Ngiyal’ ni Ba’ Jesus—Mangfan Ngom?

“Mang e pow ko ngiyal’ ni ga bay nge ngiyal’ i n’en ni tomren e re m’ag ney?”​—MATT. 24:3, NW.

1. Mang deer nib ga’ fan ni ngan nang ni fith e apostal rok Jesus ngak?

KE chugur i gaman l’agruw e biyu’ e duw nike yan, ni fith aningeg ko fapi apostal rok Jesus ba deer ngak e Masta rorad ni goo yad ni yad be non u daken e Burey ni Olives. I lungurad: “Mang e pow ko ngiyal’ ni ga bay nge ngiyal’ ni tomren e re m’ag ney?” (Matt. 24:3, NW) Lan ere deer nem e fanay fapi apostal l’agruw bugithin riy nib ga’ fan ni ngan nang ni “ngiyal’ ni ga bay” nge “tomren e re m’ag ney.” Mange be yip’ fan e gal bugithin nem?

2. Mang fan fare bugithin ni “ngiyal’ ni tomren”?

² Ngad weliyed ko som’on e bin l’agruw ko fagal bugithin, mu lemnag fare thin ni “tomren,” rogon ni Greek e syn·teʹlei·a. U lan fare New World Translation, ma re bugithin neye yugu ma yip’ fane “ngiyal’ ni tomren,” ma bay reb e thin nu Greek ni, te’los, nib chugur fan ko re thin ney machane ba thil fan ya kan piliyeg ni “tungun.” Thil u thilin e gal bugithin ney e rayog ni ngan weliy rogon ni bod ba welthin ni kan pi’ u Kingdom Hall. Ngiyal’ ni tomur ko fare welthin e aram e gin tomren fare welthin ni faen nibe pi’ fare welthin e ma puguran fapi n’en nike weliy ko fare ulung me dag ko uw rogon fapi thin ngorad. Ma tungun fare welthin e aram e nap’an nike chuw faen ni i non ke yan. Taareb rogon, nga rogon nima yog e Bible fare thin ni “ngiyal’ ni tomren e re m’ag ney,” ya be yog e ngiyal’ nibe yan i yan ko tungun nib muun tungun ngay.

3. Mang boch ban’en nibe buch ko ngiyal’ ni bay Jesus?

³ Mang fan fare ‘ngiyal’ ni bay’ ni faani fith fapi apostal murung’agen? Re n’ey e kan piliyeg ko fare bugithin ni Greek ni pa·rou·siʹa.a Christ’s pa·rou·siʹa, ara ngiyal’ ni bay, ni tabab ko pilung ni tay Jesus u tharmiy ko duw ni 1914 me ul’ul i yib nra un ngay fare “gafgow nib ga’,” ni aram e ngiyal’ nra gothey e girdi’ ni kireb. (Matt. 24:21, NW) Boor bogi n’en nib thilthil nib muun ngay e tin “tomuren e rran” ko re m’ag ni kireb ney, nge yibe kunuy e piin ni kan mel’egrad, nge fos ko yam’ ni yibe tay ngorad yad be yan ko bin nu tharmiy e yafas nibe buch u nap’an e ngiyal’ ney ni bay Jesus. (2 Tim. 3:1; 1 Kor. 15:23; 1 Thess. 4:15-17; 2 Thess. 2:1) Rayog ni nga nog ni aram e “ngiyal’ ni tomren e re m’ag ney” (syn·teʹlei·a) nib taareb ara be yan nib taareb rogon ko ngiyal’ ni yima yog ni bay Kristus riy (pa·rou·siʹa).

Ba Ngiyal’ nib N’uw Nap’an

4. Uw rogon nib taareb rogon ere ngiyal’ ni bay Jesus ko pi n’en u nap’an Noah?

⁴ Bochan ni fare bugithin ni pa·rou·siʹa ebe weliy, rogon ba ngiyal’ nib n’uw nap’an nib puluw ko n’en ni yog Jesus ni murung’agen e ngiyal’ ni bay. (Mu beeg e Matthew 24:37-39.) Mu fal’eg i guy nde taareb rogonnag Jesus e ngiyal’ ni bay ko fachi ngiyal’ nib ngoch nap’an nni nap’an fare Ran ni yib u nap’an Noah. Ya, i taareb rogonnag e ngiyal’ ni bay ko fa ngiyal’ nib n’uw nap’an fini taw ko fare Ran ni tharey e fayleng. Ba muun ngay e ngiyal’ ni i toy Noah e arke nge machib ni i tay, nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yib fare Ran riy. Pi n’em e i buch u lan bokum e duw. Ku taareb rogon, ya ngiyal’ ni bay Kristus e ba muun ngay e pin’en ni bayi buch nib muun ngay fare gafgow nib ga’.​—2 Thess. 1:6-9.

5. Uw rogon mapi thin ni bay ko Revelation guruy ni 6 e bedag ni ngiyal’ ni bay Jesus eba ngiyal’ nib n’uw nap’an?

⁵ Boch e yiiy nu Bible ebe micheg ni ngiyal’ ni bay Kristus ebe weliy ba ngiyal’ i n’en nib n’uw nap’an ma gathi kemus ni ngiyal’ ni nge gothey e piin kireb. Fare babyor ni Revelation ebe dag yaan Jesus nibe yan u daken ba os nib wech ma kan teeliyawnag. (Mu beeg e Revelation 6:1-8.) Tomren ni kan teeliyawnag ni ke pilung ko duw ni 1914, min dag yaan nike “yan nrogon be’ ni ma gel ko mahl ni nge yan ko mahl nge gel.” Me m’ug ni aram rogon ma be lek boch e girdi’ ni yad be yan u daken e os nib thilthil raen. Pi n’ey ebe yiiynag e mahl, uyungol, nge m’ar nib machreg nima af, urngin nike m’ug ko re ngiyal’ i n’en ni baaram nib n’uw nap’an ni yibe yog ni “tin tomren e rran.” Gad be guy ere yiiy ney nibe lebug ko ngiyal’ ni gad bay riy.

6. Mange n’en nibe ayuwegdad e Revelation guruy ni 12 ni ngad nanged u murung’agen e ngiyal’ ni bay Kristus?

⁶ Revelation guruy ni 12 e ku be fal’eg i weliy boch ban’en u rogon ni kan ngongliy fare Gil’ilungun u tharmiy. Gadra beeg riy rebe mahl ko fa binem e giyow ndab ni guy. Mikael​—ni Jesus Kristus ko liw rok u tharmiy—​nge pi engel rok e rachamgad ngak fare Moonyan’ nge tirok e kan. Ma angin e Satan ni fare Moonyan’ nge tirok e kan e nin’rad nga fayleng. Re ngiyal’ i n’em, e n’en nibe yog ngodad e, fare Moonyan’ e kari damumuw, “ya manang ndabki n’uw nap’an ni nge par.” (Mu beeg e Revelation 12:7-12.) Ere, rib tamilang, ni fare n’en nni fal’eg fare Gil’ilungun Kristus u tharmiy me migid ba ngiyal’ nike m’ug ni kari yoor e ‘gafgow’ ko fayleng nge girdi’ riy.

7. Mange be weliy e bin l’agruw e psalm murung’agen ma mange ke mab kanawoen ni kan weliy u rom?

⁷ Bin l’agruw e psalm e ku be yiiynag ntay Jesus nib Pilung nga daken fare Burey nu tharmiy ni Zion. (Mu beeg e Psalm 2:5-9; 110:1, 2.) Machane, re psalm ney e ku be dag ni bay ba ngiyal’ i ban’en ni pi pilung nu fayleng nge pi tayugang’ rorad e kan pi’ ba tayim ngorad ni ngar folgad ko gagiyeg rok Kristus. Kan ginangrad ka nog ngorad ni ngar ‘gayed e tamilangan’ ma ngar paged yad ‘ngan yal’uwegrad.’ Arrogon, nap’an ere ngiyal’ i n’em e “ba felan’ urngin e piin ni yad ma yan ngak [Got] ni nge yoror rorad” ni yad be pigpig ngak Jehovah nge re Pilung ni ire ke dugliy. Ere, kan bing e kanawo’ ko ngiyal’ ni bay Jesus nike pilung.​—Ps. 2:10-12.

Ngan Poy fare Pow

8, 9. Mini’ e ra poy e pow ko ngiyal’ ni bay Jesus me nang fan?

⁸ Nap’an ni fith fapi Farise murung’agen e ngiyal’ nra yib fare Gil’ilungun, me fulweg Jesus ndabi yib “ni bod ban’en ni yira guy” nrogon ni yad be lemnag. (Luke 17:20, 21) Piin nde michan’rad e dab ra nanged fan. Ra diin mar nanged? Ya dar poyed Jesus ni ire ra mang Pilung rorad. Ere mini’ e ra nang ni l’agruw, ni pow ko ngiyal’ ni bay Jesus me nang feni ga’ fan?

⁹ Me ulul Jesus ngay nge yog ni pi gachalpen e yad ra guy fare pow nrib gagiyel ni bod ni yad ra guy e “uluch ni ma mat u barba’ e lang nge yan nga barba’.” (Mu beeg e Luke 17:24-29.) Rib fel’ ni ngan nang ni Matthew 24:23-27 ebe tamilangnag nibe weliy Jesus murung’agen e pow ko ngiyal’ ni bay Kristus.

Re Mfen Nra Guy fare Pow

10, 11. (a) Mange n’en ni kan fal’eg i weliy ko som’on u murung’agen fare “mfen” ni bay ko Matthew 24:34? (b) Mini’ e piin ndariy e maruwar riy nike nang pi gachalpen Jesus ni yad ba muun ko re “mfen” nem?

¹⁰ Aram ko som’on, me weliy ere ke babyor ney ni bin nsom’on e chibog e fare n’en nnog riy ni, “re mfen ney” nnog ko Matthew 24:34 e fan ko fare “mfen ni ur moyed e ngiyal’ nem ni yad e Jews nde michan’rad.”b Rogon ni ka nog e re n’em e ba dake ba puluw ya urngin yay ni fanay Jesus ere thin nem ni “mfen” e fanay nga kireb, ni boor yay riy ni i fanay Jesus bbugithin nde fel’ ni bod rogon e “kireb,” ni nge weliy murung’agen ere mfen nem. (Matt. 12:39; 17:17; Mark 8:38) Arfan, ni kan lemnag nrogon nibe lebug e re n’em e ngiyal’ ney e be yip’ Jesus fan fare “mfen” ni kireb rok e piin ndariy e michan’ rorad ni yad ra guy e n’en nra buch ko “ngiyal’ ni tomren e re m’ag ney” (syn·teʹlei·a) nge tungun ere m’ag ney (teʹlos).

¹¹ Riyul’ ni nap’an ni fanay Jesus fare thin ni “mfen” nga kireb, ma be non ngak ara be weliy murung’agen e girdi’ nib kireb ko ngiyal’ ni immoy. Machane gur kub riyul’ ere n’em ko fare thin rok ni bay ko Matthew 24:34, (NW)? Mu lemnag ni yib faram aningeg i gachalpen ngak ni “goo yad.” (Matt. 24:3) Nap’an ni non Jesus ngak pi gachalpen u murung’agen ere “mfen ney” ma de yog ban’en nib kireb riy ma fapi apostal e dariy e maruwar riy ni kar nanged fan ni yad nge piin yad ni gachalpen Jesus e yad ra mang bochi gothon fare “mfen” ndabi m’ay “me taw ko ngiyal’ ni [bay] yib urngin e pi n’ey.”

12. Mange be m’ug u rarogon e piin baaram ni i weliy Jesus murung’agen u nap’an ni fanay fare bugithin ni “mfen”?

¹² Daken e mange gadra nang riy ni aram rogon? Gadra fal’eg i lemnag rarogon. Bod ni bay ko Matthew 24:32, 33, ni gaar Jesus: “Baaray ban’en ni ngam nanged rok e gek’iy ni fig. Ngiyal’ nra galunglung papa’ngin ma ke mirerey me tabab yuwan ko puf, ma aram e kam nanged ni ke chugur ni nge taw ngal’an e gowel. Ere ku er rogon ni ngiyal’ ni gimed ra guy e pi n’ey ni urngin ni be m’ug, ma aram e kam nanged ni fare ngiyal’ i n’em e ke chugur, ni aram e nge tabab.” (Mu taarebnag ko Mark 13:28-30; Luke 21:30-32.) Ma aram e, Matthew 24:32 (NW), e gadra beeg riy ni: “Ngar gog ngomed nriyul’ ni re mfen ney e dabi m’ay me taw ko ngiyal’ ni bay yib urngin e pi n’ey.”

13, 14. Mang fan nrayog ndogned ni fare “mfen” ni weliy Jesus murung’agen e dabisiy ni pi gachalpen?

¹³ I yog Jesus ni pi gachalpen e, dabki n’uw nap’an min dugliyrad ko kan ni thothup, ni ire ra ayuwegrad ngar nanged boch ban’en ko ngiyal’ ko tomur u nap’an ni yad ra guy “urngin e pi n’ey” nike m’ug. Ere dabisiy nibe weliy Jesus murung’agen pi gachalpen u nap’an ni gaar: “Re mfen ney e dabi m’ay me taw ko ngiyal’ ni bay yib urngin e pi n’ey.”

¹⁴ Yad ba thil ko piin ndariy e michan’ rorad, ya pi gachalpen Jesus e gathi kemus ni yad ra guy e pow ya ku yad ra nang feni ga’ fan. Yad ra “fil” ban’en u rarogon ere pow nem mar “nanged” e bin riyul’ i fan. Ri yad ra nang ni “ke chugur”. Yugu aram rogon nriyul’ ni piyu Jew nde michan’rad nge Kristiano nib yul’yul’ ni kan dugliyrad e ba achig yang ko lebug ni tay e thin rok Jesus nra guyed u nap’an e bin som’on e chibog, ma kemus ni pi gachalpen ni kan dugliyrad ko ngiyal’ nem e yog nra filed ban’en ko pin’en ni i buch​—me yog nra nanged fan e bin nriyul’ i fan e n’en ni kar guyed.

15. (a) Mini’ e piin yad fare “mfen” ni chiney ni i weliy Jesus murung’agen? (b) Mang ndabiyog ni ngad sumarniged n’umngin nap’an ere “mfen” ney? (Mu guy fare kahol ko page 29.)

¹⁵ Piin ndar nanged fan e tirok Got ban’en ko ngiyal’ ney e kar lemniged ndariy “ban’en ni kan guy” ni bay rogon ko pow ko ngiyal’ ni bay Jesus. Yad be yog ni urngin ban’en ma ka be buch ni bod rogon ko som’on. (2 Pet. 3:4) Ma piin ni walagen Kristus ni kan dugliyrad ma yad ba yul’yul’, ni tin chiney e thal rok John e girdi’ e kar guyed ere pow ney ni faan gowa ba uluch ni mat ma kar nanged e bin riyul’ i fan. Yad ni yad ba thal e girdi’, ni kan dugliyrad e yad gothon fare “mfen” e ngiyal’ ney ni fapi cha’ ni ur moyed u ba ngiyal’ i ban’en ni bay bochi yad ndabi yim’ “me taw ko ngiyal’ nra m’ug urngin e pi n’ey.”c Re n’ey e be yog boch walagen Jesus ni kan dugliyrad e ra ka yad bay ni yad ba fos u fayleng me tabab fare gafgow nib ga’ ni ka nog.

‘Mpar ni Gabe Od’

16. Mange thingari rin’ urngin pi gachalpen Kristus?

¹⁶ Yugu aram rogon, ma ka boor ban’en ni kab t’uf ko kemus ni ngan poy fare pow. Me ul’ul Jesus ngay ni gaar: “N’en ni ku gog ngomed e ku gog ngomed ni gimed gubin, ni aram e be lungug: Mpired ni gimed be od!” (Mark 13:37, NW) Re n’ey ndemtrug ko gad e piin ni kan dugliydad fa gadad gothon fare ulung nib ga’. Nga mereb i ragag e duw nike yan u nap’an nike pilung Jesus u tharmiy ko duw ni 1914. Yugu aram rogon feni gel e magawon riy, ma thingarda micheged ni kad fal’eged rogodad ma gad be par ni gad ba od. Yira nang ni bay Kristus nike Pilung ndanir guy era ayuwegdad ngad rin’ed ere n’em. Ma ra ta’dad ni gad ba od ko fare mich ndabki n’uw nap’an ma ra yib ni nge kirebnag e pi toogor rok “u reb e awa [ndarur da] fineyed nra yib riy.”​—Luke 12:40.

17. Yira nang fan e re n’ey, ma mange ra rin’ lanin’dad ma mange gadra dugliy ni ngad rin’ed?

¹⁷ Nang fan rodad ko ngiyal’ ney ni bay Kristus riy era ayuwegdad nge gelnag e lem rodad ni ngad pasiggad. Gad manang ni keb Jesus ma ke Pilung u tharmiy ni danir guy ni ka nap’an e duw ni 1914. Daki n’uw nap’an me yib ni nge gothey e tin kireb me thilyeg ere fayleng ney ni polo’. Ere arfan ni thingari gel i dugliy lanin’dad e chiney ni ngad pasiggad ngad uned ko fare maruwel nike yog Jesus ni gaar: “Re thin nib fel’ n’ey ni murung’agen e gagiyeg rok Got e bay ni machibnag u ga’ngin yang u fayleng nge urngin e nam me nang, ma aram mfini yib e tungun [teʹlos].”​—Matt. 24:14, NW.

[Footnotes]

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Uw rogon ni kad nanged ni ngiyal’ ni bay Jesus e ba n’uw nap’an?

• Mini’ er a nang fare pow ko ngiyal’ ni bay Jesus me nang fan?

• Fare mfen ko ngiyal’ ney ni ka nog u Matthew 24:34 e chon mini’?

• Mang fan ndabiyog ni ngad sumarniged ko ri uw n’umngin nap’an fare bugithin ni “re mfen ney”?

[Box on page 29]

Rayog ni Ngad Sumarniged N’umngin Nap’an fare Thin ni “Re Mfen Ney”?

Fare bugithin ni “mfen” e be yip’ fan e girdi’ nib thilthil yangarad ni ur moyed u reb e tayim ara ngal’an ban’en. Ni bod rogon ko Exodus 1:6 nibe yog ngodad ni gaar: “Me yim’ Josef nge urngin fapi pumoon ni pi walagen nge birorad e mfen.” Josef nge pi walagen e ba thilthil yangarad machane ur mada’niged taa bogi ban’en u ba ngiyal’ u reb e tayim. Ba muun nga lan e re “mfen nem” boch pi walagen Josef nni gargelegrad nsom’on. Boch e pi cha’ney e yim’ Josef ma ka yad ba fos. (Gen. 50:24) Ma boch e girdi’ ko re “mfen nem” ni bod Benjamin e ni gargeleg nga tomren Josef ma sana yim’ Josef ma ka bay ndawori yim’.

Ere nap’an ni yira fanay fare bugithin ni “mfen” nibe weliy murung’agen e girdi’ ni ur moyed u rebe tayim, ma dabiyog ni nga nog ko ri uw n’umngin nap’an kemus ni bay e ngiyal’ nra mus riy ma gathi rib n’uw nap’an. Arfan, ni fanay Jesus fare thin ni “re mfen ney” ni bod ni bay ko Matthew 24:34, ma de pi’ Jesus ban’en ngak pi gachalpen nrayog ni nge yog ni ngar dugliyed riy ko wuin e ra mus e “tin tomren e rran.” Ya rogon riy e fal’eg Jesus i weliy ndab ra nanged e “re rran nge re awa” nem.​—2 Tim. 3:1; Matt. 24:36.

[Picture on page 26, 27]

Tomren ni kan teeliyawnag Jesus nike Pilung ko duw ni 1914, min dag yaan ni bod “be’ ni ke gel ko mahl”

[Picture on page 28]

“Re mfen ney e dabi m’ay me taw ko ngiyal’ ni bay yib urngin e pi n’ey”