Mu Folwok Rok Jehovah U Nap’an Ni Ga Ra Chuguliy Pi Fakam

“Gur ba’ reb e bitir nde yal’uweg e chitamangin biid?”​—HEBREWS 12:7, Contemporary English Version.

1, 2. Mang fan ni ma magawon e gallabthir ni ngar chuguliyed pi fakrad e ngiyal’ ney?

IN E DUW faram e un fith e girdi’ nu Sapan me m’ug ko thin rok baley ko urngin e girdi’ ni kar ilalgad ni gathi ri ma non e gallabthir nge pi bitir rorad ma yima duynag pi fakrad. Un fith yugu boch e girdi’ u Sapan ma gonapan baley ko baley e girdi’ ni un fithrad e ur rogned ni dar nanged rogon ni ngar ngongolgad ngak e pi bitir rorad. Gathi goo Sapan e bay e re magawon ney riy. Be gaar fare shimbung ni The Toronto Star: “Boor e gallabthir nu Canada ni dar nanged rogon ni ngar manged ba gallabthir nib fel’.” U gubin yang u fayleng e ke pirieg e gallabthir ni kari mo’maw’ ni ngan chuguliy e bitir.

² Mang fan ni ma magawon e pi gallabthir ni ngar chuguliyed e bitir rorad? Bin ni baga’ e magawon e gad ma par “ko tin tomren e rran nib mo’maw’ e par riy. (2 Timothy 3:1) Maku reb e magawon e be yog e Bible ni “ka nap’an ni kab rran e girdi’ ma ba kireb e lem rok.” (Genesis 8:21) Ba adag Satan ni ir bod “ba layon ni be tolul” ni nge waliy e piin nib fel’ yangaren ni bochan e yad meewar ma de yoor ban’en ni yad manang. (1 Peter 5:8) Ere boor e magawon rok e pi gallabthir ni Kristiano ni yad ba adag ni ngar “chuguliyed e bitir rorad ngar llowan’naged yad nrogon mi yad fonownagrad nrogon girdien Kristus.” (Efesus 6:4) Uw rogon nrayog ni nge ayuweg e gallabthir e pi bitir rorad ni ngar ilalgad mi yad liyor ngak Jehovah mi yad nang rogon ni ngar nanged e thil ko “tin nib fel’ nge tin nib kireb”?​—Hebrews 5:14.

3. Mang fan nib t’uf ni ngan fonownag e gallabthir ni fan ni ngar chuguliyed pi fakrad nrogon?

³ Be gaar Solomon ni pilung ni “tin ni ba aliliy ban’en e bay u gumerchaen e pagal.” (Proverbs 13:1; 22:15) Thingari yal’uweg e gallabthir e bitir rorad u fithik’ e t’ufeg ya nge chuw e balyang u gumercha’rad. Machane dubun e piin nib fel’ yangaren ni ngan llowan’nagrad. Ma dubrad e fonow ni yugu demutrug ko mini’ e be fonownagrad. Ere thingari fil e gallabthir rogon ni ngar “llowan’naged e bitir rorad nrogon.” (Proverbs 22:6) Ma nap’an nra fol e bitir ko biney e llowan’ ma rayog ni nge yog e yafas ngorad. (Proverbs 4:13) Ere ri baga’ fan ni nge nang e gallabthir rogon ni ngar llowan’naged e bitir rorad!

Ngan Llowan’nagey​−Be Mang?

4. Mang fan fare bugithin ni kan pilyeg ni “llowan’nag” u lan e Bible?

⁴ Boor e gallabthir ni der ma llowan’nag e bitir rorad ni bochan e dubrad ni ngan nog ni yad be gafgownag e bitir rorad​−ni gafgow ni bochan e yad be li’ ara tolul ara gafgownag laniyan’ e bitir. Thingar dab da rusgad ko pi n’en ney. Ya fare bugithin ni “ngan llowan’nag” u lan e Bible e gathi be yip’ fan e gafgow. Fare bugithin nu Greek ni kan pilyeg ni “llowan’nag” e be yip’ fan ni ngan fonownag, ngan fil, ara yal’uweg ma yu ngiyal’ ma be yip’ fan ni ngan gechignag u fithik’ e t’ufeg.

5. Mang fan nra fel’ rogon be’ riy ni nge fil kanawo’ rok Jehovah u rogon ni i ngongol ngak e girdi’ rok?

⁵ Ma pi’ Jehovah Got e kanawo’ u rogon ni ngan llowan’nagey. I taarebnag apostal Paul Jehovah ngak be’ ni matam ni gaar: “Urngin e gallabthir e ma yal’uweg pi fakrad, fa? . . . Pi matam rodad ni yad ba girdi’ e ma yal’uwegdad ni bochi ngiyal’ u rogon nib fel’ u lanin’rad. Machane Got e ma yal’uwegdad ya nge fel’ rogodad riy ya ba adag ni ngada thothupgad.” (Hebrew 12:7-10, Contemporary English Version) Arrogon, ma llowan’nag Jehovah e girdi’ rok ya ba adag ni ngar thothupgad ara ngar machalboggad. Rayog ni ngada filed rogon ni ngada llowan’nag e bitir rodad ni faan gad ra fil rogon ni ke llowan’nag Jehovah e girdi’ rok.​—Deuteronomy 32:4; Matthew 7:11; Efesus 5:1.

T’ufeg​−Aram Tapgin

6. Mang fan nib mo’maw’ rok e pi gallabthir ni ngar folwokgad rok Jehovah u rogon ni ma t’ufegey?

⁶ “Got e t’ufeg,” e aram e n’en ni yog apostal John. Ere Jehovah e ma llowan’nagey ni bochan e t’ufeg. (1 John 4:8; Proverbs 3:11, 12) Ere ra mom rok e pi gallabthir ni ri yad ma t’ufeg e bitir rorad ni ngar folwokgad rok Jehovah u rogon ni ma llowan’nagey, fa? Danga’. Ya t’ufeg rok Got e ma yan u rogon kenggin e tin riyul’ ban’en. I yog be’ ni ma fil e thin nu Greek ni miti t’ufeg ney e “gathi ma yan u rogon e lem ko girdi’.” Got e gathi bod e girdi’ ni ngongol rorad e be yan u rogon e tin ni ur thamiyed u lanin’rad. Ya gubin ngiyal’ e ma lemnag Got ni nge rin’ e tin th’abi fel’ ni fan ko girdi’ rok.​—Isaiah 30:20; 48:17.

7, 8. (a) Mang fanathin ni be dag rogon ni i t’ufeg Jehovah e girdi’ rok? (b) Uw rogon nrayog ni nge folwok e pi gallabthir rok Jehovah u rogon ni ngar ayuweged pi fakrad ni ngar folgad ko tin riyul’ u lan e Bible?

⁷ Amu lemnag fene gel e t’ufeg rok Jehovah u nap’an ni i ngongol ngak piyu Israel. Rib fel’ rogon ni i weliy Moses rogon e t’ufeg rok Jehovah ngak e nam nu Israel u nap’an ni fin tabab. Be gaar: “I Somol e i ayuweg yu Israel nde mul, ni bod rogon ba arche’ ni eagle ni be fil rogon e changeg ngak fak, ni ma changeg u tan fak nge mul me aw nga daken pon. Yigoo Somol e i pow’iy e girdi’ rok i yan.” (Deuteronomy 32:9, 11, 12) Nap’an ni ra fil ba eagle pi fak rogon e changeg ma ra mith mith pon u daken e yod ni be pi’ e athamgil nga laniyan’ pi fak ni ngar changeggad. Baga’ ni bay fare yod u merichilen bangi burey nib tolang, ere nap’an ni chuw reb i fak ko fare yod, ma ra changeg fare matin nib chugur ko fak. Ma faan ra be n’en ni be aw fak nga but’ ma ra changeg fare matin nge aw fak nga daken pon. Aram rogon e t’ufeg rok Jehovah ni i ayuweg fare nam nu Israel ni ka fini tabab. I pi’ Got fare Motochiyel rok Moses ngak e girdi’ rok. (Psalm 78:5-7) Ma aram me yaliy Got e nam rok, me ayuwegrad u nap’an ni kar magawongad.

⁸ Uw rogon nrayog rok e pi gallabthir ni Kristiano ni ngar folwokgad rok Jehovah u rogon ni ma t’ufegey? Somm’on ma thingar ra filed ngak pi fakrad e tin riyul’ nge pi motochiyel ni bay ko Thin Rok Got. (Deuteronomy 6:4-9) Ra fil e gallabthir e pi n’en ney ngak pi fakrad ya yad ba adag ni ngar filed ngorad rogon ni ngar turguyed ban’en u rogon e tin riyul’ u lan e Bible. Gonapan ni be changeg e pi gallabthir nib chugur ko pi fakrad ngar yaliyed rogon ni yad be maruweliy e tin riyul’ ni kar filed. Nap’an nra ilal pi fakrad ngan pagrad ni ngar turguyed boor ban’en, machane pi gallabthir ni ma t’ufeg e bitir rorad e ra “changeg nge aw pi fakrad nga daken porad” u nap’an ni ke yib e riya’. Miti mang riya’?

9. Mang riya’ e nge tayan’ e pi gallabthir ngay? Mu weliy.

⁹ I ginang Jehovah Got piyu Israel me tamilangnag wenegan e chag ko girdi’ nib kireb. (Numbers 25:1-18; Ezra 10:10-14) Ku arrogon e ngiyal’ ney ni bay e riya’ ni ngan chag ngak e piin nib kireb. (1 Korinth 15:33) Thingari fol e pi gallabthir ni Kristiano wok rok Jehovah ngar ginanged pi fakrad. Bay reb e rugod ni 15 e duw rok ni Lisa fithngan ni ke adag daken bogi pagal ni de taareban’ ko machib nge yalen ko tabinaw rok Lisa. Be gaar Lisa: “Ke guy e gallabthir rog ni ke thil e lem rog me magafan’row ngay. Yu ngiyal’ kar yal’uwegew gag, ma yu ngiyal’ kar piew e athamgil nga lanin’ug u fithik’ e sumunguy.” Kar motoyilgow ko thin rok Lisa mar ayuwegew ni nge pithig e magawon rok​−ni aram e ba adag ni nge fel’ u wan’ e piin ni yad.a

Nge Par Nib Mab Kanawoen e Numon

10. Uw rogon ni dag Jehovah e kanawo’ u rogon ni i non ngak piyu Israel?

¹⁰ Faanra nge yib angin e llowan’ ni be tay e gallabthir ngak pi fakrad, thingari athamgil e pi gallabthir nge par nib mab kanawoen e numon ngak pi fakrad. Manang Jehovah e n’en ni bay u fithik’ gumercha’dad, machane me yog ngodad ni ngada nonad ngak. (1 Chronicles 28:9) Tomren ni pi’ Jehovah fare Motochiyel ngak piyu Israel, me pi’ e maruwel ngak piyu Levi ni ngar skulnaged piyu Israel me l’og e pi profet ni ngar weliyed ma ngar yal’uweged piyu Israel. Miki m’agan’ Jehovah ngay ni nge motoyil ko pi meybil rorad.​—2 Chronicles 17:7-9; Psalm 65:2; Isaiah 1:1-3, 18-20; Jeremiah 25:4; Galatia 3:22-24.

11. (a) Uw rogon nrayog ni nge bing e gallabthir kanawoen e numon u thilrad pi fakrad? (b) Mang fan ni baga’ fan ni nge motoyil e gallabthir ngak pi fakrad u nap’an ni yad ra non?

¹¹ Uw rogon nrayog ni nge fol e pi gallabthir wok rok Jehovah u nap’an ni yad ra non ngak pi fakrad? Somm’on ma thingar ra ted boch e tayim ni fan ko pi fakrad, ma aram e n’en ni th’abi ga’ fan. Ma thingar dab ra nonad u fithik’ e moning ni be lungurad: “Ke mus? Gathi ri baga’ fan e re thin nir.” “Kayog e binir.” “Ere mang? Ka gab bitir.” (Proverbs 12:18) Pi gallabthir ni yad ba gonop e ra motoyilgad ya nge adag pi fakrad ni ngar weliyed lanin’rad. Pi gallabthir ni der ma motoyil ko pi fakrad u nap’an ni yad ba achig e ra pirieg ni dabi motoyil pi fakrad ngorad u nap’an ni yad ra ilal. Gubin ngiyal’ ma ma motoyil Jehovah ngak e girdi’ rok. Ma tay tel ngak e piin ni yad ma meybil ngak u fithik’ e sobut’an’.​—Psalm 91:15; Jeremiah 29:12; Luke 11:9-13.

12. Mang boch felngin e gallabthir nra n’igin ni nge non pi fakrad ngorad?

¹² Amu lemnag fene mom ni nge m’ug e girdi’ nga owchen Got ni bochan rarogon Got. Susun, rib gel e kireb rok David ni pilung nu Israel kakrom u nap’an ni i un ko ngongol ndarngal ngak Bath-sheba. Maku bay yugu boch e denen ni i fl’eg David ni bochan e ir be’ ni tadenen. Machane, gubin ngiyal’ ma i m’ug nga owchen Jehovah ni nge n’ag fan e kireb rok ma nge yal’uweg. Dabi siy nib mom rok David ni nge sul ngak Jehovah ni bochan e runguy rok ara wurengan’ rok Got. (Psalm 103:8) Faanra dag e pi gallabthir pi felngin Got ni bod e runguy, nge wurengan’, ma rayog ni nge par kanawoen e numon nib mab ni mus ko ngiyal’ ni ke oloboch e bitir.​—Psalm 103:13; Malachi 3:17.

Nge Sumunguyan’um

13. Mang e kub muun ko sumunguyan’uy?

¹³ Nap’an ni nge motoyil e gallabthir ngak pi fakrad, ma thingari sumunguyan’rad ma ngar daged e “gonop ni yib u tharmiy.” (James 3:17) Be gaar apostal Paul: “Mu sumunguygad ngak urngin e girdi’.” (Filippi 4:5) Mang fan e re bugithin nem ni sumunguy? Reb i fan fare bugithin nu Greek ni kan pilyeg ni sumunguyan’ e “gathi be yog ni thingar ni fol ko urngin nochi yang ko fare motochiyel.” Uw rogon nrayog ni nge sumunguyan’ e gallabthir ma ka yad be fol ko yalen nge motochiyel?

14. Uw rogon ni dag Jehovah nib sumunguyan’ u nap’an ni i ngongol ngak Lot?

¹⁴ I pi’ Jehovah e kanawo’ nib fel’ u rogon ni ngan sumunguyan’uy. (Psalm 10:17) Nap’an ni yog Got ngak Lot nge chon e tabinaw rok ni ngar chuwgad ko Sodom, “me yooran’ Lot.” Boch nga tomren me yog e engel rok Jehovah ni nge mil Lot nga daken e burey, me gaar Lot: “Danga’; wenig ngom . . . Ga be guy e re binaw ni ba aram [Zoar] ni ba achig? Ba chugur nrayog ni gu thap ngay. Mpageg nggu wan ngay mu gu fos.” Uw rogon e thin rok Lot u wan’ Jehovah. I gaar Jehovah: “Ba fel’ u wan’ug bug nir e thin; dab gu kirebnag binem e binaw.” (Genesis 19:16-21, 30) Ba fel’ u wan’ Jehovah ni nge fol ko thin rok Lot. Arrogon, thingari fol e gallabthir ko pi motochiyel ni tay Jehovah Got u lan e Thin Rok ni Bible. Machane sana rayog ni ngan fol ko tin ni ba adag e piin nib fel’ yangaren u nap’an ni de togopuluw ko pi motochiyel u lan e Bible.

15, 16. Mang e rayog ni nge fil e gallabthir ko fare fanathin ni bay ko Isaiah 28:24, 25?

¹⁵ Be’ ni ba sumunguynagey e ra fl’eg rogon gumerchaen e bitir ni fan e nge fanay e fonow ni yira pi’ ngak. I weliy Isaiah ba fanathin me taarebnag Jehovah ngak be’ ni ta milay’ me gaar: “Polo’ reb e rran e ra giy be’ ni tamagiy e but’ ya nge munguy e but’ ni fan e nge yung e awoch riy, fa danga’? Mfini pacheg fare but’ me wereg nga daken awochngin e woldug ni black cumin, me yung e woldug ni wheat, nge woldug ni millet, nge woldug ni barley ko gini ngan yung ngay me yung e woldug ni smelt ko gini ngan yung ngay, fa?”​—Isaiah 28:24, 25.

¹⁶ Jehovah e ma “giy e but’ ni fan e nge yung e awoch riy” me “munguynag e but’.” Aram rogon ni ma fl’eg rogon gumerchaen e girdi’ rok u m’on ni ra yal’uwegrad. Nap’an ni ra yal’uweg e gallabthir e bitir rorad, uw rogon nrayog ni ngar “giyed e but’” ara munguynag gumerchaen pi fakrad? Reb e matam e ke fol wok rok Jehovah u nap’an ni i yal’uweg fare pagal ni fak ni aningeg e duw rok. Nap’an ni toy fak yugu reb e pagal u lan binaw, ma somm’on me motoyil ko tawey rok fak. Ma aram me “munguynag” gumerchaen fak me weliy reb e yat u morngaagen reb e pagal ni ke gafgow ni bochan reb e pagal ni tacham. Nap’an ni rung’ag fare pagal fare yat me yog ni ngan gechignag fare tacham. Bochan e kan “munguynag” gumerchaen fak, ke mom boch ni nge nang fan ni ba kireb e n’en ni rin’ ngak fare pagal u lan binaw.​—2 Samuel 12:1-14.

17. Mang e rayog ni ngan fil ko fare thin ni bay ko Isaiah 28:26-29 u rogon ni nge yal’uweg e gallabthir pi fakrad?

¹⁷ Ki taarebnag Isaiah rogon ni ma yal’uweg Jehovah e girdi’ nga yugu reb e maruwel rok be’ ni tamilay’​−ni aram e yima chuweg fiteru’ awochngin e woldug. Ba thilthil talin e maruwel ni ra fanay be’ ni tamilay’ ni fan e nge chuweg fiteru’ awochngin e woldug ni be yan u rogon fene el fiteru’. Yima fanay e dimow ara baley i ren ni fan ni ngan toy awochngin e black cumin ara cumin, machane yima fanay ba palang nib tomal ara ba malang nib tomal ni be girngiy e gamanman u daken fapi awoch ni fan e ngan chuweg fiteru’ e woldug nib el awochngin. Aram rogon machane dab ni toy awochngin e woldug nib el nib pag rogon me purde’ fare awoch. Ku arrogon e n’en nra rin’ Jehovah ni ba thilthil e n’en ni ra rin’ ni fan e nge chuweg e ngongol nib kireb ko girdi’ rok ni be yan u rogon. Dariy ba ngiyal’ ni ra pag rogon e gechig nra tay. (Isaiah 28:26-29) Rayog ni ngan yal’uweg boch e bitir ni ke mus nra sap e gallabthir ngorad. Yugu boch e bitir e thingar nnon ngorad ni boor yay, ma yugu boch e bitir e thingar ni yal’uwegrad nib gel boch. Pi gallabthir nib sumunguyan’rad e ra yal’uweg e bitir rorad ni be yan u rogon e n’en nib t’uf ko fare tir.

Mu N’igin ni Ngan Falfalan’ ko Machib u Tabinaw

18. Uw rogon nrayog ni nge pirieg e gallabthir e tayim ni fan ko machib u tabinaw?

¹⁸ Bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngan skulnag e bitir e ngan fil e Bible u tabinaw ko ngiyal’ ni kan duguliy ma ngan weliy e Bible u gubin e rran. Baga’ angin e machib ni yima tay u tabinaw ni faanra kan duguliy e ngiyal’ ni yira fil e machib riy. Faan manga dan duguliy e ngiyal’ ni ngan fil e machib ara yima turguy ko ngiyal’ ni yi ba adag, ma fin munmun e yira fil e machib. Ere thingari “chuw’iy” e gallabthir e tayim ni ngan fil e machib. (Efesus 5:15-17) Yu ngiyal’ mab mo’maw’ ni ngan pirieg e ngiyal’ ni ra m’ag ni fan ko urngin chon e tabinaw. Ke pirieg reb e matam ni ke mo’maw’ ni nge m’ag e machib u nap’an ni ke ilal pi fak ya ke thilthil e maruwel rorad. Machane ngiyal’ ni bay e muulung ni Kristiano ke m’ag ko urngin chon e tabinaw ni ngar uned ngay. Ere ke tay fare matam ni ra fil chon e tabinaw e machib ko reb fapi rran ni bay e muulung riy. Ke yan i aw nib fel’. Ma chiney e ke un fa dalip e bitir rok ko taufe.

19. Uw rogon nrayog ni nge folwok e pi gallabthir rok Jehovah u nap’an ni yad ra fil e machib u tabinaw?

¹⁹ Machane dabi gaman ni ke mus ni ngan weliy ban’en ko Bible u nap’an e machib u tabinaw. I fanay Jehovah fapi prist ni ngar machibnaged piyu Israel, ma pi prist e ur “weliyed ngan nang fan” fare motochiyel, “mi yad afweg e thin rok Got ko bin ba aram e thin ni manang e girdi’ fan.” (Nehemiah 8:8) Reb e matam e ke ayuweg urngin fa medlip i bitir rok ni nge t’uf Jehovah rorad, ma gubin ngiyal’ ni ra machibnag e tabinaw rok ma ra yan nga lan e senggil rok nge fl’eg rogon fare machib ya nge m’ag ko tin nib t’uf ko ra reb e bitir rok. Ke n’igin ni nge falfalan’ e bitir rok ko fare machib ni yima tay u tabinaw. Be gaar reb e pagal ni fak ni ke ilal: “Gubin ngiyal’ ma yima falfalan’ ko machib u tabinaw. Faan manga gamad bay u wen ni gamad be bat ma yira piningmad nga lan e tabinaw ni fan ko machib, ma chi ngiyal’ nem e gamad ra tay fare bat ma gamad mil nga lan e naun ni fan ko machib. Ya aram e bin th’abi gel e falfalan’ romad u lan e wik.”

20. Mang magawon u nap’an ni yima chuguliy e bitir ni gad ra weliy?

²⁰ I gaar e ani yoloy e psalm: “Bitir e ba taw’ath ni ma pi’ Somol ngak e girdi’; ma rriyul’ ni ma fel’ rogoy u puluwrad.” (Psalm 127:3) Riyul’ ni ba t’uf e tayim ni fan ni ngan chuguliy e bitir ma ba gel e maruwel riy, machane faan gad ra rin’ nrogon ma rayog e yafas ni manemus ni fan ko bitir rodad. Ma faanra arrogon, ma rib fel’ e re taw’ath nem! Ere ngada folwokgad rok Jehovah u nap’an ni gad ra yal’uweg e bitir rodad. Machane, yugu aram rogon ni kan pi’ e maruwel ngak e gallabthir ni ngar “chuguliyed e bitir rorad mi yad llowan’nagrad nrogon, mi yad fonownagrad nrogon girdien Kristus” ma dariy e mich riy ni ra m’ag e maruwel rorad. (Efesus 6:4) Yugu aram rogon ni yira machibnag e bitir nib fel’ rogon, ma rayog ni nge togopuluw fare tir ma dabki pigpig ku Jehovah. Ma aram e mang? Aram e n’en ni gad ra fil ko bin migid e thin.

[Footnotes]

Mang e Fulweg Rom?

• Uw rogon nrayog ni nge fol e gallabthir ko t’ufeg rok Jehovah ni be weliy Deuteronomy 32:11, 12 morngaagen?

• Mang e kam fil u rogon ni ma non Jehovah ngak piyu Israel?

• Mang e gad ra fil u rogon ni i motoyil Jehovah ko thin rok Lot?

• Mang e kam fil ko Isaiah 28:24-29 u rogon ni ngan yal’uweg e bitir?

[Picture on page 20, 21]

I taarebnag Moses rogon ni ma llowan’nag Jehovah e girdi’ rok nga ba eagle nge pi fak

[Pictures on page 22]

Thingari pirieg e gallabthir e tayim ni fan ko pi fakrad

[Picture on page 24]

“Ir e bin th’abi gel e falfalan’ romad u lan e wik”