Susun Uw Rogon E Girdi’ U Wan’dad E Chiney Ni Be Chugur Iyib E Rran Rok Jehovah?

“Ya dawori sowath Somol ni nge rin’ e tin ni ke yog nra rin’, . . . ya be gum’an’nag ir u puluwmed, ni fan e dubun ni nge n’ag be’, ya ba adag ni nge urngin e girdi’ mi yad pi’ keru’rad ko urngin e denen ni yad be rin’.”​—2 PETER 3:9.

1, 2. (a) Uw rogon e girdi’ u wan’ Jehovah e ngiyal’ ney? (b) Mang boch e deer ni ngada fithed gadad?

KAN DUGULIY e pi tapigpig rok Jehovah ni ngar machibnaged “e girdi’ ko pi nam u gubin yang ngar pingeg yad ngar manged pi gachalpen Jesus.” (Matthew 28:19) Thingar da guyed e girdi’ nrogon ni ma guy Jehovah e girdi’ e chiney ni gad be rin’ fare maruwel ni ke pi’ ngodad ma gad be sonnag e “rran ni baga’ fan ni rran rok Jehovah.” (Zephaniah 1:14) Uw rogon e girdi’ u wan’ Jehovah? Be gaar apostal Peter: “Ya dawori sowath Somol ni nge rin’ e tin ni ke yog nra rin’, ni bod rogon ni be lemnag boch e girdi’. Ya be gum’an’nag ir u puluwmed, ni fan e dabun ni nge n’ag be’, ya ba adag ni nge urngin e girdi’ mi yad pi’ keru’rad ko urngin e denen ni yad be rin’.” (2 Peter 3:9) Ma sap Got ngak e girdi’ nu fayleng ni yad be’ nge be’ ni bay rogon ni ngar kalgad ngan’rad ko denen rorad. “Ba adag Got urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak ma ngar nanged e tin nib riyul’.” (1 Timothy 2:4) Ri ma falfalan’ Jehovah ngay ni “nge guy ni ke tal be’ ndakir denen nge par nib fos!”​—Ezekiel 33:11.

² Ku arrogon e girdi’ u lanin’dad, fa? Gad ma sap ngak e girdi’ ni bod rogon ni ma sap Jehovah ngorad ni yad gubin ma rayog ni ngar manged e “saf rok” ni yugu demutrug e ganong ara nam rorad, fa? (Psalm 100:3; Acts 10:34, 35) Ngada weliyed morngaagen l’agruw e girdi’ ya nge tamilang fene ga’ fan ni nge taareban’dad Got. I par fagali cha’ ko ba ngiyal’ ni ke chugur ni ngan thang e girdi’ mi nog ngak e pi tapigpig rok Jehovah ni ke chugur e riya’. Ri baga’ fan e gali thin ney ya gad be sonnag e rran rok Jehovah ni baga’ fan.

Taareban’row Abraham Nge Jehovah

3. Uw rogon e girdi’ nu Sodom nge Gomorrah u wan’ Jehovah?

³ Fa bin somm’on e thin e morngaagen Abraham ni ir be’ nib yul’yul’ nge morngaagen fagali mach nib kireb nu Sodom nge Gomorrah. Nap’an ni rung’ag Jehovah “nib kireb e tin ni ka nog nib togopuluw ngak yu Sodom nge yu Gomorrah” de gothey fagali mach nge urngin e pi girdi’ riy ko chi ngiyal’ nem. Somm’on me yan i guy ko ba riyul’ fare thin ni ka nog fa danga’. (Genesis 18:20, 21) Ka nol’og l’agruw e engel nga Sodom mar parew u tafen Lot ni ir be’ nib mat’aw. Re nep’ nem ni yib fagali engel “me yin’ e pumoon nu Sodom fare naun nga longob, ni urngin e pumoon ko re binaw nem nra bad ngaram ni tin ni pagal nge tin ni ke pilibthir” ni yad ba adag ni ngar pared fagali engel ni bod rogon ni ma par e ppin nge pumoon. Rib tamilang ni bay rogon ni ngan thang e girdi’ ko re mach nem ni bochan fene gel e golong rorad. Machane i yog fagali engel ngak Lot ni lungurow: “Ka ba’ be’ rom nga bayang u roy? Mfek pi fakam ni pumoon nge ppin ma ra ba’ be’ ni girdi’ rom u lan binaw ma ga fek ngam chuweg!” Ke bing Jehovah e kanawo’ ni ngan ayuweg boch e girdi’ ko re mach nem, machane tomur riy ke mus ni Lot nge fagali rugod ni fak e kar magaygad nib fas u nap’an nni gothey fare binaw.​—Genesis 19:4, 5, 12, 16, 23-26.

4, 5. Mang fan ni i wenignag Abraham u puluwon e girdi’ nu Sodom, mab taareb rogon e girdi’ u wan’ Jehovah nge Abraham, fa?

⁴ Ngada sulod ko fare ngiyal’ i n’em ni i tamilangnag Jehovah ni ra lekag fagali mach nu Sodom nge Gomorrah nge guy ko bpuluw fare thin u morngaagen fa. Aram e ngiyal’ ni i wenig Abraham ngak Jehovah ni gaar: “Faanra ba’ 50 e girdi’ u lan e re binaw nem ndarir ngongliyed e kireb, ma ka ga ra kirebnag e re binaw nem ni ga’ngin? Dab mu tay ndab mu kirebnag ni fan e ngam ayuweg e pogofan rok e re 50 i girdi’’ nem? Rib mudugil ndab mu thang e fan rok e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ngam chagiyrad ko piin ni yad ba kireb. Dabiyog! Dabiyog ni ngam rin’ ni er rogon. Ya ra yodor me ere bay ni gechignag e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ntaareb rogon ngak e piin ni kar ngongliyed e kireb. Dabiyog ni nge dor. Tapufthin ko fayleng ni polo’ e nge ngongol nib yal’uw.” L’agruw yay ni yog Abraham ni “dabiyog ni nge yodor.” Ya manang Abraham ni dabiyog ni nge chagiy Jehovah e piin nib mat’aw nge piin nib kireb nge thangrad u taabang. Ma nap’an ni yog Jehovah ngak Abraham ni dabi thang yu Sodom ni faan manga bay “wugem e girdi’ nib mat’aw u lan binaw” me wenig Abraham me lichnag oren e girdi’ nib mat’aw nge taw ko ragag e girdi’.​—Genesis 18:22-33.

⁵ Ra fol Jehovah ko wenig ni tay Abraham ni faanra de puluw ko tin ni bay u wan’, fa? Dabi fol. Abraham e ir e “fager rok Jehovah” ere manang rogon laniyan’ Jehovah mab taareban’row. (James 2:23) I rung’ag Jehovah e wenig ni tay Abraham u nap’an ni be n’en ni nge thang yu Sodom nge yu Gomorrah. Mang fan? Ya Chitamangidad nu tharmiy e “dubun ni nge n’ag be’ ya ba adag ni nge urngin e girdi’ mi yad pi’ keru’rad ko urngin e denen ni yad be rin’.”

Rogon e Girdi’ u Wan’ Jonah—⁠E Rib Thil

6. Mang e rin’ piyu Nineveh u nap’an ni i machibnagrad Jonah?

⁶ Ngada weliyed e bin l’agruw e thin​—ni morngaagen Jonah. Re mach ni ka nog ni ngan thang e ir Nineveh. Ka nol’og Jonah ni nge wereg e thin ni “ke nang Jehovah” e kireb rok e re mach nem. (Jonah 1:2) Baga’ fare mach nu Nineveh “ya ra yan u lan ni dalip e rran mfin taw nga barba’.” Nap’an ni mfini fol Jonah me yan nga Nineveh me wereg fare thin ni gaar: “Ka aningeg i ragag e rran min kirebnag yu Nineveh! Me mich Got u wan’ e girdi’ nu Nineveh; mi yad turguy ni gubin e girdi’ ni ngar paged e abich ni ba’ n’umngin nap’an . . . ni nga ron’ed e tutuw ni mad, ya ngar daged ni kar kolgad ngan’rad kar pied keru’rad ko kireb.” Mus ko pilung nu Nineveh ni ke kalngan’.​—Jonah 3:1-6.

7. Uw rogon e kalngan’ ni tay piyu Nineveh u wan’ Jehovah?

⁷ Rib thil ko n’en ni rin’ yu Sodom! Ma uw rogon yu Nineveh ni kar kalgadngan’rad u wan’ Jehovah? Be gaar Jonah 3:10: “Me guy Got e tin ni kar rin’ed me guy ni kar paged e kireb ni yad be ngongliy. Ma aram me thilyeg laniyan’ nge daki pag fare riya’ nge yib ngorad ni bod rogon ni yog ni bay rin’.” “I thilyeg Jehovah laniyan’” ma de rin’ e n’en ni yog ni ra rin’ ni bochan e ke pi’ piyu Nineveh keru’rad ko kireb ni kar rin’ed. De thil e motochiyel rok Got, machane ke thilyeg Jehovah e n’en ni ke turguy u nap’an ni guy ni ke kalngan’ piyu Nineveh.​—Malachi 3:6.

8. Mang fan ni dur Jonah?

⁸ Nap’an ni nang Jonah ni dab ni thang yu Nineveh, i taareban’row Jehovah, fa? Danga’, ya kan yoloy ni gaar: “Me dabuy Jonah e re n’em, me yib e damumuw ngak.” Ma ku mang e rin’ Jonah? Me ul’ul fare thin ni gaar: “Me meybil ngak Somol ni gaar, “Somol, gu be fithem, gathi gog faram u m’on ndawor gu pag e tabinaw rog, ni erera’ e n’en ni ga ra rin’? Aram fan ni gu athamgil nggu mil nga Tarshish! Ya gu manang ni gur ba Got ni gab sumunguy ma ri ga ma runguy e girdi’; ma gubin ngiyal’ ni gab gum’an’, ma gubin ngiyal’ ni gab gol, ma gubin ngiyal’ ni kam fal’eg rogom kam par nrayog ni ngam thilyeg lanin’um nge dab kum pi’ e gechig.” (Jonah 4:1, 2) Manang Jonah rarogon Jehovah. Machane ke dur Jonah ma de taareban’row Jehovah u rogon e girdi’ nu Nineveh u wan’.

9, 10. (a) Mang e rin’ Jehovah ya nge fil ban’en ngak Jonah? (b) Mang fan ni gad manang ni ke taareb rogon piyu Nineveh u wan’ Jonah nge Jehovah?

⁹ Ke yan Jonah nga wuru’ e binaw nu Nineveh me toy bochi peyuw me par ko tagalul’ “ni aram e be par ni nge guy e n’en ni bayi rin’ fare binaw ni ba ga’.” Me pag Jehovah ni nge tugul bogi woldug nge pi’ e tagalul ngak Jonah. Machane bin migid e rran me moro’roy fare woldug. Nap’an ni damumuw Jonah ni bochan fare woldug ni ke moro’roy me gaar Jehovah ngak: “Gur ba mat’aw ni ngam damumuw ni bochan fare ke n’em? . . . Ere gur gathi ngar gu runguy yu Nineveh? Ya bbinaw ni baga’ nib pag raay nge reliw i biyu’ e girdi’ ni ba’ riy ndawor ra bucheged ban’en, ma ku er rogon e garbaw ni pire’ ni ba’ riy.” (Jonah 4:5-11) Rib fel’ e n’en ni fil Jehovah ngak Jonah u rogon e girdi’ u wan’ Jehovah!

¹⁰ Dariy u Bible ko mang e n’en ni rin’ Jonah u tomren ni yog Jehovah ngak ni ke runguy e girdi’ nu Nineveh. Machane ba tamilang ni ke yal’uweg fare profet laniyan’ nge puluw rogon e girdi’ nu Nineveh u wan’. Gad manang ni arrogon ya ke tay Jehovah ni nge yoloy Jonah e babyor nu Bible u morngaagen.

Me Gur, Uw Rogon Lanin’um?

11. Uw rogon e girdi’ ni yad ba fas e ngiyal’ ney u wan’ Abraham ni faan manga ba fas ko ngiyal’ ney?

¹¹ Ngiyal’ ney e ke chugur reb e riya’ ngodad​—ran thang e re m’ag nib kireb ney u nap’an e rran rok Jehovah ni baga’ fan. (Luke 17:26-30; Galatia 1:4; 2 Peter 3:10) Faan manga bay Abraham e ngiyal’ ney ma uw rogon e pi girdi’ ney ni dabi n’uw nap’an ni bay nthangrad u wan’ Abraham? Dabi siy ni ra runguy e piin ni dawor ra rung’aged “fare thin nib fel’ u morngaagen Gil’ilungun Got.” (Matthew 24:14) Boor yay ni i wenig Abraham ngak Got u puluwon e piin nib mat’aw ni faanra yad bay u Sodom. Gad ma runguy e girdi’ ni yad ma par ko re fayleng ney u tan pa’ Satan ma yad ra kalgadngan’rad mi yad pigpig ku Got ni faanra mab e kanawo’ ngorad, fa?​—1 John 5:19; Revelation 18:2-4.

12. Mang fan nib mom ni nge taareban’dad Jonah u rogon e girdi’ u wan’ u nap’an ni gad ma machibnag e girdi’, ma mang e rayog ni ngada rin’ed ni faanra arrogon lanin’dad?

¹² Bpuluw ni ngada adaged ni nge yib tomren e kireb. (Habakkuk 1:2, 3) Machane, mom ni nge taareban’dad Jonah ma dab da lemnaged e girdi’ ni rayog ni nge kalngan’rad. Ma ra mom ni arrogon ni faanra gad ra mada’ e girdi’ ni dariy fan e machib u wan’rad ara ba gel e thin rorad u nap’an ni gad ma machibnag Gil’ilungun Got u mit e tabinaw. Rayog ni ngada paged talin e piin ni ra kunuyrad Jehovah ko re m’ag nib kireb ney. (Roma 2:4) Ngada fl’eged i yaliy rogon lanin’dad ma faan gad ra pirieg bochi yang e lem rok Jonah ni immoy rok ko somm’on, ma rayog ni ngada yibilayed e ayuw nge puluw lanin’dad nga rogon laniyan’ Jehovah.

13. Mang fan nrayog ni nga dogned ni ma runguy Jehovah e girdi’ e ngiyal’ ney?

¹³ Ma runguy Jehovah e piin ni dawor ra pigpiggad ngak, maku ma motoyil ko meybil rok e girdi’ rok ni ngar ognaged yad ngak. (Matthew 10:11) Ra fulweg taban e pi meybil rorad “me turguy e tin ni ir e mat’aw nra fel’ rogon e tirok e girdi’ riy.” (Luke 18:7, 8) Maku ra lebguy Jehovah urngin e tin ni ke micheg nge tin nib m’agan’ ngay ko ngiyal’ nra m’ag ngay. (Habakkuk 2:3) Ma ra chuweg urngin e kireb u fayleng ni bod rogon ni i thang yu Nineveh u tomren ni kar sulod ko kireb rorad.​—Nahum 3:5-7.

14. Susun mang e ngada rin’ed e chiney ni gad be sonnag e rran rok Jehovah ni baga’ fan?

¹⁴ Gad ra son u fithik’ e k’adan’ ni gad ba pasig ko maruwel rok Got nge mada’ ko tomren e re m’ag nib kireb ney u nap’an e rran rok Jehovah ni baga’ fan, fa? Dada nanged fene ga’ e machib ni yira tay u m’on ko rran rok Jehovah, machane ri gad manang ni bay ni machibnag fare thin nib fel’ u morngaagen Gil’ilungun Got u fayleng iyan nge fel’ u wan’ Got ngay u m’on ko tomur. Ma gad be lemnag e piin ni yad e “tin nib t’uf” ni ra kunuyrad Jehovah ya nge fel’ yaan e naun rok.​—Haggai 2:7.

Ra M’ug Rogon Lanin’dad ko Ngongol Rodad

15. Mang e rayog ni ngada rin’ed ya nge gel e tay fan ni gad be tay ko machib ni gad be tay?

¹⁵ Sana gad ma par ko reb e binaw ni gathi ri yad ba adag e machib rodad ma dabiyog rodad ni nga darod nga bang ni ba t’uf e piin ni ngar machibgad. Faanra bay ragag e girdi’ u lan e binaw rodad ni ra un ko machib u m’on ko tomur, ga be lemnag ni bay rogon ni ngan gay fa ragag i girdi’ nem, fa? I “taganan’ Jesus” ni bochan e girdi’ “ya kar pared ni ke magafan’rad ndar nanged e n’en ni ngar rin’ed, ya yad bod e saf nde moy rorad e en ni ma gafaliyrad.” (Matthew 9:36) Gad ra fil e Bible ma gad ra bieg e thin ni bay ko Watchtower nge Awake! ma rayog ni ngada nanged rarogon e gafgow u fayleng. Gad ra nang rarogon e fayleng ma ra tamilang u wan’dad ni thingar ni machibnag fare thin nib fel’. Ma gad ra tay fan e pi babyor ni ke yib rok fare “tapigpig nib yul’yul’ mab gonop” ma gad fanay u nap’an ni gad ra machib ma ra yib angin u pi binaw ni boor yay ni gad ma machib riy.​—Matthew 24:45-47; 2 Timothy 3:14-17.

16. Mang e rayog ni ngada rin’ed ya nge ga’ angin e machib ni gad be tay?

¹⁶ Bochan ni gad ma runguy e piin ni dawor ra folgad ko machib nu Bible e gad ma lemnag e ngiyal’ nib thilthil ara kanawo’ nib thilthil ni ngada machibnaged e girdi’ u lan e binaw rodad. Gad ma pirieg ni boor e girdi’ ni dar moyed u tabinaw ko ngiyal’ ni gad ma machib, fa? Faanra arrogon ma rayog ni nge ga’ angin e machib rodad ni faan gad ra thilyeg e ngiyal’ ara gini gad ma machib riy. Pi tafita’ e ma fita’ ko ngiyal’ nrayog ni ngar koled e nig. Rayog ni ngada rin’ed ban’en ni aram rogon ko machib ni gad be tay ni gowa gad be kol e girdi’, fa? (Mark 1:16-18) Rayog ni ngam machib ko balayal’ ara ngam machib u telephone, fa? Faanra taareban’dad Abraham ma ra m’ug ko ngongol rodad ni gad ma machib ko ngiyal’ nra mab e kanawo’ riy.

17. Uw boch e kanawo’ ni rayog ni ngada pied e athamgil nga laniyan’ e pi missionary ara yugu boch e girdi’ ni yad be machib u yugu boch e nam ni gathi nam rorad?

¹⁷ Bokum million e girdi’ ni dawor ra rung’ag e machib u morngaagen Gil’ilungun Got. Maku rayog ni ngada ayuweged yugu boch e girdi’ u yugu reb e kanawo’ ni gathi machib, fa? Ga manang reb e missionary ara be’ ni ma machib ni gubin ngiyal’, fa? Faanra ga manang be’ ni arrogon, ma rayog ni ngam yoloy reb e babyor ngak u Post ni gad be pining e magar ko machib ni be tay. Uw rogon ni gad be ayuweg yugu boch e girdi’ ko pi babyor ni gad ra yoloy ngak be’ ni ma machib? Pi babyor rodad ni gad ra pi’ u Post ngak e pi missionary e ra gelnagrad ara pi’ e athamgil nga lanin’rad ni ngar ayuweged yugu boch e girdi’ ni ngar nanged e machib nriyul’. (Judges 11:40) Maku rayog ni ngada yibilayed e pi missionary nge yugu boch e girdi’ ni dawor ra rung’aged e machib u yugu boch e nam. (Efesus 6:18-20) Yugu reb e kanawo’ ni ngada ayuweged boch e girdi’ e ngada pied e salpiy ni ayuw ni fan ko machib ni be tay e Pi Mich Rok Jehovah u fayleng iyan.​—2 Korinth 8:13, 14; 9:6, 7.

Rayog Ni Ngam Man Nga Yugu Reb e Binaw, Fa?

18. Mang e ke rin’ boch e Kristiano ya ngar ayuweged e machib ko nam rorad?

¹⁸ Piin ni kar chuwgad ko nam rorad ka ranod nga yugu reb e nam ni t’uf e machib riy e kar flaabgad ni bochan e kar paged farad. Yugu boch e Pi Mich Rok Jehovah e dar chuwgad ko nam rorad machane kar filed e thin nu yugu boch e nam ni bochan e ngar machibnaged e pi wasol ni yad ma par ko nam rorad. Ke flaab e girdi’ ni kar athamgilgad ni arrogon. Bay medlip e Mich Rok Jehovah u reb e mach u Texas u Meriken ni yad be ayuweg e girdi’ nu China ko re mach nem ma kar guyed 114 e girdi’ ni kar uned ko Puguran ko duw ni 2001. Piin ni yad be machibnag e pi wasol ko nam rorad e kar pirieged ni ke taw nga nap’an ni ngan kunuy e woldug.​—Matthew 9:37, 38.

19. Mang e ba fel’ ni ngam rin’ ni faanra ga be tafinaynag ni ngam man ngam ayuweg e machib u yugu reb e nam ni gathi nam rom?

¹⁹ Sana ga ba adag ni ngam marod chon e tabinaw rom nga reb e binaw ni ba t’uf ni ngan machibnag e girdi’ riy. Somm’on ma thingar mu “par nga but’ ngam tafinaynag rogon puluwon.” (Luke 14:28) Ma baga’ ni nge sumarnag be’ rogon ni faanra nge yan nga yugu reb e nam ni gathi nam rok. Be’ ni be tafinaynag ni nge yan nga yugu reb e nam e nge deeriy ir ni aray rogon: “Rayog ni nge yog e maruwel ngog nge yog e tin nib t’uf ko chon e tabinaw rog, fa? Rayog ni nggu fl’eg e visa ni fan ko milekag, fa? Gu manang e thin ko re nam nem, fa? Ma rayog ni nggu fil e thin ko re nam nem, fa? Uw rogon e yafang ko re nam nem, ma uw rogon yalen e girdi’ riy? Rayog ni nggu ayuweg e girdi’ rodad ko re nam nem, fa gu ra magawonnagrad?” (Kolose 4:10, 11) Bpuluw ni ngam yol nga branch ofis ni ma gagiyegnag e machib ko re nam nem ni ga be tafinaynag ni ngam man ngay ya ngam nang fene t’uf e ayuw riy.a

20. Mang e rin’ reb e Kristiano ya nge ayuweg e girdi’ rodad u yugu reb e nam?

²⁰ Reb e Kristiano nu Sapan ni ma ayuweg i toy boch e Kingdom Hall u rom e ke pirieg nib t’uf e ayuw rok e piin ni ma toy e naun ko nam nu Paraguay. Dawori mabgol faanem ma ir be’ nib gel, ere i yan nga Paraguay me maruwel u rom ni meruk e pul ma goo ir e ma maruwel ni gubin ngiyal’ ya tin ni ka bay e girdi’ e ma pi’ e ayuw ko ngiyal’ nrayog rorad. Nap’an ni i par u Paraguay me fil e thin nu Spanish me fil e Bible study ngak yugu boch e girdi’. Ke tamilang u wan’ nib t’uf e ayuw rok e piin ni ngar machib ko re nam nem. Ke sul nga Sapan machane de n’uw nap’an me sul nga Paraguay ya nge machibnag e girdi’ nge piningrad ko muulung u lan fare Kingdom Hall ni i ayuweg i toy.

21. Mang e bin th’abi ga’ fan u wan’dad e chiney ni gad be sonnag e rran rok Jehovah?

²¹ Ra n’igin Got ni ngan wereg e machib nrogon ma ra lebug e tin nib m’agan’ ngay. Chiney e be gurnag e bin tomur e mokun woldug. (Isaiah 60:22) Chiney ni gad be sonnag e rran rok Jehovah, ngada pasiggad i kunuy e girdi’ ma nge taareban’dad Got u rogon e girdi’ u wan’.

[Footnote]

Ka Ga Manang?

• Uw rogon e girdi’ u wan’dad e chiney ni gad be sonnag e rran rok Jehovah?

• Uw rogon e girdi’ nib mat’aw u wan’ Abraham ni faan manga bay boch i yad u Sodom?

• Uw rogon e girdi’ nu Nineveh ni kar kalgadngan’rad u wan’ Jonah?

• Uw rogon nrayog ni ngada daged ni rogon e girdi’ ni dawor ra rung’aged fare thin nib fel’ u wan’ Jehovah e ku aram rogorad u wan’dad?

[Picture on page 12]

Rogon e girdi’ u wan’ Jehovah e ku aram rogon e girdi’ u wan’ Abraham

[Picture on page 13]

Rogon e girdi’ nu Nineveh ni kar kalgadngan’rad e ka fini aram rogorad u wan’ Jonah

[Pictures on page 14]

Ba thilthil e yu ngiyal’ ni gad ra machibnag e girdi’ ma gad ra machib u boor kanawoen ni bochan e gad ma runguy e girdi’