Jehovah E Ir E Got Ko Tin Riyul’
“Kam thapegneg, O Jehovah ni gur e Got ko tin riyul’.”—PSALM 31:5.
1. Uw rarogon e tharmiy nge fayleng ko ngiyal’ i n’em ni dariy e tin nde riyul’?
IMMOY ba ngiyal’ ni dariy e tin nde riyul’. U tharmiy e immoy e pi kan ni yad ba flont ni yad ma pigpig ngak e Ani Tasunmiyrad ni “ir fare Got ko tin riyul’.” (Psalm 31:5) Ngiyal’ i n’em ma dariy e malulfith ma dariy e sasalap. I weliy Jehovah e tin nriyul’ ngak pi fak ni yad e kan. I weliy e tin nriyul’ ni bochan e yad ba t’uf rok ma ri be lemnag ni nge fel’ rogorad. Maku aram rogon u fayleng. I sunmiy Jehovah e bin somm’on e pumoon nge ppin, me non ngorow u kanawoen ni ke duguliy mab tamilang e thin rok mab yal’uw mab riyul’ e thin rok. Dabi siy ni rib fel’ e re n’en nem!
2. Mini’ e somm’on ni i weliy e tin nde riyul’, ma mang fan ni I weliy e tin nde riyul’?
2 Munmun ma ke taf reb e kan ni fak Got me togopuluw ngak Jehovah me tay ni ku ir reb e got. Ba adag e re kan nem ni ngan meybil ngak, ma ke mang Satan ni Moonyan’. Bochan e ba adag ni ngan meybil ngak, i tunguy boch e malulfith ya nge par boch e girdi’ nga tan pa’. Aram rogon ni “ir be’ ni ma lifith l’ugun me ir e chitamangin urngin e malulfith.”—John 8:44.
3. Mang e rin’ Adam nge Efa ni bochan e ke bannagrow Satan, ma mang wenegan e ngongol rorow?
3 I non Satan u daken reb e porchoyog ngak Efa ni ir e bin somm’on e ppin me yog ngak ni faanra togopuluw ko motochiyel rok Got me kay fare waamngin ni kan tay chilen ma dabi yim’. Be ban. Ki yog ngak ni faanra kay ma ra bod Got nge nang e tin nib fel’ nge tin nib kireb. Maku ir reb e ban. Yugu aram rogon ni dariy biyay ni kan bannag Efa, machane manang ni de puluw e n’en ni ke rung’ag ko n’en ni yog Got ngak u daken Adam ni pumoon rok. Machane ke turguy Efa ni nge mich e thin rok Satan u wan’ ma de mich Jehovah u wan’. Kari aw ko ban rok Satan me fek waamngin fare ke gek’iy me kay. Boch nga tomren ki kay Adam waamngin fare ke gek’iy. (Genesis 3:1-6) Bod rogon Efa ma dan bannag Adam biyay, machane de aw Adam ko ban. (1 Timothy 2:14) Ke m’ug ko ngongol rok Adam ni kari togopuluw ngak e Ani Tasunmiy. Kari gafgow urngin e girdi’ nu fayleng ni bochan wenegan e ngongol rok. Bochan e de fol Adam ke garer e denen nge yam’—nge urngin mit e tagan nge kireban’—ngak urngin pi fak.—Roma 5:12.
4. (a) Mang e ban rok Satan u Eden? (b) Mang e thingar da rin’ed ya nge dabi bannagdad Satan?
4 Ki wer e tin nde riyul’. Thingar da nanged ni pi malulfith u milay’ nu Eden e ba togopuluw ngak Jehovah nge tin riyul’ ni ke weliy. Gowa be yog Satan ni ba sasalap Got ya be taleg e tin nib fel’ rok fagal nsomm’on e girdi’. Ma de riyul’ e re thin nem. Ya de fel’ rogon Adam nge Efa ko togopuluw ni kar tew. Kar m’ow ni bod rogon ni yog Jehovah. Machane ka be ul’ul e togopuluw ni tay Satan ngak Jehovah ya bokum miriay e duw nga tomren me yoloy apostal John ni “Satan e ir faanem ni bannag e fayleng ni polo’.” (Revelation 12:9) Thingar da pagedan’dad ni ba riyul’ Jehovah nge Thin Rok ya nge dabi bannagdad Satan ni Moonyan’. Uw rogon nrayog ni ngam gelnag e pagan’ rom ngak Jehovah ngam gelnagem ya nge dabi bannagem e Toogor rok?
Manang Jehovah E Tin Riyul’
5, 6. (a) Mang e manang Jehovah? (b) Uw rogon e llowan’ rok e girdi’ ni faan ga ra taarebnag ko llowan’ rok Jehovah?
5 Be yog e Bible ni Jehovah e ke “sunmiy urngin ban’en.” (Efesus 3:9) Ir e ani ke “sunmiy e tharmiy, nge but’ nge day, nge urngin ban’en ni bay riy.” (Acts 4:24) Jehovah e ir e Ani Tasunmiy, ere manang e riyul’ u morngaagen urngin ban’en. Susun: Amu lemnag reb e moon ni ke tafinaynag rogon ni nge toy e naun rok, ma ir e tay urngin e palang riy me richibiy urngin e richib riy. Ra nang urngin ban’en ko re naun nem u langgin ngu wuru’ ma kab ga’ e tamilangan’ rok ngak e piin ni ke mus ni yad be yaliy fare naun. Manang fan e girdi’ e pi n’en ni kar ngongliyed. Maku arrogon e Ani Tasunmiy ni manang urngin ban’en u morngaagen e pi n’en ni ke sunmiy.
6 Rib fel’ rogon ni ke weliy Isaiah ni profet fene tamilangan’ Jehovah. I gaar: “Mini’ e rayog ni nge l’ing e day u rigur nga pa’ nge nang urngin ni bay, ara de’nag lan e lang? Mini’ e rayog rok ni nge tay e but’ nu fayleng nga lan ba kap, ara thabthabelnag e burey nge ted? Mini’ e rayog rok ni nge yog ngak Somol e n’en ni nge rin’ Somol? Mini’ e rayog rok ni nge fil ban’en ngak ara fonownag? Mini’ e ke yan Somol ngak ni fan e nge nang ban’en me tamilangan’ riy me fil rogon i ngongliy ban’en?” (Isaiah 40:12-14) Riyul’ ni Jehovah e ir “ba Got ni ba tamilangan’” mab “tamilangan’ u urngin ban’en.” (1 Samuel 2:3; Job 36:4; 37:16) Gad ra taarebnag e pi n’en ni gad manang ko tin ni manang Jehovah ma rib lich e pi n’en ni gad manang! Yugu aram rogon ni ke yoor e llowan’ ni ke kunuy e girdi’, pi n’en ni gad manang u morngaagen e tin ni ke sunmiy Got e dawori taw nga fithik’ e maruwel rok Got. Llowan’ rok e girdi’ e bod ba “sakathkath” ma llowan’ rok Got e bod e “dirra’.”—Job 26:14.
7. Mang e manang David u morngaagen e llowan’ rok Jehovah, ere ku mang e thingar da nanged?
7 Jehovah e ke sunmiydad, ere ir e manang rarogodad. Manang David ni Pilung ni arrogon. Ke yoloy ni gaar: “Somol, ga be guy lanin’ug, ma ga manangeg. Ga manang urngin e tin ni gu ma rin’; ra mpar u orel ma ba tamilangan’um u urngin e tin ni gu be lemnag. Ra gu be maruwel ara gu be toffan, ma ga be guyeg; ga manang urngin e ngongol rog. Ni mus nra dawor gog ban’en ma ga manang e tin ni bay gog.” (Psalm 139:1-4) Manang David ni ke puf rogon e girdi’ ni rayog ni ngar turguyed e n’en ni ngar rin’ed—ya ke taw’athnagdad Got ma rayog ni ngada folgad rok ara ngada togopuluwgad ngak. (Deuteronomy 30:19, 20; Joshua 24:15) Machane manang Jehovah rarogodad ni ka baga’ ko tin ni gad manang u morngaagdad. Ba adag Jehovah ni nge fel’ rogodad ma rayog rok ni nge pow’iydad. (Jeremiah 10:23) Bin riyul’ riy e dariy reb e sensey ara reb e salap ara reb e fonow ni kab fel’ ku Jehovah ni nge fil e riyul’ ngodad ma nge llowan’nagdad ma nge falan’nagdad.
Ba Riyul’ E Thin Rok Jehovah
8. Uw rogon ni gad manang ni ba riyul’ e thin rok Jehovah?
8 Nge nang be’ e tin riyul’ e ba thil ko bin ni nge weliy e tin riyul’ ni gubin ngiyal’. Ke turguy Moonyan’ ni nge “dabki par ko tin riyul’.” (John 8:44) Machane ba thil Jehovah ya gubin ngiyal’ mab riyul’ e thin rok. (Exodus 34:6) Ma micheg e Babyor Nib Thothup ni ma weliy Jehovah e tin nriyul’. I yog apostal Paul ni “dabiyog ni nge lifith Got l’igin” ma “Got e der ma ban.” (Hebrews 6:18; Titus 1:2) Tin riyul’ e bang ko wok rok Got. Rayog ni ngada pagedan’dad ngak Jehovah ni bochan e ba riyul’ e thin rok; ma der ma sasalapiy e piin nib yul’yul’ ngak.
9. Uw rogon ni bay rogon e ngochol rok Jehovah nge tin riyul’ e thin?
9 Ngochol rok ni Jehovah e ma micheg ni ir be’ nib riyul’ e thin rok. Fan e ngochol rok e “Ke N’igin Ni Nge Mang.” Fan e re ngochol nem e ma tamilangnag ni ma lebguy Jehovah e pi n’en ni ke micheg. Dariy yugu be’ ni rayog ni nge lebguy e pi n’en ni ke micheg. Jehovah e ir e Ani Th’abi Tolang ere dariy ban’en nrayog ni nge magawonnag e pi n’en ni ke m’agan’ ngay. Ma weliy Jehovah e tin nib riyul’ ma ke mus ni goo ir ni bay gelngin nge gonop ni nge lebguy urngin ban’en ni ra micheg.
10. (a) Uw rogon ni ke nang Joshua nib riyul’ e thin rok Jehovah? (b) Mang boch e thin ni ke micheg Jehovah ni kam guy ni ke riyul’?
10 Joshua e ir bagayad fapi girdi’ ni kar guyed nga owcherad boch ban’en ni ma micheg ni ba riyul’ e thin rok Jehovah. Immoy Joshua u Egypt u nap’an ni pi’ Jehovah fa ragag i riya’ nga daken fare nam, me yog u m’on riy e riya’ nra yib. I guy Joshua ni ke lebug e thin rok Jehovah ni ke micheg ni ra chuweg piyu Israel u Egypt me pow’iyrad ni nga ranod ko fare binaw ni ke micheg ngorad, mar gelgad ko pi salthaw nu Canaan ni yad ba gel. Nap’an ni be n’en ni nge yim’ Joshua me yog ngak e piin ni piilal ko nam nu Israel ni gaar: “Ri gimed manang u gumercha’med ngu fithik’med ni dariy taa bugithin u fithik’ urngin e thin nib fel’ ni yog Jehovah ni Got romed ngomed ni ke aw ni dariy rogon. Ya ke riyul’ urngin e thin rok ni fan ngomed. Dariy taa bug ni ke aw ni dariy rogon.” (Joshua 23:14) Yugu aram rogon ni dam guy fapi maang’ang ni guy Joshua, machane kam guy ni ke riyul’ e thin rok Jehovah u nap’an e yafas rom, fa?
Ma Tamilangnag Jehovah e Tin Nriyul’
11. Mang e ma micheg ni ba adag Jehovah ni nge weliy e tin riyul’ ngak e girdi’ nu fayleng?
11 Amu lemnag be’ ni gallabthir ni boor ban’en ni manang machane mfini munmun e ma non ngak e pi bitir rok. Ri gab falfalan’ ya gathi arrogon Jehovah, fa? Ma t’ufeg Jehovah e girdi’ nu fayleng me non ngorad, ma boor ban’en ni ke tamilangnag ngorad. Be yog e Babyor Nib Thothup ni ir “fare Sensey ni Th’abi Ga’.” (Isaiah 30:20) Bochan e ma runguy e girdi’ e ku ma non ngak e piin ni dubrad ni ngar motoyilgad ngak. Susun: ka nol’og Ezekiel ni nge machibnag e piin ni manang Jehovah ni dab ra motoyilgad ngak. I gaar Jehovah: “Fak e girdi’, mman ngak e girdi’ nu Israel, ma tin ni gu ra yog ngom e ir e ngam weliy ngorad.” Miki gaar ngak: “Machane dariy be’ u Israel nra m’agan’ ngay ni nge motoyil ngom; mus ngog ma dab ra motoyilgad ngog. Ya yad gubin nib gel lanin’rad ma yad ma togopuluw.” Moˈmaw’ e maruwel ni kan pi’ ngak Ezekiel, machane i yul’yul’ Ezekiel ngay me m’ug e runguy rok Jehovah ko maruwel rok Ezekiel. Faanra kam pirieg nib mo’maw’ e maruwel ni kan pi’ ngom ni ngam machib, ngam pagan’um ngak Got ma rayog ni nge mich u wan’um ni ra gelnagem Got ni bod rogon ni i gelnag e profet rok ni Ezekiel.—Ezekiel 3:4, 7-9.
12, 13. Mang boch e kanawo’ ni ke non Jehovah ngak e girdi’ riy?
12 Ba adag Jehovah ni nge “urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak ma ngar nanged e tin nib riyul’.” (1 Timothy 2:4) I non u daken e pi profet rok, ngu daken e pi engel, ngu daken Fak ni Jesus Kristus. (Hebrews 1:1, 2; 2:2) I non Jesus ngak Pilate ni gaar: “Ni gargelnigeg ngaray nga fayleng ni bochan e nggu weliy murung’agen e tin riyul’. En ni girdien e tin riyul’ e ra rung’ag e thin ni gu be yog.” Me mab e kanawo’ ngak Pilate ni nge rung’ag e thin nib riyul’ ni ra weliy e ani Fak Got u rogon ni ngan thap ko yafas. Machane de moy Pilate u ba’ rok e tin nib riyul’ ya dubun ni nge fil e thin rok Jesus. Danga’ ya i fith ni be moning ni gaar: “Mang e tin riyul’?” (John 18:37, 38) Kari maadab! Machane boor e girdi’ ni kar motoyilgad ko tin nriyul’ ni i weliy Jesus. I non Jesus ngak pi gachalpen ni gaar: “Ma gimed e rib fel’ waathmed! Ya lan owchemed e be guy ban’en ma lan telmed e be rung’ag ban’en.”—Matthew 13:16.
13 Ke chaariy Jehovah e thin nriyul’ u lan e Bible ma rayog e re thin nem ngak urngin e girdi’ u gubin yang. Ma tamilangnag e Bible e tin nriyul’ nri rogon. Ma weliy rarogon Got, nge tin nib m’agan’ ngay, nge pi motochiyel rok, maku ma tamilangnag rarogon e girdi’ nu fayleng. I meybil Jesus ngak Jehovah ni gaar: “Mu fil ngorad e tin nib riyul’, ni er e thin rom.” (John 17:17) Ba thil e Bible ko yugu boch e babyor ya ir e thin rok Got. Ke mus ni goo Bible ni Got e ke thagthagnag, ma manang Got urngin ban’en. (2 Timothy 3:16) Bible e reb e taw’ath ni pi’ Got ngak e girdi’ nu fayleng ma rib t’uf e re taw’ath nem u wan’ e pi tapigpig rok Got. Ffel’ ni ngada bieged u gubin e rran.
Nguum Par Ko Tin Riyul’ E Thin
14. Mang boch ban’en ni ke micheg Jehovah nra rin’, ma mang fan ni nge mich e pi thin nem u wan’dad?
14 Susun ngada tedan’dad ko pi n’en ni weliy Jehovah ngodad u lan e Thin Rok. Ya ir e ani ir, ma ra rin’ e pi n’en ni yog ni ra rin’. Bay fan ni ngada pagedan’dad ngak Got. Ma rayog ni nge mich u wan’dad e n’en ni yog Jehovah ni ra “ra gechignag e piin nde t’uf rorad ni ngar nanged murung’agen Got nge piin darir folgad ko Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.” (2 Thessalonika 1:8) Maku rayog ni nge mich u wan’dad nib riyul’ e thin rok Jehovah ni ba t’uf rok e piin ni yad be lek e tin nib mat’aw, ma ra pi’ e yafas ni manemus ngak e piin nib mich u wan’rad, maku rayog ni nge riyul’ u wan’dad ni ra chuweg e amith, nge meyor, nge yam’. I tamilangnag Jehovah ni rayog ni ngan pagan’uy ko tin ni ma micheg ya i yog ngak apostal John ni gaar: “Mu yoloy e re n’ey, ya pi thin ney e ba riyul’ ma rayog ni ngan pagan’uy ngay.”—Revelation 21:4, 5; Proverbs 15:9; John 3:36.
15. Mang boch e ban ni ke wereg Satan?
15 Mmath keru’ Satan nge Jehovah. Dabi tamilangnag Satan e girdi’ ya ma bannagrad. Ma lifith Satan l’ugun ya nge chafeg e girdi’ ni nge dab ra liyorgad ngak Got. Susun, ba adag Satan ni nge lemnag e girdi’ ni der ma runguydad Got ma dariy fan u wan’ e pi gafgow ni be tay e girdi’ u fayleng. Machane ma tamilangnag e Bible ni ri ma runguy Jehovah e girdi’ ma ri dubun e kireb nge gafgow. (Acts 17:24-30) Maku ba adag Satan ni nge lemnag e girdi’ nib m’ay fan e tayim ni fan ko tirok Got ban’en. Machane gathi arrogon, ya ke micheg e Babyor nib Thothup ngodad ni “Got e gathi ba laniyan’. Gathi bayi pag talin e maruwel ni kam ngongliyed ara rogon nib t’uf romed ni kam daged ni bochan e ayuw ni kam pied ma ki gimed be pi’ ngak e piin ni gimed ni girdien Kristus.” Maku ba tamilang u lan e Bible ni “Got e ma tow’athnag e piin ni yad be gayiy Got.”—Hebrews 6:10; 11:6.
16. Mang fan ni thingari tayan’ e pi Kristiano ma ngar pared nib mudugil ko tin nib riyul’?
16 I yol apostal Paul u morngaagen Satan ni gaar: “Der mich u wan’rad ni bochan e fare got ko re m’ag ney e ta’ lanin’rad u fithik’ e lumor. Ya ke ta’rad ndab ra guyed ramaen fare tamilang ni be mat nga dakenrad, ni fare tamilang ni be yib ko fare Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e flaab rok Kristus.” (2 Korinth 4:4) Boch e girdi’ e bod rogon Efa ni kari bannagrad Satan ni Moonyan’. Yugu boch e girdi’ e yad bod rogon Adam ni dan bannag machane ke mel’eg ni nge yan u kanawoen e togopuluw. (Jude 5, 11) Ere thingari tayan’ e pi Kristiano ma kar pared nib mudugil ko tin riyul’.
Ba Adag Jehovah E “Bin Nib Riyul’ E Mich U Wun’uy”
17. Mang e thingar da rin’ed ya nge felan’ Jehovah ngodad?
17 Bochan e ba riyul’ Jehovah u gubin e kanawo’, maku ba adag ni urngin e piin ni yad ma meybil ngak ni ngar weliyed e tin nriyul’. I yog e ani yoloy e psalm ni gaar: “Somol, mini’ e rayog ni nge par u lan e tempel rom? Mini’ e ra par u Zion ni fare burey rom nib thothup? Cha’ ni ma fol rok Got u fithik’’ urngin ban’en, ma gubin ngiyal’ ni ma rin’ e tin nib mat’aw, ma ba riyul’ e thin ni ma yog ma ba yul’yul’.” (Psalm 15:1, 2) Piyu Jew ni kar tangnaged e re tang ney e yad manang ni burey rok Jehovah nib thothup e aram Zion, ni aram e gini ke tay David ni pilung fare kiwaren e m’ay nga lan fare tento ni ke ngongliy u rom. (2 Samuel 6:12, 17) Gowa ma par Jehovah ko re burey nge re tento nem. Rayog ni nge yan e girdi’ nga aram ni ngar chugurgad ngak Got ni fan ni ngar wenignaged e ayuw rok.
18. (a) Mang e gad ra rin’ ni faanra gad e pi tafager rok Got? (b) Mang e gad ra weliy ko bin ni migid e thin?
18 Yugu demutrug be’ ni ba adag ni nge mang e fager rok Jehovah e thingari riyul’ e thin rok “u gumerchaen” ma gathi goo nge riyul’ fare thin ni ra yib u l’igin. Tin riyul’ e fager rok Got e thingari yul’yul’ gumercha’rad ma thingari m’ug ko ngongol rorad ni “yib ko bin nib riyul’ i rogon nib mich Kristus u wun’uy” ya ngongolen e riyul’ e ma yib u gumerchaey. (1 Timothy 1:5; Matthew 12:34, 35) Der ma sasalap e pi tafager rok Got, ya “dubun Jehovah be’ nib sasalap.” (Psalm 5:6) Ma athamgil e Pi Mich Rok Jehovah u fayleng iyan ni nge riyul’ e thin rorad ya yad be folwok rok e Got rorad. Bin migid e thin e ra weliy e re n’en ney.
Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?
• Mang fan ni manang Jehovah e tin riyul’ u morngaagen urngin ban’en?
• Mang e ma micheg nib riyul’ e thin rok Jehovah?
• Uw rogon ni ke tamilangnag Jehovah e tin nib riyul’?
• Mang e thingar da rin’ed ni bochan e gad manang e tin riyul’?
[Pictures on page 18]
Fare Got ko tin riyul’ e manang urngin ban’en u morngaagen e pi n’en ni ke sunmiy
[Pictures on page 20, 21]
Ra lebug e pi n’en ni ke micheg Jehovah