Ngan Fal’eg Rogon E Tabinaw Nge Gel Ko Tirok Got

“Mu chuguliyed yad mi gimed llowannagrad ma ngam ayuweged yad nrogon nib puluw ko lem rok Jehovah.”​—EFESUS 6:4, New World Translation.

1. Mang e m’agan’ Got ngay ni fan ko tabinaw ko tabolngin, machane mang e ke buch?

“MU diyengow nge yoor pi fakmew, nge wer e piin ni owchemew nga gubin yang u fayleng.” (Genesis 1:28) Aram e thin ni yog Jehovah Got ngak Adam nge Efa, faani tababnag i yarmiy e tabinaw. (Efesus 3:14, 15) Ran sap nga m’on, ma re wu’ i mabgol nem e gowa yow ra guy e fayleng nib sug ko pi fakrow​—ni aram reb e tabinaw ko girdi’ nib flont ni be par ni yad ba falfalan’ u paradis u fayleng ni yad ba taareb ni yad be pigpig ngak e en ke Sunmiyrad. Machane ke denen Adam nge Efa, ma dan suguy e fayleng ko tin mat’aw, ni aram e girdi’ ni bay madgun Got u wan’rad. (Roma 5:12) De yodorom yab papey ni ke kireb e par ko tabinaw, ma fanenikan, nge cham, ma ke gel e magawon ni “dakuriy e runguy ko girdi’ ”, ma ri aram rogon e ngiyal’ ney ni ereray e tayim ni “tin tomren e rran.”​—2 Timothy 3:1-5; Genesis 4:8, 23; 6:5, 11, 12.

2. Mang salap e kan pi’ ngak pi fak Adam, machane mang e ba t’uf ni fan ni ngan ayuweg e tabinaw nge par nib gel ko tirok Got ban’en?

² Kan sunmiy Adam nge Efa ni bod yaan Got. Yugu aram rogon ni ke mang Adam be’ ni tadenen ko ngiyal’ nem, maki pag Jehovah ni nge yog e bitir ngak. (Genesis 1:27; 5:1-4) Bod rogon e chitamamgirad i Adam, ma bay rogon ni ngar nanged e tin nib mat’aw nge tin nib kireb. Rayog ni ngan fil ngorad rogon ni ngar pigpig gad ngak e en ke Sunmiyrad nge feni ga’fan ni nge t’uf Got rorad u polo’ i gum’ircha’rad, nge yafas rorad, nge lanin’rad, nge gelngirad. (Mark 12:30; John 4:24; James 1:27) Maku reb, e rayog rorad ni ngar filed rogon “ni ngar rin’ed e tin nib yal’uw, ma nge t’uf rorad e ngongol nib gol mu ur pared nib sobut’ lanin’rad nrogon ni yad ra yan Got . . . u taabang.” (Mikah 6:8) Machane bochan e yad e tadenen, ma rib t’uf ni nguur tedan’rad ma rayog ni ngar sunmiyed reb e tabinaw nib gel ko tirok Got.

Ngam Tay e Tayim

3. Uw rogon ni nge ta’ e pi gallabthir ‘ba ngiyal’’ nrayog ni ngara skulnag e bitir ni Kristiano?

³ Ngiyal’ ney nib wagagey, ma ke mo’maw’ e par, e rib t’uf ni ngan maruwel nib gel ni fan ko bitir ni nge “t’uf Jehovah” rorad ma riyul’ ni yad ra “fanenikay e tin kireb.” (Psalm 97:10) Pi gallabthir ni yad ba gonop e yad ra ‘tay e tayim’ ni ngara rin’ed e re maruwel ney nib mo’maw’. (Efesus 5:15-17) Faan manga gur e en llabthir, ma uw rogon ni ga ra rin’ e re n’ey? Som’mon, ngam mel’eg e tin ni ngam rin’, ni aram e ngam tiyan’um ko “tin th’abi ga’fan,” nib muun ngay ni nguum skulnag e pi bitir rom. (Filippi 1:10, 11) Bin l’agruw, ngam momnag rogon e par rom. Sana ba t’uf ni ngam chuweg boch ko maruwel rom ni gathi ri baga’ fan. Ara ngam chuweg boch e chugum rom ni ma fek e tayim rom ni ngam ayuweg. Dabi kireban’um ko maruwel ni kam ta’ ni gur reb e labthir ni kristiano, ni fan ni nguum ayuweg pi fakam ngeb madgun Got u wan’rad.​—Proverbs 29:15, 17.

4. Uw rogon me yog ni nge par reb e tabinaw ni yad ba taareb?

⁴ Ra ngam ted e tayim ni fan ko pi bitir romed, ma ngam fanayed e re n’em ni fan ko tirok Got ban’en, ma aram e maruwel ni ri bay angin ma aram reb e kanawo’ nra taarebnag girdien e tabinaw. Machane dab mu pag ni dabmu yarmiy e re n’ey. Ngam dugliyed e tayim ni gimed ra par u taabang. Dagathi be yip fan ni kemus ni ngam pared u tabinaw romed, ni ra be’ mi i ngongliy e tin ni baadag. Ra ngan tiyan’uy ngak e bitir ni reb nge reb ma ri yad ra mon’og u gubin e rran. Ba t’uf ni ngan dag e t’ufeg nge runguy nib elmerin. Mus ni ngara dugliyed u m’on ni nge yog boch e bitir ngorad, ma piin ni kar mabgolgad e thingara lemnaged nib fel’rogon ya ireram e maruwel nib ga’fan. (Luke 14:28) Ma susun dabra lemnaged ni ngan ayuweg e bitir e ir e maruwel dabisiy ni ngan rin’. Machane, ngar lemnag ni ereray e maruwel nib taw’ath.​—Genesis 33:5; Psalm 127:3.

Mu Fil Ngorad u Daken e Thin nge Ngongol

5. (a) Rogon ni ngan skulnag e bitir ni nge t’uf Jehovah rorad e ra tabab ko mang? (b) Mang fonow e kan pi’ ngak e pi gallabthir ni bay ko Deuteronomy 6:5-7?

⁵ Ngan skulnag e bitir nrogon ni nge t’uf Jehovah rorad e ra tabab ko t’ufeg rom ngak. T’ufeg rom ku Got nib gel e ra k’aringem ni ngam fol ko thin rok u fithik’ e yul’yul’. Mab muun ngay ni ngam chuguliyrad ni “ngam llowannagrad nrogon nib puluw ko lem rok Jehovah.” (Efesus 6:4, NW) Be fonownag Got e pi gallabthir ni ngar daged e ngongol nib fel’ ngak e pi bitir rorad, ma nguur puruygad, ma ngar filed ban’en ngorad. Deuteronomy 6:5-7 e be gaar: Ngari t’uf romed Somol ni Got romed u polo’ i gum’ircha’med ngu polo’ i lanin’med, ngu polo i gelngimed. Ma ri dabmu paged talin e pi thin ney ni kug pi’ ngomed e daba’. Um filed ngak pi fakmed; um weliyed murung’agen ngorad ko ngiyal’ ni gimed bay u tabinaw nge ngiyal’ ni gimed be milekag, nge ngiyal’ ni gimed be toffan nge ngiyal’ ni gimed be maruwel.” U daken e fonow nge nga un sulu daken ngorad ni boor yay, ma aram e rayog ni nge mit e motochiyel rok Got ngak pi fakmed. Ma ra munmun, ma pi fakmed e yad ra thamiy e t’ufeg romed ngak Jehovah, ma angin nra yib riy e rayog ni nge suruy lanin’rad ni ngar maruweliyed ni ngar chuchugurgad ngak.​—Proverbs 20:7.

6. Uw rogon ni nge fil e bitir e tin riyul’ ni yad ma guy ko gallabthir?

⁶ Piin bitir e ri yad baadag ni ngar filed ban’en. Papay ni yad ma rung’ag ban’en ma ri yad ma yaliy rogon ban’en ma papey ni ngara folwokgad ko tin ni gimed be rin’. Nap’an yad ra guy ni gimed e gathi gimed e piin nib chogow, ma yad ra fil rogon ni ngara folgad ko fonow ni ke pi’ Jesus. Ma ngam filed ngorad ni dabi magafan’rad ko chugum ya ‘ngar m’oneged e gagiyeg rok Got.’ (Matthew 6:25-33) Ra ngam uned ngorad ko sabethin ni ma pi’ e athamgil nga lanin’uy ko tin riyul’ u Bible, nge ulung rok Got, nge piin ni piilal, ma aram gimed be fil ngak pi fakmed ni ngar ted fan Jehovah nge tirok Got ni ma pi’. Bochan ni piin bitir e ba papey ni yad ra guy e tin nib togopuluw, arfan nib t’uf ni thin ni gimed be yog ngorad e susun nge un ngay e ngongol nge lem romed ni be dag ni ri gimed be tayfan e tirok Got ban’en. Uw feni gel e flaab ni keb ngak e piin ni gallabthir ko ngiyal’ ni kar guyed ni ngongol rorad ni kara daged ngak e pi bitir rorad e ke ayuwegrad ni nge t’uf Jehovah rorad u polo’ i gum’ircha’rad!​—Proverbs 23:24, 25.

7, 8. Mang e kan dag ni baga’ fan ni ngan skulnag e bitir nib papey ni kab bitir, ma mini’ e susun ni ngan pining e sorok ngak nbochan ni ke fel’ rogon?

⁷ Rayog ni ngan guy feni ga’fan ni ngan skulnag e pi bitir ko ngiyal’ ni ka yad ba bitir ko tin ni buch u Venezuela. (2 Timothy 3:15) Aram e n’en ke rin’ Felix nge Mayerlin ni ba wu’ i mabgol ni ka yow ba pagel. Yow l’agruw e tamachib ni ka nog e pioneer ngorow. Nap’an ni kan gargelnag e bitir rorow ni pumoon ni Felito fithingan, ma ri yow baadag ni ngar ayuwegew fare tir ni nge mang tapigpig ku Jehovah nib riyul’. I tabab Mayerlín ni nge beeg fare Babyor Rog ni Chep nu Bible ngak Felito, ni Pi Mich rok Jehovah e ke ngongliy. Nap’an ni kab bitir Felito, ma rayog ni nge poy Moses nge yugu boch e girdi’ ni kan ta’ ko re ke babyor ney.

⁸ Nap’an ni kab bitir Felito, me tabab ni nge machib ni goo ir. I lebuguy e tin i tafinaynag nge mang reb e tamachib ko Gil’ilungun, ma tomur riy me un ko taufe. Munmun, ma ke un Felito ko maruwel ni ka nog e regular pioneer ngay. Baaray e thin ni ke yog e gallabthir rok ni gaar: “Nap’an ni kug guyew e bitir romow ni be mon’og iyan, ma kug nangew ni ke yib angin ngomow nbochan Jehovah nge thin rok.”

Mu Ayuweg e Pi Bitir ni Ngar Mon’og gad ko Tirok Got

9. Mang fan ni thingarda pininged e magar ko thin ni kan pi’ ngodad u daken fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ni ra ayuwegdad ko tirok Got?

⁹ Bay boor e magazine, nge bokum miriay e babyor, nge bokum biyu e thin u Internet Web sites ni be pi e fonow u rogon ni ngan yaluweg e piin bitir. Ma baga’ ni “thin riy e ba togopuluw,” ereray e thin ni ke yog reb e special issue ko Newsweek u murung’agen e piin bitir. “Tin ni ri ma balyangan’ e girdi’ ngay nfaan manga thin ni ga be lemnag ni yima pagan’uy ngay e rib kireb.” Uw feni felan’dad ya ke pi’ Jehovah ngodad e thin rok ni boor ni fan ni nge pow’iydad nge fan e nge mon’og e pi tabinaw ko tirok Got! Ri ga be fanay urngin ban’en ni kan pi’ u daken fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop fa?​—Matthew 24:45-47.

10. Uw rogon ma fol Bible u tabinaw e keb angin ngak e pi gallabthir nge bitir?

¹⁰ Taa ban’en ni rib ga’fan e aram e fol Bible u tabinaw u gubin ngiyal’ ni ngani tay nrogon ni bay e gapas riy. Ba t’uf ni ngan fal’eg rogoy ma aram e rayog ni ngan fil ban’en riy, ma ra falfalan’ e girdi’, ma ra pi’ e athamgil nga laniyan’rad. Ra ngan maruweliy ni nge non e pi bitir, ma ra nang e pi gallabthir e n’en ni bay u gum’ircha’rad ngu lanin’rad. Reb e kanawo’ ni ngan nang ko keb angin e fol Bible u tabinaw ni yibe ta’ e ngani yaliy ni faanra urngin e girdi’ u tabinaw e ri yad be sonnag e re tayim ney.

11. (a) Mang e ra nameg e pi gallabthir ni rayog ni ngara ayuweged pi fakrad riy? (b) Mang angin ni keb ko fare rugod nu Sapan u nap’an ni ke athamgil ni nge rin’ e tin ke nameg?

¹¹ Yira nameg e thin u Bible ma ra ayuwegey ni nge ubung e tabinaw ko tirok Got ban’en, ma thingari ayuweg e pi gallabthir e bitir rorad ni ngara maruweliyed e pi n’ey. Tin nib puluw ni yira nameg e ba muun ngay e beeg Bible u gubin e rran, ngan mang tamachib ko thin nib fel’, ma yira mon’og iyan nrayog ni ngan ognagey min un ko taufe. Boch ban’en ni yira nameg e ba muun ngay e pigpig ni polo’ e tayim ni aram e pioneer, ma ngan par u Bethel, ara ngan un ko missionary. Nap’an ni ka be un Ayumi ko skul ni elementary, ni ir reb e rugod u Sapan, me nameg ni nge machibnag urngin e girdi’ u lan fare class ni be un ngay. Tin ni i rin’ e pug e tafinay rok e sensey rok nge piin classmate rok, ma aram ke ning mat’awun ni nge tay boch e babyor nib puluw ko Bible nga library. Ma angin nib riy, e ke pirieg 13 e girdi’ ni ngar uned ko fol Bible u lan nel’ e duw u Skul ni elementary. Ma reb u fithik’ e piin ni kar uned ko fol Bible nge yugu boch e girdi’ ni girdi’ rok fa cha’ ni be un ko skul e kan taufenagrad kar manged Kristiano.

12. Uw rogon me yog ni fek e pi bitir e tin rib ga’ fan ko pi muulung ko Kristiano?

¹² Maku ba t’uf ni ngani un ko muulung u gubin ngiyal’ ni fan ni ngani par nib gel ko tirok Got. Paul ni apostal e ke fonownag e pi walagen ni ‘dabra paged e muulung rorad, ni bod rogon ni be rin’ boch e girdi’.’ Dabda rin’ed e n’en ni aram rogon, ya piin bitir nge piin ni kar ilalgad e ra fel’ rogorad ko wub ko muulung ni Kristiano. (Hebrews 10:24, 25; Deuteronomy 31:12) Thingarni skulnag e pi bitir ni nguur motoyilgad nib fel’ rogon. Maku baga’fan ni ngan fal’eg rogoy ni fan ko muulung, ya bochan angin ni rib fel’ e ma yib ko fapi nen ni yima rin’ ko muulung nge rogon ni yima pi’ e fulweg. Yugu ra kab bitir reb e bitir ni ra tabab ni nge fulweg l’agruw e thin ara nge beeg bochi yang ko paragraph nib ngoch, ma ra yib angin nib fel’ nfaanra ngan fil ngak e bitir ni ngar gayed e fulweg ma ngar pied ko thin rorad. Pi gallabthir, gimed be dag ngorad ban’en nib fel’ u daken e pi’ fulweg ni ba’ fan u gubin ngiyal’? Makub fel’ ni gubin e girdi’ u tabinaw e bay e Bible rok, nge reb e babyor ko tang, nge reb e babyor ni yibe fanay ko fol Bible.

13, 14. (a) Mang fan ni dabisiy ni nge maruwel e gallabthir nge pi fakrad u nap’an e machib? (b) Mang e ra ayuweg fare maruwel ko machib ni nge yib angin ko bitir mar falfalan’gad ngay?

¹³ Pi gallabthir nib gonop e ra pow’iy pi fakrad ni ngara fanayed gelngirad ni fan ko pigpig ku Jehovah, ma nguura ayuweged yad ko fare maruwel ni ngan wereg e machib ni ngari mang bang ko yafas rorad. (Hebrews 13:15) Ra nge un e pi gallabthir ngak e pi bitir rorad ko machib ma kari mus kanawoen ni ra mudugil lanin’rad ya kan skulnagrad nrogon ni ngar manged e pi tamachib ni “der ma tamra’ ko maruwel rok, ni ir be’ ni ma machibnag e thin rok Got nrogon.” (2 Timothy 2:15) Ere, gur, ba uw rogom? Faanra gur reb e labthir, ga be ayuweg e pi bitir rom ni ngar fal’eged rogorad ko machib? Ra ngam rin’ e ban’en ni aram rogon ma ga be ayuweg ni nge felan’rad ko maruwel ko machib, ma bay fan u wan’rad, ma ra mang reb e maruwel ni ra yib woomngin ngorad.

¹⁴ Mang fan ni bay angin ni pi gallabthir nge pi bitir rorad e ngara maruwelgad u taabang i wereg e machib? Ra ngan yodor, ma rayog rok e pi bitir ni ngar guyed ma ngar folgad ko tin ni be rin’ e gallabthir rorad. Ma re ngiyal’ nem, ma rayog ko piin gallabthir ni ngar guyed rarogorad, nge ngongol rorad, nge salap ko pi bitir rorad. Mu maruweliy nrayog ni nge un e pi bitir rom ngom ngam marod ko machib nib thilthil kanawoen. Faan manga rayog, ma ra bagayad ma ngam pi’ e kabang ngak ni fan ko machib, ma ngam fil ngak rogon ni ra ayuweg e re n’ey nge par nib klin mab fel’yaan. Ra ngan skulnag e bitir min pi’ e athamgil nga lanin’rad u gubin ngiyal’, ma rayog ni nge ayuweg me ga’ fan u wan’ fare maruwel ni ngan wereg e machib, ma rayog ni nge guy fapi bitir ni ereray e maruwel ni ma dag e t’ufeg ngak got nge piin buguli yoror.​—Matthew 22:37-39; 28:19, 20.

Nge Par nib Gel ko Tirok Got

15. Bochan ni ri baga’ fan ni ngan ayuweg reb e tabinaw nge par nib gel ko tirok Got, ma mang boch e kanawo’ ni ngan rin’ e re n’ey riy?

¹⁵ Baga’ fan ni ngan ayuweg e tabinaw ko tirok Got. (Psalm 119:93) Reb e kanawo’ ni ngan yodor e ngam weliy e tirok Got ngak girdien e tabinaw rom ko urngin ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngom. Ga ma weliy e thin nu Bible ni fan ko urngin e rran ngorad? Kam ta’ ni gubin ngiyal’ e ga ra weliy boch e experience ko machib ara boch e thin ni bay ko babyor rodad ni Watchtower nge Awake! nib biech “u nap’an ni gimed be yan u kanawo’ ”? Ga ma pining e magar ngak Jehovah ko yafas rom u daken e meybil u gubin e rran nge tin ni ke pi’ ngodad ni boor “ko ngiyal’ ni gimed be toffan nge ngiyal’ ni gimed be maruwel”? (Deuteronomy 6:6-9) Faan manga ke guy e pi bitir romed e t’ufeg romed ku Got u daken urngin ban’en ni gimed be rin’, ma ereray e n’en ni ra ayuwegrad ni ngara fanayed e tin riyul’.

16. Uw feni ga’ fan ni ngan pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi bitir ni ngara fal’eged i gay ban’en ni goo yad?

¹⁶ Yu ngiyal’, ma ba t’uf rok e pi bitir ban’en nra pow’iyrad ni ngar pithiged e magawon ara boch ban’en ni ra sum. Gathi rib fel’ ni ke mus ni nga yugu mog ngorad ko mang e thingara rin’ed u gubin ngiyal’, mang fan ni dabmu dag ngorad rogon ni ngar nanged e lem rok Got u murung’agen ban’en u daken ni ngar fal’eged i gay ni goo yad? Ngan fil ko bitir rogon ni ngar fanayed urngin fapi talin e maruwel nge boch e babyor ni ke fal’eg fare ‘tapigpig nib yul’yul’’ nra ayuwegrad ni nge fel’ thilrad Jehovah. (1 Samuel 2:21b) Ma nap’an ni yad ra weliy ngak yugu boch e girdi’ e tin ni kara filed ko fol Bible ni kar ted u tabinaw, ma ra gel fare tabinaw ko tirok Got ban’en.

Mu Pagan’um Ngak Jehovah nib Polo’

17. Mang fan ni dabi mulan’ e pi labthir ni goo ir ko ngiyal’ ni yad be chuguliy e pi bitir rorad ni rogon e Kristiano?

¹⁷ Ma uw rogon fapi tabinaw ni kemus taareb e llabthir riy? Yad ma pirieg boch e magawon ko chugul bitir. Machane gimed e piin ni dariy e ani mabgol romed, dabi mulan’med! Rayog ni nge fel’ rogomed, ya aram e n’en ni ke m’ug ko pi labthir ni goo ir ni ma pagan’rad ku Got, ma kar folgad ko fonow rok u fithik’ e yul’yul’, ma kar ayuweged pi fakrad nib fel’ ma yad ba gel ko tirok Got ban’en. (Proverbs 22:6) Riyul’, Piin Kristiano ni goo ir e ba t’uf ni nguura pagan’rad ni polo’ ngak Jehovah. Thingari mich u wan’rad ni ra pi’ e ayuw ngorad.​—Psalm 121:1-3.

18. Susun mang e ba t’uf ni fan ko lem nge dowef rok e pi bitir ni thingari tiyan’ e pi gallabthir ngay, machane mang e dabisiy ni ngan rin’?

¹⁸ Manang e pi gallabthir nib gonop ni ‘bay ba ngiyal’ ni ngan minmin nge ngiyal’ ni danga.’ (Eklesiastes 3:1, 4, NW) Rogon ni ngan ayuweg e tafinay rok reb e bitir nge downgin e ri baga’ fan ni nge par nib thabthabel nge fafel ni de pag rogon. Tang nge musik nib fel’ ni baga’ ni tin ma n’uf Got e ra ayuweg ni nge yog nag ngak e bitir e lem nge ngongol nib fel’ nga dowrad ni aram e n’en ni baga’ fan ni ra gelnag thilrad Jehovah. (Kolose 3:16) Nap’an ni kab fel’ yangaren e bitir e ku ereray e ngiyal’ ni nge fal’eg rogon nge mang reb e piilal ni bay madgun Got u wan’, ma rayog ni nge par nib falfalan’ ko yafas rok u paradis u fayleng ndariy numngin nap’an.​—Galatia 6:8.

19. Mang fan ni rayog ko pi gallabthir ni nge pagan’rad ngay ni ra fal’eg Jehovah waathrad ko maruwel rorad ni yad be chuguliy e bitir rorad?

¹⁹ Baadag Jehovah ni urngin e tabinaw ni kristiano e nge fel’ rogorad nib gel ko tirok Got ni yad ba taareb. Faan manga riyul’ nib t’uf Got rodad ma gad rin’ e tin rayog rodad i fol ko Thin rok, ma ra fal’eg waathdad ko maruwel ni kada ted ma ra pi’ gelngidad ni fan ni ngada folgad ko tin ni baadag. (Isaiah 48:17; Filippi 4:13) Dabmu pagtalin ni tayim ni bay rom e chiney ni ngam skulnag e bitir rom e de n’uw nap’an ma dabki sul biyay. Ngam rin’ e tin ni rayog rom ma ga fol ko fonow ko Thin rok Got, ma Jehovah e ra flaabnagem ko maruwel ni kam ta’ ni ngam ayuweg e tabinaw rom ni nge par nib gel ko tirok Got.

Mang e Kada Filed?

• Mang fan ni baga’ fan ni ngan dugliy ngalan’ ni ngan skulnag e bitir?

• Mang fan ni baga’fan ni gallabthir e ngar dag e ngongol nib fel’?

• Mang boch e kanawo’ nib ga’ fan nra ayuweg e pi bitir ni ngara ilalgad ko tirok Got?

• Uw rogon ni ngan ayuweg reb e tabinaw ni nge par nib gel ko tirok Got?

[Pictures on page 18, 19]

Fapi tabinaw nib gel ko tirok Got e ma fil e Thin rok Got u gubin ngiyal’, yad ma un ko pi muulung ko Kristiano, ma yad ma un ko maruwel i wereg e machib u taabang