GURUY NI 15
Mu Felfelan’ ko Maruwel nib Gel ni Ga Ma Tay
“Gadad gubin ndabi siy ni . . . nge felan’dad ko tin ni kad maruweliyed.”—EKLESIASTES 3:13.
1-3. (a) Uw rogon e maruwel u wan’ boor e girdi’? (b) Mang e be yog e Bible u murung’agen e maruwel? Mang boch e deer ni gad ra weliy ko re guruy ney?
BOOR e girdi’ u fayleng e ngiyal’ ney ni dubrad e maruwel. Dubrad ni nga ranod ko maruwel ni gubin e rran ni bochan e dubrad e maruwel ni kar uned ngay. Ere, uw rogon ni nge adag e girdi’ ni aray rogon e maruwel rorad?
2 Be yog e Bible nib fel’ ni ngan maruwel, ya maruwel nge tin ni ma yib riy e aram e tow’ath. I yoloy Solomon ni gaar: “Gadad gubin ndabi siy ni ngad abichgad ma gadad garbod nge felan’dad ko tin ni kad maruweliyed; ya pi n’ey ni gubin e tow’ath rok Got ngodad.” (Eklesiastes 3:13) Jehovah ni gad ba t’uf rok, e gubin ngiyal’ ni ma pi’ e tin ra fel’ rogodad riy, ya ri baadag ni ngad felfelan’gad ko maruwel ni gad ma rin’ nge angin ni ma yib riy. Ra ngad pared ni gad ba t’uf rok, ma thingari puluw e ngongol rodad ko lem rok u murung’agen e maruwel.—Mu beeg e Eklesiastes 2:24; 5:18.
3 U lan e re guruy ney e gad ra weliy aningeg e deer riy, ni aram e: Uw rogon ni ngad felfelan’gad ko maruwel nib gel ni gad ma tay? Ba miti mang maruwel e de fel’ ni nge un e Kristiano ngay? Uw rogon ni nge dabi magawon e maruwel rodad ko pigpig ni gad be tay ngak Got? Nge mang e bin th’abi ga’ fan e maruwel ni ngad rin’ed? Machane, som’on e ngad weliyed murung’agen e gal nth’abi salap e tamaruwel, ni aram Jehovah Got nge Jesus Kristus.
FARE TAMARUWEL NTH’ABI TOLANG NGE EN NIB SALAP I MARUWELIY BAN’EN
4, 5. Uw rogon ni be tamilangnag e Bible ni Jehovah e reb e tamaruwel nib ga’ angin e maruwel rok?
4 Jehovah e ir fare Tamaruwel Nth’abi Tolang. Be gaar e Genesis 1:1, BT: “Aram ko tabolngin ni tabab Got i sunmiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lan e lang.” Nap’an ni mu’ Got i sunmiy urngin ban’en u fayleng, me par nge guy ma “rib fel’ u wan’.” (Genesis 1:31) Jehovah ni “fare Got nib felfelan’,” e dariy e maruwar riy nrib felfelan’ ko maruwel rok.—1 Timothy 1:11, NW.
5 Got rodad e ma maruwel nib gel ma der ma tal. Ba n’uw nap’an nga tomuren ni ke m’ay i sunmiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay u daken, me gaar Jesus: “Chitamag e gubin ngiyal’ ni be maruwel.” (John 5:17) Mang e be rin’ e en Chitamangiy ni kab kakrom i yib ke mada’ ko chiney? Ke par u tharmiy ni be pow’iy e girdi’ ma be ayuwegrad. Ma ke sunmiy reb e ulung “nib beech” ni aram e pi Kristiano ni ke dugliyrad nga gelngin nib thothup ni ngar uned ngak Jesus ko gagiyeg u tharmiy. (2 Korinth 5:17) Ka aram nap’an ni be maruwel ni nge lebguy e tin nib m’agan’ ngay ni fan ko girdi’, ni aram e nge yag e yafas ndariy n’umngin nap’an u lan e bin nib beech e fayleng ngak e piin ni yad ma t’ufeg. (Roma 6:23) Ere ba mudugil ni be felfelan’ Jehovah nga angin e maruwel rok. Ma bokum milyon e girdi’ e kar adaged fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got, ma ke ayuwegrad ni ngar thilyeged rarogon e yafas rorad ya ngar pared ni yad ba t’uf rok.—John 6:44.
6, 7. Mang boch e maruwel ni i rin’ Jesus nib pasig ngay?
6 Jesus e ku ir be’ nib pasig ko maruwel. U m’on ni nge yib nga fayleng ma i maruwel rok Got “nib salap i maruweliy ban’en,” ma pa’ e sunmiy Got urngin ban’en ngay ni bay u “lan e lang nib muun e fayleng ngay.” (Proverbs 8:22-31; Kolose 1:15-17) Ma nap’an ni immoy Jesus u fayleng maku de tal ko maruwel. Nap’an ni kab bitir me fil rogon e dimow naun, mu unog ni ir “fare daiksang.”a (Mark 6:3) Kakrom e ba mo’maw’ e dimow naun, ma ba t’uf e salap ngay ni bochan e dariy tafen e mangongol palang, nge kantin ni yima chuw’iy talin e maruwel riy, nge boch e talin e maruwel ni ma fanay e gamig. Am lemnag Jesus ni be thum’ ren nge fek ko gin ni ma maruwel riy ni nge ngongliy e palang. Mu kum lemnag yaan ni be toy reb e naun, ni be ngongliy e chig nge mab riy nge ku boch ban’en u lan e naun. Dariy e maruwar riy ni manang Jesus gelngin e felfelan’ nra tay be’ u tomuren ni ke mu’ i maruweliy ban’en ma rib fel’.
7 Kub pasig Jesus ko machib. Dalip nge baley e duw ni i rin’ e re maruwel nem nib ga’ fan. Ma od nri kakadbul me machib nge n’uw e nep’ ni bochan e baadag ni nge ayuweg e girdi’. (Luke 21:37, 38; John 3:2) Ma milekag i yan “u lan e pi binaw ni ba ga’ nge pi binaw ni ba achig, ni be machibnag ngak e girdi’ e Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got.” (Luke 8:1) Bokum miriay e mayel ni ma yan riy u but’ ni be machibnag fare thin nib fel’ ngak e girdi’.
8, 9. Uw rogon ni i felfelan’ Jesus ko maruwel nib gel ni i tay?
8 I felfelan’ Jesus ko maruwel nib gel ni aram e machib ni i tay, fa? Arrogon! I yung awochngin e tin riyul’ u murung’agen Gil’ilungun Got, me pag ni ke el ni ngan kunuy ngan tay nga naun. Maruwel rok Got ni i rin’ Jesus e i pi’ gelngin ma ke mang ggan ngak, ya ma pag e abich ni fan e nge mu’nag e re maruwel nem. (John 4:31-38) Mu lemnag rogon laniyan’ ko ngiyal’ ni ke chugur ni nge mu’nag e maruwel rok u fayleng me gaar ngak e Chitamangin: “Kug gilnag buguwam u fayleng; ma kug mu’nag e maruwel ni mpi’ ngog ni nggu rin’.”—John 17:4.
9 Ere, rib mudugil ni Jehovah nge Jesus e yow e kar dagew e kanawo’ nib fel’ u rogon ni ngad felfelan’gad ko maruwel nib gel ni gad ma tay. T’ufeg rodad ngak Jehovah e ra k’aringdad ni ngad ‘folwokgad rok.’ (Efesus 5:1) Ma t’ufeg rodad ngak Jesus e ra k’aringdad ni ngaud “leked luwan ay.” (1 Peter 2:21) Ere, chiney e ngad weliyed rogon ni ngad felfelan’gad ko maruwel nib gel ni gad ma tay.
ROGON NI NGAD FELFELAN’GAD KO MARUWEL NIB GEL NI GAD MA TAY
Faan ga ra fol ko pi kenggin e motochiyel nu Bible, ma rayog ni ngam felfelan’ ko maruwel nib gel ni ga ma tay
10, 11. Mang e ra ayuwegdad ni ngad adaged e maruwel ni gad ma rin’?
10 Dariy ban’en nib kireb riy ni nge un e tin riyul’ e Kristiano ko maruwel ni nge yag e salpiy riy. Gad baadag ni ngad felfelan’gad ko maruwel rodad miki fel’ u wan’dad e tin ni be yag ngodad. Machane, bay yu ngiyal’ nib mo’maw’ e re n’ey ni faanra kad uned nga reb e maruwel ni dubdad. Ere, uw rogon ni ngad pirieged e felfelan’ ni faanra dubdad e maruwel ni gad ma rin’?
11 Ngad gayed rogon e lem nib fel’. Yu ngiyal’ e dabiyog ni ngad thilyeged rarogodad, machane rayog ni ngad thilyeged e lem rodad. Faan gad ra fal’eg i lemnag rogon e maruwel u wan’ Got, ma ra ayuwegdad ni nge fel’ u wan’dad e maruwel ni gad ma rin’. Bod ni faanra gur lolugen e tabinaw, ma demtrug e miti maruwel ni kam un ngay ma ngam adag, ya aram e gin ni be yag e salpiy riy ni ngam yognag e tin nib t’uf ko tabinaw rom. Ayuw ni ga ma pi’ ko tabinaw rom e rib ga’ fan u wan’ Got, ya be yog e Bible ni en ndabi pi’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok e “kab gel e kireb rok ngak be’ ndawori mich Got u wan’.” (1 Timothy 5:8) Ga ra nang ni maruwel rom e be ayuwegem ni ngam rin’ e tin ni ga be nameg, mu kum rin’ e n’en nib milfan ngom ni ke pi’ Got, ma ra ayuwegem ni nge fel’ u wan’um e maruwel rom ni aram ban’en nder yag ko piin ni gimed nga maruwel.
12. Mang angin e pasig nge yul’yul’ ni gad ma tay u tabon e maruwel?
12 Ngad pasiggad ma ngad yul’yul’gad. Faanra ud maruwelgad nib gel ma gad be fil rogon ni ngad rin’ed e maruwel rodad nib fel’ rogon, ma aram e boor e tow’ath nra yag ngodad. Be’ nib pasig mab cheg ko maruwel e ba ga’ ni baadag e en nib ga’ ko maruwel daken. (Proverbs 12:24; 22:29) Gad e tin riyul’ e Kristiano e thingar kud yul’yul’gad ko maruwel rodad, ma dab ud iringed e salpiy, ara chugum, ara tayim ko maruwel. (Efesus 4:28) Rogon ni kad filed ko fa binem e guruy e, bay angin e yul’yul’. Faanra ba yul’yul’ be’ u tabon e maruwel, ma ra un pagan’uy ngak. Ma yug ra dariy fan e yul’yul’ rodad u wan’ e en nib ga’ ko maruwel, ma rayog ni ngad felfelan’gad ya gad manang ‘ndariy ban’en ni be yog lanin’dad ngodad ni kad rin’ed nib kireb,’ ma gad be rin’ e tin nib m’agan’ fare Got nib t’uf rodad ngay.—Hebrews 13:18; Kolose 3:22-24.
13. Mang angin e ngongol nib fel’ ni gad ma rin’ u tabon e maruwel?
13 Ngad nanged ni ngongol rodad nib fel’ e rayog ni ngan pining e sorok riy ngak Got. Faan gad ra rin’ e ngongol nib fel’, ma ra guy e girdi’ u tabon e maruwel. Ere, mang angin? Rayog ni ngad “girngiyed e fel’ ko machib ni murung’agen Got ni ir e ma thapegdad ngak.” (Titus 2:9, 10) Ngongol rodad nib fel’ e ra guy e girdi’ riy fel’ngin e liyor ni gad be tay mi yad adag. Aygum lemnag gelngin e felfelan’ ni ga ra tay ni faanra adag reb i girdien e maruwel rom e tin riyul’ ni bochan e ngongol rom nib fel’. Maku baaray ban’en nib ga’ fan ni ngam lemnag, ni aram e: Bin th’abi fel’ e tow’ath nra yag ngom e ngam nang ni yibe pining e sorok ngak Jehovah ni bochan e ngongol rom nib fel’, ma ka ga be felfelan’nag.—Mu beeg e Proverbs 27:11; 1 Peter 2:12.
NGAD GONOPIYED E MITI MARUWEL NI NGAD UNED NGAY
14-16. U m’on ni ngad uned nga reb e maruwel, ma mang boch e deer nib t’uf ni ngad lemnaged?
14 Der yog e Bible e miti maruwel nrayog ni ngad uned ngay nge tin ndab da uned ngay. Machane re n’ey e der yip’ fan ni yugu demtrug e miti maruwel nrayog ni ngad uned ngay. Rayog ni nge ayuwegdad e thin nu Bible ngad mel’eged e maruwel nib fel’ ndariy e sasalap riy, mab m’agan’ Got ngay. (Proverbs 2:6) Baaray l’agruw e deer ni ngad lemnaged u m’on ni ngad uned nga reb e maruwel.
15 Faan gu ra un ko re maruwel ney, ma bay boch ban’en riy nib togopuluw ko thin nu Bible, fa? Ba tamilang ni be yog e Bible nib kireb e moro’ro’, nge malulfith l’igin, nge ngan ngongliy e liyos ni ngan meybil ngay. (Exodus 20:4; Acts 15:29; Efesus 4:28; Revelation 21:8) Ere, dab da uned nga reb e maruwel ni yima rin’ e pi n’ey riy, ya faanra ba t’uf Jehovah rodad ma dabi pagdad e re t’ufeg nem ni ngad uned nga boch e maruwel nib togopuluw ko motochiyel rok.—Mu beeg e 1 John 5:3.
16 Faan gu ra un ko re maruwel ney, ma aram e gu be un i rin’ boch e ngongol nib kireb, fa? Am lemnag e re n’ey. De kireb ni ngam un ko maruwel ko dimow naun. Machane, uw rogon ni faanra kan ognag reb e maruwel ngak reb e Kristiano ni nge toy reb e galesiya? Maruwel nra tay e dabi un riy ko liyor ni googsur. Machane, faanra un i toy fare galesiya, ma gathi be un i pi’ e ayuw nga barba’ e teliw ni googsur?—Revelation 18:4.
17. (a) Mang boch ban’en nthingar da lemnaged u m’on ni ngad uned nga reb e maruwel? (Mu guy fare thin ni kenggin e “Nggu Un ko Re Maruwel Ney, Fa?”) (b) Uw rogon nra ayuwegdad e nangan’ rodad ni ngad dugliyed ban’en nrogon nib m’agan’ Got ngay?
17 Boor e deer ni ma sum nib l’ag rogon ko maruwel nrayog ni ngad pirieged e fulweg riy ni faan gad ra fal’eg i lemnag fa gal deer ni bay ko paragraph 15 nge 16. Ku bay boch ban’en nthingar kud lemnaged u m’on ni ngad uned nga reb e maruwel.b Dabiyog ni ngad lemnaged ni nge ngongliy fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop e motochiyel u gubin e magawon nra sum, ya yu ngiyal’ e ba t’uf ni ngad maruwelgad ko gonop rodad. Rogon ni kad filed ko Guruy ni 2 e ba t’uf ni ngad skulnaged e nangan’ rodad ni aram e ngad filed rogon ni ngad folgad ko Thin rok Got ni gubin ngiyal’. Faan gad ra ‘fil rogon’ ni ngad “nanged e tin nib fel’ ko tin nib kireb,” ma aram e rayog ni nge ayuwegdad e nangan’ rodad ni ngad dugliyed boch ban’en nrogon nib puluw ko n’en nib m’agan’ Got ngay ma gad par ni gad ba t’uf rok.—Hebrews 5:14.
NGE FEL’ ROGON I LEMNAG E MARUWEL RODAD
18. Mang fan nde mom ni ngad dugliyed boch ban’en nra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba fel’ u wan’ Jehovah?
18 Ngiyal’ ney ko “tin tomren e rran” ni ke “mo’maw’” e par e de mom ni ngad dugliyed boch ban’en nra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba fel’ u wan’ Jehovah. (2 Timothy 3:1) Ke mo’maw’ ni ngan pirieg e maruwel min par riy. Gad e tin riyul’ e Kristiano e gad manang feni ga’ fan e maruwel, ya ngad pied e tin nib t’uf ko tabinaw rodad. Machane, faanra dab da kol ayuwgad, ma boch ban’en u tabon e maruwel, nge chogowen e chugum e rayog ni nge magawonnag e pigpig ni gad be tay ngak Got. (1 Timothy 6:9, 10) Ere, ngad guyed rogon ni nga i par nib m’on e “tin” nib ga’ fan u wan’dad.—Filippi 1:10.
19. Mang fan ni bay rogon ni nge pagan’dad ngak Jehovah? Faanra be pagan’dad ngak Jehovah, ma mang e ra ayuwegdad ni nge dab da rin’ed?
19 Nge pagan’um ngak Jehovah u polo’ i lanin’um. (Mu beeg e Proverbs 3:5, 6.) Bay fan ni nge pagan’uy ngak Jehovah, ya ma lemnag rarogodad. (1 Peter 5:7) Manang e tin nib t’uf rodad ma gubin ngiyal’ ni ma pi’. (Psalm 37:25) Ere, rib ga’ fan ni ngad motoyilgad ko fare Thin ni be puguran ngodad ni be gaar: “Dabi m’on e salpiy u lanin’med, ma ngam pired ni nge fel’ u wan’med e tin ni ba’ romed ban’en. Ya ke yog Got ni ke gaar, ‘Ri dab gu pagem; ma ri dab gu n’igem.’” (Hebrews 13:5) Boor e tapigpig rok Jehovah ni yad ma pigpig ngak u polo’ e tayim rorad nrayog ni nga rogned nriyul’ ni ma pi’ Got e tin nib t’uf rorad. Faanra be pagan’dad nra ayuwegdad Jehovah ma aram e dabi pag rogon e magafan’ rodad ko tin ni ngad yognaged ni fan ko tabinaw rodad. (Matthew 6:25-32) Maku dab da paged e maruwel ni gad ma un ngay ni nge magawonnag e machib nge muulung ni gad ma un ngay.—Matthew 24:14; Hebrews 10:24, 25.
20. Mang e be yip’ fan ni nge par lan owchey nib “fel’”? Mang e ra ayuwegem ni ngam rin’ e re n’ey?
20 Ngam m’oneg u wan’um e tin nib m’agan’ Got ngay. (Mu beeg e Matthew 6:22, 23.) I yog Jesus nib t’uf ni nge par lan owchedad nib “fel’.” Re n’ey e be yip’ fan ndab da m’oneged e tin gathi rib ga’ fan. Reb e Kristiano e ba t’uf ni nge m’on u wan’ e tin nib m’agan’ Got ngay. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e dab ud nameged e maruwel nib tolang puluwon nge flaab. Maku dab da guyed rogon ni nge yag boch e chugum nib beech ngodad ni fan e ngaud pared ni gad ba felfelan’. Mang e ra ayuwegdad ni ngaud pared nib m’on u wan’dad e tin nib m’agan’ Got ngay? Mu guy rogon ndab kum tay e malfith nde ga’ fan. Mu siyeg e pi n’en ni yima n’ag e tayim ngay mag fol ko fare fonow u Bible ni be yog ni faanra “bay e ggan rodad nge mad ni nga don’ed,” ma susun e ke gaman e tin ni nge yag ngodad. (1 Timothy 6:8) Mu gay rogon ni nge par ni taab n’en e ga be m’oneg, ni aram e tirok Got.
21. Mang fan nib t’uf ni ngad turguyed e n’en ni nge m’on u wan’dad? Mang e thingari m’on u wan’dad?
21 Ngam turguy ni tirok Got ban’en e nge m’on u wan’um. Bochan nde yoor ban’en nrayog ni ngad rin’ed, mab t’uf ni ngad turguyed ko mang e nge m’on u wan’dad. Ya faanra danga’ ma rayog ni nge m’on e tin de ga’ fan me tomur e tin nib ga’ fan u wan’dad. Ere, mang e thingari m’on u wan’dad? Boor e girdi’ u fayleng ni yad be nameg e skul nib tolang ni fan e nge yag e maruwel nib fel’ puluwon ngorad. Machane, Jesus e yog ngak pi gachalpen ni ‘ngar m’oneged u wan’rad e gagiyeg rok Got.’ (Matthew 6:33) Arrogon, gadad e tin riyul’ e Kristiano e gad ma m’oneg Gil’ilungun Got u wan’dad. Ere, gubin ban’en ni gad ma mel’eg, nge tin gad ma nameg, nge tin ni gad ma rin’ e nge m’ug riy ni tin ni bay rogon nga Gil’ilungun Got nge tin nib m’agan’ ngay e kab ga’ fan u wan’dad ko chugum nge tin nu fayleng ban’en.
NGAN MARUWEL NIB GEL NI FAN KO MACHIB
Rayog ni nge m’ug nib t’uf Jehovah rodad ni faanra m’on e machib u wan’dad
22, 23. (a) Mang e maruwel ko tin riyul’ e Kristiano? Uw rogon ni nge m’ug nib ga’ fan e re maruwel ney u wan’dad? (Mu guy fare thin ni kenggin e “N’en ni Kug Turguy e Kug Felfelan’ Ngay Ma Gub Gaman Riy.”) (b) Mang e kam dugliy ni ngam rin’ ni bay rogon ko maruwel ni yima un ngay ni nge yag e salpiy riy?
22 Gad manang ni kari chugur e tomur. Aram fan ni gad be m’oneg e bin th’abi ga’ fan e maruwel ko Kristiano ni aram e machib nge ngan yognag boch pi gachalpen Jesus. (Matthew 24:14; 28:19, 20) Susun ni ngad m’oneged e re maruwel ney nra ayuweg e yafos ko girdi’ ni bod ni i rin’ Jesus. Uw rogon ni nge m’ug nib ga’ fan e re maruwel ney u wan’dad? Yooren e girdi’ rok Got e yad ma fanay e tayim rorad ni fan ko re maruwel ney. Boch i yad e ke gay rogon ke un ko pioneer ara missionary. Boor e gallabthir ni kar pied e athamgil nga laniyan’ pi fakrad ni ngar nameged ni ngar pigpiggad ngak Jehovah u polo’ e tayim rorad ni bochan e yad manang nrib ga’ fan e re n’em. Ma felfelan’ e pi tamachib ney ko maruwel nib gel ni yad ma tay ko machib, fa? Arrogon! Pigpig ngak Jehovah u polo’ i gelngiy e aram e n’en nra yibnag e bin riyul’ e felfelan’ nge tow’ath ni boor.—Mu beeg e Proverbs 10:22.
23 Boor i gadad e thingari maruwel ni boor e awa, ya nge yognag e tin nib t’uf ko tabinaw rok. Dab mu pagtalin ni baadag Jehovah ni ngad felfelan’gad ko maruwel nib gel ni gad ma tay. Faanra puluw e ngongol rodad ko lem rok nge pi kenggin e motochiyel rok, ma aram e rayog ni nge fel’ u wan’dad e maruwel rodad. Ere, ngad turguyed u wan’dad ndariy ba ngiyal’ ni ngad paged e maruwel ni ma yag e salpiy riy ngodad ni nge m’on ko bin th’abi ga’ fan e maruwel ni gad ma rin’, ni aram e machib. Ra m’on e re maruwel ney u wan’dad ma aram e be m’ug nib t’uf Jehovah rodad, ma rayog ni ngad pared ni gad ba t’uf rok.
a Fare bugithin ni Greek ni kan piliyeg ni “daiksang” e yima yog ngak “be’ nib ta dimow naun, ara be’ ni ma ngongliy boch ban’en ni fen lan e naun, nge ku boch ban’en ni yima ngongliy ko palang.”
b Mu guy Fare Wulyang Ntagil’ E Damit ko June 1, 2006 ko page 25, ko paragraph 11-13 ni be weliy boch ban’en u murung’agen e maruwel.