Wub Rok Jesus Fa Ngiyal’ Ni Ba’ Jesus​—Bin Ngan?

“Mog ngomad ko wuin e ra buch e pi n’en ney, ma mang e pow ni ga bay nge pow ko tin tomren e re m’ag ney.”​—MATTHEW 24:3, New World Translation.

1. Uw fene ga’ fan e deer ni ma fith Jesus u nap’an ni ma machib?

RIB salap Jesus u rogon ni ke fanay e deer ni nge pug e tafinay ko girdi’ me n’igin ngar lemnaged boch ban’en ni yugu ba reb rogon. (Mark 12:35-37; Luke 6:9; 9:20; 20:3, 4) Gad ma pining e magar riy ya ke pi’ e fulweg ko pi deer nem. Ya ra danga’ ma dabda nanged boch e thin riyul’ ni ke tamilangnag ko pi fulweg nem.​—Mark 7:17-23; 9:11-13; 10:10-12; 12:18-27.

2. Mang deer e gad ra lemnag e chiney?

² Reb e deer nth’abi ga’ fan ni pi’ Jesus e fulweg riy e bay ko Matthew 24:3. Aram e ngiyal’ ni ke chugur ni nge yim’ Jesus, ma ke ginang ni ran thang e tempel u Jerusalem, ma aram e ra thumur e m’ag ko yu Jew. Ma be weliy Matthew u morngaagen ni gaar: “Ma nap’an ni par Jesus nga but’ u daken e burey ni Olives, me yib pi gachalpen ngak ni goo yad, mi yad fith ngak ni lungurad, “Mog ngomad ko wuin e ra buch urngin e pi n’en ney, ma mang e pow ni ga bay [“wub rom,” King James Version] nge pow ko tin tomren e re m’ag ney?”​—Matthew 24:3.

3, 4. Uw rogon nib thilthil rogon ni be piliyeg e thin ko yu ken e Bible ko fare thin ni bay ko Matthew 24:3?

³ Bokum milyon e girdi’ ni yad ma poy e Bible e ur lemnaged ko, ‘Mang fan ni fith pi gachalpen e re n’em, ma susun mang fan ngog e fulweg ni pi’ Jesus?’ Rogon ni fulweg Jesus e re deer nem e weliy morngaagen yuwan e gek’iy nra galunglung yuwan ma ke mireyrey me tabab yuwan ko puf ma aram e pow ni “ke chugur” ni nge taw ngalan’ e gawel. (Matthew 24:32, 33) Ar fan ni boor yu raba’ i teliw e ma yog ni pi apostal e be fith ku Jesus ni nge pi’ e pow mi yad nang ko wuin ni ke taw ko “wub” rok, ni aram e pow ni be micheg ni ke chugur ko ngiyal’ nra sul. Yad ma lemnag ni fare “wub” rok e aram e ngiyal’ ni bay yib min fek e pi Kristiano nga tharmiy ma ra thang e fayleng. Aram rogon ni ga be lemnag fa?

⁴ Bay yu ken e Bible ni bod fare New World Translation of the Holy Scriptures ni dar fanayed fare bugithin ni “wub” ya yad ma fanay fare thin ni “bay.” Ere rayog ni nge aw ni n’en ni fith e pi gachalpen nge fulweg ni pi’ Jesus e ba thil ko n’en ni be fil e pi galesiya fa? Ri mang e kan fith? Ma uw rogon ni fulweg Jesus?

Be Mang e N’en ni Yad be Fith?

5, 6. Mang e be lemnag e pi apostal u nap’an ni ur fithed fare deer ni bay ko Matthew 24:3?

⁵ Ke weliy Jesus u morngaagen fare tempel, me ere dabi siy ni be lemnag pi gachalpen u morngaagen rogon e liyor ko piyu Jew u nap’an ni ur fithed ni nge pi’ e ‘pow ni bay [ara, “wub” rok] nge pow ko tin tomren e re m’ag ney [ni “ngiyal”].​—Mu taarebnag fare bugithin ni “fayleng” u 1 Korinth 10:11 nge Galatia 1:4, KJ.

⁶ Ngiyal’ nem ma gathi rib tamilang u wan’rad e pi apostal e pi n’en ni fil Jesus ngorad. Ya faram ma ur lemnaged ni “gagiyeg rok Got e kari chugur ni nge m’ug.” (Luke 19:11; Matthew 16:21-23; Mark 10:35-40) Ma tomren ni kan machibnagrad u daken fare burey ni Olives ma daworni dugliyrad ko kan ni thothup, ma ur fithed ku Jesus nfaanra ke taw ko ngiyal’ nra fulweg e nam nu Isael nga rogon.​—Acts 1:6.

7. Mang fan nra fith e pi apostal ku Jesus u morngaagen e liw rok nga m’on?

⁷ Ma ur nanged ni ra chuw rorad, ya ke yog faram ni gaar: “Bayi par fare tamilang u fithik’med nib n’uw boch nap’an. N’en ni gimed be rin’ e ngam rin’ed ko ngiyal’ ni ka bay e tamilang romed.” (John 12:35; Luke 19:12-27) Ere sana ur lemnaged ni, ‘Faanra ra chuw Jesus me ere uw rogon ni gad ra nang ni ke sul?’ Nap’an ni ke yib ni ir e Messiah ma baga’ ni de nang e girdi’. Ma mus u tomren reb e duw ma ka be maruwaran’uy ko ri ir e en nra lebuguy urngin ban’en ni kan nog ni nge rin’ fa en ni Messiah. (Matthew 11:2, 3) Ere bay tapgin ko pi apostal ni ngar fithed u morngaagen e gabul nge langleth. Machane yad be fith ni nge pi’ e pow ko ngiyal’ ni ra sul ko ngiyal’ nem fa yad be fith yugu ban’en nib thil?

8. Ma non e pi apostal nge Jesus ko thin nu uw?

⁸ Amu sogonapannag ni gur reb e arche’ ni be motoyil ko n’en ni yibe weliy u daken fare burey ni Olives. (Mu taarebnag ko Eklesiastes 10:20.) Ma aram e ga ra rung’ag ni be non Jesus nge pi apostal nthin ni Hebrew. (Mark 14:70; John 5:2; 19:17, 20; Acts 21:40) Machane ku ur nanged e thin ni Greek.

N’en ni Yoloy Matthew u Morngaagen​—Ko Thin ni Greek

9. Be mang e pi babyor ni ma fanay e girdi’ ni ma piliyeg e thin ko Matthew ko ngiyal’ ney?

⁹ Bay boch e babyor ni kan fl’eg u nap’an e bin l’agruw e chibog C.E. ni ma micheg ni ke yoloy Matthew fare Gospel ko thin ni Hebrew. Ma fin taaboch me yoloy nthin ni Greek. Ngiyal’ ney ma ka bay boor e babyor ni kan yoloy nthin ni Greek ma aram e rayog ni ngan yaliy e pi babyor nem u nap’an ni yima piliyeg e thin ko re Gospel nem ko yugu mit e thin ko ngiyal’ ney. Ma mang e ke yoloy Matthew nthin ni Greek u morngaagen e n’en ni kan weliy u daken fare burey ni Olives? Ma mang e ke yoloy u morngaagen fare “wub” ara ngiyal’ ni “bay” Jesus ni aram e n’en ni fith pi gachalpen ma ke pi’ Jesus e fulweg riy?

10. (a) Mang bbugithin ni Greek ni “yib” e ke fanay Matthew ni boor yay, ma mang fan e re bugithin nem? (b) Ku mang bugithin nu Greek e baga’ fan?

¹⁰ U lan 23 e guruy ni tin som’on e guruy ko babyor ni Matthew ma ke pag 80 yay ni kan fanay reb verb ni thin ni Greek ni bpuluw ko “yib” ni erʹkho·mai. Ma ma sor fan ko be yib iyib fa be chugur iyib ni bod rogon ni bay ko John 1:47 ni begaar: “Ma faani guy Jesus Nathanel ni be yib i yib ngak.” Ma re verb nem ni erʹkho·mai e ku rayog ni nge sor fan ko “ke taw” fa “yan” fa “thap nga bang” fa “ke thap” fa “be n’en ni nge yan.” (Matthew 2:8, 11; 8:28; John 4:25, 27, 45; 20:4, 8; Acts 8:40; 13:51) Machane u Matthew 24:3, 27, 37, 39, ma ke fanay Matthew yugu reb e thin ni aram ba noun fa bugithin ni dakuriy u yugu bang u lan fapi Gospel ni fare thin ni: pa· rou·siʹa. Got e ir e thagthagnag e thin ni kan yoloy u lan e Bible me ere mang fan ni ke thagthagnag nga laniyan’ Matthew ni nge fanay e re bugithin nem ni Greek u nap’an ni ke yoloy e pi verse nem ko Gospel nthin ni Greek? Mang fan e re n’em, ma mang fan ni susun ni gad ba adag ni ngad nanged fan?

11. (a) Mang fan fare thin ni pa· rou·siʹa? (b) Uw rogon ma pi n’en ni yoloy Josephus e ma tamilangnag fan fare thin ni pa· rou·siʹa? (Mu guy fare footnote.)

¹¹ Fan fare bugithin ni pa· rou·siʹa e “bay.” Fare jibikiy ni Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words e begaar: “PAROUSIA e . . .ba puluw ko bay ni para ara with, nge ousia, ara being (ara eimi, to be), ma ma sor fan ko kan nib ma ka bay. Susun, bay reb e bayor ni papyrus ni ke weliy be’ ni ppin nib t’uf e parousia rok u bang ni fan ni nge fl’eg rogon boch ban’en nge ayuweg e binaw rok.” Ma yugu boch e lexicons e ma weliy ni pa· rou·siʹa e ma sor fan ko ‘ngiyal’ nra yib reb e tayugang me par boch.’ Ere re thin nem e ma sor fan ko ngiyal’ ni kan nib nge ngiyal’ ni ka be par boch iyan. Ma aram rogon ni fanay Josephus fare thin ni pa· rou·siʹa me ir e ke yoloy chepin piyu Jew u nap’an e pi apostal.a

12. Uw rogon ni ma ayuwegdad e Bible ni ngad nanged fan fare thin ni pa·rou·siʹa?

¹² Rib gagiyel rogon ni be tamilangnag fan fare bugithin ni “bay” u lan e pi babyor nkakrom, machane n’en ni ri ba adag e pi Kristiano ni ngar nanged e uw rogon fare bugithin ni pa· rou·siʹa u lan e Thin Rok Got. Ma fulweg riy e taareb rogon fan e re thin nem. Aram rogon ni bay ko pi babyor ni yoloy Paul. Susun, ke yoloy ko yu Filippi ni gaar: “Um moyed ni gubin ngiyal’ ni gimed be fol rog ko ngiyal’ ni gu bay romed, me ere chiney nda kug moy romed e ri baga’ fan ni ngam folgad rog.” Ki weliy ngorad ni ra yib me par rorad ni aram mi yad “falfalan’ ni bochan ni bay [pa· rou·siʹa] rorad biyay.” (Filippi 1:25, 26; 2:12, NW) Yu ken e Bible e ma gaar: “gu bay romed biyay” (Weymouth; New International Version); “nap’an ni gu bay romed biyay” (Jerusalem Bible; New English Bible); nge “nap’an ni kug sul mu gu par romed.” (Twentieth Century New Testament) U 2 Korinth 10:10, 11 me weliy Paul u morngaagen e ngiyal’ ni “ke yib ma bay rorad” ni aram e ba math keru’ ko “demoy.” Ere pi thin ney e be tamilangnag ni gathi be weliy morngaagen e ngiyal’ ni be chugur iyib fa ngiyal’ ni ke taw; ya ke fanay fare thin ni pa· rou·siʹa ni be yog ni ba’.b (Mu taarebnag ko 1 Korinth 16:17.) Ere uw rogon e pa· rou·siʹa ku Jesus? Be sor fan ko “wub” rok fa be sor fan ko ngiyal’ ni bay ma ra par boch?

13, 14. (a) Uw rogon ni gad manang ni pa· rou·siʹa e ma sor fan ko ngiyal’ nib n’uw boch nap’an? (b) Uw n’umngin nap’an e pa· rou·siʹa ku Jesus?

¹³ Pi Kristiano ni kan dugliyrad u nap’an Paul e yad ba adag ni ngar nanged fan fare pa· rou·siʹa ku Jesus. Machane i ginangrad Paul ni ‘dabi wagagey lanin’rad nga rogon e lem ni yad be tay.’ Ya som’on ma thingari m’ug “faanem nib kireb,” ni aram e pi tayugang ko Kristendom. Me yoloy Paul ni “faanem nib kireb e bay ni ba’ gelngin Satan rok, ma be ngongliy gubin mit e maang’ang nge pow ni be ban, nge ngongol ni yira gin ngay.” (2 Thessalonika 2:2, 3, 9, NW) Ere fare pa· rou·siʹa fa ngiyal’ ni ra par “faanem nib kireb” e gathi ba ngiyal’ nib ngoch nap’an; ya ra par boch, me ngongliy e pow ni be ban. Mang fan ni baga’ fan e re n’ey?

¹⁴ Mu lemnag fare verse u m’on riy ni begaar: “Ma aram e bay m’ug faanem nib kireb mi Somol Jesus e bayi pag athon l’ugun ngak nge li’ ngem’ me kirebnag nga ramaen nib galgal ko ngiyal’ ni bay.” Bod rogon e ngiyal’ ni ra par “faanem nib kireb” e ba n’uw nap’an maku arrogon e ngiyal’ ni bay Jesus ma ra par boch ma tomur riy min thang faanem nib kireb ni ir “fak e magothgoth.”​—2 Thessalonika 2:8, NW.

Boch Ban’en ni Ngan Fil ko Thin ni Hebrew

15, 16. (a) Mang bugithin ni yima fanay ni boor ko pi babyor ni be piliyeg e thin ko Matthew ko thin ni Hebrew? (b) Uw rogon ni yima fanay fare bugithin ni boh’ u lan e Bible?

¹⁵ Kan nog faram ni ke yoloy Matthew fare Gospel ko thin ni Hebrew. Ere mang bugithin ni Hebrew ni ke fanay u Matthew 24:3, 27, 37, 39? Yu ken e Bible e ur piliyeged e thin ko Matthew ko thin ni Hebrew ko ngiyal’ ney ma yad ma fanay fare bugithin ni boh’, ko ngiyal’ ni fith e pi apostal fare deer nge fulweg ni pi’ Jesus. Ere aray rogon ni begaar: “Mang e pow ko [boh’] rom nge pow ko tin tomren e re m’ag ney?” nge “[Boh’] nra tay e en ni Fak e Girdi’ e ra bod e n’en nrin’ ko fa ngiyal’ i n’em nnap’an Noah.” Mang fan [boh’]?

¹⁶ Bay boor fan e re bugithin nem ni Hebrew ma baga’ ni fare verb ni boh’ e “wub.” Fare babyor ni Theological Dictionary of the Old Testament e begaar: ‘Fare bugithin ni boh’ e bay 2,532 yay u lan e Bin ni Hebrew e M’ag ko Bible me ere aram reb e verb ni kari yoor yay ni be fanay ma aram reb e verb nib baga’ fan ni ngan weliy u morngaagen ban’en ni be mithmith.’ (Genesis 7:1, 13; Exodus 12:25; 28:35; 2 Samuel 19:30; 2 Kings 10:21; Psalm 65:2; Isaiah 1:23; Ezekiel 11:16; Daniel 9:13; Amos 8:11) Faanra ke fanay Jesus nge pi apostal e re thin nem ni ma sor fan ko boor ban’en, ma aram e ra maruwaran’uy ko n’en ni ur rogned. Me ere ur fanayed e re bugithin nem fa?

17. (a) Mang fan ni boor e babyor ko ngiyal’ ney ni piliyeg e thin ko Matthew ko thin ni Hebrew e gathi ri puluw ko n’en ni yog Jesus nge pi apostal? (b) Ku mang e gad ra yaliy ma ra tamilangnag ngodad ko mang bugithin ni fanay Jesus nge pi apostal, ma ku mang ni be tamilangnag e re ke babyor ney ngodad? (Mu guy fare footnote.)

¹⁷ Mu tay fanam iyan riy ni pi Bible ko thin ni Hebrew ni yibe fl’eg e ngiyal’ ney e kan piliyeg e thin riy me ere sana gathi rib puluw ko n’en ni yoloy Matthew nthin ni Hebrew. Ya bin riyul’ riy e sana ke fanay Jesus yugu bugithin ni ba puluw ko pa· rou·siʹa ma gathi boh’. Aram rogon ni be tamilangnag ko reb e babyor ni kan yoloy ko 1995 ni Hebrew Gospel of Matthew ni yoloy Professor George Howard. Re ke babyor nem e be weliy u morngaagen e togta ni Jew ni Shem-Tob ben Isaac Ibn Shaprut u nap’an e bin 14 e chibog ma be togopuluw ko Kristiano. Ma ke fl’eg e babyor ni be weliy reb e thin ko Gospel ku Matthew nthin ni Hebrew. Ma bay e mich riy ni re ke babyor nem e dan piliyeg e thin riy ko babyor ni thin ni Latin fa Greek u nap’an Shem-Tob, ya re ke babyor nem ku Matthew e kari kakrom ma kan fl’eg ni som’on nthin ni Hebrew.c Ere rayog ni nge tamilangnag ngodad ko ri mang e kan nog u daken fare Burey ni Olives.

18. Mang bugithin ni Hebrew ni ke fanay Shem-Tob, ma mang fan e re thin nem?

¹⁸ Babyor ku Shem-Tob ni bay e thin ko Matthew 24:3, 27, 39 riy e dariy fare verb ni boh’. Ya bay fare thin ni bi·’ahʹ. Re thin nem e bay ko Bin ni Hebrew e M’ag ko Bible u Ezekiel 8:5 ma kari mus, aram ma fan e re thin nem e “gengkang.” Fare thin ni bi·’ahʹ e de puluw ko wub fa ban’en ni be yib i yib, ya ma sor fan ko gengkang ko naun; nap’an ni ga bay u gengkang, ma ga bay u naun. Ma boor e babyor ni gathi Bible ni kan pirieg u fithik’ e Dead Sea Scrolls e ma fanay fare bugithin ni bi·’ahʹ ni fan ko ngiyal’ ni kan taw fa kan tabab e ofis ko prist. (Mu guy 1 Kronicles 24:3-19; Luke 1:5, 8, 23.) Ma reb e babyor ni kakrom ni thin ni Syriac (fa Aramic) ni Peshitta e kan piliyeg e thin riy ko 1986 ko thin ni Hebrew ma be fanay fare thin ni bi·’ahʹ u Matthew 24:3, 27, 37, 39. Ere bay e mich riy ni ngiyal’ nkakrom ma ba thil rogon ni fanay fare bugithin ni bi·’ahʹ ko fare thin ni boh’ u lan e Bible. Mang fan ni baga’ fan e re n’ey?

19. Faan manga ke fanay Jesus nge pi apostal fare thin ni bi·’ahʹ ma aram e mang e gad ra lemnag?

¹⁹ Sana ke fanay e pi apostal nge Jesus e re thin ney ni bi·’ahʹ ko deer ni ur fithed nge fulweg ni pi’. Mus ni faanra be lemnag e pi apostal e ngiyal’ nga m’on ni ra yib Jesus machane sana ke fanay Kristus fare thin ni bi·’ahʹ ni nge uneg boch ban’en ko n’en ni yad be lemnag. Sana be tamilangnag Jesus e ngiyal’ ni ra yib me tabab ni nge un ko reb e ofis fa maruwel nib biech; ma ngiyal’ ni ke yib e aram e ngiyal’ ni ke un ko reb e liw nib biech. Re n’ey e ba puluw ko fare thin ni pa· rou·siʹa ni aram e thin ni fanay Matthew. Ma re thin nem ni bi·’ahʹ e be micheg e n’en ni be yog e Pi Mich Rok Jehovah, ni fare “pow” ni pi’ Jesus e ra dag e ngiyal’ ni bay.

Yibe Sonnag e Ngiyal’ u Tomren ni Bay

20, 21. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus u morngaagen e pi rran ko ngiyal’ u nap’an Noah?

²⁰ N’en ni gad be fil u morngaagen e ngiyal’ ni bay Jesus e susun ni nge gagiyegnag e yafas rodad nge tin ni gad be athapeg. Yog Jesus ko pi gachalpen ni ngar pared nib od. Ke pi’ e pow ni ngar nanged e ngiyal’ ni bay, ma baga’ ni dabi tiyan’ e girdi’ ngay: “Ngiyal’ ni bay e en ni Fak e Girdi’ e ra bod e n’en nrin’ ko fa ngiyal’ i n’em nnap’an Noah. Ni bod rogon fapi rran ni ba aram ni immoy nga m’on ko fa ngiyal’ i n’em ni yib e ran nge tharey e binaw, un abich ma yibe garbod, ma be mabgol e pumoon nge ppin nge yan i mada’ ko rofen ni baaram ni yan Noah riy nga lan fare ark; machane da ur nanged e n’en ni bay yib ngorad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni baaram ni yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin. Ere aram rogon e ngiyal’ ni baaram ni bay e en ni Fak e Girdi’ riy.”​—Matthew 24:37-39.

²¹ Nap’an Noah ma baga’ ni girdi’ ko re mfen nem e goo tin ni yad ba adag e ur rin’ed. I yiiynag Jesus ni ra aram rogon e ngiyal’ ni “bay e en ni Fak e Girdi’.” Fapi girdi’ u nap’an Noah e ur lemnaged ni dariy ban’en nra buch. Ma goo ga manang e n’en ni ke buch. Ngiyal’ nem nib n’uw boch nap’an e ke yan ni taw ko ban’en nib lingagil ya “yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin.” Be weliy Luke u morngaagen e re n’em ma be taarebnag Jesus “re ngiyal’ i n’en ni baaram nnap’an Noah” ko “pi rran rok e en ni Fak e Girdi’.” I yog Jesus ni gaar: “Ereram rogon nra yan i aw ko chirofen ni nge m’ug e en ni Fak e Girdi’ riy.”​—Luke 17:26-30.

22. Mang fan ni susun ni ri baga’ fan u wan’dad e n’en ni yiiynag Jesus u Matthew guruy ni 24?

²² Pi n’en ney e baga’ fan ngodad ya gad be par u ba ngiyal’ ni be m’ug e pi n’en ni yiiynag Jesus​—ni mahl, nge durru’, nge m’ar ni ma af nib machreg, nge uyungol, nge togopuluw ngak pi gachalpen Jesus. (Matthew 24:7-9; Luke 21:10-12) Pi n’en nem e ke tabab i m’ug ni ka nap’an e bin som’on e mahl ko fayleng ni aram fare mahl nib gilbuguwan ni ke thiliyeg rarogon e fayleng, machane baga’ ni ma lemnag e girdi’ ni pi n’en ney e yigoo chepin e fayleng. Machane tin riyul’ e Kristiano e manang fan e pi n’en ney, ni bod rogon e girdi’ ni be tiyan’ ma yad manang ni ke chugur e ngiyal’ ko gawel ni bochan ni ke yib yuwan e gek’iy ni fig. Me yog Jesus ni gaar: “Ere ku er rogon ni ngiyal’ ni gimed ra guy e pi n’ey ni be m’ug, ma aram e ngam nanged ni gagiyeg rok Got e ke chugur ni nge taw.”​—Luke 21:31.

23. Pi thin rok Jesus u Matthew guruy ni 24 e baga’ fan ku mini’, ma mang fan?

²³ Boor ban’en ni yog Jesus u daken fare Burey ni Olives nib sor fan ko pi gachalpen. Ya yad e piin ni yad ra un ko fare maruwel ni ngan ayuweg e pogofan ko girdi’ ko machib ko fare thin nib fel’ u gangin e fayleng u m’on nra taw ko tomur. Ma yad ra poy “fare n’en nth’abi dabuy ni ma gathey ban’en. . .ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup.” Ma yad ra “mil” u m’on ko ngiyal’ ni ra taw fare gafgow nib baga’. Ma pi thin ni baaray e ku ma sor fan ngorad ni begaar: “Machane ke lichnag Got e pi rran nem; ya faan mang e dabi rin’ ni aram rogon, ma dariy be’ nra fos. Machane bayi lichnag Got e pi rran nem ni bochan e piin ni girdien ni ke mel’egrad.” (Matthew 24:9, 14-22) Machane ri mang fan e pi thin nem, ma mang fan ni aram tapgin ma rayog ni nge ga’ e falfalan’ nge michan’ nge passig rodad e chiney? Bin migid e thin e ra pi’ e fulweg ya ra tamilangnag e thin ko Matthew 24:22.

[Boch e Thin nra Tamilangnag Murung’agen]

Mang e Fulweg Rom?

◻ Mang fan nib baga’ fan ni nge tamilang u wan’dad ko uw rogon nib thilthil rogon ni ma piliyeg yu ken e Bible e thin ko Matthew 24:3?

◻ Mang fan fare bugithin ni pa· rou·siʹa ma mang fan ni baga’ fan e re n’ey?

◻ Uw rogon nib puluw e thin ni Greek ko thin ni Hebrew ni kan fanay u Matthew 24:3?

◻ Mang e ba t’uf ni ngad nanged u morngaagen uw n’umngin nap’an ba ngiyal’ ma aram e gad ra nang fan Matthew guruy ni 24?