Ngada Folwokgad Rok Fare Got Ko Tin Riyul’

“Thingar um guyed rogon nguum pired ni gimed be folwok rok Got, ni bochan e gimed pi fak ni gimed ba t’uf rok.”​—EPHESUS 5:1.

1. Mang e be lemnag boch e girdi’ ko be mang e riyul’, ma mang fan ni de puluw lanin’rad?

“MANG e tin riyul’?” (John 18:38) I fith Pontius Pilate e re deer nem ni be muning ni gonapan 2,000 e duw faram ni be yip’ fan ni kaygi mo’maw’ ni ngan gaweg e tin riyul’. Ku arrogon u wan’ boor e girdi’ e ngiyal’ ney. Ya yibe togopuluw ko tin riyul’. Sana kam rung’ag ni yima yog ni ra be’ ma ba riyul’ e tin ni bay u wan’, ma bay rogon e tin riyul’, ma gubin ngiyal’ ma ba thilthil e tin riyul’. Machane de puluw e lem ni arrogon. Ya yima fil ban’en ma yima yan ko skul ni fan e ngan fil e tin riyul’ u morngaagen e fayleng ni gad ma par riy. Gathi ra be’ e nge turguy u wan’ ko mang e tin riyul’. Susun, ba riyul’ ni bay e yaal rok e girdi’ ni der ma yim’, ma faanra danga’ ma ba riyul’ ni dariy e yaal ko girdi’ ara ra yim’ e yaal. Ara ba riyul’ ni bay Satan, ma faanra danga’ ma riyul’ ni dariy e Satan. Ara bay fan e yafas rodad, ara dariy. Ke mus ni taareb e pi n’en ney e ba riyul’. Reb e thin e ba riyul’ ma bin nib togopuluw ngay e de riyul’; dabiyog ni nge riyul’ l’agruw.

2. Mang boch e kanawo’ ni Jehovah e ir e Got ko tin riyul’, ma mang boch e deer ni gad ra weliy e fulweg riy?

² U lan fa binem e thin e kada weliyed ni Jehovah e ir e Got ko tin riyul’. Manang e riyul’ u morngaagen urngin ban’en. Ba thil Jehovah ngak Satan ni Moonyan’ ni toogor rok ni ir e malulfith, ya gubin ngiyal’ ma ba riyul’ e thin rok Jehovah. Ma tamilangnag Jehovah e tin riyul’ ngak yugu boch e girdi’. I pi’ apostal Paul e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano ni gaar: “Thingar um guyed rogon nguum pired ni gimed be folwok rok Got, ni bochan e gimed pi fak ni gimed ba t’uf rok.” (Ephesus 5:1) Uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok u rogon ni gad ma non ara gad ma ngongol ni gad e Pi Mich Rok Jehovah? Mang fan ni baga’ fan ni ngada nonad ara ngada ngongolgad nrogon e riyul’? Ma mang e mich riy ni ma falan’ Jehovah ngak e piin ni yad ma lek kanawoen e riyul’? Ngada guyed.

3, 4. Mang e i yog apostal Paul nge Peter ni ra buch ko “tin tomren e rran”?

³ Gad ma par ko ba ngiyal’ ni ke yoor e machib ni de riyul’. I tamilangnag Got ngak apostal Paul morngaagen e girdi’ ko “tin tomren e rran” ni bay ur dake yad be liyor ngak Got machane bay ra pied keru’rad nga gelngin. Boch i yad e ra togopuluwgad ko tin riyul’ ni bochan e “ke balyang lanin’rad.” “Machane girdi’ nib kireb nge piin ni yad be dake girdien Kristus e bayi gel farad kireb nguur banniged boch e girdi’ ma yibe bannagrad.” Pi girdi’ ney e gubin ngiyal’ e yad be guy rogon ni ngar filed ban’en machane “ri dabiyog ni ngar nanged e tin riyul’ e thin biid.”​—2 Timothy 3:1, 5, 7, 8, 13.

⁴ Ki thagthagnag Got ngak apostal Peter ni nge yoloy morngaagen e tin tomren e rran. Ma ke aw ni riyul’ e thin rok Peter ya gathi ke mus ni yima togopuluw ko tin riyul’ ya yad ma muningnag e Thin Rok Got nge piin ni yad be wereg e machib nriyul’. Piin ni yad ma muning e “tin ni yad be yim’ ni bochan e ir e be gagiyegnag pangirad” ere dariy fan u wan’rad fare thin u morngaagen e pufthin u nap’an Noah ma kan thang e girdi’ nu fayleng ko fare day, ma ku arrogon e pufthin ni bayi yib. Ra gafgow e pi girdi’ nem ni bochan e lem rorad u nap’an ni ra taw ko ngiyal’ ni ke duguliy Got ni ngan thang e girdi’ nib kireb.​—2 Peter 3:3-7.

Manang e Pi Tapigpig Rok Jehovah e Tin Riyul’

5. Rogon e thin rok Daniel ni profet mang e ra buch ko “tin tomren e rran,” ma uw rogon ni ke lebug e re thin nem?

⁵ I weliy Daniel ni profet u morngaagen e “ngiyal’ ko tomur” me tamilangnag ni ra thil rarogon e girdi’ rok Got​—ya ra tamilang e machib nriyul’ biyay. Be gaar: “Ma boor e girdi’ ni bay ur guyed rogon ni ngar nanged fan e tin ni be yib i m’ug. Ma bay i ga’ e llowan’ iyan.” (Daniel 12:4) De balyang laniyan’ e girdi’ rok Jehovah ma de bannagrad Moonyan’. Yad ma fil e thin ni bay u lan e Bible ma kar pirieged e bin riyul’ e tamilangan’. U lan e bin somm’on e chibog e ke tamilangnag Jesus laniyan’ pi gachalpen. “Ma aram me tamilangnag an’rad ngar nanged fan e pi n’em ni bay u lan e babyor nib thothup.” (Luke 24:45) Ku aram e n’en ni be rin’ Jehovah e ngiyal’ ney. Ke ayuweg Jehovah bokum million e girdi’ ni ngar nanged fan e tin riyul’ ma ke ayuwegrad u daken e Thin Rok, nge kan ni thothup rok, nge ulung rok.

6. Mang e machib nriyul’ u Bible ni ke tamilang u wan’ e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney?

⁶ Gad e girdi’ rok Got e gad manang boor ban’en ni dabiyog ni ngada nanged u yugu reb e kanawo’. Gad manang e fulweg ko boch e deer ni ke magawonnag boor e girdi’ nib llowan’ ni bokum biyu’ e duw. Susun, gad manang fan ni yi ba gafgow, nge fan ni ma yim’ e girdi’, nge fan ni dabiyog rok e girdi’ ni ngar gapasgad ara nge taareb lanin’rad. Ma gad ba taw’ath ni bochan e gad manang e n’en ni bay ko gabul nge langleth​—bay Gil’ilungun Got, ma ra paradis e fayleng ni yira par riy ni manemus ni yi ba flont. Kada filed morngaagen Jehovah, ni ir e Ani Th’abi Tolang. Kada filed morngaagen e wok rok nge pi n’en ni thingar da rin’ed ya nge flaabnagdad. Bochan ni gad manang e tin riyul’ ma rayog ni ngada nanged ko mang e tin nde riyul’. Bochan ni gad ma fol ko tin riyul’ ma ke ayuwegdad ko tin nib m’ay fan ban’en, ma rayog ngodad e tin nib fel’ ko yafas, ma bay e athap rodad ko tin ni bay nga m’on rodad.

7. Ke mab e machib nu Bible ngak chon mini’, ma chon mini’ e dabiyog e machib nu Bible ngorad?

⁷ Ga manang fan e machib nriyul’ u Bible? Faanra ga manang fan mab fel’ waatham. Nap’an ni ra yoloy be’ e babyor ma ra yoloy ni fan ko miti girdi’. Kan yoloy boch e babyor ni fan ko piin ni baga’ e skul rorad, ma boch e babyor e ni yoloy ni fan ko bitir ma yugu boch e babyor e ni yoloy ni fan ko miti girdi’. Yugu aram rogon ni yugu de mutrug be’ ma rayog ni nge fakay e Bible machane kan yoloy ni fan ko miti girdi’. I yoloy Jehovah e Bible ni fan ngak e piin ni yad ba sobut’an’ u fayleng. Girdi’ ni aray rogon e rayog ni ngar nanged fan e machib nu Bible ni yugu demutrug fene yoor e skul rorad, ara yalen rorad, ara thal i giyow rorad ara nam rorad. (1 Timothy 2:3, 4) Machane dabiyog rok e girdi’ ni de puluw lanin’rad ni ngar nanged fan e machib nriyul’ u Bible, ni yugu demutrug fene ga’ e llowan’ rorad ara fene ga’ e skul rorad. Piin ni yad ba tolangan’ nge piin ni yad ba uf e dabiyog rorad ni ngar nanged fan e machib nriyul’ u lan e Thin Rok Got. (Matthew 13:11-15; Luke 10:21; Acts 13:48) Ke mus ni goo Got nrayog rok ni nge yoloy e babyor ni aram rogon.

Ba Riyul’ E Thin Rok E Pi Tapigpig Rok Jehovah

8. Mang fan ni Jesus e ir e tin riyul’?

⁸ Ba riyul’ e thin rok e thin rok e Pi Mich Rok Jehovah ni bod rogon ni ba riyul’ e thin rok Jehovah. Jesus Kristus ni ir e bin ni baga’ fan e Mich Rok Jehovah e ke micheg e tin riyul’ u rogon e machib rok, nge rogon e ngongol rok nge rogon e yam’ ni tay. I fol ko tin riyul’ e thin rok Jehovah nge tin ni ke micheg Jehovah. Ere i yog Jesus ni ir e tin riyul’.​—John 14:6; Revelation 3:14; 19:10.

9. Mang e be yog e Babyor nib Thothup u morngaagen ni ngan weliy e thin nriyul’?

⁹ “Kada guyed felngin nge feni gol nge feni riyul’” Jesus, ma “de yog bbugithin nde riyul’.” (John 1:14; Isaiah 53:9) Tin riyul’ e Kristiano e ma folwok rok Jesus ni yad ma weliy e thin nriyul’ ngak yugu boch e girdi’. I fonownag Paul e piin nib mich u wan’rad ni gaar: “Ere dab ku un lifith l’uguney. Ra be’ ma thingari yog e tin nib riyul’ ngak walagen, ya gadad gubin ni goo gadad yu yang u downgin Kristus.” (Efesus 4:25) Ba kakrom e i yol Zechariah ni profet ni gaar: “Nge bagadad e nge weliy e thin nriyul’ ngak bagadad.” (Zechariah 8:16) Ma weliy e pi Kristiano e thin nriyul’ ni bochan e yad ba adag ni nge falan’ Got ngorad. Ma weliy Jehovah e thin nriyul’ ma manang e gafgow ni wenegan e malulfith. Ere ba adag Jehovah ni nge weliy e pi tapigpig rok e thin nib riyul’.

10. Mang fan ni ma lifith e girdi’ l’iginrad, ma mang boch e kireb ni wenegan e malulfith?

¹⁰ Boor e girdi’ e ma lifith l’iginrad ya nge yog ban’en ngorad riy. Boch e girdi’ e ma lifith l’iginrad ya nge dab ni gechignagrad, ara nge fel’ rogorad riy ara nge fel’ u wan’ yugu boch e girdi’. Malulfith e reb e denen. Ma be’ ni ka ma lifith l’igin e dabiyog ni nge fel’ u wan’ Got. (Revelation 21:8, 27; 22:15) Faan yira nang ni ba riyul’ e thin rodad, ra mich u wan’ yugu boch e girdi’ ko pi n’en ni gad ra yog ma yira pagan’uy ngodad. Machane faan gad ra lifith l’igindad ni taa biyay min nang e malulfith rodad, ma dab ni pagan’ ko tin ni gad ra weliy biyay. Bay bugithin nu Africa ni yima yog: “Taareb e malulfith e ra kirebnag biyu’ e thin nriyul’.” Yugu reb e thin e gaar: “Dariy be’ ni ra pagan’ ngak be’ ni tama lifith l’igin, ni mus ko ngiyal’ ni ra weliy e thin nriyul’.”

11. Mang fan ni kanawoen e riyul’ e gathi ke mus ni ngan weliy e riyul’?

¹¹ Tin ni riyul’ e gathi ke mus ni ngan weliy e thin nriyul’. Ya aram kanawoen e yafas. Ma aram rarogodad. Gad ra tamilangnag e tin nriyul’ ko thin rodad maku gad ra tamilangnag ko ngongol rodad. I fith apostal Paul ni gaar: “Ga be machibnag boch e girdi’​—mang fan ndab mmachibnigem? Ga be machibnag ni be lungum, “Dab ni moro’ro’”​—me gur ga ma moro’ro’, fa? Be lungum, “Dab mu pirew be’ ni gathi mabgol rom”​—me gur, gimed be par be’ ni gathi mabgol rom, fa?” (Roma 2:21, 22) Faan gad ra tamilangnag e tin riyul’ ngak yugu boch e girdi’ ma thingari riyul’ urngin e kanawo’ rodad. Morngaagdad ni ba riyul’ e thin rodad ma gad ba yul’yul’ e baga’ angin ngak e piin ni gad ra machibnag.

12, 13. Mang e i yog be’ nib fel’ yangaren u morngaagen e yul’yul’, ma mang fan ni kari yalen e re rugod nem?

¹² Manang e piin ni fel’ yangaren ni yad e pi tapigpig rok Jehovah ni baga’ fan ni nge riyul’ e thin rorad. Reb e rugod ni 13 e duw rok ni Jenny fithngan e i yoloy reb e babyor u skul ni gaar: “Ri baga’ fan u wan’ug ni nggu yul’yul’. De yoor e girdi’ ko ngiyal’ ney ni yad ba yul’yul’. Kug micheg ngog ni gu ra yul’yul’ u n’umngin nap’an e yafas rog. Gu ra yul’yul’ ni mus ko ngiyal’ ni dabi fel’ rogog riy ko chi ngiyal’ nem ara nge fel’ rogon e pi tafager rog riy ni faan gu ra yog e thin nib riyul’. Gu ma chag ngak e piin ni ba riyul’ e thin rorad ma yad ba yul’yul’.”

¹³ I yog e sensey rok Jenny ni gaar: “Ka gab fel’ yangaren machane kam fol nga reb e yalen nib fel’. Gu manang ni ga ra par ko re yalen nem ya bay gelngin e wok rom.” Mang fan ni bay gelngin e re rugod nem ni nge par ni ba yalen? U tobolngin e babyor ni yoloy Jenny, i yog ni fare teliw ni ke un ngay e “ke duguliy yalen e yafas rok.” Chiney e ke gaman medlip e duw ni ka nap’an ni yoloy Jenny fare babyor. Ma ke aw ni bod rogon ni yog e sensey rok ni ka be fol Jenny ko yalen e yafas rok ni ir reb e Mich Rok Jehovah.

Ma Tamilangnag E Pi Tapigpig Rok Jehovah E Tin Riyul’

14. Mang fan ni baga’ fan e n’en ni ke mil fan ngak e pi tapigpig rok Got ni nga ranod u kanawoen e riyul’?

¹⁴ Yugu boch e girdi’ ni gathi yad e Pi Mich Rok Jehovah e yad ma weliy e tin riyul’ ma yad ba yul’yul’. Machane gadad e pi tapigpig rok Got e ka baga’ e maruwel ni ke mil fan ngodad ni ngada ayuweged e tin riyul’. Ke mil fan ngodad ni ngada chariyed e machib nriyul’ u Bible​—ni machib ni ra ayuwegey ko yafas ni manemus. Ere ke mil fan ngodad ni ngada ayuweged yugu boch e girdi’ ni nge tamilang e pi machib ney u wan’rad. Be gaar Jesus: “Cha’ ni ka boor boch e tin ni kan pi’ ngak e yibe finey ni ka boor boch e tin ni nge fulweg ni labgen.” (Luke 12:48) Dabi siy ni “ka boor boch” ni nge pi’ e piin ni yad ba taw’ath ni bochan e tamilangan’ ni ke pi’ Got ngorad.

15. Mang falfalan’ ni ma yib ngom ni bochan e ga ma ayuweg yugu boch e girdi’ ni ngar nanged e machib nriyul’ u Bible?

¹⁵ Bay e falfalan’ riy ni ngan weliy e machib nriyul’ ko Bible ngak yugu boch e girdi’. Bod rogon ni rin’ pi gachalpen Jesus ko bin somm’on e chibog, gad ma wereg fare thin nib fel’​—ni reb e thin ni ma pi’ e athap—​ngak e piin ni “kar pired ni ke magafan’rad ndar nanged e n’en ni ngar rin’ed ya yad bod e saf nde moy rorad e en ni ma gafaliyrad” nge ngak e piin ni ke balyangan’rad ni bochan e “machib rok e pi moonyan’.” (Matthew 9:36; 1 Timothy 4:1) I yol apostal John ni gaar: “Dariy ban’en nrib gel e felfelan’ nra pi’ ngog ko bin ni nggu rung’ag murung’agen pi fakag ni yad be fol ko tin riyul’.” (3 John 4) Yul’yul’ ni be tay “pi fak” John​—ni sana yad e piin ni ke machibnagrad John—​e ma falan’nag John. Ku arrogodad ni gad ba falfalan’ u nap’an ni gad ra guy ni be tay e girdi’ fan e Thin Rok Got.

16, 17. (a) Mang fan ni gathi gubin e girdi’ nra adaged e tin riyul’? (b) Mang falfalan’ nrayog ngom ni faan ga ra wereg e machib nriyul’ nu Bible?

¹⁶ Riyul’, gathi gubin e girdi’ e ra adag e machib nriyul’. I weliy Jesus e tin riyul’ u morngaagen Got ni mus ko ngiyal’ ni dubun e girdi’ e thin rok. I non Jesus ngak piyu Jew ni kar togopuluwgad ngak ni gaar: “Mang fan nder riyul’ u wun’med e tin ni kug weliy ngomed? En ni yib rok Got e ma motoyil ko thin rok Got. Machane gimed e gathi mbad rok Got, aram fan ndab mmotoyilgad ko thin rok Got.”​—John 8:46, 47.

¹⁷ De magawon Jesus ni nge weliy e thin nriyul’ u morngaagen Jehovah, maku arrogodad ni dab da rusgad ni ngada weliyed e tin nriyul’. Gad manang ni gathi gubin e girdi’ nra adaged e machib, ni bod rogon ni gathi gubin e girdi’ ni kar folgad ko machib rok Jesus. Machane gad ba falfalan’ ni bochan e gad manang ni gad be rin’ e tin nib mat’aw. Ma runguy Jehovah e girdi’ nu fayleng ere ba adag ni ngan tamilangnag e tin nriyul’ ngorad. Bay e machib nriyul’ rok e pi Kristiano ere yad e tamilang ko re fayleng ney ni bay u fithik’ e lumor. Rayog ni nge gal’ e tamilang rodad ko thin rodad nge ngongol rodad ma aram e kanawo’ ni gad ra ayuweg yugu boch e girdi’ ni ngar pininged e sorok ngak e Chitamangidad nu tharmiy. (Matthew 5:14, 16) Gad ma tamilangnag u fithik’ e girdi’ ni dubdad e sasalap rok Satan ni be dake ir e riyul’ machane gad ba adag e bin ni machalbog e Thin Rok Got. Tin nriyul’ ni gad manang ma gad be wereg e rayog ni nge ayuweg e piin ni yad ra fol riy ni nge puf rogorad.​—John 8:32.

Nguum Par U Kanawoen e Riyul’

18. Mang fan ni ke fel’ Nathanael u wan’ Jesus, ma uw rogon ni ke taw’ath Nathanael ni bochan?

¹⁸ Rib t’uf rok Jesus e tin riyul’ ma ma weliy e tin riyul’. Nap’an ni be machib u fayleng, i t’ufeg e piin nib riyul’ e thin rorad. I weliy morngaagen Nathanael ni gaar: “Cha’ ney e riyul’ ni ir be’ u Israel ni be’ nrib yul’yul’.” (John 1:47) Kan mel’eg Nathanael ni ku yima pining Bartholomew ngak ni nge mang reb fa 12 i apostal. (Matthew 10:2-4) Kari flaab!

19-21. Uw rogon ni ke taw’ath be’ ni ke chuw e malmit rok ni bochan e de rus ni nge weliy e tin riyul’?

¹⁹ Ga’ngin reb e guruy ko babyor rok John u lan e Bible e morngaagen reb e moon nib riyul’ e thin rok ni ke fl’eg Jesus waathan. Dada nanged fithngan e re moon nem. Machane gad manang ni re moon nem e ni gargeleg ni mmalmit ma ir e ma man ban’en. Kari ngat e girdi’ ngay ni ke chuweg Jesus e malmit rok faanem me guy ban’en. Ke rung’ag piyu Farise morngaagen fare maang’ang. Ma pi Farise e ri dubrad e tin riyul’ ma ke taareban’rad ngay ni ngar tharboged e piin ni ra mich Jesus u wan’rad. Manang e gallabthir rok faanem nib malmit e makath rok e pi Farise ere kar lifithew l’iginrow ngak e pi Farise, ni ke lungurow ni dar nangew fan nrayog ni nge guy fakrow ban’en maku dar nangew faanem ni ke ayuweg fakrow.​—John 9:1-23.

²⁰ Kan pining faanem ni ke chuw e malmit rok nga p’eowchen e pi Farise biyay. Dariy fan u wan’ faanem e gechig nra yib ngak ere ke weliy e tin riyul’. I weliy rogon ni ke chuw e malmit rok miki weliy ni Jesus e ir e ke fl’eg fare maang’ang. Kari gin ngay ni pi tolang ney ni baga’ e skul rorad e de mich u wan’rad ni Jesus e yib rok Got, ma de rus faanem ni kan golnag ni nge yog ngak e pi Farise ni nge mich u wan’rad e re thin ni ba aray ni rib tamilang: “Faanra de yib e re moon ney rok Got ma dariy taa ban’en nrayog ni nge rin’.” Dariy ban’en nrayog ni nge fulweg e pi Farise ngak ere kar tharboged u tafen e muulung rorad.​—John 9:24-34.

²¹ Nap’an ni rung’ag Jesus e n’en ni ke buch rok fare moon, me runguy me yan i gay faanem. Faani pirieg me gelnag e michan’ rok faanem ni ke chuw e malmit rok. I tamilangnag Jesus ngak faanem ni ir fare Messiah. Kari taw’ath fare moon ni bochan e ke weliy e tin nriyul’! Riyul’ ni ma falan’ Got ngak e piin ni yad ma weliy e tin nriyul’.​—John 9:35-37.

22. Mang fan ni nguu darod u kanawoen e riyul’?

²² Thingar da ted ni baga’ fan ni ngan yan u kanawoen e riyul’. Ya aram kenggin e thin nib fel’ u thildad yugu boch e girdi’ ngu thildad Got. Be’ ni be yan u kanawoen e riyul’ e ir be’ nib puf e thin rok maku ir be’ nib yul’yul’, nrayog ni ngan non ngak ma nrayog ni ngan pagan’uy ngak ma ma falan’ Jehovah ngak e girdi’ ni aray rogon. (Psalm 15:1, 2) Be ni de yan u kanawoen e riyul’ e ir e ba sasalap ma dabiyog ni ngan pagan’uy ngak, ma ir be’ nib malulfith l’igin ma der ma falan’ Jehovah ngak e girdi’ ni aram rogon. (Proverbs 6:16-19) Ere ngam turguy u wan’um ni ngam man u kanawoen e riyul’. Arrogon, faan gad ra folwok rok fare Got ko tin nriyul’ ma thingar da nanged e riyul’, ma thingar da weliyed e thin nriyul’, ma ngada ngongolgad u rogon e riyul’.

Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?

• Mang fan ni gad be pining e magar ni bochan e gad manang e tin riyul’?

• Uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok Jehovah u rogon ni gad be weliy e thin nriyul’?

• Mang taw’ath nrayog riy ni ngan weliy e machib nriyul’ nu Bible ngak yugu boch e girdi’?

• Mang fan ni baga’ fan ni ngan yan u kanawoen e riyul’?

[Pictures on page 24]

Ke mil fan e machib nriyul’ nu Bible ngak e pi Kristiano, ere yad ba pasig ni ngar weliyed e tin riyul’ ngak yugu boch e girdi’

[Pictures on page 26]

Ke golnag Jesus fare moon nib malmit ma ke flaab ni bochan e ke weliy e tin riyul’