Bitir Rodad—e Ba Taw’ath Nib Tolang Puluwon

“Msap! Bitir e ba taw’ath ni ma pi’ Somol ngak e girdi’; ma riyul’ ni ma fel’ rogoy u puluwrad.”​—PSALM 127:3.

1. Uw rogon e bin som’mon e bitir ko girdi’ ni sum?

MU lemnag fapi n’en ni yira ngat ngay ni gagiyegnag Jehovah nge yog ni buch u rogon ni sunmiy e bin som’mon e pumoon nge ppin. Yow l’agruw ni fare matam, ni Adam, nge fare matin, ni Efa, ma bay e n’en nra rin’ew nge sum fare cell ni faani sum nge ga’ u lan yin Efa nge mang ba girdi’ ni kan ngongliy nib polo’​—bini m’on e bitir ko girdi’. (Genesis 4:1) Ke mada’ ko chiney, ma rarogon me sum e bitir nge ngan gargeleg e bitir e kab n’en ni ka ma balyangan’dad ngay ma boor e girdi’ ni ma weliy ni riyul’ ni ba maang’ang.

2. Mang fan ni ga ra yog ni n’en ni i buch u lan yin’ be’ ni ppin nib diyen e ba maang’ang?

² Gonapan lan 270 e rran ma fare cell ni som’mon ni kan sunmiy u yin’ fare matin ni bochan ni ra pirew fare matam e ilal nge mang ba bitir ni kan ngongliy nga trilyon e cell. Re cell ni som’mon nem e bay u fithik’ rogon e pi n’en nib t’uf ni nge sunmeg boor ko 200 mit e cell. I rin’ e pi n’en ni nge rin’ ni yira ngat ngay ma bogi n’en ni dabi nang e girdi’ fan, ma pi cell ney ni yibe balyang nga feni mo’maw’ rogon e ga’ i yan nri rogon e yaram riy u rarogon ni ngan ngongliy ba girdi’ nib fas!

3. Mang fan ni boor ni boor fan ni ke m’agan’ e girdi’ ngay ni Got e ir e maruwel rok ma ke yog ni ngan gargeleg reb e girdi’ nib fas?

³ Mini’ e cha’ ni ga ra yog ni ir e ani riyul’ ni ke sunmiy fare bitir? Rib mudugil ni fa Cha’ ni ir e sunmiy e yafas. Fare psalmist ko Bible e tang ni gaar: “Dab mpaged talin ni somol e ir Got! Ir e sunumegdad, ma mmil fadad ngak.” (Psalm 100:3) Pi gallabthir, ri gimed manang nib tamilang ni gathi yugu ba gelngin nib gel ni ba’ romed e kam sunmiyed bochi tir riy ni kabran ni rib t’uf. Kemus nib Got ni dabiyog i yog rogon e gonop rok e ra yog ni ir tapgin me sum nib maang’ang reb e girdi’ nib fas. Ke bokum biyu’ e duw, ni girdi’ e yad ma lemnag rogon ni ma sum e bitir u lan i yin’ e chitiningin ma ku rogned ni Ani Tasunmiy e ma rin’. Arrogon fa?​—Psalm 139:13-16

4. Mang e n’en ni ma rin’ e girdi’ ni de fel’ ni dabiyog ni ngan lemnag ni yib rok ara ba fel’ rok Jehovah?

⁴ Ma gur Jehovah, e aram rogon, ba Ta Sunmiy ni dariy fan ban’en u wan’ kaygi sunmiy ban’en ko yafas ni pumoon nge ppin e rayog ni sum e bitir rorow? Boch e girdi’ e dariy fan ban’en u wan’rad, machane Jehovah e gathi aram rogon. (Psalm 78:38-40) Fare Bible e yog ko Psalm 127:3: ni gaar, “Mu sap! Bitir [ni pumoon nge ppin] e ba taw’ath ni ma pi’ Somol ngak e girdi’.” Ngada lemnaged ko mang ma aram e n’en ni ke yog ngodad ma mang e n’en ni be pi’ e mich riy ngodad.

Ban’en ni Ke Yog nge Reb e Taw’ath

5. Mang fan ni bitir e ban’en ni ma yog ngodad nib taw’ath?

⁵ Ban’en ni ke yog ngodad e bod ba taw’ath. Pi gallabthir e ba ga’ ni yad ma maruwel nib gel ma ba n’uw nap’an ni nge yog ni ra ted ban’en ni nge yog ngak pi fakrad u tomuren ni kar m’ad. Rayog ni ba’ ni salpiy, fa binaw ara sana boch e machaf. Yugu demtrug rogon, ma ir e mich ko t’ufeg ko gallabthir. Fare Bible e be yog ni Got e ke pi’ ko gallabthir e bitir rorad ni aram e n’en ni ke yog ngorad rok. Bogi taw’ath ni rib t’uf ni keb rok. Faanra gur reb e gallabthir, rayog ni mu lemnag ni ngongol rom e be dag ni ga be lemnag ni pi fakam e ba taw’ath ni faani Sunmiy e palpalthib e ke pi’ ngom ni nga mu ayuweg?

6. Mang fan u wan’ Got ni fal’eg rogon e girdi’ ni nga i yog e bitir ngorad?

⁶ Fan ni pi’ Jehovah e biney e taw’ath e ngan suguy e fayleng ko girdi’ ni yib rok Adam nge Efa. (Genesis 1:27, 28; Isaiah 45:18) Jehovah e de sunmiy ni be’ nge be’, ni bod ni sunmiy e pi engel. (Psalm 104:4; Revelation 4:11) N’en ni rin’ Got, e mel’eg ni nge sunmiy e girdi’ ni rayog ni nge i yib e bitir rorad ni yad ba fil e gallabthir rorad u boch e kanawo’ ni rayog ni i guy. Ere ba taw’ath nib th’abi fel’ ni fan ko matin nge matam ni ngar fekew i yib ngaur ayuwegew e re girdi’ nem! Gimed e gallabthir, gimed ma pining e magar ngak Jehovah ni ke ngongliy ke yog ni ngam felfelan’gad ko biney ni ke yog ngomed ni rib fel’?

Ngan Fil Ban’en ko N’en ni Rin’ Jesus

7. N’en nib thil ko n’en ma rin’ boch e gallabthir, e rogon ni dag Jesus nib adag ma ma runguy “pi fak e girdi’”?

⁷ Ba kireban’, ya gathi gubin e gallabthir ni yad ma lemnag e bitir nib taw’ath. Boor e girdi’ ni ba achig e runguy ni yad ma ta’ ngak pi fakrad. Tinem e gallabthir e der ma folwok u ngongolen Jehovah ara Fak. (Psalm 27:10; Isaiah 49:15) Rib thil e pi gallabthir ney, amu lemnag Jesus ri baadag daken e bitir. Ki mada’ ko ngiyal’ u m’on nib Jesus nga fayleng nib girdi’​—u nap’an ni immoy u tharmiy nib kan ni rib gel—​ma be yog e Bible “ni gub felfelan’ ko fayleng ma ba fel’ u wan’ug e girdi’ ni ba’ riy.” (Proverbs 8:31, Rotherham) T’ufeg rok ngak e girdi’ e rib gel ni rib m’aguwan’ ni nge pi’ e yafas rok ni biyul ni bochan ni nge e yog e yafas ni manemus ngodad.​—Matthew 20:28; John 10:18.

8. Uw rogon ni ke dag Jesus reb e kanawo’ nib fel’ ni nge fol e gallabthir riy?

⁸ Nap’an ni ba’ Jesus u fayleng, me rin’ reb ban’en ni rib fel’ ni nga i folwok e gallabthir riy. Mu lemnag e n’en ni rin’. Ma pi’ boch e tayim rok ni fan ko bitir, ni ki mada’ ko ngiyal’ ni rib yoor pa’ rok maku be mochuch. Ma yaliyrad ni yad ma fafel ko gin bay e market riy me fanay boch e pi n’en ni ma guyrad ni yad ma rin’ ko skul ni ma pi’. (Matthew 11:16, 17) Nap’an e bin tomur e milekag rok nga Jerusalem, ma ke nang Jesus ni bayi gafgow min li’ ngem’. Ere nap’an ni fek e girdi’ e bitir i yib ngak, ma pi gachalpen Jesus, e sana ur guyed rogon ni ngar ayuweged Jesus ni nge dabki gel boch e mochuch rok, ma aram mar guyed rogon ni nge chuw fapi bitir rok. Machane me puwan’ Jesus ngak pi gachalpen. Me dag “ga’ngin e felfelan’ rok” ngak fapi bitir me gaar: “Mpaged e pi bitir nir ngar bad ngog; dab mu taleged yad.”​—Mark 10:13, 14.

9. Mang fan ni rayog ni n’en gad be rin’ e rayog ni nge ga’ fan ko n’en gadad be yog?

⁹ Rayog ni ngad filed ban’en ko n’en ni rin’ Jesus. Faanra yib e bitir ngodad, ma mang e ngad rin’ed ni ku yugu ra ba’ ban’en ni gad be rin’? Gad ra rin’ ni bod Jesus? N’en ni ba t’uf ko bitir, ni rib ga’ ni ngeb ko gallabthir, e ir e n’en nib m’agan’ Jesus ngay ni nge pi ngorad​—tayim rok nge tayan’ rok ngorad. Rriyul’, fa yu bugithin ni “gab t’uf rog” e rib ga’ fan. Machane, ngongol e ma non ni kab ga’ lungun ko thin. T’ufeg rom e ma m’ug ni gathi kemus ni be m’ug ko n’en ga be yog ya kab gel ni ma m’ug ko n’en ga be rin’. Ma m’ug ko tayim, nge tiyan’ rom, nge rogon e ayuw ni ga be pi’ ko bitir rom. Ra rin’ e gallabthir e pi n’eney ni urngin, machane sana dabi yib angin, fa dabi yib nib papey ni bod ni ga be athapeg. Ba t’uf ni ngan gum’an’. Rayog ni ngad filed e gum’an’ ni faan gad ra folwok u rogon e n’en ni i rin’ Jesus ngak pi gachalpen.

Gum’an’ nge T’ufeg Rok Jesus

10. Uw rogon ni fil Jesus ngak pi gachalpen rogon e sobut’an’, me fel’ rogon ko som’mon fa danga’?

¹⁰ Manang Jesus e tagengin ni be tay pi gachalpen ko ani nge ga’ u fithik’rad. Reb e rran, u tomuren ni kar tawgad pi gachalpen nga Kapernaum, me fithrad, ni gaar: “ ‘Mang e n’en ni u mu tugthinniged u kanawo’?’ Ma dar nonod, ya u kanawo’ e ur tugthingad ko mini’ rorad e baga’.” Ma de puwan’ ngorad nib gel e thin rok, me gum’an’nag ir nge pi’ ngorad ban’en ni ngar filed ya nge yog ni fil ngorad e sobut’an’. (Mark 9:33-37) I yib angin u rogon ni baadag fa? De yib ko chi ngiyal’ nem. Gonapan nel’ e pul nga tomuren, me James nge John e ra gelfengow ngak e chitiningirow ni nge ning ku Jesus e liw nib tolang ko fare Gil’ilungun. Maku biyay, ni gum’an’ Jesus nge yal’uweg rogon ni yad be lem.​—Matthew 20:20-28.

11. (a) Mang e re yalen ni yima rin’ ni de yog ni rin’ e pi apostal rok Jesus u tomuren ni ka ranod ko fare singgil u lang ni yad Jesus? (b) Mang e n’en ni rin’ Jesus, yib angin e ngiyal’ nem fa danga’?

¹¹ De n’uw nap’an me taw ko fare Palukaf ko fare duw 33 C.E., me muulung Jesus nge pi apostal rok ni goo yad ni ngar madenomnaged. Nap’an ni ra tawgad ko bin lang e singgil ma dariy taareb fa 12 i apostal ni dag ni nge rin’ fare yalen ni kuyi ma rin’ ni yima luknag e thiab u ay boch e girdi’ ni fare maruwel nib sobut’ ni maruwel rok ba sib ara be’ ni ppin u tabinaw. (1 Samuel 25:41; 1 Timothy 5:10) Ba mudugil ni ri kireban’ Jesus ngay nib gel ni be guy ni pi gachalpen e ba gagiyel ni ku yad be dag ni yad be guy rogon ni nge yog e liw ngorad! Ma aram me luknag Jesus ayrad ni yad urngin mi ki yog ngorad ni ngar folwokgad rok u rogon e pigpig ngak boch e girdi’. (John 13:4-17) Ere ra folgad rok fa? Be yog e Bible ni n’uw boch nap’an ko re manungel’ nem “miki sum reb e maluagthin u fithik’rad ko mini’ u fithik’rad e ba dake ir e th’abi ga’.”​—Luke 22:24.

12. Uw rogon ma rayog ni nge folwok e pi gallabthir rok Jesus u rogon ni nga ur fonowniged pi fakrad?

¹² Nap’an ni ra de fol pi fakmed ko fonow romed, ma gimed e gallabthir e gimed manang ko u rogon e tafinay rok Jesus? Mu lemnag Jesus nde tal i guy rogon ni nge ayuweg e pi apostal rok, ni yugu aram rogon ni yad ba sowath ni ngara yaluweged e oloboch rorad. Gum’an’ rok e munmun me yib angin nib fel’. (1 John 3:14, 18) Pi gallabthir, thingar mu folwokgad rok Jesus ko t’ufeg nge gum’an’ rok, ri dab mu talgad i gay rogon ni nga um fonowniged pi fakmed.

13. Mang fan ni dab ni puwan’ ngan non nib gel ngak ba bitir ni be fith ban’en?

¹³ Piin bitir e ba t’uf ni ngar nanged ni gallabthir rorad e yad ba t’uf rorad ma yad baadag dakenrad. Jesus e baadag ni nge nang ko mang e be lemnag pi gachalpen, e re ma motoyil u nap’an ni yad ra fith ban’en. Ma fithrad ko mang e n’en ni yad be lemnag u murung’agen boch ban’en. (Matthew 17:25-27) Arrogon, ngan skulnag be’ nib fel’ rogon e ba muun ngay ni ngan motoyil nib fel’ rogon nge riyul’ ni yi baadag. Gallabthir e thingari siyeg e lem ni nge non nib gel nge taleg ba bitir ni be fith ban’en ni nge nang me gaar ngak: “Mu chuw riy! Damur guy ni baaray boch ban’en ni gu be rin’?” Faanra riyul’ ni be rin’ ban’en, ma thingar nog ko fare tir ni bayi taaboch min weliy fare n’en. Ra aray rogon ma ra thamiy fare tir rok ni fare labthir e rriyul’ ni baadag daken ma ri i mom rok ni nga i yog laniyan’ ngak fare labthir.

14. Mang e n’en ni ra yog ni nge fil e gallabthir rok Jesus u rogon i dag e runguy ngak pi fakrad?

¹⁴ Ba fel’ ni nge dag e gallabthir e runguy rorow ngak pi fakrow ni ngar gamuchmuchgow ngorad fa? Ku reb eray, ni rayog ni fil e gallabthir ko n’en ni rin’ Jesus. Be yog e Bible ni “fek fapi bitir nge yibilayrad, ni aram e ke tay pa’ nga dakenrad.” (Mark 10:16) Uw rogon ni ga be lemnag rogon e n’en ni rin’ e pi bitir nem? Rriyul’ ni ke felan’ gum’ircharad ma kar chuchugurgad ngak Jesus! Faanra bay e runguy nge t’ufeg ni riyul’ u thilmed e pi gallabthir ngak pi fakmed, ma ra mom ni ngar folgad ko athamgil ni gimed be tay ni ngam llowan’niged yad mi gimed fil ban’en ngorad.

Uw Urngin e Tayim ni Ngan Pi’ Ngak e Bitir

15, 16. Mang rogon reb e chugol bitir ni ke ga’ ni ir e yibe rin’, ma mang e ke m’ug ni ir e ke mon’ognag?

¹⁵ Boch e girdi’ e be maruwar u wan’rad ko ri ba t’uf ko bitir e tayim ko gallabthir rorad ni ngaun i pi’ ngorad u fithik’ e t’ufeg fa danga’. Reb e lem u rogon e chugol bitir ni ke mon’ognag boch e llowan’ nib fel’ rogon e ka nog e ngiyal’ nib fel’ ngay. Piin kar mon’ogniged e yad be yog ni bitir e de t’uf rorad e tayim ni boor ko gallabthir rorad ni faanra tayim ni kan pi’ ngorad e baga’ fan, ma ba fel’ rogon i lemnag, ma ba fel’ rogon ni kan yarmiy u m’on. Fare lem ni ngiyal’ nib fel’ e reb e lem nib fel’, ni un mon’ognag ni yibe lemnag rarogon e tin nib fel’ ko piin bitir fa?

¹⁶ Reb e tayol ni boor e bitir ni kar nonod e yog ni n’en ni th’abi yad “baadag ni nge rin’ e gallabthir rorad e tayim ni boor,” ni ba muun ngay “ni ngan par ngan tayan’uy ngorad ni polo’.” Reb e sensey nib college professor e ke yog ni gaar: “Fare n’en ni [ngiyal’ nib fel’] e ke sum ni bochan e ke nang e pi gallabthir ni der gaman e tin ni yad be rin’. Girdi’ e yad be pi’ ngorad mat’awrad ni nge lich e tayim ni nga ur pired rok pi fakrad.” Uw oren e tayim ni thingari par e gallabthir rok pi fakrad?

17. Mang e ba t’uf ko bitir ni nge pi’ e gallabthir?

¹⁷ Fare Bible e der yog. Machane, pi gallabthir nu Israel e un i gel ngorad ni nga ur nonod ngak pi fakrad ko ngiyal’ ni yad bay u naun, nge ngiyal’ ni yad be yan u kanawo’, nge ngiyal’ ni kar molod nga but’, nge ngiyal’ ni kar odgad. (Deuteronomy 6:7) Re n’ey e rib tamilang ni fan e gallabthir e ba t’uf ni ngaur pired rok pi fakrad ngaur nonod ma yad be rin’ ban’en ngorad ni gubin ngiyal’.

18. Uw rogon ni i fanay Jesus e yu ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngak nga i fil ban’en ngak pi gachalpen, ma mang e ra fil e gallabthir ko re n’ey?

¹⁸ Jesus e i skulnag pi gachalpen nib fel’ rogon u nap’an ni be un ngorad ko abich, nge yad be milekag, nge ku ma un ngorad ko toffan. Aray rogon ni i fanay urngin ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngak nge fil ban’en ngorad. (Mark 6:31, 32; Luke 8:1; 22:14) Aram e n’en ni nga i rin’ e pi gallabthir ni Kristiano e thingar ur nanged e ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngorad ngar fal’eged ma ra ayuweged rogon e numon u thilrad pi fakrad mar skulniged yad ko tirok Jehovah e kanawo’.

Pi N’en ni Ngan Fil nge Rogon ni Ngan Rin’

19. (a) Ngan pi’ e tayim nga un par ko bitir nge ku mang ban’en ni kub t’uf? (b) Mang e n’en ni nge fil e gallabthir ko bitir ni som’mon?

¹⁹ Ngaun pi e tayim ngaun par ko bitir ma yibe fil ban’en ngorad e gathi kemus e tin ba t’uf ni ngan chuguliyrad nib fel’ rogon. Ku arrogon, ni kub ga’ fan e n’en ngan fil ngorad. Mu guy rogon ni ri weliy e Bible e n’en ni thingari chag ko pi n’en ni ngan fil. I gaar, “Pi thin ney ni kug pi ngomed e daba’,” me gaar, “um filed ngak pi fakmed mu um sulod u daken ngak pi fakmed.” Mang e pi “thin ney” nib t’uf ko bitir ni ngan fil ngorad? Ba mudugil, ni fapi thin ni kafin yigi mu’ i weliy, ni aram e: “Thingari t’uf romed Jehovah ni Got romed u polo’ i gum’irchamed ngo polo’ i lanin’med ngo polo’ i gelngimed.” (Deuteronomy 6:5-7, NW) I yog Jesus ni ireray e bin th’abi ga’ fan ko urngin e pi motochiyel rok Got. (Mark 12:28-30) Gallabthir e ba t’uf ni som’mon mang ngar filew ko piin bitir murung’agen Jehovah, ngan fal’eg i weliy ko mang fan ni ir ni goo ir e bay rogon e t’ufeg nge runguy rorad nib polo’ ngak.

20. Mang e n’en ni tay Got chilen ngak e pi gallabthir kakrom ni ngar filed ngak pi fakrad?

²⁰ Machane, “pi thin ney” ni yibe ta’ chilen ngak e pi gallabthir ni ngar filed ngak pi fakrad e gathi kemus ni ngan t’ufeg Got u polo’ i urngin ban’en ku be’. Ga ra guy ni bin m’on e guruy ko biney ko Deuteronomy, e ki yog Moses biyay fapi motochiyel ni yoloy Got nga daken yungi malang​—ni fare Ragag i Motochiyel. Pi motochiyel ney e ba muun ngay nbe tay chilen, ni dab ni lulfith l’uguney, dab ni moro’ro’, dab ni li’ be’ ngem’ nge dabi par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok. (Deuteronomy 5:11-22) Ere feni t’uf ni ngan dag feni ga’ fan ni ngan fil rogon pangiy nib fel’ ngak pi fakey e ni micheg ngak e pi gallabthir kakrom ni ngar rin’ed. Gallabthir ni Kristiano e chiney e ba t’uf ni ngar pied ngak pi fakrad e fonow ni aram rogon ni faanra ngar ayuweged yad nge yog ngorad e felfelan’ nib mudugil ni fan ko gabul nge langlath.

21. Mang e be yip’ fan fare fonow ni “ngan sul u daken” e thin rok Got ngak e piin bitir?

²¹ Mu guy ni ka nog rogon ko gallabthir ko uw rogon ni ngar filed e “pi thin ney,” ara motochiyel, ngak pi fakrad ni gaar: “Thingar mu filed mu um sulod u daken ngak pi fakmed.” Fare bugithin ni “ngan sul u daken” e “be fonownag ni nge mon’og nga un pi’ gelngin ara ngan micheg nga lanin’uy.” Ere Got e rriyul’, ni be yog ko gallabthir ni ngar fal’eged reb e kanawo’ ko fol Bible ni kemus ni fan ngak pi fakrad.

22. Mang e ka nog ko pi gallabthir nu Israel ni ngaur rin’ed u rogon ni ngaur fonowniged pi fakrad, ma mang e be yip’ fan e re n’em?

²² Re yaram nem ni kan yarmiy rogon u m’on e ba gel e maruwel ni ra tay e gallabthir riy. Be gaar e Bible: “Thingar m’aged e [“pi thin ney,” ara pi motochiyel ku Got ney] ni ba pow nga daken e rifrif u paamed, nge nga daken peri’med nge par ni be puguran ngomed. Mu yoliyed nga daken e ren u ruw raba’ i langan e mab ko naun romed nge nga daken ruw raba’ i langan e garog romed.” (Deuteronomy 6:8, 9, NW) Re n’ey e gathi be yip’ fan ni gallabthir e riyul’ ni ngar yoloyed e pi motochiyel rok Got nga daken ruw raba’ i langan e mab ara garog, ma ngan yoloy ngan ta’ nga daken pa’ pi fakrad, mu kun ta’ nga daken peri’rad. Ya rogon, e gallabthir e thingar ur pired ma yad be puguran e tin ma fil Got ngak pi fakrad. Ngan fil ban’en ngak pi fakrad e thingar un rin’ nib mudugil ngal’an, ma ngayu gu un rin’ nge par ni faan gowa pi n’en ni ma fil Got e ba’ u pe’owchen e bitir ni gubin ngiyal’.

23. Mang e yira weliy ko n’en ni gad ra fil ko binem e wik?

²³ Mang boch ban’en nib th’abi ga’ fan nib t’uf ni nge fil e gallabthir ngak pi fakrad? Mang fan nib ga’ fan e chiney ni ngan skulnag ma nga nog rogon ko piin bitir ni nga u ra ayuweged yad? Mang e ayuw ni bay e chiney ni rayog ni nge ayuweg e gallabthir nga ur filed ban’en ngak pi fakrad nib fel’ rogon? Tiney nge ku boch e deer ni ba’ rogon ngak boor e gallabthir e yira weliy ko bin migid e article.

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Mang fan ni thingar i lemnag e gallabthir ni pi fakrad e ba tolang puluwon?

• Mang e rayog ni fil e gallabthir nge ku boch e girdi’ rok Jesus?

• Uw urngin e tayim ni thingari pi’ e gallabthir ngak pi fakrad?

• Mang e thingar ni fil ko bitir, ma uw rogon ni ngan fil?

[Picture on page 19]

Mang e rayog ni fil e gallabthir rok Jesus u rogon ni ma fil ban’en ngak e girdi’?

[Pictures on page 20]

Mi ngiyal’ ma uw rogon ni nga i fil e pi gallabthir nu Israel ban’en ngak pi fakrad?

[Pictures on page 21]

Pi gallabthir e thingara tayed e pi n’en ni ma fil Got u pe’owchen pi fakrad