“Mi Gimed Folwok Rog”

“Mfeked e mat’ rog ngam tiyed nga pomed, mi gimed folwok rog, ya gub munguy ma gub sobut’an’; mi gimed pirieg e toffan.”​—MATTHEW 11:29.

1. Mang fan ni ngan fil e tin i rin’ Jesus ma ra falan’uy ma ra fel’ rogoy riy?

JESUS KRISTUS e ma lemnag ban’en, ma ma fil ban’en ngak be’, ma ma rin’ ban’en nrogon nib puluw u gubin ngiyal’. Yafas rok u fayleng e ba ngoch, machane ke yog reb e maruwel ngak ni ba’ angin ma ke falfalan’ ngay, me par nib falfalan’. I ulunguy e pi gachalpen me fil ngorad rogon ni ngan liyor ku Got, nge u rogon ni ngar t’ufeged e girdi’, nge rogon mar gelgad ko fayleng. (John 16:33) I suguy gum’ercharad ko athap ma “ke tamilangnagrad u murung’agen e yafas ni dabi kireb biid u daken fare thin nib fel’.” (2 Timothy 1:10) Faan manga ga be theeg ngom ni gur bagayad pi gachalpen, ma uw rogon u wan’um fan ni ngan mang gachalpen? Ngan fal’eg i lemnag e thin ni ke yog Jesus u murung’agen pi gachalpen, ma rayog ni ngad filed rogon ni nge mon’og e yafas rodad me fel’ rogon. Mab l’ag ngay ni ngan fol ko lem rok ma ngan fol u boch e kenggin e motochiyel.​—Matthew 10:24, 25; Luke 14:26, 27; John 8:31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Be mang e gachalpen Jesus? (b) Mang fan ni baga’fan ni ngada fithed gadad, ‘Kug mang gachalpen mini’?’

² U lan fare Christian Greek Scriptures, ma fare thin ni kan piliyeg ni “gachalpen” e be yip’ fan fa cha’ ni be pow’iy e lem rok nga boch ban’en, ara fa cha’ ni be fil ban’en. Fare thin ni kan weliy e bay ko Matthew 11:29 ni aram e thin nu Bible ni kan tay ko kenggin e re article ney ni gaar: “Mfeked e mat’ rog ngam tiyed nga pomed, mi gimed folwok rog, ya gub munguy ma gub sobut’an’; mi gimed pirieg e toffan.” Arrogon, en gachalpen e be’ ni ma fil ban’en nge nang. Fapi gospel e baga’ ni yima yog fare thin ni “gachalpen” ngak e piin ni ma folwok rok Jesus ni ri yad ba pach, ni yad ma un ngak ko machib ma ir e ma fil ban’en ngorad. Boch e girdi’ e sana kar folgad ko thin ni ke machibnag, ma yad ma yodor nib mith. (Luke 6:17; John 19:38) Piin ni kar yoloyed fare gospel e ku kara weliyed murung’agen e “pi gachalpen John [ni Ta taufe] nge pi gachalpen e pi Farise.” (Mark 2:18) Bochan ni i ginang Jesus pi gachalpen ni “ngar ayuwgad ko n’en ni be fil e pi Farise,” ma rayog ni ngada fithed gadad, ‘Mini’ e kug mang gachalpen?’​—Matthew 16:12.

³ Faan manga gadad e pi gachalpen Jesus, ma faanra kada folwokgad rok, ma susun ra baudan’ yugu boch e girdi’ u puluwdad ko tirok Got ni bay rodad. Thingara guyed ni ri gad ma dag e runguy mab sobut’an’dad. Faan manga gadad e piin ni ma yarmiy e tin ke mil fan ngodad ko maruwel rodad, ara gallabthir, ara bay e maruwel rodad u lan e ulung ni Kristiano ni ngada guyed be’, ma yad ra thamiy ni gad be ayuwegrad ntaabrogon ko n’en ni i rin’ Jesus ngak e piin i ayuwegrad?

Mang e i Rin’ Jesus Ngak e Girdi’

4, 5. (a) Mang fan ni gathi mo’maw rogon ni ke ayuweg Jesus e girdi’ ni bay e magawon rorad? (b) Mang e ke buch rok Jesus u nap’an ni be un ko abich u lan e naun rok reb e Farise?

⁴ Ba t’uf ni ngada nanged ko mang e ke rin’ Jesus ngak e girdi’, ni baga’ ni piin ni boor e magawon rorad nib gel. Ereram e n’en ni de mo’maw ni ngan nang; ya boor e thin nu Bible ni be weliy murung’agen e tayim ni ke mada’nag Jesus yugu boch e girdi’, ni boch i yad e keb e gafgow ngak. Maku gad ra guy e tin ke rin’ e pi tayugang ko teliw, ni baga’ ni pi Farise, be yodoromnag e girdi’ ni bay e magawon rorad ni aram rogon. N’en nib thil riy e rayog ni nge tamilangnag.

⁵ U lan e duw ni 31 C.E., nap’an ni be yanyan Jesus u Galile ni nge wereg e machib, ma bagayad ko fapi “Farise e non ngak [Jesus] ni nga ranow nga tabinaw rok ngar abichgow.” De maruwaran’ Jesus me fol ko thin ni ke yog ngak. “Ka nog ni ke yan nga lan fare naun ko fare Farise me pag ir ko tebel. Ma, am sap! bay be’ ni ppin ni yimanang u lan fare mach ni be’ nrib tadenen ni ke nang ni bay u rom u tebel ni be abich u lan e naun ko fare Farise, me ere ke fek i yib ba rume’ nni ngongliy ko alabaster nib sug ko florida, me yib i sak’iy u keru’ Jesus u tooben e rifrif u ay, nge i yor nge munurnag e rifrif u ay Jesus ko lu’ rok. Me falay nga piyan lolugen, me mu’ me faray e rifrif u ay me puog fare florida nga daken rifrifen ay.”​—Luke 7:36-38.

6. Mang fan ni fare pin ni “tadenen” e immoy u lan e naun ko fare Farise?

⁶ Rayog ni ngam gonopiy e re n’em? Reb e babyor e be gaar: “Aram e n’en ni rin’ fare ppin (v.37) ya ba puluw e re n’em ko yalen rorad ni yima pag e girdi’ nib gafgow ni ngar bad ko mur ni aram rogon ni fan e ngar feked boch e ggan ni ke aw.” Rayog ni tamilangnag e re n’em ni ngan nangfan rogon ni nge un e girdi’ ngay ni dan pining. Sana immoy boch e girdi’ ni ur athapeged ni ngara kunuyed boch e ggan ni ke aw u tomren e abich. Machane, bathil e ngongol ni dag fare pin. De yaliy fare pin e gin nib palog boch ko girdi’, nge sonnag ni nge m’ay fare abich. Ba kireb thin nga fithik’ e girdi’, ya ri yad manang ni ir be’ nib “tadenen”, aram fan ni ke yog Jesus ni manang e “pi denen rok, ni [boor].”​—Luke 7:47, New World Translation.

7, 8. (a) Susun mang e gad ra rin’ ko n’en ni ke buch ni bay ko Luke 7:36-38 nfaanra ud moyed u rom? (b) Mang e i rin’ Simon?

⁷ Mu susunnag ni ummoy u rom ko ngiyal’ nem ma gur Jesus. Mang e ga ra rin’? Gathi ra magawon e lem rom ya keb e re ppin ney ngom? Mang e ra rin’ e re n’ney ngom? (Luke 7:45) Ma ra yib e marus ngom?

⁸ Faan manga gur bagayad ko piin ni kar uned ko re mur nem ya kan piningem, ma ra taareb e lem rom ko n’en ni i lemnag Simon ni fare Farise? “Ma fare Farise ni ir e pining [Jesus] nge yib, e faani guy e re ne’m, me gaar u wan’, ‘Faanra riyul’ nre moon ney e ba profet, ma ke nang ko mini’ e re pin ney ni be math ngak, ma ke nang e re mit i ngongol nib kireb ni ma ngongliy.’” (Luke 7:39) N’en nib math keru’ ngay, e Jesus e ir be’ nrib ta runguyey. Manang e magawon ko fare pin ma ke thamiy ni ke kireban’. Da nog ko uw rogon me mang be’ ni ma denen. Faanra riyul’ ni ir reb e ppin ni ma pi’ ir ni chuway’, ma piin pumoon ko fare mach, ni piyu Jew nib yul’yul’, ba tamilang ni dar ayuweged e cha’ nem.

9. Mang e ke rin’ Jesus, ma susun mang angin ni ke yib?

⁹ Machane baadag Jesus ni nge ayuweg e re ppin nem. Me yog ngak ni gaar: “Ke m’ay fan e denen rom.” Me ulul ngay ni gaar: “Michan’ rom ngak Got e ke thapegem ngak; ere mman u fithik’ e gapas.” (Luke 7:48-50) Fare chep e kemus u roy. Sana boch e girdi’ e rayog ni rogned nde yoor e n’en ni i rin’ Jesus ni fan ko fare pin. N’en ni ke rin’, e i fal’eg waathan fare pin me pag nge yan. Ga be lemnag ni sana ke sul nga rogon e yafas rok kafram ni ma k’aring e kireban’? Yugu aram rogon ni dabiyog ni ngada weliyed rogon nib mudugil, amu lemnag e bin migid e thin ni ke yog Luke. I weliy ni i milekag Jesus iyan “u lan e pi binaw ni ba ga’ nge pi binaw ni ba achig, ni be machibnag ngak e girdi’ fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got.” Maku i weliy Luke ni boch e “piin ni ppin” nge pi gachalpen e kar uned ngak Jesus, “ni ur ayuweged ko tin ni nge yog ngorad [fapi ppin].” Dabi siy ni fare pin ni ke kalngan’ e ke falfalan’ ma bay u fithik’rad ni ke chag ngorad, mi yad tababnag reb e kanawo’ ko yafas nra falfalan’ag Got ni ke biech e nangan’ rorad, ma ke biech e tafinay rorad, ma ke gel boch e t’ufeg rorad ku Got.​—Luke 8:1-3.

N’en nib Thil u Thilin Jesus nge fapi Farise

10. Mang fan nib fel’ ni ngan fal’eg i lemnag fare chep u murung’agen Jesus nge fare pin u lan e naun rok Simon?

¹⁰ Mang e kada filed ko re chep ney? Ke pug e tafinay rodad, arrogon fa? Mu susunnag ni ummoy u lan e naun rok Simon. Mang e ga ra lemnag? Ga ra rin’ e tin ni ke rin’ Jesus, ara ga ra lem ntaabrogon ko fare Farise ni ir e ke pining ngeb? Jesus e ir Fak Got, ere dabiyog ni ri ngada boded nrogon ni i thamiy ban’en nge rogon ni i rin’ ban’en. Maku reb, sana dubdad ni ngada lemnaged ni gadad taabrogon ku Simon, ni fare Farise. Buchuw e girdi’ nib uf ngay ya be fol ko ngongolen e Farise.

11. Mang fan ni dubdad ni ngad boded fapi Farise?

¹¹ Ngan fil e thin nu Bible nge boch ban’en, ma rayog ni nga dogned ni fapi Farise e ri yad ma lemnag ni yad ba tolang me yad e piin ni ma ayuweg e girdi’ ni yoor nge girdien e nam ko tin nib fel’. De gaman u wan’rad e Motochiyel rok Got nib tamilang ma mmom ni ngan nangfan. Nap’an ni kar guyed bang ko fare Motochiyel ni gowa de tamilang u wan’rad, ma ra guyed rogon ni ngar uneged boch ban’en ngay ni kan weliy fan ma daki t’uf e nangan’ riy. Pi tayugang ko teliw nem e kar guyed rogon ni ngar ted a motochiyel ni fan e ngar gagiyegnaged urngin ban’en, ni mus ko tin nib achichig.

12. Mang e ke lemnag fapi Farise u murung’agrad?

¹² Josephus ni be’ ni Jew ni ta yol ko fa bin som’mon e chibog e kari tamilangnag ni fapi Farise e ur lemnaged ni yad e piin ni ba gol, ma yad ba sumunguy, nge ku yad ba mat’aw, ma ri bay rogorad ni ngar lebguyed e maruwel rorad. Dariy e maruwar riy, ni boch i yad e ke chuchugur ni nge aram rogon. Sana rayog ni nge yib ngan’um Nicodemus. (John 3:1, 2; 7:50, 51) Munmun, ma boch i yad e kar folgad ko kanawoen e Kristiano. (Acts 15:5) Apostal Paul ni ir e Kristiano e i yoloy murung’agen piyu Jew, ni fapi Farise ni gaar: “Ri yad be tiyan’rad ngak Got, machane tiyan’ ni yad be tay e de puluw ko tamilangan’ nib riyul’.” (Roma 10:2, NW) Machane, fapi Gospel e be dag ni yug girdi’ e ke guyrad ni yad ba​—tolangan’, ma yad ba ufanthin, ma yad ma lemnag ni yad ba mat’aw, ma yad ma gay thibngiy, ma yad ma turguy e kireb, ma yad ma sobut’nagey.

Lem rok Jesus

13. Mang e ke yog Jesus u murung’agen e pi Farise?

¹³ I yog Jesus e thin nib gel ngak fapi scribe nge Farise ni gaar ri yad be dake moding. “Yad be ngongliy rogon bogi n’en nib tomal ngar m’aged nga daken keru’ e girdi’, machane dariy an’rad ni ngar mithmitheged taab bugul i pa’rad ngar ayuweged yad i fek e pi n’en nib tomal nem.” Arrogon, ba tomal e n’en ni ngan fek, ma fare mat’ ni kan pi’ ngak e girdi’ ngar feked e de ayal. I pining Jesus e “piin nib balyang” ngak e pi scribe nge Farise.” Be’ nib balyang e ra yoor raba’nag girdien e flak. Maku ke pining Jesus e piin ni “malmit ni ma pow’iyey” ngak fapi scribe nge Farise me weliy ni kar “dariyfannaged e tin baga’fan ko fare Motochiyel, ni aram e mat’aw, nge runguy nge yul’yul’.” Mini’ e baadag ni ra lemnag Jesus ni ir e bod rogon e Farise?​—Matthew 23:1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Tin ni i rin’ Jesus ngak Matthew Levi e be dag e mang u murung’agen kanawoen fapi Farise? (b) Mang e gad ra fil nib ga’ fan ko re chep ney?

¹⁴ Ke chuchugur ni urngin e girdi’ ni ma beeg e thin ko fapi Gospel e yad ra guy fapi Farise ni ke chuchugur ni yad urngin ni ma gay thibngiy. Tomren ni ke pining Jesus Matthew Levi, ani ta kunuy e tax, ni nge mang gachalpen, me ngongliy Levi reb e madenom nib ga’ ni fan ngak Jesus. Fare chep e be gaar: “Ma boch e Farise nge pi tamachib ko Motochiyel ni ku yad e Farise e ra gun’gun’gad ngak pi gachalpen Jesus nra fithed ngorad ni lungurad, ‘Mang fan ni gimed be un ngak e piin ni yad ma kunuy e tax nge piin ndabun e girdi’ nu lan binaw dakenrad ko abich nge garbod?’ Me fulweg Jesus ngorad ni gaar: ‘. . . Gathi ku gub ni nggu pining e piin ni yad ba yal’uw ni ngar kolgad ngan’rad ngar pied keru’rad ko kireb ni yad be rin’.’”​—Luke 5:27-32.

¹⁵ Ke falfalan’ Levi ko yugu boch e thin ni ke yog Jesus u nap’an e re madenom nem yi gaar: “Ere, mmarod, ma ngam guyed fan fare bugithin ni baaray, ‘Gu baadag e runguy, ma gathi maligach.’” (Matthew 9:13) Yugu aram rogon ni fapi Farise e yad ma yog nib mich e thin ni ke yoloy fapi profet ni Hebrew u wan’rad, ma dar folgad ko re thin ney ni bay ko Hosea 6:6. Faan manga kara olobochgad, ma ngar athamgilgad ni ngara folgad ko yalen rorad nrogon ni ngar dugliyed ban’en. Ra bagadad ma rayog ni nge fith ir, ‘Yi manang ni gu ma towasariy be’ ni nge fol ko boch e motochiyel, ni bod e piin ni ma towasariy e girdi’ ni nge fol ko tin ni be lemnag? Ara ma lemnag yugu boch e girdi’ ni gag e ri gu ma dag e runguy ma gub gol?’

16. Mang ngongol ni ma rin’ fapi Farise, ma mang e gad ra rin’ ma dabi af ngodad e ngongol rorad?

¹⁶ Gathibthib, gathibthib, gathibthib. Aram e n’en ni ma rin’ e piin Farise. Fapi Farise e yad ma gay urngin e oloboch​—nib riyul’ ara kemus ni yad ma sananag. Yad ma k’aring e girdi’ ni ngar lemnaged u gubin ngiyal’ ko u rogon ni ngar ayuweged yad ma yog ngorad e tin ni kar olobochgad riy. Fapi Farise ni yad ba uf ngorad e yad ma fek taab guruy ko ragag guruy ko pi n’en ni ma yognag e girdi’ u boch e woldug ni rib achichig, ni bod e mint, nge dill, nge cumin. Yad ma dag e liw rorad nib tolang ni bay ko mad rorad ma yad ma athamgil ni ngar pow’iyed girdien e nam. Riyul’ ni faanra, rayog ni nge puluw e ngongol rodad ko tin ni i dag Jesus, ma thingarda siyeged fare lem ni yima changarnag ma yima ga’nag e kireb rok yugu boch e girdi’ u gubin ngiyal’.

Uwrogon ni I Pithig Jesus e Pi Magawon?

17-19. (a) Ngam weliy u rogon e lem rok Jesus ko reb e magawon ni susun ra ubchiya’. (b) Mang e pi n’en ni ke k’aring e mochuch ma kan dabuy? (c) Faan manga ummoy ko ngiyal’ ni ke chuchugur fare pin ngak Jesus, ma mang e susun ga ra rin’?

¹⁷ Rogon ni ra pithig Jesus e pi magawon e bathil ni dawori chuchugur ko tin ni ma rin’ fapi Farise. Mu lemnag rogon ni ke ayuweg Jesus reb e magawon ni sana rib gel e ubchiya’ riy. Ma ba muun ngay reb e ppin ni keb e m’ar ngak ni molul u lan 12 e duw. Rayog ni ngam beeg e re chep ney u Luke 8:42-48.

¹⁸ Rogon ni yog Mark e yib fare pin ni “be ton” ni ke rus. (Mark 5:33) Mang fan? Ya bochan e kari nang ni ke th’ab e Motochiyel rok Got. Rogon ni yog Leviticus 15:25-28, NW, ni reb e ppin ni keb e m’ar ngak ni molul e ra par nib alit nge mada’ ko ngiyal’ ni ke tal rachaen, ma ngan uneg taareb e wik ngay. Urngin ban’en ni ke math ngay nge urngin e girdi’ ni ke mada’nag e ku ra alit. Re ppin ney e thingari athamgil ni nge yan nga fithik’ e girdi’ ni yad ba apinpin ma fin rayog ni nge chuchugur ngak Jesus. Ra ngan poy fare chep ni gonap’an 2,000 e duw ni ke yan, maku gad ra runguy nbochan ere magawon rok nem.

¹⁹ Faan manga ummoy ko ngiyal’ nem, ma susun uw rogon e re magawon nem u wan’um? Mang e ga ra yog? Mu lemnag ni ke rin’ Jesus boch ban’en ngak e re pin ney u fithik’ e gol, ngu fithik’ e t’ufeg, nge runguy, ku de yog e thin u murung’agen e magawon ni susun ni nge sum nbochan e n’en ni ke rin’.​—Mark 5:34.

20. Faan manga thin ni bay ko Leviticus 15:25-27 e ba t’uf ni ngan rin ko ngiyal’ ney, ma mang boch e skeng ni gad ra mada’nag?

²⁰ Rayog ni gad ra fil ban’en riy? Faanra gur reb e piilal u lan e ulung ni Kristiano ko ngiyal’ ney. Maku faanra thin ni bay ko Leviticus 15:25-27 e ir reb e motochiyel ni fan ko Kristiano ko ngiyal’ ney ma reb e ppin ni Kristiano e ke th’ab fare motochiyel, ke wagey laniyan’ ma be lemnag ndakuriy ban’en ni rayog ni nge rin’. Mang e ga ra rin’? Ngam pi’ e fonow ngak nib pag rogon u fithik’ e yoor nge tamra’? “O,” ga ra yog, “dab gu rin’ e binem! Gu ra fol ko tin ni ke rin’ Jesus’, ma gu ra athamgil ni nggu dag ni gub gol, ma gu ra dag e t’ufeg, nga gu lemnag e tin nib fel’ ngak yugu boch e girdi’, ma nggu runguy e girdi’.” Rib manigil! Machane magawon riy e rogon ni ngan rin’, ni ngan folwok ko tin ni ke rin’ Jesus.

21. Mang e ke fil Jesus ngak e girdi’ u murung’agen fare Motochiyel?

²¹ Tin baga’ fan, ko tin ma rin’ Jesus e ri ma fal’eg laniyan’ e girdi’, nge ma tolangnagrad ma ma pi’ e athamgil nga lanin’rad. Bang ko Motochiyel rok Got ni be weliy ban’en nib tamilang, susun ri aram rogon e n’en ni be yog. Faan manga be weliy ban’en ni boor nib l’ag ngay, ma ri ngar fanayed e nangan’ rorad ma yad ra dag e t’ufeg rorad ku Got nrogon ni yad ma dugliy ban’en. Fare Motochiyel ni kan pi’ ngorad e bay tagil’ rorad ni ngar toffangad ngay. (Mark 2:27, 28) Ba t’uf e girdi’ rok Got, ma maruwel ni fan ni nge fel’ rogorad, ma ri ma runguyrad ko ngiyal’ ni yad be magawon. Aram rogon Jesus.​—John 14:9.

Angin e Machib rok Jesus

22. Ra ngan fil ban’en ko tin ni ke dag Jesus ma ra ayuweg fapi gachalpen ni nge yog ngorad e miti mang ngongol?

²² Piin ni kar motoyilgad ku Jesus ma kar manged pi gachalpen e kar ted fan e tin riyul’ ko thin ni ke yog ni gaar: “Ya re mat’ ni gu ra pi’ ngomed e mmom, ma tomalngin e re n’en ni gu ra tay nga pomed e bbaud.” (Matthew 11:30) Dar lemnaged ni ke tomalnag lanin’rad, ara ke magawonnagrad, ara ke puwan’ ngorad. Ba puf rogorad, ma kar falfalan’gad, ma kari mudugil lanin’rad u murung’agen thilrad Got nge yugu boch e girdi’. (Matthew 7:1-5; Luke 9:49, 50)Kar filed ko tin ni ke rin’ ni en ni ra ayuweg e girdi’ ko tirok Got e susun ir e en ngongol rok e ra falfalan’ag yugu boch e girdi’, mab sobut’ laniyan’ nge gum’erchaen.​—1 Korinth 16:17, 18; Filippi 2:3.

23. Bochan fapi gachalpen Jesus e kar chaggad ngak ma mang e n’en ni kar filed nib ga’fan ma ma ayuwegrad ni nge taw e lem rorad ko mang?

²³ Maku, boor e girdi’ ni kar ngatgad ngay ni kar guyed feni ga’ fan ni ngar chaggad ngak Kristus ma ngar folwokgad ko ngongol ni i dag. I yog ngak pi gachalpen ni gaar: “Gimed ba t’uf rog nri bod rogon ni gub t’uf rok e en Chitamangiy; ere mpired ni gimed ba t’uf rog. Faan gimed ra fol ko tin ni kug ning chilen ngomed, ma gimed ra par ni gimed ba t’uf rog, ni bod rogon ni kug fol ko tin ni ning e Chitamag chilen ngog gu be par ni ku gub t’uf rok.” (John 15:9, 10) Faan manga yad e pi tapigpig ku Got ni fel’ rogon, mab t’uf ni ngara folgad ko n’en ni kara filed ko tin i rin’ Jesus, nib muun ngay e maruwel rok ni ma wereg e machib nge ngan skulnag ban’en ngak e girdi’ u fithik’ e yoor nge rogon ni ngan ayuweg e tabinaw nge pi fager. Ngiyal’ ni kar yoorgad iyan me sum boch e ulung, mab t’uf ni ngani puguran ngorad ni boor yay ni n’en ni ke rin’ e ir e bin mat’aw e kanawo’. Tin ni i fil ngak e girdi’ e ba riyul’, ma yafas rorad nrogon nib m’ag ngak e riyul’ ni ereray e yafas ni ngan tafinaynag.​—John 14:6; Efesus 4:20, 21.

24. Mang e pi n’en ni thingarda tiyan’dad ngay ko tin ni i rin’ Jesus?

²⁴ Ra ngam fal’eg i lemnag boch ban’en ni kada weliyed iyan, kam guy boch ban’en nib t’uf ni nge mon’og? Ba mich u wan’um ni ma lemnag Jesus ban’en, ma ma fil ban’en ngak be’, ma ma rin ban’en nib puluw u gubin ngiyal’? Ere, u mu tay ngan’um. Thin rok ni be pi’ e athamgil nga lanin’uy e be gaar: “Re bugithin ney nib riyul’ e kam nanged e chiney, faan gimed ra maruwel ngay ma ra um pired ni gimed ba falfalan’.”​—John 13:17.

Uwrogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?

• Gur mang e be yip’ fan ni ngan mang gachalpen Jesus?

• Mang e n’en ni ke rin’ Jesus ngak e girdi’?

• Mang e gad ra fil ko kanawoen ni ma fil Jesus ban’en ngak e girdi’?

• Uw rogon nib thil fapi Farise ku Jesus?

[Pictures on page 30, 31]

Uw feni thil e ngongol ni dag Jesus ngak e girdi’ ko tin ni i rin’ fapi Farise!