ni ngkug wan gu fith laniyan’ yugu reb ara yugu boch e togta, fa? Faanra “boor e piin yad be pi’ e fonow” mab ga’ angin, nib ga’ ni faanra ba gel e ubchiya’ ko m’ar rom.—Proverbs 15:22, NW.
JUNE 2-8
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 16
Dalip i Deer Nra Ayuwegey ni Ngan Dugliy Boch Ban’en nib Fel’ Rogon
Ngan Mel’eg Ban’en u Fithik’ e Gonop u Nap’an ni Kab Fel’ Yangarey
11 Bin th’abi ga’ e felfelan’ e ma yib ngodad e bochan ni gad be pigpig ngak Jehovah. (Prov. 16:20) Baruk ni ir e en ta yol rok Jeremiah e pagtalin e re n’ey. Immoy ba ngiyal’ ni daki felfelan’ ko pigpig ni be tay ni fan ngak Jehovah. I yog Jehovah ngak ni gaar: “Mog ga be guy rogon ni gur e ngan rin’ ban’en ngom ni yu gub thil ko girdi’? Dab mu rin’ ni arrogon. Ya nggu fek e riya’ nga daken gubin e girdi’, ma gur e gu ra ayuwegem ko yam’ u gubin yang ni ga ra yan riy. I Gag SOMOL e ku gog e pi thin ney.” (Jer. 45:3, 5, BT) Uw rogon u wan’um? Mang e ra ayuweg Baruk ni nge par nib felfelan’? Gur, nge rin’ e tin nib m’agan’ ngay, me tomur min thang ara nge rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay, me yag ni magey nib fas u nap’an ni yira gothey fare mach nu Jerusalem?—Jas. 1:12.
12 Reb e walag ni Ramiro fithingan e ke pirieg e felfelan’ u nap’an ni be ayuweg boch e girdi’. I yog ni gaar: “Gub u ba tabinaw nib gafgow ma gamad ma par u reb e binaw ni bay ko fare burey ni Andes. Ere, nap’an ni yog e bin ni ba ilal i walageg ngog nrayog ni nge pi’ puluwog ni nggu un ko skul nib tolang, mug lemnag ni ireray reb e kanawo’ ni ke mab ngog nrib fel’. Machane, kafin gu un ko taufe ni kug mang reb e Pi Mich Rok Jehovah, ma ke mab e kanawo’ ngog nrayog ni nggu un ngak reb e pioneer ko machib u reb e binaw nib achig. Nap’an ni gu wan e ngaram mug fil rogon e puy llug, ma aram mug fal’eg tafen reb e puy llug ya nge ayuwegneg ko tin nib t’uf rog. Nap’an ni gu ognagew fare walag e fol Bible ko girdi’, ma boor e girdi’ ni yad baadag. De n’uw nap’an mug un nga reb e ulung ni yad ma non ko thin rog. Ke gaman 10 e duw ni kug un ko machib u polo’ e tayim rog. Dariy yugu reb e maruwel nrayog ni nge yibnag e felfelan’ ngog ni bod rogon ni gu be ayuweg boch e girdi’ ni ngar nanged e thin nu Bible ko thin rorad.”
Kam Piem Ngak Got Ke Piliyegem, Fa?
RA BAGADAD ma rogon. Re n’ey e be yan u rogon ni kan chuguliydad nge gin ni gad ma par riy. Ra bagadad ma rogon e munmad ni ma tay, nge miti ggan ni ma kay, nge rogon e ngongol rok. Mang fan? Reb i fan e bochan e girdi’ u toobdad nge rarogon e par rodad.
2 Machane, bay boch ban’en ni kab ga’ fan ko miti ggan ni gad ma kay nge rogon e munmad ni gad ma tay. Bod ni, nap’an nni chuguliydad ma bay boch ban’en ni u nog ngodad nib fel’, ma bay boch ni u nog nib kireb nsusun e dab da rin’ed. Pi n’ey e ba thilthil u wan’dad ya ra bagadad ma rogon ni ma lemnag. Pi n’en ni gad ma mel’eg e ku ma yan u rogon e nangan’ rodad. Be yog e Bible ni piin ‘dariy e re Motochiyel nem rorad; e ngiyal’ ni yad ra ngongliy e tin ni be yog e re Motochiyel nem ni yad e sum u lanin’rad ni ngar ngongliyed, e aram e kar manged ba motochiyel ngorad.’ (Rom. 2:14) Gur, re n’ey e be yip’ fan ni faanra dariy e motochiyel rok Got, ma yug rayog ni ngad folgad ko pi n’en nda ilalgad u fithik’ nge pi n’en ni yima rin’ u toobdad?
3 L’agruw i fan ni gathi aram rogon e piin Kristiano. Bin som’on e be puguran e Bible ngodad ni gaar: “Bay e wo’ ni ma lemnag e girdi’ nib mat’aw machane ba sor ko yam’.” (Prov. 16:25, BT) Bochan ndawor da flontgad ma dabiyog rodad ni ngad gagiyegniged gadad. (Prov. 28:26; Jer. 10:23) Bin migid e, be tamilangnag e Bible ni Satan ni ir e got ko re “fayleng” ney e aram e en ni be gagiyegnag rarogon e par ko re fayleng ney. (2 Kor. 4:4; 1 John 5:19) Ere, faanra gad baadag ni nge tow’athnagdad Jehovah me par nib fel’ e tha’ u thildad, mab t’uf ni ngad folgad ko fare fonow ni bay ko Roma 12:2.—Mu beeg.
Ngan Fil Ban’en Riy
Dab Mu Pag e Gonop ko “Re Fayleng Ney” ni Nge Bannagem
13 Be gaar e Bible: “I Somol e dabun gubin e piin tolangan’.” (Prov. 16:5, BT) Mang fan ni ma fanenikay Jehovah e piin nib tolangan’rad? Reb i fan e, piin ni yigoo yad e yad ma lemnaged yad e yad bod Satan nib tolangan’. Am lemnag rogon feni tolangan’ Satan me lemnag ni Jesus ni ir e en ni fanay Got ni nge sunmiy gubin ban’en e nge ragbug nga but’ nge tayfan! (Matt. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Piin yad be lemnag nrib ga’ farad e be micheg ni gonop ko re fayleng ney e ba m’ay fan u wan’ Got.
JUNE 9-15
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 17
Nge Par ni Bay e Gapas u Lan e Mabgol Rom
g 9/14 11 ¶2
Rogon ni Nge Dab Kum Damumuw
Mu fal’eg i yaliy rarogom u fithik’ e yul’yul’. Be yog e Bible ni bay boch e girdi’ nib “papey e damumuw” ngorad. (Proverbs 29:22, BT) Aray rogom, fa? Mu fithem ni nge lungum: ‘Ba mom nug ma damumuw, fa? Uw feni papey ni ma aw ban’en nga lanin’ug? Ba ga’ nug ma damumuw nga nochi ban’en ni yugu dariy, fa?’ Be yog e Bible ‘nra i par e kireb u wan’ be’ ma rayog ni nge kirebnag thilrad e pi tafager.’ (Proverbs 17:9; Eklesiastes 7:9) Ku rayog ni nge buch e re n’ey u lan e mabgol. Faanra ba mom ni ga ma damumuw, ma ngam fithem ni nge lungum, ‘Rayog ni ngkug gum’an’nageg boch u puluwon e en mabgol rog, fa?’—Kenggin e motochiyel u Bible: 1 Peter 4:8.
w08 5/1 10 ¶6–11 ¶1
Ngan Pithig e Magawon
1. Mu tew ba ngiyal’ ni ngam weliyew fare magawon. “Gubin ban’en ni bay ngal’an, . . . ngal’an ni ngan th’ab gulungey nge ngal’an ni ngan welthin.” (Eklesiastes 3:1, 7, NW) Bay boch e magawon nrayog ni nge k’aring e damumuw nib gel ni bod ni ke m’ug ko n’en ke buch ko fa wu’ i mabgol ni kan weliy murung’agrow u m’on riy. Faanra ke buch e re n’ey rom, mag guy rogon ni ngam ‘th’ab gulungam’ u m’on ni nge gel e damumuw rom. Rayog ni ngam ayuweg e tha’ u thilmew e en mabgol rom ndabi gel e kireb riy ni faan ga ra fol ko fare fonow u Bible ni be gaar: “Ra tabab e tugthin ma bod e gin m’on e thaal u ba teng; mu taleg ni dawori ga’ i yan.”—Proverbs 17:14, BT.
Machane ku bay “ngal’an ni ngan welthin.” Magawon e bod e pan ni faanra dabin rin’ ban’en ngay ma ra dammal. Ere dab mu digey fare magawon ndab mu pithig, ya ga be lemnag ni bayi chuw. Faanra ka mog ko en mabgol rom ndab kum weliyew murung’agen ban’en, mag dag e tayfan ngak ni aram e nga mog ba ngiyal’ ni ngam weliyew murung’agen fare magawon riy boch nga m’on. Re n’ey e rayog ni nge ayuwegmew ni ngam folgow ko fare fonow ni bay u Bible ni be gaar: “Dab mpired ni gimed ba damumuw nge polo’ reb e rran.” (Efesus 4:26) Machane ba t’uf ni ngam rin’ e n’en kam micheg.
Ngan Fil Ban’en Riy
Nga i Yib Angin Madgun Got Ngom
3 Reb i fan nib t’uf ni ngad yororiyed gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en e bochan ni Jehovah e ma fal’eg i yaliy gum’ircha’dad. Re n’ey e be yip’ fan ni ma guy e n’en ndabiyog ni nge guy e girdi’ u rarogodad maku manang e bin riyul’ i rarogodad. (Mu beeg e Proverbs 17:3.) Faan gad ra suguy lanin’dad ko gonop rok ni ma pi’ e yafos, ma aram e ra t’ufegdad. (John 4:14) Gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e dariy ba ngiyal’ nra kirebnagdad e ngongol nib kireb, nge pi ban rok Satan, nge girdi’ nib kireb ko re fayleng ney. (1 John 5:18, 19) Nap’an ni gad ra chugur ngak Jehovah, ma aram e rra gel e t’ufeg nge tayfan rodad ngak. Dubdad ni ngad denengad ni bochan e dubdad ni ngad kirebnaged laniyan’ e Chitamangidad. Nap’an nra yib e lumel ngodad ni ngad rin’ed ban’en nib kireb, ma aram e gad ra fith ni lungudad, ‘Uw rogon ni nggu kirebnag laniyan’ Be’ ni ke dag e t’ufeg ngog ni er gelngin?’—1 John 4:9, 10.
JUNE 16-22
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 18
Mu Pi’ e Athamgil Nga Laniyan’ e Piin nib M’ar
Bin Riyul’ e Gonop e Be Pong nib Ga’ Laman
17 Mu lem u m’on ni ngam non. Faanra dab da kol ayuwgad, ma rayog ni ngad k’aringed boor e magawon ni bochan e thin ni gad ma yog. Be gaar e Bible: “Marog thin e rayog ni nge maad’ad nga laniyan’ be’ nib toar ni bod bangi sayden, machane thin nnog nib gonop e rayog ni golnagey.” (Prov. 12:18, BT) Faanra dab ud weliyed thibngin yugu boch e girdi’ ngak yugu boch e girdi’, ma aram e rayog ni nge par nib gapas thildad. (Prov. 20:19) Faanra gad baadag ni ngad fal’eged laniyan’ e girdi’ ko thin ni gad ma yog ko bin ngad kirebnaged lanin’rad, ma aram e thingar da suguyed lanin’dad ko Thin rok Got. (Luke 6:45) Nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag e n’en be yog e Bible, ma thin ni gad ma yog e rayog ni nge “mang kenggin e gonop” ni ma fal’eg laniyan’ e girdi’.—Prov. 18:4, BT.
mrt article 19 kahol
N’en ni Ngam Rin’ u Nap’an ni Kam M’ar nib Tomgin
Mmotoyil nib fel’ rogon. Reb e kanawo’ nth’abi fel’ ni ngam ayuweg e fager rom riy e aram e ngam motoyil ngak u nap’an ni baadag ni nge weliy laniyan’. Dab mu lemnag nthingar mu pi’ e fulweg u gubin ban’en ni be yog. Ya ba ga’ nib gaman ni kemus ni ngam motoyil. Mu guy rogon ndab mu turguy rarogon facha’ u wan’um. Dab mu lemnag ni ga manang rogon laniyan’ e fager rom, nib ga’ ni faanra ba mo’maw’ ni ngan nang ni bay e m’ar rok.—Proverbs 11:2.
Um weliy fel’ngin ban’en. Rayog ndam nang e n’en nga mog ngak e fager rom, machane ga ra yog in bug e thin ni ngam dag ni ga be lemnag e magawon rok ma dabisiy nra fel’ boch laniyan’ ko bin nri dab mog ban’en. Faanra da kum nang e n’en nga mog, mag guy rogon ni nga mog buchuuw e thin ni ke yib u gum’irchaem ni bod ni nge lungum, “Dagnang e n’en nggog, machane gu baadag ni ngam nang nug be lemnagem.” Dab mog boch ban’en ni bod ni nge lungum, “Rayog ni ngam mada’nag reb e magawon ni kab gel boch e kireb riy ko binir” ara “Kab fel’ e binir ko . . . ”
Rayog ni ngam dag ni ga be lemnag e fager rom ni aram e ngam fil boch ban’en u murung’agen e m’ar rok. Dabisiy nra ga’ fan u wan’ ni ga be guy rogon ni ngam nang rarogon e magawon rok, ma n’en ga ra yog e ra yib angin ngak. (Proverbs 18:13) Machane mu kol ayuw ndab mu pi’ e fonow ngak u boch ban’en ndawori fith murung’agen ngom.
Mu ognag e ayuw ngak. Mu fith ngak ko mang e ba t’uf ni ngam ayuweg riy ko bin ngam lemnag ni ga manang rogon ni ngam ayuweg. Dab mu pagtalin nrayog ndabi yog e fager rom nib t’uf e ayuw rok ni bochan e dabun ni nge magawonnagem. Faanra buch e re n’ey, mag guy rogon ni nga mog ban’en nrayog ni ngam rin’ ni bod ni ngam man mu fek e chuway’ rok, ara ngam ayuweg ko klin, ara ngam rin’ yugu boch ban’en.—Galatia 6:2.
Dabi mulan’um. Ra ke m’ar e fager rom, ma rayog ni bay yu ngiyal’ nra yog ndab kum rin’ew ban’en ni kam weliyew ni ngam rin’ew ara dabun ni nge non ngom. Ere mu gum’an’nagem mag guy rogon ni ngam nang rogon laniyan’. Mu ulul ni ngam ayuweg ko tin nib t’uf rok.—Proverbs 18:24.
Rogon ni Ngan Ayuweg e Piin Bay e Pi M’ar Ney Rorad
“[Mu] pi’ e athamgil ngak.” —1 THESSALONIKA 5:14.
Rayog ni be magafan’ e fager rom ara be lemnag ndariy fan. Ere faan ga ra micheg nga laniyan’ ni ga be lemnag, ma aram e rayog ni ngam fal’eg laniyan’ mag pi’ e athamgil ngak ni yugu aram rogon ndam nang e n’en nga mog ngak.
“Pi tafager e gubin ngiyal’ ni yad ma dag e t’ufeg rorad.”—PROVERBS 17:17, BT.
Mu ognag e ayuw ngak. Mu fith ko mang e rayog ni ngam rin’ ngak ko bin ngam lemnag ni ga manang rogon ni ngam ayuweg. Faanra be mo’maw’ ko fager rom ni nge yog e n’en nib t’uf rok, mag guy rogon ni nga mog ban’en ni ngam rin’ew u taabang ni bod ni ngam marow ko walk. Fa reb e rayog ni nga mog ngak ni ngam man mu fek e chuway’ rok, ara mu klinnag e naun rok, ara ngam rin’ yugu boch e maruwel.—Galatia 6:2.
“Um pired nib gum’an’med.” —1 THESSALONIKA 5:14.
Rayog ni gathi gubin ngiyal’ ni baadag e fager rom ni nge weliy laniyan’. Ere mu guy rogon ni nge nang ni gab felfelan’ ngay ni ngam motoyil ngak ko ngiyal’ ni baadag ni ngam nonow. Rayog ni nge yog ara rin’ fare fager rom ban’en nra kirebnag lanin’um ni bochan e m’ar rok. Rayog ni nga mognew ban’en ni ngam rin’ew me boch nga tomuren me siyeg ndab ki un ara par nib kankanan’. Ere mu gum’an’nagem mag guy rogon ni ngam nang rogon laniyan’ u nap’an ni ga be ognag e ayuw ngak.—Proverbs 18:24.
Ngan Fil Ban’en Riy
Ra Ayuwegem Jehovah u Nap’an ni Kam Mada’nag e Magawon
13 N’en nib t’uf ni ngad rin’ed. Mu athamgil u rogon nrayog rom ndab mu palognagem ko girdi’. Nap’an ni gad ra palognaged gadad ko girdi’, ma aram e rayog ni ngaud pared ni yigoo gadad nge magawon rodad e gad be lemnag. Mit ney e lem e rayog ni nge magawonnag e pi n’en gad ma dugliy. (Prov. 18:1) Riyul’ ni gad gubin nib t’uf e tayim ni ngad pared ni yigoo gadad, nib ga’ nu nap’an ni ke buch ban’en rodad nrib gel e kireb riy. Machane faanra yigi pag n’umngin nap’an nda palognaged gadad ko girdi’, ma rayog ni ngad siyeged e n’en be fanay Jehovah ni nge ayuwegdad. Ere yugu aram rogon nrib mo’maw’ ni ngam rin’ e re n’ey, machane ngam pag chon e tabinaw rom, nge pi fager rom, nge piin piilal ni ngar ayuweged gur. Mu sap ngay ni aram rogon ni be ayuwegem Jehovah.—Prov. 17:17; Isa. 32:1, 2.
JUNE 23-29
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 19
Mmang Reb e Fager nib Manigil Ngak Pi Walagem
Rogon ni Nge Par nib Gel e T’ufeg u Thildad
16 Um sap nga fel’ngin pi walagem ma gathi thibngirad. Am lemnag e re n’ey. Susun e gimed bay boch e walag u reb e abich. Gimed be felfelan’ ma nga tomuren fare abich mi gimed muulung nga taabang ni ngam sasinggad. Bin riyul’ riy e dalip yang e sasing nim fek ya ri chey ma bay bang riy ndabum. Machane nap’an nni mu’ ko sasing mag guy ni bay bang riy ni bay reb e walag ni pumoon riy nder siminmin. Ere mang e ga ra rin’ ko fagi sasing? Ga ra chuweg ya ka bay l’agruw yang ni gubin e girdi’ riy ni yad be siminmin nib muun fare walag ngay.
17 Ere ngad taareb rogonnaged fa gal yang i sasing ni kad chaariyed ko pi n’en gad ma tay u lanin’dad. Ba ga’ ni gad ma tay u lanin’dad e pi n’en nib fel’ ni gad ma rin’ pi walagdad u taabang. Machane susun e yan i ba ngiyal’ me yog ara rin’ reb e walag ban’en ndubdad. Ere mang e susun ni ngad rin’ed ko re n’em ni ke par u lanin’dad? Susun e ngad guyed rogon ni ngad chuweged ni bod rogon fagi sasing ndubdad. (Prov. 19:11; Efe. 4:32) Rayog ni ngad chuweged u lanin’dad nochi oloboch nib achig ni ke rin’ pi walagdad ni bochan e boor ban’en nib manigil ni kad rin’ed u taabang ni ka bay u lanin’dad. Ireray e pi n’en gad baadag ni ngad ted u lanin’dad mu ud lemnaged.
Nga i Gel e T’ufeg Rom i Yan
10 Ku arrogodad ni gad ma gay boch e kanawo’ ni ngad ayuweged pi walagdad riy. (Heb. 13:16) Am lemnag e n’en ni buch rok Anna ni kan weliy murung’agen ko fa binem e article ni ke yan. Tomuren ni yib bangi lang nib gel, ma ranow figirngin ni ngar nangew salpen ba tabinaw ni yad boch e Pi Mich, ma aram mar guyew ni ke muchubu’ e chig ko naun rorad nga langgin. Ere dakuriy e mad nib beech nrayog ni ngar chuwgad ngay. I yog Anna ni gaar: “Gu fekew e mad rorad nggu maluknagew, ma gamow sulweg ngorad ni kan irongnag ma kan t’et’ar. Re n’em nug rin’ew e gamow ra lemnag ma gathi ban’en nrib ga’, machane aram e n’en ni bing e kanawo’ ngomad ni ngari fel’ e thin romad ke mada’ ko chiney.” T’ufeg rok Anna nge figirngin ngak e pi walag e aram e n’en ni k’aringrow ni ngar ayuwegew yad ko tin nib t’uf rorad.—1 John 3:17, 18.
11 Nap’an ni gad ra gol ngak yugu boch e girdi’ ma gad dag e t’ufeg ngorad, ma aram e rayog ni ngar guyed ni gad be guy rogon ni ngad folwokgad rok Jehovah. Gol ni gad ma dag ngorad e dabiyog ni ngad nanged gelngin feni ga’ fan u wan’rad. Khanh ni faan kan weliy murung’agen e der ma pagtalin e piin ur ayuweged. I yog ni gaar: “Rug be pining e magar ko pi walag nib pin ni ur feked gag ko machib. Yad ma yib ra feked gag, ma yad ma piningeg ni nggu abichgad u taabang, maku yad ma guy rogon ni nggu sul nga tabinaw ndariy ban’en ni ke buch rog. Chiney e kug nang nde mom e pi n’em ni ur rin’ed, machane ur rin’ed ni bochan e gub t’uf rorad.” Bin riyul’ riy e gathi gubin e girdi’ ni yad ra pining e magar ngodad ko n’en gad ma rin’ ni fan ngorad. Baaray e n’en ni yog Khanh u murung’agen e piin ur ayuweged ni gaar: “Gu ma athapeg ni manga yigi yag ni nggu sulweg puluwon urngin ban’en ni kar rin’ed ni fan ngog, machane dag nang e gin yad ma par riy e chiney. Machane Jehovah e manang, ma gu be meybil ni nge sulweg puluwon ngorad ni fan ngog.” Ba puluw e n’en ke yog Khanh. Ma guy Jehovah urngin ban’en ni gad ma rin’ ni fan ngak yugu boch e girdi’ ngki mada’ ko tin nrib achig ban’en. Ma sap ngay ni aram reb e maligach ni kad pied ngak nib ga’ fan, ma ban’en nra sulweg puluwon ngodad.—Mu beeg e Proverbs 19:17.
Ngad Ululgad i Dag e T’ufeg u Fithik’ e Yul’yul’ Ngak Pi Walagdad
6 Ngiyal’ ney e faanra ke yoor e duw ni ke un be’ nga barba’ e maruwel, ma rayog ni nga nog ni ir reb i girdien e maruwel nib yul’yul’. Yugu aram rogon ni ke n’uw nap’an ni ke maruwel ma rayog ndawori mada’nag e tayugang’ ko fare raba’ i maruwel. Ku rayog ni gathi gubin e motochiyel ko fare raba’ i maruwel nib m’agan’ ngay. De adag e re raba’ i maruwel nem, machane be maruwel u rom ni bochan e ba t’uf e salpiy rok. Ere ra ulul ko maruwel nge mada’ ko ngiyal’ ni ke retire ara ngiyal’ ni ke pirieg reb e maruwel u bang ni kab fel’ boch.
7 N’en nib thil u thilin e yul’yul’ ni kan weliy murung’agen ko paragraph 6 nge t’ufeg u fithik’ e yul’yul’ e fan ni ma dag be’ e gal fel’ngin ney. Mang fan ni i dag e pi tapigpig rok Got e t’ufeg u fithik’ e yul’yul’ kakrom? Piin ur daged e re t’ufeg ney e ur rin’ed ni bochan e yad baadag ma gathi bochan e ban’en nthingar rin’ed. Am lemnag e n’en ni rin’ David. I dag e t’ufeg u fithik’ e yul’yul’ ngak Jonathan ni fager rok ni yugu aram rogon ni baadag e chitamangin Jonathan ni nge thang e fan rok David. Boor e duw nga tomuren ni yim’ Jonathan, miki ulul David ni nge dag e t’ufeg u fithik’ e yul’yul’ ngak Mefiboseth ni fak Jonathan.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.
Ngan Fil Ban’en Riy
it-1 515
Fonow, Tafonow
Jehovah e ir e en th’abi gonop ni bay. Yigoo ir e de t’uf ni ngan fonownag. (Isa 40:13; Ro 11:34) Rayog rok Fak ni nge mang “Tafonow nrib Manigil ma ba Gonop,” me pow’iyey me fonownagey ni bochan e Chitamangin e ir e i fonownag ma be fol ko fonow rok maku bay gelngin Got nib thothup rok. (Isa 9:6; 11:2; Joh 5:19, 30) Re n’ey e be tamilangnag ni faanra nge yib angin e fonow ni be pi’ be’, ma thingari puluw ko n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Dariy angin e fonow ni kan pi’ nib togopuluw ngak e En Th’abi Tolang, ya ra yan i aw nib m’ay fan.—Pr 19:21; 21:30.
JUNE 30–JULY 6
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT PROVERBS 20
Rogon ni Ngan Puruy’nag e Mabgol nib Fel’ Rogon
Rogon ni Ngan Dugliy Ban’en nib Fel’ Rogon u Nap’an ni Yibe Puruy’nag e Mabgol
3 Yugu aram rogon nrayog ni ngan felfelan’ u nap’an ni yibe puruy’nag e mabgol, machane ku aram ban’en nib ga’ fan ni bochan e rayog ni nge k’aring l’agruw ni’ ni ngar dugliyew ni ngar mabgolgow. Rofen ni m’agpa’ rok l’agruw ni’ e yow ra micheg u p’eowchen Jehovah ni ngaur t’ufegew yow ma yow be tay farow u n’umngin nap’an e yafos rorow. U m’on ni ngad micheged ban’en, ma susun e ngar da fal’eged i lemnag nib fel’ rogon. (Mu beeg e Proverbs 20:25.) Aram rogon e n’en yima micheg u nap’an e mabgol. Ere nap’an ni be puruy’nag l’agruw ni’ e mabgol, ma aram e ngiyal’ nrayog ni ngar nangew yow nib fel’ rogon mar dugliyew ko ngar mabgolgow fa dab kur puruy’nagew e mabgol. Faanra kar dugliyew ndab kur puruy’nagew e mabgol, ma aram e gathi be yip’ fan ni kar rin’ew ban’en nib kireb. Ya aram e kar nangew ko susun e ngar mabgolgow fa danga’.
4 Mang nib ga’ fan ni nge puluw rogon ni ngan lemnag e ngiyal’ ni ngan puruy’nag e mabgol? Ya ra ayuweg be’ ni nge dab ra puruy’nagew be’ e mabgol nder lemnag ni nge leay. Machane gathi yigoo piin muchugbil e ba t’uf ni nge puluw rogon e lem rorad u murung’agen e re n’ey, ya gad gubin. Bod ni bay boch e girdi’ ni yad ma lemnag ni faanra be puruy’nag l’agruw ni’ e mabgol, ma aram e thingar ra mabgolgow. Uw rogon nrayog ni nge magawonnag e re n’ey e pi Kristiano ni yad ba muchugbil? Melissa nreb e walag nib pin nib muchugbil u Meriken e yog ni gaar: “Nap’an ni be puruy’nag l’agruw ni’ e mabgol, ma bay boch e Pi Mich ni yad ma lemnag nthingar ra mabgolgow. Aram fan ni bay boch i yad ndarur dugliyed ni ngar talgad be’ i puruy’nag e mabgol ni yugu aram rogon ni yad be guy ndab ra m’aggad. Ma boch e walag e yad ma siyeg ni ngar puruy’naged be’ e mabgol. Ba gel e mochuch nrayog ni nge k’aring e re n’ey.”
Rogon ni Ngam Pirieg Be’ Nrayog ni Ngam Leay
8 Uw rogon nrayog ni ngam yaliy rarogon be’? Nap’an e muulung ara nap’an ni yibe rin’ boch ban’en u taabang, ma sana ga ra guy boch ban’en u rarogon facha’ ko tirok Got ban’en, mu kum nang boch ban’en u rarogon, nge ngongol rok. Mini’ e fager rok, ma mang e ma weliy murung’agen? (Luke 6:45) Taa ban’en e gimew be nameg, fa? Rayog ni ngam non ko piin piilal ko ulung rok ara yugu boch e walag ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en nri yad manang facha’. (Prov. 20:18) Rayog ni ngam fith murung’agen nge pi fel’ngin. (Ruth 2:11) Nap’an ni ga be yaliy rarogon facha’, mag guy rogon ndab mu k’aring ni nge tamra’ ara magagawon ngom. Mu tayfan rogon laniyan’ ma yugu dab um par ma ga be yan ko gin bay riy.
Rogon ni Ngan Dugliy Ban’en nib Fel’ Rogon u Nap’an ni Yibe Puruy’nag e Mabgol
7 Uw rogon nrayog ni ngam nang e bin riyul’ i rarogon facha’? Reb e kanawo’ nth’abi fel’ ni ngam rin’ew e re n’ey riy e aram e ngam weliyew urngin ban’en u fithik’ e yul’yul’, mi gimew fith boch e deer ngomew, mi gimew motoyil nib fel’ rogon. (Prov. 20:5; Jas. 1:19) Aram fan nib fel’ ni ngaum rin’ew boch ban’en nra bing e kanawo’ ngomew ni ngaum sabethingow, ni bod ni ngam abichgow u taabang, ma gimew be yan ko walk ko gin bay e girdi’ riy, ma gimew be machib u taabang. Ku rayog ni ngam nangew boch ban’en u rarogomew u nap’an ni gimed be rin’ e pi fager romew nge chon e tabinaw romew boch ban’en u taabang. Kum rin’ew boch ban’en nra ayuwegem ni ngam nang rogon e ngongol rok facha’ u nap’an ni be rin’ boch ban’en nib thilthil nge rogon e ngongol rok ko girdi’ nib thilthil. Mu tay fanam i yan ko n’en ni rin’ Aschwin ni be’ nu Netherlands. I weliy murung’agen e ngiyal’ ni ur puruy’nagew Alicia e mabgol ni gaar: “Gamow ma rin’ boch ban’en nra ayuwegmow ni nggu nangew rarogomow. Ba ga’ ni gamow ma lum u taabang ara gu rin’ew boch e maruwel u taabang. Nap’an ni gamow be rin’ e pi n’ey me yag ni ngguyew pi fel’ngimow nge pi meewar romow.”
8 Ku rayog ni ngam nangew rarogomew ni faanra um filew boch ban’en u Bible u taabang. Faanra kam mabgolgow, ma ra t’uf ni ngaum tew e tayim ni fan ko fol Bible ni tabinaw ya nge yag ni ga’ fan Got u lan e mabgol romew. (Ekl. 4:12) Ere mang ndab mu tew e tayim ni fan ko fol Bible e chiney ni gimew be puruy’nag e mabgol? Riyul’ ni l’agruw ni’ ni yow be puruy’nag e mabgol e dawori yag reb e tabinaw ngorow, ma fare walag ni pumoon e dawori mang lolugen fare walag nib pin. Machane faanra um filew e Bible u taabang ni gubin ngiyal’, ma rayog ni ngam nangew rarogomew ko tirok Got ban’en. Ku bay reb i angin e re n’ey ni yib ngak ba wu’ e mabgol u Meriken ni ka nog Max nge Laysa ngorow. I gaar Max: “Nap’an ni ka fin gu tababgow i puruy’nag e mabgol, ma aram mug tababgow i fil boch e babyor rodad ni murung’agen l’agruw ni’ ni yow be puruy’nag e mabgol, nge mabgol, nge tabinaw. Pi babyor nem e bing e kanawo’ ngomow ni nggu weliyew boor ban’en nib ga’ fan nra mo’maw’ ngomow ni nggu tababgow i weliy.”
Ngan Fil Ban’en Riy
Piin Fel’ Yangaren Ke Bung Rogomed ni Ngam Uned ko Taufe, Fa?
4 Der yog e Bible ni yigoo piin ni kar ilalgad ara kar tawgad nga reb e yangar nrayog ni ngan pag fan boch ban’en ngorad e aram e piin nrayog ni ngar uned ko taufe. Ya be gaar e Proverbs 20:11 (BT): “Mus ko bitir ni ma m’ug ko ngongol rok ko ba miti mang girdi’; rayog ni nga mog ko ba yul’yul’ ma ba manigil fa.” Mus ngak be’ ni kab bitir ma rayog ni nge nang e n’en ni be yip’ fan ni nge rin’ be’ e tin nib mat’aw ban’en me ognag e yafos rok ngak e En ni Ke Sunmiydad. Ere, rayog ni nge un be’ ni kab bitir ko taufe ni faanra ke ilal ko tirok Got ban’en ma kki ilal e lem rok, ma ke ognag ir ngak Jehovah.—Prov. 20:7.
5 Machane, ra uw rogon be’ ma aram e rayog ni nga nog ni ke ilal e lem rok? Re n’ey e gathi ri be yip’ fan rogon ni be ilal facha’ i yan. Ya be yog e Bible ni be’ ni aray rogon e ‘ke fil rogon ni nge nang e tin nib fel’ ko tin nib kireb.’ (Heb. 5:14) Ere, be’ ni ke ilal ko tirok Got ban’en ma kki ilal e lem rok e manang e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay ma aram e n’en ni ke dugliy u wan’ ni nge rin’. Faanra aray rogon e lem rok be’ mab mo’maw’ ni ngan waliy ni nge rin’ ban’en nib kireb; maku gathi ir be’ ni yugu ra un par ma yibe yog ngak e n’en nib fel’ ni nge rin’. Reb e fel’ yangaren ni ke un ko taufe e gad manang ni gubin ngiyal’ nra i fol ko pi motochiyel rok Got ni ki mada’ ko ngiyal’ nde moy e gallabthir rok ara be’ nib piilal u tooben.—Mu taarebrogonnag ko Filippi 2:12.