Mu Ayuweg Boch E Girdi’ Ni Ngan Adag E Machib Ko Gil’ilungn

“Me gaar Agrippa ngak Paul: ‘dabki n’uw nap’an ma rayog ni ngam pingegeg nggu mang reb e Kristiano.’”​—ACTS 26:28, NW.

1, 2. Mang e rin me yib Paul ni apostal nga p’e owchen Governor Festus nge Herod Agrippa II ni Pilung?

U NAP’AN 58 C.E. u Caesarea, ma Governor nu Roma ni Porcius Festus e ke yan Herod Agrippa II nib Pilung nge Bernice ni walagen ra guyew. Karbow nga Jerusalem, ni bochan e ke pining Festus ni Governor. Bin migid e rran, “min kar ngongliy rogon,” mi yow yib nga “lan e gin ngan muulung ngay ni ke un e piin ni tolang ko salthaw ngorow nge piin ni yad ma yog e thin ko re binaw nem.” Me yog Festus, ni ngan fek fare Kristiano ni Paul ni apostal i yib nga p’e owcherad. Uw rogon ni ke m’ug ni ba gachalpen Jesus Kristus e ba’ u p’e owchen fare ta pufthin nib Governor Festus?​—Acts 25:13-23.

² N’en ni ke yog Festus ko pi girdi’ ni ba’ u roy e be dag e fulweg ko fapi deer. Ke yog ni gaar: “Agrippa ni Pilung nge urngin e piin ni yad ba’ rorad u roy, nge tin ni yad ba u Jerusalem e kar bad rogned boch thin ngog nib togopuluw ngak ma yad be tolulunag ni ngan thang e pogofan rok. Machane dawor gu pirieg ban’en ni ke rin’ ni ir e ke yib tapgin nrayog ni ngan li’ ngem’. Me ere bochan e ir e ke wenignag ir ni ngan pi’ nge yan ngak e en ni Pilung nu Roma, ma aram kug turguy ni nggu pi’ nge yan ngak. Machane dariy ban’en ni ke mutrug murung’agen nrayog ni gu tay nga babyor nggu pi’ nge yan ngak e en ni pilung nu Roma. Ere kug fek e cha’ ney i yib ngaray nga p’eowchemed, mi gur Agrippa, ni Pilung e kug fek nga p’e owchem ni fan e nge yog ni gu tay ban’en nga babyor ni murung’agen u tomuren ni kam mu’ i gayiy tapgin e re pa’ i oloboch rok ney. Ya gu be finey ni gathi yalen ni ngan pi’ ba kalbus nge yan ndariy bbugithin nib tamilang ni kan tay nga babyor ni ir e ba togopuluw ngak.”​—Acts 25:24-27.

3. Mang fan ni pi tayugang ko teliw e ra feked e togopuluw i yib ngak Paul?

³ Fare thin rok Festus e be dag ni ka nog boch e thin nib togopuluw ku Paul ni de riyul’ ni gaar, ir be’ ni ma wereg e thin nib togopuluw ko am​—ni ireray e oloboch ni rayog ni ngan pi’ e gechig riy ni yam’. (Acts 25:11) Machane, de bucheg Paul ban’en. Fare togopuluw e yib ko awan’ rok fapi tayugang rok piyu Israel. Kar togopuluwgad ko machib ko gil’ilungun ni i tay Paul mir yad dabuy ni ayuweg boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen Jesus Kristus. Kan fek Paul u Jerusalem nga ranod nga reb e mach nib gampek nu Caesarea, ni boor e girdi’ ni yad be matanagiy. Mo rom e yira fek riy nga Roma.

4. Mang e n’en ni yog Agrippa ni Pilung ni gin ngay?

⁴ Mu susunnag ni immoy Paul u palace ko governor u p’eowchen ba ulung i girdi’ nib muun ngorad nga reb e pilung ko am nu Roma. I chel Agrippa ni Pilung ma sabliy Paul me yog ni gaar: “Kan pi’ mat’awum ni ngam welthin.” Nap’an ni be non Paul, me buch ban’en nib thil. Tin ni yog Paul e ke rin’ ban’en ngak fare pilung. Tin riyul’ riy, e yog Agrippa ni Pilung ni gaar: “Dabki n’uw nap’an ma rayog ni ngam pingegeg nggu mang reb e Kristiano.”​—Acts 26:1-28.

5. Mang fan ni thin rok Paul ngak Agrippa e rib manging’?

⁵ Mu tafiynag! Bochan e thin ni ke weliy Paul u fithik’ e salap, gelngin e thin rok Got e ke ayuweg e en ga’ ko am ni nge adag e machib. (Hebrews 4:12) Mang e n’en nib angin u rogon ni ayuweg Paul ko thin? Ma mang e n’en ni rayog ni da filed rok Paul ni ra ayuwegdad ko maruwel ni ngan pingeg e girdi’ nge mang pi gachalpen Jesus? Faan gad ra ta’ taarebnag e thin ni yog ma l’agruw ban’en nib ga’ fan ni ra bi gagiyel: (1) Gelngin ni ma pingegan’ e girdi’ ko pi n’en ma weliy Paul. (2) I fanay e tamilangan’ rok ko Thin rok Got nib salap riy, ni bod reb e salap ni ma rin’ ban’en ni be fanay talin e maruwel ni rib fel rogon.

Ngan Fanay Rogon ni Yima Pingegan’uy

6, 7. (a) Rogon ni be fanay u lan e Bible, mang fan e “pingegan’”? (b) Mang e be rin’ e pingegan’ u rogon ni nge ayuweg boch e girdi’ ngar adaged e fonow nu Bible?

⁶ Lan fare babyor ni Acts, ma thin ni Greek ni yima fanay ko pingegan’ e un sul u daken ngau nog ni be weliy rogon e machib rok Paul. Mang fan ni ngan pingegan’uy e bay rogon ko maruwel rodad ni ngan pingeg e girdi’ nge mang pi gachalpen Jesus?

⁷ U lan e tin som’mon e thin ko Christian Greek Scriptures, e fan e “pingegan’” e “kam pingeg ke fol rom” ara “k’aring nge buch kan k’aring be’ nge thil e lem rok ni bochan e n’en kan weliy ara ngongol nib fel. Rogon ni yog e Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words.” Yira fal’eg i gay lik’ingin i fan ma ku ra pi’ boch e tamilangan’. Ra yibnag e lem ko pagan’. Arfan ni faan ga ra pingegan’ be’ ni nge adag e tin be fil e Bible, ma aram e kam pingeg ke pagan’, ke ta’ e michan’ rok nga daken e tin riyul’ ko fare skul. Ba gagiyel, ni dabiyog ni kemus ni nga mog ku be’ e n’en ni be yog e Bible me yog ni mich u wan’ me fol riy, Ani be motoyil ngom e thingari mich u wan’ ni n’en ka mog e riyul’, ni demtrug ko cha’ nem e bbitir fa be’ ni buguli yoror, fa gimew nga maruwel, fa gimew nga skul, ara pi be’ rom.​—2 Timothy 3:14, 15.

8. Mang e n’en ni ba muun ngay ni ngan micheg ngak be’ e tin riyul’ nu Bible?

⁸ Uw rogon me yog nim pingeg be’ nge nang ni n’en ni ga be weliy ko Thin rok Got e ba riyul’? Nga um weliy e tin riyul’, mu umu dag e mich riy nib fel’, nge meybil nib gel, Paul e i athamgil nib gel ni nge thiliyeg laniyan’ e piin i non ngorad. Dabiyog ni kemus ni ngam weliy nib riyul’ ban’en, aram fan, nib t’uf ni ngam pi’ e mich ni yira pagan’uy ngay ni nge ayuweg e n’en ga be yog. Uw rogon ni nge yog ere n’ey? Ngari mich u wan’um ni n’en ga be yog e rib mich nib mudugil nga daken e Thin rok Got ma gathi gur e yib ko lem rom. Maku, ga ra fanay yugu boch e mich ni nge micheg e n’en ni ga be yog nib u gum’irchaem ni thin rok Got. (Proverbs 16:23) Faanra ga be gagiyelnag ni girdi’ ni ma fol e ra falfalan’ ko yafas u paradis u fayleng, ma aram e ngam micheg e re n’en ka mog nem nga reb e thin nu Bible, ni bod rogon ko Luke 23:43 or Isaiah 65:21-25. Uw rogon ni ka ga ra yog boch ban’en ni nge micheg e pi thin nu Bible nem ni ka mog? Rayog ni ngam fanay e pi n’en ni manang e ani be motoyil. Rayog nim puguran ngak boch e n’en ni yi baadag nib mom ma dariy puluwon ni ma yib ko fel’ yaan ko raen e yal’ ni nge aw, nge fel’ bon ko floras, nge fel’ lamen ko wom’engin e gek’iy, ara falan’ ni yibe guy e chitiningin e arche’ ni be duruiy fak. Ngam ayuweg nge guy ni pi falfalan’ nem e mich riy ni anta Sunmiy e lemnagdad ni ngad falfalan’gad ko yafas u fayleng.​—Eklesiastes 3:11, 12.

9. Uw rogon ma rayog ni nge dabi pag rogon e n’en gad be yog ko maruwel ko machib?

⁹ Nap’an ni ga be guy rogon ni ngam pingegan’ be ni nge adag reb e machib nu Bible, ma ra umu kol ayuw nga gelngin ni ri ga baadag ni nge nang faanem fan ya richey mi yigi pag rogon, ma aram ma ga ning laniyan’ nge gum’irchaen e ani be motoyil ngom. Fare babyor ni fare Ministry School e be yog e re thin ni baaray ni be ginangdad ni gaar: “Ba thin nib riyul’ ma ba tomgin i yog nge gagiyelnag ban’en ni de riyul’ ma ba mich u wan’ be’ ni ri baadag, ka ga ra micheg ni ngam sul nga daken bokum e thin u Bible, ma baga’ ni gathi ri yima adag. Ni bod rogon, ni faanra boch e madenom ni yima ta’ mi yugu mog nib kireb ya sum ko piin dar nanged Got, ma re n’ey e sana dabi thiliyeg rogon e lem ni be ta’ boch e girdi’ ngay. Nga u ni fal’eg i weliy fan e baga’ ni aram e bini ma fel’ rogon.” Mang fan ni thingarda lemnaged nib gel rogon ni ngaud weliyed fan ban’en nib fel’ rogon? Fare babyor ko skul e be gaar: “Rogon e machib e ngaun fal’eg i weliy fan ma ra k’aring ni ngan weliy murung’agen fare n’en, ma pi’ ko girdi’ ban’en ni nge lemnag murung’agen taaboch, me ta’ e wo’ nib mab ni nga kuni weliy boch ban’en. Rayog ni pingegan’uy nib gel.”​—Kolose 4:6.

Pingegan’uy ni Ma Falan’nag Gum’irchaey

10. Mang ngongol e dag Paul ni i ayuweg ir ko thin u p’eowchen Agrippa?

¹⁰ Ngad changargad e chiney nib fel’ rogon ko pi thin ni i yog Paul me ayuweg ni bay ko Acts chapter 26. Mu sap nga rogon ni tababnag e welthin rok. Ra nge weliy e n’en nge yog, me Paul e ke pirieg reb e kanawo’ nib fel’ni nge non u fithik’ e ta’ fan ngak Agrippa, ni yugu aram rogon ni fare pilung e bay e ngongol nib tamra’ u thilrow walagen ni ppin ni Bernice. Me gaar Paul: “Rogon urngin e pi n’en ni ke t’ar yu Jew nga dakennag, ma Agrippa ni Pilung, kagu lemnag ni gub falfalan’ ni p’eowchem e bin daba’ ney rran e nga gog riy e pi n’en ni nge ayuwegeg nge ri bochan ni ri ga manang gubin e yalen rok yu Jew maku e ri tay e pi maluagthin rorad. Arfan gu be wenig ngom ni ngam guman’ ngam motoyil ngog.”​—Acts 26:2, 3, NW.

11. Uw rogon ma pi thin ni i yog Paul ngak Agrippa e be dag e ta’fan, ma mang felngin ni yib?

¹¹ Kam gu’ ni ke ta’ Paul fan e liw rok Agrippa nib tolang be non ngak ni be fanay e liw rok, ni Pilung? Re n’ey e be dag e ta’ fan, nge rogon ni ke mel’eg e yu bugithin ni nge yog ma aram e ke dag e ta’ fan ngak Agrippa. (1 Peter 2:17) Fare apostal e ke nang ni Agrippa e rim manang e yalen nge motochiyel rok yu Jew ni rib mo’maw’ i nang fan ma yad e girdi’ rok ni yad bay u tan pa’, ma aram me yog ni ke falfalan’ ni ke yog ni nge ayuweg ir ko thin u p’eowchen ba pilung ni ri boor ban’en nim manang. Paul, ni ba Kristiano, e de ngongol nib dake ba tolang ngak Agrippa, ni gathi ba Kristiano. (Filippi 2:3) Ya rogon riy, Paul e wenig ngak fare pilung ni nge guman’ nge motoyil ngak. Ma aram, me yog ni ngongliy Paul rogon ni Agrippa, nge ku boch e girdi’ ni yad be motoyil, e baga’ ni yad ra adag e n’en ni be n’en nge weliy. I fal’eg e def, ni ba def ni ir e nge ta’ e maluagthin rok nga daken.

12. Maruwel ko machib ko Gil’ilungun, ra diin me yog ni ngad guyed rogon nge adag e piin ni yad be motoyil ngodad?

¹² Bod rogon Paul ni i non ngak Agrippa, som’mon nge ni mada’ nga tungun e welthin rodad ni murung’agen fare Gil’ilungun, ma ngad guyed rogon nge adag e girdi’ ni be motoyil. Rayog ni ngada rin’ed e re n’ey ni faan gad ra dag e ta’ fan nib riyul’ ngak facha’ ni gad be machibnag nge ngad daged ni riyul ni gad be lemnag rarogon kafram nge lem rok.​—1 Korinth 9:20-23.

Mu Fanay e Thin rok Got u Fithik’ e Salap

13. Uw rogon me yog rom, ni ngam bod Paul, ngam pug laniyan’ e piin ni yad be motoyil ngom?

¹³ Baadag Paul ni nge pug laniyan’ e piin ni yad be motoyil ni ngar folgad ko fare thin nib fel’. (1 Thessalonika 1:5-7) Ra taw ko gin’em, ma aram e ke guy rogon ke adag gum’ircharad, e n’en bay u fithik’ey ni ma k’aringey. Ngad sulod nga rogon ni ayuweg Paul ir u p’e owchen Agrippa, mu guy rogon ni maruwel Paul ‘ko thin rok Got nib mat’aw’ ni i sul ko pi n’en ni i yog Moses nge pi profet.​—2 Timothy 2:15.

14. Mu weliy ko uw rogon ni i fanay Paul rogon ni pingeg lanin’uy u mit Agrippa.

¹⁴ Manang Paul ni Agrippa e kemus ni fithingan e ba Jew. K’aring e tamilangan’ rok Agrippa ko Judaism, me yog Paul ni n’en ni be machibnag e ba maun ngay ni “dariy ban’en ni kari yog ya ka pi n’en ni ki i yog e pi Profet nge Moses ni bayi buch” ni murung’agen e yam’ nge fas ko yam’ ni tay fare Messiah. (Acts 26:22, 23) Non Paul nib puluw ku Agrippa, ni fith ni gaar: “Agrippa ni Pilung, ba mich u wan’um e pi Profet?” Mini pirieg Agrippa ni ke magawon. Ya faanra nge yog ni de mich e profet u wan’, ma ra kireb thin ni ir be’ nu Jew nib michan’. Ma faanra nge fol ko pi n’en ni be yog Paul, ma aram e ran aw nga bang ni ke un ko girdi’ kar folgad ngak fare apostal ma ra yibnag e magawon ni nga nog nib Kristiano. Ma rib llowan’ Paul ni fulweg e deer rok, ni gaar: “Gu manang nib mich u wan’um.” Uw rogon ni k’aring gum’irchaen Agrippa nge fulweg? I non ni gaar: “Dabki n’uw nap’an ma rayog ni ngam pingegeg nggu mang reb e Kristiano.” (Acts 26:27, 28) Yugu aram rogon ni de mang Agrippa reb e Kristiano, ma ba gagiyel ni ke bit Paul nga gum’irchaen ko pi thin ni ke yog.​—Hebrews 4:12.

15. Uw rogon ni yog ni nge tababnag Paul reb e ulung u Thessalonika?

¹⁵ Kam guy rogon ni i weliy Paul murung’agen fare thin nib fel’ ni ba muun ngay ni l’agruw ni machib nge pingegan’uy? Bochan ni aram e n’en ni rin’ Paul ni bod ni ‘fanay e thin rok Got nrogon,’ ma boch e girdi’ ni u ra motoyilgad ngak e gathi kemus ni ur motoyilgad ya ra chelgad nge michan’rad. Aray e n’en ni buch u Thessalonika, ni gay Paul piyu Jew nge piin ni gathi Jew ni ba’ madgun Got rorad u lan tafen e muulung. N’en ni buch ko Acts 17:2-4 e yog ni gaar: “Me yan Paul nga len tafen e muulung nrogon ni ka ma rin’, ma dalip e sabbath ni i welthin ngak e girdi’ ni thin nu lan e Babyor nib thothup, ni be weliy fan ngorad ma be dag ngorad u lan e babyor nib thothup ni fare Messiah e thingari gafgow ma nge fas ko yam’ . . . Ma bochan angin e re n’ey me mich u wan’ boch i yad.” Paul e i pingegan’uy. Ma yog fan, ma be fal’eg i weliy, nge mu’ me micheg ni i fanay e Bible ni Jesus e ir fare Messiah ni ke n’uw nap’an ni kan micheg. Mang angin? I sum reb e ulung ko piin ni ke michan’rad.

16. Uw rogon ni ga ra pirieg e falfalan’ ni ga be wereg e machib ko Gil’ilungun?

¹⁶ Rayog rom ni nge gel boch e salap rom u rogon ni nga um pingegan’uy u nap’an ni ga be weliy e Thin rok Got? Faanra arrogon, ma ga ra lebuguy boch ban’en ma ga falfalan’ ko maruwel rom ni ga be machib ma ga be fil ko girdi’ murung’agen Gil’ilungun Got. Aray e n’en ni ke pirieg e pi publisher ko fare thin nib fel’ ni kar rin’ed e pi n’en ka nog ni nge gel boch i fanay e Bible ko maruwel ko machib.

17. Ra ngan dag ko uw rogon ni ngan fanay e Bible u nap’an e machib e baga’ fan, mu weliy reb e n’en ni ke buch rom ara n’en ni ba’ ko re paragraph.

¹⁷ Bod rogon, be’ nib ta lekag e ulung ko Pi Mich rok Jehovah e yoloy ni gaar: “Ke yoor e pi walag ni pumoon nge ppin ni yad ma machib u mit e tabinaw ni bay e Bible ni yad be fek nga pa’rad. Re n’ey e ke ayuweg e publisher ni ngar bieged reb e thin u Bible ngak boch e girdi’ ni boor u nap’an ni yad ra mada’. Ma ke ayuwegrow ni yow l’agruw ni en nu tabinaw nge fare publisher ni nga kur fanayew e Bible, ma gathi kemus ni magazines nge yuke babyor ni gad be pi’ ngorad ko machib rodad.” Riyul’, ngan ni yan ni yibe fek e Bible ni be m’ug u nap’an ni yibe machib i yan e kub l’eg rogon nga boch ban’en, nib muun ngay e yalen ko fagi n’en. Machane, thingarda adaged thidad ni gadad ba salap u rogon i fanay e Thin rok Got ni ngad pingegan’ boch e girdi’ ngar adaged e thin ko fare Gil’ilungun.

Mu Changar ko Changar Rok Got ko Machib

18, 19. (a) Uw rogon u wan’ Got e machib rodad, ma mang fan ni thingarda sapgad ngay ni rogon ni be sap ngay? (b) Mang e ra ayuwegdad ni nge fel’ rogon ni ngan sul ngan guy e girdi’? (Mu guy fare kahol ni bay riy e “Rogon ni Nge Fel’ Rogon ni Ngan Sul ngan Guy e Girdi’,” ko page 12.)

¹⁸ Reb e kanawo’ ni nge taw e thin rodad nga gu’irchaen e piin ni yad be motoyil e ba muun ngay ni ngan sap ko machib ni rogon ni ma sap Got ngay ma ngan gum’an’. N’en nib m’agan’ Got ngay e urngin e girdi’ “ma ngar nanged e bin riyul’ e tamilangan’ nib puluw.” (1 Timothy 2:3, 4) Gathi aram rogon lanin’dad? Jehovah e kub gum’an’, ma gum’an’ rok e ke pi’ e tayim nib fel’ ngak boor e girdi’ ni nge yog ni ngar pied keru’rad ko kireb. (2 Peter 3:9) Arfan, nnap’an ni gad ra pirieg be’ nib m’agan’ ngay ni nge motoyil ko fare thin ko gil’ilungun, ma sana ra t’uf ni nga kun sul ngan guy biyay nge biyay ni bochan ni nge yog ni gelnag e re tafinay ni baaram ni nge adag. Ma n’uw nap’an ma yima gum’an’ nga uni yaliy fare awoch ko tin riyul’ ni nge tugul. (1 Korinth 3:6) Fare kahol ni ba’ ko re babyor ney ni thin riy e “Rogon ni Nge Fel’ Rogon i Sul Ngani Guy Be’” e be yog boch ban’en ni fan ko ngan gelnag ere tafinay nem. Am lemnag, ni yafas ko girdi’​—nge magawon rorad nge rarogorad—​e yugu ma thil. Sana boor yay ni ra un gay rogon ni ngan piriegrad u tabinaw, machane baga’ fan ni ngan rin’. Gadad baadag ni ngan pi’ e tayim ngorad ngar rungaaged e thin rok Got ko rogon ni nge ayuweg e yafas. Arfan, ni ngam meybil ngak Jehovah Got nge pi’ ngom e gonop ni nge fal’eg rogon ngam salap u rogon i pingegan’ e girdi’ ko maruwel rom ni ga be ayuweg boch egirdi’ ni ngar adaged fare thin ko Gil’ilungun.

¹⁹ Nap’an ni gad ra pirieg be’ ni baadag ni nga ki rungaag boch e thin ko Gil’ilungun’ ma ku mang e rayog ni ngad rin’ed ni bod ni ma rin’ e Kristiano? Bin migid e article e ra pi’ e ayuw.

Ka Ga Manang?

• Mang e n’en ni manging’nag rogon ni ayuweg Paul ir u p’eowchen Agrippa ni Pilung?

• Uw rogon ma rayog ni adag gum’ircha’ e thin rodad?

• Mang e ra ayuwegdad ni ngad fanayed e Thin rok Got nib manging’ nge taw e thin rodad nga gum’irchaey?

• Uw rogon ma rayog ni ngad sapgad ko machib ni bod ni be sap Got ngay?

[Box/Pictures on page 12]

Rogon ni Nge Fel’ Rogon i Sul Ngani Guy Be’

• Mu dag ni ga baadag daken e girdi’.

• Mu mel’eg reb e ban’en u Bible ni yira adag ni ngan weliy.

• Mu fal’eg rogon faani gimew be non u gubin yay ni ga ra sul ngam gu’.

• Nga u mu lemnag rogon faanem u tomuren e kam chuw.

• Dabi n’uw nap’an ma ga sul, nap’an reb e rran fa l’agruw, ni bochan ni nga i par ni gimew be non faanem.

• Um lemnag ni n’en ni ga be nameg e ngam tababnag e fol Bible.

• Mu meybil nge k’aring Jehovah nge gel felngin u wan’ faanem.

[Picture on page 11]

I fanay Paul ni nge pingegan’uy u nap’an ni bay u p’eowchen Governor Festus nge Agrippa ni Pilung