Fare Fas ko Yam’ Ba Athap ni Rib Fel’
KE yoor i yoor e girdi’ ni ke mich e fas ko yam’ u wan’rad. Fare babyor nib thothup rok e Islam, ni fare Koran, e bay reb e guruy riy ni murung’agen e fas ko yam’. Bang ko guruy ni 75 e be yog ni gaar: “Nggu micheg u daken fare Rran ko Fas ko Yam’ . . . Gur, be lemnag e girdi’ ni dabiyog ni ngada kunuyed e yil rok? . . . I fith ni gaar: ‘Wuin fare Rran ko Fas ko Yam’?’ Gur, gathi Ir, (ka ir faanem), fare gelngin ni nge pi’ e yafas ngak e girdi’ ni ke yim’?”—Surah 75:1-6, 40.
Fare babyor ni ka nog e The New Encyclopædia Britannica ngay e ke yog ni, “Fare teliw ni Zoroastrianism e bay e michan’ riy ni ngan n’ag e Tin nib Kireb nge ma’y, fare fas ko yam’ ko piin nib kireb nge piin nib mat’aw, nge Pufthin ni Bin Tomur, nge ngan sulweg e fayleng ni kan biechnag ngak e piin nib mat’aw.”
Fare babyor ni Encyclopaedia Judaica e be weliy fare fas ko yam’ ni “fare michan’ ni be yog ni bay ba ngiyal’ ni piin ni kar m’ad e bay ni fasegrad ko dowef rorad ni ngar pared biyay u roy u fayleng.” Ku re ke babyor nem e yog ni fare michan’ e ke fanay e Judaism ni aram e girdi’ e bay e yaal rok ni dabi yim’ ni ir e ke yibnag reb e magawon. Me yog ni gaar: “Fa gali michan’ ko fas ko yam’ nge yaal ni dabi yim’ e yow math keru’.”
Ke Maathuk Murung’agen e Machib ko Fas ko Yam’
Rogon ni yi ma rin’ ko gum’eyag rok e Kristiano ni googsur e baga’ ni ma weliy murung’agen ni l’agruw ni yaal ni ma par nib fas u tomren ni kanim’ nge fare fas ko yam’. Bod rogon reb e tayugang ko teliw ni Anglican e baga’ ni ma yog e thin ni gaar: “Bochan ni Got ni tarunguyey e ba m’agan’ ngay ni nge fek e yaal rok walagdad ni ke yim’, ere kug k’eyaged downgin nga but’; nge sul e but’ ko but’, nge sul e awat ko awat, nge sul e fiyath ko fiyath; ni bay e athap rok ko Fas ko Yam’ nge yafas ni manemus nib mudugil, u daken Jesus Kritus ni Somol rodad.”—The Book of Common Prayer.
Sana pi thin ney e ra k’aring e girdi’ ni nge lemnag ko riyul’ ni Bible e be fil murung’agen e fas ko yam’ ara yaal ni dabi yim’ biid. Machane, mu lemnag, e thin ni ke yog Oscar Cullman ni reb e Protestant Professor ni be’ nu France. Ke yoloy nga babyor rok ni Immortality of the Soul or Resurrection of the Dead? fithingan ni gaar: “Rib gel e thil u thilin e athap rok e Kristiano ko fas ko yam’ nge michan’ rok piyu Greek ko yaal ni dabi yim’ biid. . . . Yugu aram rogon ni Kristiano e taaboch me chagiy e gali michan’ nem, chiney ma dabkiyog ko Kristiano ni nga rogned e thil u thilen, dariy fan ni nggu mithaged ni gag nge oren e girdi’ ni scholar e n’en ni gamad be lemnag nib riyul’. Kenggin e machib ko fare New Testament e ri be dag e michan’ ko fas ko yam’. . . . Bayi faseg Got e girdi’ ni kari yim’ ni nge fanay gelngin biyay nge sunmiy ban’en.”
Aram fan ni girdi’ e ke balyangan’rad u murung’agen e yam’ nge fas ko yam’. Ra nge tamilang e re n’ey u wan’dad, ma ba t’uf ni ngada filed e Bible, ni be weliy e tin riyul’ ni en ke sunmiy e girdi’ ni Jehovah Got e i dag. Boor e thin nu Bible ni be weliy murung’agen e fas ko yam’. Ngada yaliyed dalip ko pi n’en ney ma gad lemnag ko mang e be dag u murung’agen e fas ko yam’.
“ ‘Pi Ppin e Ke Sul e Yam’ Rorad Ngorad u Daken e Fas ko Yam’ ”
U lan e babyor ni ke pi’ apostal Paul ngak piyu Jew ni kar manged Kristiano, e yog ngorad ni piin ni ppin nib gel e michan’ rorad e ke “faseg Got e yam’ rorad” kar sulod ngorad. (Hebrews 11:35) Bagayad e pi ppin nem e ma par u Zarephath, ni reb e mach u Phoenecia nib chuchugur nga Sidon ko Mediterran Coast. Ir fare pin ni ke ayuweg Elijah ni profet rok Got me pi’ e ggan ngak u nap’an ni kari mo’maw’ e ggan. Bay e kireban’ riy, ya ke m’ar fak e re ppin ney me yim’. Chingiyal’ nem me fek Elijah fare pagal nga reb e singgil ko thal ni lang e naun ni aram e gin ni ma par riy me wenignag ngak Jehovah ni nge faseg fare pagal ko yam’. Me buch reb e maan’gang, me “fas” fare pagal. Me sulweg Elijah ngak e chitingin me yog ni gaar: “Mu sap, ke fos fakam.” Mang e rin’ fare pin? Me yog u fithik’ e felfelan’ ni gaar: “Chiney e kug nang ni gur be’ ni girdi’ rok Got, ma riyul’ ni ma non Somol u l’ugunam.”—1 Kings 17:22-24.
Ba chuchugur ko 60 e mile palogen nga yimuch u Zarephath e i par l’agruw e yab gol riy ni yow e ra ayuwegew profet Elisha ni ir e ke yan nga lon Elijah. Fare pin e be’ nib gilbuguwan u Shunem. Yow e pumoon rok e ke fel’ u wan’row ni ngar piew ngak Elisha reb e singgil ko thal ni lang e naun rorow nge par riy. Kireban’ rorow e bochan ndariy e bitir rorow me chel ngeb ni felfelan’ u nap’an ni ke gargeleg fare pin reb e bitir ni pumoon. Nap’an ni ke ilal boch fare pagal, ma baga’ ni ma un ko piin ni tamukun woldug nge chitamangin nga milay’. Reb e rran me buch reb e gafgow. I yor fare pagal me yog ni keb e alngong ngak. Me fek reb e tapigpig fare pagal nib papey nga tabinaw. Me tay chitiningin nga ay, machane munmun me yim’. Chitiningin e kireban’ ni rib gel me lemang ni nge pining Elisha ni nge ayuweg. Yow reb e tapigpig ni ra milekaggow ko lel’uch ni ngal nga ranow ko Burey ni Carmel, ni ir e gin ni ma par Elisha riy.
Thin ni bay ko 2 Kings 4:32-37 e be yog ni gaar: “Ma faani taw Elisa me yan ni goo ir nga lan fare singgil rok me guy fachi pagel ni bay u bet nib yam’. Me ning e mab me meybil ngak Somol. Me palpal nga daken fare tir nge tay l’ugun nge owchen nge pa’ nga l’ugun nge owchen nge pa’ fare tir. Me par ni aram rogon u daken fare tir me gowel dow fachi tir i yan. Me suwon Elisha nge yan u lan fare singgil i yan, mesul ngki yan i palpal nga daken fare tir bayay. Me waangis fare tir ni medlip yay me pithig owchen. Me pining Elisha Gehazi me yog ngak ni nge pining e chitiningin fare tir. Ma faani yib fare pin me gaar Elisha ngak, “Baaray fakam.” Me pag ir nga but’ u tooben rifrifen ay Elisha nge math owchen nga daken e faraf; me fek fachi pagel ni fak nge yan.”
Ni bod fare pin u Zarephath ni dakuriy e pumoon rok, ma fare pin u Shunem e manang ni n’en ni ke buch e bochan gelngin Got. Gali ppin ney e ke yib e felfelan’ ngorow nib gel u nap’an ni fakrow nib t’uf rorow e ke fasegrow Got ko yam’.
Fas ko Yam’ u Nap’an e Machib ni I Tay Jesus
Sagonapan 900 e duw nga tomren, ma bay be’ ni kan faseg ko yam’ nib chuchugur nga lel’uch u Shunem u wuru’ fare binaw ni Nain. Nap’an ni be milekag Jesus Kristus nge pi gachalpen ni ra tababgad u Kapernaum mar chuchugurgad ko garog nu Nain, mar mada’gad boor e girdi’ ni yad be yan ko gum’eyag, me guy Jesus reb ppin ni dakuriy e pumoon rok ni ir e ke yim’ fak ni pumoon ni kari mus rok. Me yog Jesus ngak ni dabki yor. Luke, ni ir reb e togta, e weliy e n’en ni ke buch ni migid ni gaar: “Me yan ngorad nge yan i math ko kahol rok fare yam’, me tal fapi pumoon ni yad be fek fare yam’. Me gaar Jesus, “Fachi cha’! Be lungug ngom, mu suwon!” Me suwon fare yam’ nga lang me non, ni aram e ke fulweg Jesus fachi cha’ ngak e chitiningin.” (Luke 7:14, 15) Piin ni kar guyed e re maang’ang nem e kar pininged e sorok ngak Got. Thin u murung’agen fare fas ko yam’ e kan wereg nga yimuch nge taw nga Judea nge pi binaw nib liyeg.
Mang e gad ra yog ko re dalip i chepin e fas ko yam’ ney? Ra be’ ni kan faseg ko yam’ ma ke fas biyay ni kan sulweg nga rogon. Ke poyrad gubin e girdi’, ni mus ko girdi’ rorad nrib chuchugur ngorad. Dariy bagayad e piin ni kan fasegrad ko yam’ ni ke weliy e n’en ni ke buch u nap’an e yam’ ni kar ted nib ngoch nap’an. Dariy bagayad ni ke yog ni ke yan nga bang ni gathi bang ko fayleng. Dabisiy, ni yad gubin ni ke fel’ fithik’ i dowrad biyay. Bod ni ke mus ni kar molod nib ngoch nap’an, ngemu’ mar odgad, ni bod rogon e n’en ni rin’ Jesus. (John 11:11) Yugu aram rogon, ma boch nga tomur ma kar m’ad biyay.
Nga Kun Chag Ngak e Piin nib T’uf—Ba Athap ni Rib Fel’
N’en ni riyul’ ni ma fal’eg lanin’uy e rayog ni ngan pirieg u lan e Bible. Gad ra fil u rom ni der ma gafgow e yam’. Girdi’ ni kar m’ad e yad bay u lan e low ni yad be sonnag ngal’an ni ngan fasegrad ko yam’, ma gathi yibe gafgownagrad u fithik’e nefiy ara nge fekrad Got ngar manged pi engel rok u tharmiy.—Eklesiastes 9:5, 10; Ezekiel 18:4.
Gur ke yib e gafgow nib gel ko tabinaw rom? Ga ma lemnag ko uw e bay e girdi’ nib t’uf rom riy ni kar m’ad e chiney ma ka bay e athap rom ni ngam guyrad biyay? Faanra aram rogon, ma gamad be piningem ni ngam guy ko mang e be fil e Bible u murung’agen e fas ko yam’. Sana ga be lemnag ko: ‘Wuin e ra buch e fas ko yam’? Mini’ e ra fel’ rogorad riy? Wenig ngom ngam bieg e pi article ni migid ni fan ni ngan weliy e pi n’en nem nge ku boch e deer.
[Picture on page 3]
I meybil Elijah ngak Jehovah nib gel ni nge faseg fare pagel
[Picture on page 3]
I fanay Jehovah Elisha ni nge faseg fak fare ppin ni Shunammite
[Picture on page 4]
I faseg Jesus fare pagal ni fak fare pin nu Nain ndakuriy e pumoon rok
[Picture on page 5]
Fas ko yam’ e ra chagiy e girdi’ ni kan fasegrad ngak e girdi’ rorad nib t’uf rorad