Kar Athamgilgad U Fithik’ E Pi Rachangel Ni Ke Kan Ngorad

“Ma aram min pi’ ngog bangi rachangel ni ke kan ngog nib gel e amith riy, ni yib ni susun e mol’og rok Moonyan’ ni nge pirdiiyeg.”—2 KORINTH 12:7.

1. Mang boch e magawon ni bay ko girdi’ e ngiyal’ ney?

BAY BAN’EN ni ga be gafgow riy, fa? Faan manga ba’, ma gathi goo gur ni gab gafgow. Gad ma par ko ba ngiyal’ “nib mo’maw ni ngan par nrogon e tin riyul’ ni girdien Kristus” ya yi be athamgil u fithik’ e togopuluw, ara magawon u tabinaw, ara liliy, ara magawon ko salpiy, ara magafan’uy, ara kireban’ ni bochan e ke yim’ be’ rorad, ara yugu boch e gafgow. (2 Timothy 3:1-5) Ma u boch e nam e yi ba gafgow ni bochan e uyungol ara mahl.

2, 3. Uw rogon laniyan’ e girdi’ ni bochan e pi magawon rorad ni bod e rachangel, ma mang fan ni de fel’ ni ngan lem ni aram rogon?

² Rayog ni ngari tomal laniyan’ be’ ni faanra yib boor e pi magawon ney u taa ba ngiyal’. Mu tay fanam iyan riy ko n’en ni yog Proverbs 24:10 ni gaar: “Ke mulan’um ni bochan e gab gafgow, fa? Ra war gelngim.” Arrogon, faanra mulan’dad ni bochan e pi skeng nra yib ngodad ma rayog ni nge war e michan’ rodad ma ra mo’maw’ ni ngada athamgilgad nge mada’ ko tomur. Uw rogon?

³ Faanra mulan’dad ma dabiyog ni ngada guyed e pi magawon rodad nrogon. Rayog ni ngari ga’ e pi magawon rodad u lanin’dad me kireban’dad ngodad. Sana ra gaar be’ ngak Got: “Mang fan ni kam pag ni nge buch e pi n’en ney ngog?” Faan manga ke yan lik’ngin e pi lem ni aray rogon nga lan gumerchaen be’ ma rayog ni nge math e falan’ rok ma nge m’ay e pagan’ rok. Ma rayog ni ngari mulan’ e tapigpig rok Got ma dabki athamgiliy ko “fare sagreng ni yibe tay u rogon nib mich Got u wan’uy.”—1 Timothy 6:12.

4, 5. Uw rogon ni ke l’ag Satan ko boch e pi magawon rodad, machane mang e rayog ni nge mich u wan’dad?

⁴ Gathi Jehovah Got ni be n’igin e pi skeng ney ni ke yib ngodad. (James 1:13) Boch e skeng e ma yib ngodad ni bochan e gad be guy rogon ni ngada yul’yul’gad ngak Got. Urngin e girdi’ ni ma pigpig ku Jehovah e ra gafgownagrad Satan ni Moonyan’ ni ir e toogor rok Got. Ke ngoch nap’an faanem nib kireb ni ir e “got ko re m’ag ney” ma ra guy rogon ni nge dabki rin’ be’ nib t’uf Jehovah rok e tin nib m’agan’ ngay. (2 Korinth 4:4) Ra rin’ Satan urngin e tin nrayog rok ya nge gafgow urngin e pi walagdad u fayleng iyan. (1 Peter 5:9) Riyul’ ni gathi urngin e pi magawon rodad ni ke yib rok Satan, machane rayog ni nge fanay e pi magawon rodad ni fan e nge war e michan’ rodad.

⁵ Yugu demutrug fene gel Satan ara pi talin e cham nra fanay ngodad, ma rayog ni ngada gelgad ngak! Mang fan nrayog ni nge mich u wan’dad ni aram rogon? Ya Jehovah Got e ma cham ni fan ngodad. Ke tay ni nge nang e pi tapigpig rok rogon e sasalap rok Satan. (2 Korinth 2:11) Thin Rok Got e ma tamilangnag ngodad e pi skeng ni ra yib ngak e tin riyul’ e Kristiano. I fanay e Bible fare bugithin ni “rachangel ni ke kan ngog” ni nge weliy e gafgow ni tay apostal Paul. Mang fan? Ngada guyed u rogon ni weliy e Thin Rok Got fan e re bugithin nem. Ma aram e gad ra nang ni gathi goo gadad nib t’uf ni nge yog e ayuw rok Jehovah ngodad ya ngada gelgad ko pi skeng rodad.

Mang Fan Ni Pi Skeng e Bod e Rachangel

6. Mang fan e thin rok Paul ni “rachangel ni ke kan,” ma sana mang e be yip’ fan e re rachangel nem?

⁶ Kari gel e skeng rok Paul me yog ni gaar: “Ma aram min pi’ ngog bangi rachangel ni ke kan ngog nib gel e amith riy, ni yib ni susun e mol’og rok Moonyan’ ni nge pirdiiyeg, ya nge dab gu uf.” (2 Korinth 12:7) Ere mang e re rachangel nem ni ke kan ngak Paul? Rib gel e amith ko ba rachangel ni bay u fithik’ e ufin u dowef. Ere re bugithin nem e be yip’ fan ban’en ni ma n’igin e amith ngak Paul—ni amith u fithik’ i downgin ara, amith u laniyan’ ara yow l’agruw. Sana ke gafgow Paul ni bochan e m’ar u lan mit ara yugu mit e liliy. Maku rayog ni nge aw ni re rachangel nem e aram fapi cha’ ni kar togopuluwgad ngak Paul ma rogned ni gathi ir reb e apostal mar togopuluwgad ko machib ni tay. (2 Korinth 10:10-12; 11:5, 6, 13) Yugu demutrug ko mang e re rachangel nem ma dabiyog ni ngan luf.

7, 8. (a) Mang fan fare bugithin ni “pirdiiyeg”? (b) Mang fan ni thingar da athamgilgad u fithik’ e pi rachangel ni be gafgownagdad e ngiyal’ ney?

⁷ Mu tay fanam iyan riy ni re rachangel nem e be pirdiiy Paul. Fare bugithin nu Greek ni i fanay Paul e be yip’ fan e “tug.” Ma kan fanay e re bugithin nem u Matthew 26:67 nge 1 Korinth 4:11. U lan e gali thin nem u Bible e be yip’ fan ni kan li’ be’ ni yibe tuguy. Ri ma fanenikay Satan Jehovah nge pi tapigpig rok, ere dabi siy ni ke falan’ Moonyan’ ni bay ba rachangel ni be pirdiiy Paul. Ku arrogon e ngiyal’ ney ni ma falan’ Satan ni faanra bay ba rachangel ni be magawonnagdad.

⁸ Ere thingar da boded Paul ma thingar da nanged rogon ni ngada athamgilgad u fithik’ e pi rachangel nem. Rayog ni nge yog e yafas ngodad ni faanra gad ra nang rogon ni ngada athamgilgad! Dab mu pag talin ni ba adag Jehovah ni ngada pared nib fas ni manemus u lan e m’ag rok nib biech ya dariy e pi magawon ara rachangel u lan e re m’ag nem. Ke pi’ Got e ayuw ngodad ni nge yog e re taw’ath nem ngodad ya ke weliy morngaagen boor e tapigpig rok u lan e Bible ni Thin Rok nib thothup ma pi tapigpig nem e ur athamgilgad u fithik’ e pi magawon ni bod e rachangel ni ke kan ngorad. Pi tapigpig nem e yad bogi girdi’ ni tadenen ni bod gadad. Ngada weliyed morngaagen e pi tapigpig nem ma ra ayuwegdad ni “ngad athamgiliyed e tin ni ka ba’ ni ngad milgad riy ngad tawgad ko gin ni gad be nameg.” (Hebrews 12:1) Ngada fl’eged i lemnag e pi magawon ni kar athamgiliyed ma ra ayuwegdad ni ngada athamgilgad ko pi rachangel ni ma pi’ Satan ngodad.

Fapi Rachangel Ni I Gafgownag Mefibosheth

9, 10. (a) Ke diin me yib reb e rachangel ni ke kan ngak Mefibosheth? (b) Uw rogon ni ke gol David ni Pilung ngak Mefibosheth, ma uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok David?

⁹ Amu lemnag Mefibosheth ni fak Jonathan ni fager rok David. Nap’an ni gaman lal e duw rok Mefibosheth, ke yib e thin ngak ni kan thang e fan rok Jonathan ni chitamangin nge Saul ni Pilung ni tutuw rok. Me rus fare ppin ni i ayuweg Mefibosheth. “Me dibey fare tir . . . ma nap’an ni be mil me mul fare tir me mugutgut.” (2 Samuel 4:4) Dabi siy ni mugutgut ni tay Mefibosheth e bod rogon ba rachangel ni ke kan ngak u nap’an ni be ilal iyan.

¹⁰ In e duw nga tomren me runguy David ni Pilung Mefibosheth ni bochan e rib t’uf Jonathan rok David. Me pi’ David urngin e binaw rok Saul ngak Mefibosheth me tay Ziba ni tapigpig rok Saul ni nge ayuweg fare binaw. Me yog David ngak Mefibosheth ni gaar: “Gubin ngiyal’ ma ga ra abich u tebel rog.” (2 Samuel 9:6-10) Dabi siy ni ke fel’ laniyan’ Mefibosheth ni bochan e ayuw rok David me war boch e gafgow ni tay ni bochan e ba mugutgut. Rib fel’ e kanawo’ ni pi’ David ngodad! Ku arrogodad ni thingar da runguyed e piin ni yad be athamgil ni bochan e rachangel ni ke kan ngorad.

11. Mang e sasalap rok Ziba u morngaagen Mefibosheth, ma uw rogon ni gad manang ni be ban Ziba? (Mu weliy e footnote.)

¹¹ Boch nga tomren me yib yugu reb e gafgow ni bod e rachangel ni ke kan ngak Mefibosheth. Ziba ni tapigpig rok e i gathibthibnag Mefibosheth u owchen David u nap’an ni be mil David u Jerusalem ni bochan e i togopuluw Absalom ni fak ngak. I yog Ziba ngak David ni i par Mefibosheth u Jerusalem ni bochan e i lemnag ni nge pilungnag ir.a I tay David ni ba riyul’ e malulfith rok Ziba me pi’ urngin e binaw rok Mefibosheth ngak Ziba!—2 Samuel 16:1-4.

12. Mang e rin’ Mefibosheth ni bochan rarogon, ma uw rogon ni i pi’ e kanawo’ nib fel’ ngodad?

¹² Boch nga tomren kar mada’ David nge Mefibosheth me weliy Mefibosheth ngak fare pilung e n’en ni ke buch. Me weliy ngak David ni i fl’eg rogon ni nge yan ngak David me sasalap Ziba me yog ngak Mefibosheth ni nge yan nga lon. I yal’uweg David e re oloboch ney, fa? I yal’uweg boch. I foth fare binaw me pi’ ngak fa gali moon. Ba aray reb e magawon nrayog ni nge bod ba rachangel ni nge kan ngak Mefibosheth. Kari mulan’ Mefibosheth, fa? I togopuluw ko thin rok David me yog ni de mat’aw, fa? Danga’, me fol ko thin rok fare pilung. I lemnag e pi n’en nib fel’, me falfalan’ ya ke sul e pilung nu Israel ni dariy ban’en ni ke buch rok. Kari pi’ Mefibosheth e kanawo’ ngodad nrogon ni ngan k’adan’ u fithik’ e m’ar, nge malulfith, nge kireban’.—2 Samuel 19:24-30.

I Athamgil Nehemiah U Fithik’ E Pi Gafgow Rok

13, 14. Mang boch e rachangel ni i athamgil Nehemiah riy u nap’an ni sul ni nge toy e yoror rok Jerusalem biyay?

¹³ Amu lemnag e pi gafgow rok Nehemiah ni bod e pi rachangel rok u nap’an ni sul nga Jerusalem ni dariy e yoror riy ko bin lal e chibog ko B.C.E. Dariy ban’en nrayog ni nge taleg e pi toogor rorad ni ra mahl nga Jerusalem, ma ke wagey piyu Jew ni kari mulan’rad, ma ba alit e pi ngongol rorad u mit Jehovah. Yugu aram rogon ni ke pi’ Artaxerxes ni pilung mat’awen Nehemiah ni nge toy e yoror nu Jerusalem biyay, ke pirieg Nehemiah ni ri dubun l’agruw e pilung ko pi nam nib chugur e maruwel rok. “Faan rrung’agew ni ke yib be’ ni nge muruwliy ba maruwel ni fan ngak yu Israel, mi yow dabuy.”—Nehemiah 2:10.

¹⁴ I rin’ e pi tatogopuluw urngin ban’en nrayog rorad ni ngar taleged e maruwel rok Nehemiah. Thin rorad nib gel, nge pi ban, nge pi malulfith rorad, ni yad be yog u fithik’ e yargel—dabi siy ni bod e pi rachangel ni ke kan ngak Nehemiah. Ke war u puluwon e pi sasalap rok e pi toogor nem, fa? Danga’! Ya kari pagan’ ngak Got. Ere kan toy e yoror rok Jerusalem biyay, ke mang mich riy ni ke ayuweg Jehovah Nehemiah.—Nehemiah 4:1-12; 6:1-19.

15. Mang boch e pi magawon rok piyu Jew ni ke gafgownag laniyan’ Nehemiah?

¹⁵ Ke mang Nehemiah e governor rok e girdi’ rok Got, ma boor e magawon rok e girdi’ ni thingari pithig. Pi magawon ney e bod e pi rachangel ni kari magawonnag laniyan’ Nehemiah ya bay rogon nga thilin e girdi’ nge Jehovah. Piin ni boor e salpiy rorad e yad be pi’ e salpiy rorad ni yad be uneg e ris riy ni kaygi tolang, ma piin nib gafgow e thingar ra pied e binaw rorad nchuway’ ma ngar pied pi fakrad nchuway’ ngar manged sib ya ngar thanged e pi malfith rorad ara ngar pied e tax ngak yu Persia. (Nehemiah 5:1-10) Boor piyu Jew ni dar folgad ko Sabbath ma dar ayuweged piyu Levi nge fare tempel. Ma boch i yad e ur mabgolgad ngak e pi ppin nu Ashdod, nge yu Ammon nge yu Moab. Dabi siy ni kari kireban’ Nehemiah riy! Machane de tal ko maruwel rok ni bochan e pi rachangel ney ni ke kan ngak. Boor yay ni i pasig ko maruwel rok me tay fan e pi motochiyel rok Got nib mat’aw. Ngada boded Nehemiah ma dab da paged e ngongol nde mat’aw rok e girdi’ ni nge talegdad ko pigpig ni gad be tay ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’.—Nehemiah 13:10-13, 23-27.

Bay Boor Yugu Boch E Girdi’ Nib Yul’yul’ Ni Kar K’adedan’rad

16-18. Mang boch e magawon u tabinaw ni i gafgownag Isaac nge Rebekah, nge Hannah, nge David nge Hosea?

¹⁶ Bay morngaagen boor e girdi’ u lan e Bible ni kar k’adedan’rad u fithik’ e magawon ni bod e rachangel. Magawon u tabinaw e bod e pi rachangel. Immoy l’agruw e ppin rok Esau “meri chalban Isaac nge Rebekah ni bochan e gali ppin nem.” I yog Rebekah ni kari ngochngochan’ ni bochan fa gali ppin rok Esau. (Genesis 26:34, 35; 27:46) Amu lemnag rarogon Hannah ni kari kireban’ ni bochan e dabiyog ni nge diyen ma Peninnah ni ku reb e ppin rok e pumoon rok e ma muningnag. Sana boor yay ni kan moningnag Hannah u tabinaw. Ma ku ma moningnag Peninnah Hannah u fithik’ e girdi’—ni girdien e tabinaw nge pi tafager rorow—u nap’an ni yad be un ko meybil u Shiloh. Gowa ke kan fare rachangel rok Hannah nib toar.—1 Samuel 1:4-7.

¹⁷ Amu lemnag fene gel e k’adan’ ni tay David ni bochan e awan’ rok Saul ni Pilung ni ir chitamangin e ppin rok David. I par David u lan e yiy u En-gedi ya be mil rok Saul, ma thingari yan nga lang ko fapi burey ni bay e riya’ riy. Ma dabi siy ni ri de mat’aw e re n’en ney u wan’ David, ya dariy ban’en ni bucheg ngak Saul. Machane bokum e duw ni i mil David ni bochan e ke awan’ Saul.—1 Samuel 24:14, 15; Proverbs 27:4.

¹⁸ Amu lemnag e magawon u tabinaw rok Hosea ni profet. Ke un e ppin rok ko ngongol ndarngal. Ma dabi siy ni ngongol rok e bod e pi rachangel ni ke kan nga gumerchaen Hosea. Ma dabi siy ni kari magawon e tafinay rok ni bochan e ke diyen e ppin rok ni l’agruw yay ni bochan e darngal rok!—Hosea 1:2-9.

19. Mang togopuluw ni i gafgownag Micaiah ni profet?

¹⁹ Togopuluw e ku ban’en ni bod e rachangel. Amu lemnag e n’en ni buch rok Micaiah ni profet. Kari kireban’ Micaiah ni bochan e ba kireb e ngongol rok Ahab ni Pilung m be tayan’ ko pi profet ni yugu ban’en ni yad be yog e thin nib sasalap ngak Ahab, me mich e thin rorad u wan’. Ma nap’an ni yog Micaiah ngak Ahab ni pi profet rok e yad be “lifith l’iginrad” ma mang e rin’ e ga’ ko pi profet? I pag e bat nga owchen Micaiah! Me yog Micaiah e thin rok Jehovah ni nge dabi mahl Ahab u Ramoth-gilead ya yad ra war riy. Me yog Ahab ni ngan kalbusnag Micaiah min lichnag e ggan ni ngan pi’ ngak u kalbus. (1 Kings 22:6, 9, 15-17, 23-28) Ku dab mu pag talin e togopuluw ntay ngak Jeremiah nge fene gel e gafgow ntay ngak.—Jeremiah 20:1-9.

20. Mang rachangel ni i athamgil Naomi riy, ma mang taw’ath ni yog ngak?

²⁰ Yam’ nra tay be’ nib t’uf rom e ku rayog ni nge bod e rachangel ni ke kan. I k’adan’ Naomi ni bochan e yim’ e pumoon rok nge fa gali pagal ni fak. I sul Naomi nga Bethlehem ni kari gel e kireban’ rok. I yog ngak e pi tafager rok ni ngar pininged Mara ngak ma gathi Naomi, ya fan fare ngochol ni Mara e “mooy” ya rib mooy e pi n’en ni ke buch rok. Machane tomur riy e ke taw’athnag Jehovah Naomi ni bochan e k’adan’ ni tay me yog reb e fak ngak ni ke mang reb e lik’ngin fare Messiah.—Ruth 1:3-5, 19-21; 4:13-17; Matthew 1:1, 5.

21, 22. Mang boch e gafgow ni tay Job, ma mang e rin’ Job?

²¹ Amu lemnag fene gin Job u nap’an ni rung’ag ni yim’ fa ragag i fak ni tomgin, ma kun iring urngin e gamanman rok nge urngin e pi tapigpig rok. Rib tomgin ni ke mul e urngin rok! Ma nap’an ni ke gafgow laniyan’ Job ni bochan e pi kireb ney, me pi’ Satan ba m’ar ngak Job. Sana i lemnag Job ni ra yim’ ni bochan e re m’ar nem. Rib gel e amith rok me lemnag nib kab fel’ ni nge yim’.—Job 1:13-20; 2:7, 8.

²² Aray urngin e gafgow ni tay Job me non e ppin rok u fithik’ e kireban’ ni gaar: “Mog e thin nib kireb ngak Got nge mu’ ma ga yim’!” Ri bod e rachangel ni ke kan ngak Job! Nge mu’ me yib dalip i fager rok Job, ma dar fl’eged laniyan’ Job ya ur rogned ni ke gafgow Job ni bochan e denen rok ni fl’eg nib mith. De puluw e thin rorad ma gowa ke kan e pi rachangel nib toar. Mu tay fanam iyan riy ni de nang Job fan ni ke yib e pi gafgow ney ngak; ma ku de nang ni ra i par nib fas u fithik’ e pi gafgow ney. “Yugu aram rogon e tin ni yib ngak, machane de denen Job ya de yin’ e kireb riy ngak Got.” (Job 1:22; 2:9, 10; 3:3; 14:13; 30:17) Yugu aram rogon ni boor e rachangel ni ke kan ngak Job u taa ba ngiyal’, ke par nib yul’yul’ ngak Got. Ri ma pi’ e gel nga lanin’dad!

23. Mang fan nrayog ni nge k’adan’ e piin nib yul’yul’ ni kada weliyed morngaagen ni yugu aram rogon ni ur gafgowgad ni bochan e pi rachangel ni ke kan ngorad?

²³ Fapi girdi’ ni kada weliyed morngaagen e gathi aram urngin e girdi’ nib yul’yul’. Ya ku bay boor e girdi’ ni ku yad ba yul’yul’ u lan e Bible. Urngin e pi tapigpig rok Got ney ni yad ba yul’yul’ e bay e rachangel rorad. Ma ri boor mit e magawon rorad! Machane bay taa ban’en ni ba taareb rogon rorad. Dariy bagayad ni pag e pigpig ku Jehovah. Yugu aram rogon ni ke gafgownagrad Satan, kar gelgad ngak u gelngin ni pi’ Jehovah ngorad. Uw rogon? Bay e fulweg riy ko bin migid e thin, ma ra weliy ngodad rogon nrayog ni ngada k’adedan’dad’ u fithik’ e pi n’en ni bod e rachangel ni ke kan ngodad.

[Footnotes]

Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?

• Mang fan nrayog ni ngan taarebnag e pi magawon rodad ko rachangel ni ke kan ngodad?

• Mang boch e rachangel ni ke athamgil Mefibosheth nge Nehemiah riy?

• Kada weliyed morngaagen boch e pumoon nge ppin u lan e Bible ni ur athamgilgad u fithik’ e pi rachangel ni ke kan ngorad, ma mini’ e arorad ni ke kan nga gumerchaem, ma mang fan?

[Pictures on page 7]

I athamgil Mefibosheth ni yugu aram rogon nib mugutgut, ma un sasalapiy, ma ke mulan’

[Picture on page 8]

I athamgil Nehemiah u fithik’ e togopuluw