Ba Riyul’ E Fas Ko Yam’ U Wan’um, Fa?

“Bayi faseg urngin e girdi’ ko yam’.”​—ACTS 24:15.

1. Mang fan ni yima lemnag nib mudugil ni yira yim’?

“DE MUDUGIL urngin ban’en u fayleng, ke mus ni yam’ nge tax e mmudugil.” Aram e n’en ni yoloy Benjamin Franklin ni reb e tayugang’ nu Meriken ko duw ni 1789, boch e girdi’ e ma lemnag ni ba llowan’. Machane boor e girdi’ nib kireb ni yad ma sasalap ko tax rorad. Ere ke mus ni yam’ e rib mudugil. Dariy bagadad nrayog rok ni nge mil riy. Ya dabiyog ni ngada thaygad rok. Sheol​—ni ir e low ko yam’ ni fan ngak urngin e girdi’ e dabi sug—​ma be guy rogon ni nge longuy e piin nib t’uf rodad. (Proverbs 27:20) Machane mu lemnag ba thin nib fel’.

2, 3. (a) Mang fan ni bay boch e girdi’ ni dab ra m’ad? (b) Mang e gad ra fil ko re article ney?

² Thin Rok Jehovah e be pi’ fare athap ni riyul’ ko fas ko yam’, ni piin ni kar m’ad e bay kur fosgad bayay. Re ney e gathi ba lik’ay, ma dariy ban’en u bang ni rayog ni nge taleg Jehovah ni nge lebguy e re athap ney. Ma bay boch e girdi’ e ngiyal’ ney ni dab ra m’ad. Mang fan? Ya bay ba ‘ulung ni ba ga’’ ni yad ra magey nib fas ko “fare gafgow ni ba ga’” ni ba yib ni dabki n’uw nap’an. (Revelation 7:9, 10, 14) Ma yad par ni yad ba fas ni manemus. Ere de puluw ni nga nog ni thingari yim’ urngin e girdi’. Ya ‘bay nthang e yam’.’​—1 Korinth 15:26.

³ Thingari mich u wun’dad ni ri ra fas e yam’ ni bod rogon nib mich u wan’ Paul ni gaar: “Be l’agan’mad ngak Got ni bayi faseg urngin e girdi’ ko yam’, ni tin nib fel’ nge tin nib kireb.” (Acts 24:15) Ngada weliyed dalip e deer u murung’agen e fas ko yam’. Bin som’on, mang fan ni rib mudugil e re athap ney? Bin l’agruw, uw rogon ni rayog ni nge fel’ lanin’um ni bochan e ga be athapeg e fas ko yam’? Bin dalip, mang e ra rin’ e re athap ney ko ngongol rom e chiney?

Rib Mudugil​—e Fas ko Yam’

4. Mang fan ni fas ko yam’ e ba ga’ fan ko tin nib m’agan’ Jehovah ngay?

⁴ Bay boch ban’en ni ma micheg ni ra fas e yam’. Bin th’abi ga’ fan e thingari fas e yam’ ya nge lebug e tin nib m’agan’ Jehovah ngay. Dab mu pag talin ni Satan e ke k’aring ni nge denen e girdi’, ma yam’ e wenegan e denen. Ere i yog Jesus murung’agen Satan ni gaar: “Ka nap’an ko tabolngin ni i par ni ir be’ ni ma thang e fan rok e girdi’.” (John 8:44) Machane i micheg Jehovah ni ra yib be’ ni owchen fare “pin.” Fare pin e be yip’ fan e ulung rok nu tharmiy ma ‘owchen’ ni ra pirdiiy lolugen fare “porchoyog” e be yip’ fan ni ra thang Satan. (Genesis 3:1-6, 15; Revelation 12:9, 10; 20:10) Ma nap’an ni i tamilangnag Jehovah e n’en nib m’agan’ ngay ni nge rin’ fare Messiah ni ir Owchen, miki tamilangnag ni ka bay boch ban’en ni ku ra rin’ faen ni Owchen fare ppin gathi ke mus ni ra thang Satan. Be gaar e Thin Rok Got: “Ereray fan ni yib i m’ug Fak Got, ni bochan e nge kirebnag e maruwel rok e re moonyan’ nem.” (1 John 3:8) Bin th’abi ga’ ko maruwel rok Satan e aram e yam’ ni sum ni bochan e ke af e denen rok Adam ngodad, ma mm’agan’ Jehovah ngay ni nge kirebnag e re maruwel rok Satan nem ma ra rin’ u daken Jesus Kristus. Aram fan ni ba ga’ fan e biyul rok Jesus ma ku ba ga’ fan e fas ko yam’.​—Acts 2:22-24; Roma 6:23.

5. Uw rogon ni ra tolang fithingan Got ni bochan e fas ko yam’?

⁵ Ri ra tolangnag Jehovah e ngochol rok nib thothup. I t’ar Satan e thin nga daken fithingan Jehovah ma yugu ma ban. I bannag Adam nge Efa ni gaar ngorow ‘gathi gimew ra yim’’ ni faan yow ra kay wom’engin fare ke gek’iy ni i tay Got chilen ndabni rin’. (Genesis 2:16, 17; 3:4) Ka nap’an e ngiyal’ nem ma i wereg e malulifith ni bod rogon fare machib ni bay e yaal ni ka be par nib fas u tomren ni ra yim’ e dowef. Machane nap’an ni ra faseg Jehovah e yam’ ma ra tamilangnag urngin e malulifith rok moonyan’. Ma ra micheg ni ke mus ni goo ir e ma Ayuweg e yafos ma rayog ni nge Sulweg e yafos ngak e piin ni kar m’ad.

6, 7. Uw rogon e fas ko yam’ u wan’ Jehovah, ma uw rogon ni gad manang ni arrogon laniyan’?

⁶ Ri ba adag Jehovah ni nge faseg e yam’. Ma tamilangnag e Bible ni aram rogon laniyan’ Jehovah. Amu lemnag e thin rok Job ni kan thagthagnag ni gaar: “Faanra ke yim’ e girdi’ ma rayog ni nge fas bayay? N’umngin nap’an ni gub yam’ e nggu sonnag, nge mada’ ko ngiyal’ ni nggu fas bayay. Bay mu piningeg, mu gu fulweg lungum. Ya ga ma yim’ ni bochan e pi n’en ni kam ngongliy.” (Job 14:14, 15, NW) Mang fan e re thin nem?

⁷ Manang Job ni nap’an nra yim’ ma thingari son u nap’an ni be mol ni yam’. U wan’ Job e ba taareb rogon e yam’ ko “maruwel ni thingari un ngay” ara thingari son nge mada’ ko ngiyal’ ni bay ni faseg ko yam’. Rib mich u wan’ Job ni ra yib e re ngiyal’ nem. Manang Job ni bay ni ayuweg. Mang fan ni manang? Ya manang Job laniyan’ Jehovah. ‘Ma yim’ Jehovah ni bochan’ ni nge guy bayay e tapigpig rok nib yul’yul’. Arrogon, ri ba adag Jehovah ni nge faseg ko yam’ urngin e piin ni yad mmat’aw. Ku ra pi’ Jehovah e re tow’ath ney ngak yugu boch e girdi’ ni ngar pared ni manemus u Paradis u fayleng. (Luke 23:43; John 5:28, 29) M’agan’ Got ngay ni nge rin’ e re n’ey, ere mini’ e rayog ni nge taleg?

8. Uw rogon ni ‘ke dag Jehovah e mich riy’ ni ra fas e yam’?

⁸ Fas ko yam’ ni tay Jesus e ma micheg e n’en ni gad ma athapeg. Nap’an ni i welthin Paul ko binaw nu Athens, me gaar: “Ya ke turguy [Got] reb e rran ni ir e nge pufthinnag riy e fayleng ni polo’ nrogon nib mat’aw, ni nge rin’ u daken be’ nib moon ni ir e ke dugliy; ni ke dag e mich ko re bugithin ney ngak urngin e girdi’, ni fan e ke faseg e re moon nem ko yam’!” (Acts 17:31) Boch e girdi’ ni ur rung’aged e thin rok Paul e ur moningniged u nap’an ni kar rung’aged ni bay e fas ko yam’. Machane boch e girdi’ e ke mich u wun’rad. Sana ke mich u wun’rad ni bochan e bay e mich riy ni ra fas e yam’. Nap’an ni faseg Jehovah Jesus ko yam’, ma ke fal’eg reb e maang’ang nib th’abi ga’. Ya i faseg Fak ko yam’ ke ngal’ ni ba kan nib gel. (1 Peter 3:18) Nap’an ni fas Jesus ko yam’ me yan nga reb e liw ni ke tolang boch ko liw ni immoy rok u m’on ni mang girdi’. Ma dabki yim’, ma ke mus ni Jehovah e kab gel ngak, ma chiney e rayog rok Jesus ni nge rin’ boch e maruwel ni ra pi’ Chitamangin ngak. U daken Jesus e ra faseg Jehovah urngin e tin ni ka bay e yam’ riy​—ra faseg boch e girdi’ ko yam’ nga ranod nga tharmiy ma boch e girdi’ e ra fas ko yam’ mar pared u fayleng. I gaar Jesus: “I gag owchen e fos ko yam’ nge yafos.” (John 5:25; 11:25) Nap’an ni faseg Jehovah Fak ko yam’, ma ke mang mich riy ni rayog ni nge athapeg urngin e piin nib yul’yul’ ni ra fas e yam’.

9. Uw rogon ni ma micheg e Bible ni ba riyul’ e fas ko yam’?

⁹ Bay e girdi’ ni ur guyed nga owcherad e piin ni kar fosgad ko yam’ ma kan yoloy murung’agen nga lan e Thin Rok Got. Bay u lan e Bible murung’agen meruk e girdi’ ni kar fosgad ko yam’ ni yad e girdi’ nu fayleng. Dan ni faseg e pi girdi’ nem nib mith, machane kan rin’ nib tamilang ma bay e piin ni ra guyed nga owcherad. I faseg Jesus Lazarus ko yam’, ma immoy Lazarus nib yam’ ni aningeg e rran, ma boor e girdi’ ni ur yornaged Lazarus ma ra guyed ni fas ko yam’​—ni pi girdi’ ney e muun girdien e tabinaw rok ngay, nge pi tafager rok, nge girdi’ nu lan binaw. N’en ni rin’ Jesus e ir e mich riy ni ir e mol’og rok Got ma mus ko pi tamachib ni toogor rok Jesus e dar togopuluwgad ngay. Danga’, ya ur ngongliyed e makath ni ngar thanged e fan rok Jesus nge Lazarus! (John 11:17-44, 53; 12:9-11) Arrogon, rayog ni nge mich u wun’dad ni ri ra fas e yam’. Ke tay Got ni ngan yoloy murung’agen e fas ko yam’ kakrom ni fan e nge fel’ lanin’dad ma nge gel e michan’ rodad.

Nge Fel’ Lanin’dad ko Athap ko Fas ko Yam’

10. Uw rogon nrayog ni nge fel’ lanin’dad ni bochan e thin u murung’agen e fas ko yam’ u lan e Bible?

¹⁰ Ga ba adag ni nge fal’eg be’ lanin’um ni bochan e ga be rusnag e yam’? Fapi thin ko Bible u murung’agen e piin ni kar fosgad ko yam’ e rayog ni nge fal’eg lanin’um. Ga ra beeg e pi thin nem, ma ga fal’eg i lemnag, ma ga tafinaynag, ma ra riyul’ e fas ko yam’ u wan’um. (Roma 15:4) Pi thin nem e gathi ke mus ni bogi yat. Ya ke buch e pi n’en nem rok e girdi’ ni riyul’ ni yad e girdi’ ni bod gadad, ma ur moyed ni yad ba fas u ba ngiyal’ nib riyul’, ma ur pared u reb e binaw nib riyul’. Ngada guyed reb fapi thin​—ni ir e bin som’on e fas ko yam’ ni weliy e Bible murung’agen.

11, 12. (a) Mang gafgow e yib ngak fare pin nu Zarefath ni ke yim’ e pumoon rok, ma uw rogon e re gafgow nem u wan’ fare pin? (b) Mu weliy e n’en ni rin’ Jehovah u daken Elijah ni profet rok ni fan ngak fare pin.

¹¹ Mu lemnag ni gowa ga be guy e n’en ni ke buch. I par Elijah ni profet u tafen reb e ppin nu Zarefath ni ke yim’ e pumoon rok. I par u lan reb e singgil u daken e chigiy ko naun rok fare pin. Ke gafgow e girdi’ ko ngiyal’ i n’em ya dakir aw e n’uw ma uyungol. Boor e girdi’ ni yim’. Ma ke mu’ Jehovah ko maruwel u daken Elijah ni ke fal’eg e maang’ang ni fan e nge tow’athnag e re ppin nem nib gel e michan’ rok. Be n’en ni nge yim’ e re ppin nem nge ba pagal ni fak ko uyungol, ma ke mus ni taa bayay e abich e ka bay ko ggan rorow, me pi’ Got gelngin Elijah ni nge fal’eg e maang’ang me tay e ngirngir ko n’en ni yima fal’eg e flowa riy nge gapgep rok. Yugu aram rogon me yib e gafgow ngak fare pin. Ya i m’ar fak nib tomgin me aw e fan rok. Mi ri gel e kireban’ rok fare pin! Ke gafgow ya ke yim’ e pumoon rok ma dakuriy be’ ni be ayuweg, ma chiney e ke aw e fan rok fak ni kari maagirag rok. Bochan e kari kireban’ fare pin me tay ni Elijah nge Jehovah ni Got rok e yow tapgin me yim’ fak! Mang e ra rin’ fare profet?

¹² De puwan’ Elijah ngak fare pin ko n’en ni i yog. Danga’, ya i gaar: “Mu pi’ fakam ngog.” Me chibiy Elijah fare pagal ni ke yim’ nge fek nga singgil rok u daken e chigiy, me meybil ni boor yay ni nge sul e yafos ngak fare tir. Ma aram me maruwel Jehovah! Amu lemnag fene felfelan’ Elijah ni ke guy fare pagal ni ke tabab ni nge pogofan. Me pithig fare pagal owchen me fos. Me fek Elijah fare pagal nga but’ ngak e chitiningin me gaar: “Mu sap, ke fos fakam.” Dabiyog ni ngan weliy fene felfelan’ fare pin. I gaar: “Chiney e kug nang ni gur be’ ni girdi’ rok Got, ma riyul’ ni ma non Somol u l’ugunam!” (1 Kings 17:8-24) Mi ri gel e michan’ rok ko kafram ngak Jehovah nge en ni owchen.

13. Mang fan ni ke gapas lanin’dad ni bochan fare thin u murung’agen Elijah ni ke faseg fare pagel ni fak fare pin ni ke yim’ e pumoon rok?

¹³ Ra gapas lanin’um ni faan ga ra fal’eg i lemnag e thin ni aram rogon. Rib tamilang ni rayog rok Jehovah ni nge gel ngak e toogor rodad ni yam’! Amu lemnag e ngiyal’ nra felfelan’ bokum biyu’ e girdi’ ni bod e felfelan’ rok fare pin u nap’an ni ra fas e yam’! Ku ra gel e felfelan’ u tharmiy u nap’an ni ra gagiyegnag Jehovah Fak ni nge faseg e yam’ u fayleng i yan. (John 5:28, 29) Ke yim’ be’ rom nib t’uf rom, fa? Rib fel’ ya ga manang ni rayog rok Jehovah ni nge faseg e yam’ ma aram e n’en ni ra rin’!

Athap Rom nge Yafos Rom e Chiney

14. Mang e ra rin’ e athap ko fas ko yam’ ko yafas rom?

¹⁴ Uw rogon ni bay rogon e athap ko fas ko yam’ nga rogon e yafos rom e chiney? Bochan ni ga be athapeg ni ra fas e yam’ ma rayog ni nge gel lanin’um u nap’an ni ra yib e gafgow, ara magawon, ara togopluw, ara riya’ ngom. Ba adag Satan ni ngari mu tamdag ko yam’ nge fel’ u wan’um ni ngam pag e michan’ rom nbochan e ngam chuw ko riya’, machane goo ban rok Satan. Dab mu pag talin e thin ni yog Satan ngak Jehovah ni gaar: “Be’ nib girdi’ e ra pag urngin ban’en ni fan e nge ayuweg e pogofan rok.” (Job 2:4) Nap’an ni yog Satan e re thin nem ma ke t’ar e thin nga daken urngin e girdi’ ni gab muun ngay. Ga ra tal i pigpig ngak Got ni faanra yib e riya’ ngom, fa? Faan ga ra gelnag e athap rom ni ra fas e yam’ ma rayog ni ngam turguy u wan’um ni nguum rin’ e tin nib m’agan’ e Chitamam nu tharmiy ngay.

15. Uw rogon nrayog ni nge fel’ lanin’dad u nap’an nra yib e riya’ ngodad ni bochan fare thin u Matthew 10:28?

¹⁵ I gaar Jesus: “Dab mu tamdaggad ngak e piin ni yad ra li’ e dowef ngem’ machane dabiyog ni ngar li’ed lanin’uy ngem’; mu tamdaggad ngak Got, ye ir e rayog ni nge kirebnag dowey nge lanin’uy u fithik’ e nifiy.” (Matthew 10:28) Dab da tamdaggad ngak Satan ara pi girdi’ rok. Riyul’ ni ba’ gelngin boch e girdi’ ni ngar gafgowniged gadad, ara ngar thanged e fan rodad. Machane tin nib kireb ni kar rin’ed e ra par nib ngoch nap’an. Rayog rok Jehovah ni nge fulweg nga rogon urngin e kireb ni kar rin’ed ngak e pi tapigpig rok ma ra rin’ ma ra fasegrad ko yam’. Ke mus ni goo Jehovah e ngada rusgad ngak, ara ngada liyorgad ngak ma ngada ted fan. Ya ke mus ni goo ir e rayog rok ni nge thang e fan rok be’ ma dabi fas ko yam’, me thang e dowef nge yafos rok u Gehenna. Ma dabun Jehovah ni nge buch rom ni aram rogon. (2 Peter 3:9) Bochan e bay e athap rodad ni gad ra fas ko yam’, ma rayog ni nge mich u wun’dad ni gadad e pi tapigpig rok Got, ni dabi yib e riya’ ngodad. Bay e yafos ni manemus nga m’on rodad ni faan gad ra par ni gad ba yul’yul’ ma dariy ban’en ni rayog ni nge rin’ Satan ara nge rin’ e girdi’ rok ni ngar thilyeged e re n’em.​—Psalm 118:6; Hebrews 13:6.

16. Mang e ma rin’ e lem rodad ko fas ko yam’ ko pi n’en ni kad ted nib ga fan?

¹⁶ Faanra riyul’ e fas ko yam’ u wun’dad ma rayog ni nge thil rogon e yafos u wun’dad. Ra tamilang u wun’dad ni “demtrug ko gadad ba fos ara gadad ba yam’ machane mmil fadad ngak Somol.” (Roma 14:7, 8) Ma gadad ra fol ko fonow rok Paul u nap’an ni gad ra turguy e pi n’en ni ka ba ga’ fan. I gaar Paul: “Dab mu folgad ko ngongol ni yibe rin’ u roy u fayleng, machane mpied gimed ngak Got nge piliyegmed, ni aram e kari piliyeg lanin’med ni polo’. Ma aram e rayog ni ngam nanged e tin nib m’agan’ Got ngay​—ni tin nib fel’, nib fel’ u wan’ Got ma rib yal’uw.” (Roma 12:2) Ba ga’ ni be gurgur e girdi’ ni nge yog ngorad urngin ban’en ni yad ba adag, ara pi n’en ni yad be nameg, ara pi n’en ni yad be athapeg. U wun’rad e ba ngoch nap’an e yafos rorad, ere yad ma yim’ ni bochan e nge yog urngin mit e felfelan’ ngorad, ma faan manga bay ba mit e liyor ni yad ma tay, ma de puluw ko “tin nib m’agan’ Got ngay.”

17, 18. (a) Mang Thin Rok Jehovah ni be yog nib ngoch nap’an e yafos rok e girdi’, machane mang e ba adag Got ni nge yog ngodad? (b) Mang fan ni gad ba adag ni nguuda pininged e sorok ngak Jehovah ni gubin e rran?

¹⁷ Riyul’ ni ba ngoch nap’an e yafos. “Der ma n’uw nap’an me chuw e biney e tamilang u owchemad,” ni gonap’an 70 ara 80 e duw n’umngin nap’an e yafos rodad. (Psalm 90:10) N’umngin nap’an e yafos rok e girdi’ e bod n’umngin nap’an e pan ni ma tugul, ara bod ba tagalul’ ni bay e chiney me m’ay nga bang, ara bod e nifeng ni yib u l’uguney nga but’. (Psalm 103:15; 144:3, 4) Machane de sunumiy Got e girdi’ ni fan e nge ilal ni in e duw me yog e gonop nge llowan’ ngak, me migid in e duw me meewar i yan me yib e m’ar ngak me yim’. I sunumiy Jehovah e girdi’ ni ngar adaged ni ngar pared nib fas ni manemus. Be gaar e Bible: “I tay e manemus nga gumir’chaen e girdi’.” (Eklesiastes 3:11, NW) Gur, ba kireb Got ya i tay e re adag nem nga lan gum’irchadad mfini tay ni dabiyog ni nge yog e yafos ni manemus ngodad, fa? Danga’, ya “Got e t’ufeg.” (1 John 4:8) Ra faseg e yam’ ni fan e nge yog e yafos ni manemus ngak e piin ni kar m’ad.

¹⁸ Bochan e bay e athap rodad ni ra fas e yam’ ma ke pagan’dad ko tin ni bay nga m’on rodad. Gathi gad be gurgur ni nge yog urngin ban’en ngodad e chiney. Ya bayi chuw e re m’ag ney ere “tin nu fayleng ban’en e dabi mang ir e nge m’on u wun’dad.” (1 Korinth 7:29-31; 1 John 2:17) Gathi gad bod e girdi’ ni dariy ban’en ni yad be athapeg, ya gad manang ni faan gad ra yul’yul’ ngak Jehovah Got ma bay e manemus nga m’on rodad ni ngada pininged e sorok ngak Got ma ngada felfelan’gad ko yafos. Ere nguuda pininged e sorok ngak Jehovah ni gubin e rran, ya ir e ke micheg ni bay e fas ko yam’!

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Susun uw rogon e fas ko yam’ u wun’dad?

• Mang boch ban’en ni ma micheg nri bay e fas ko yam’?

• Uw rogon nrayog ni nge fel’ lanin’um ni bochan e bay e athap rom ko fas ko yam’?

• Mang angin e athap ko fas ko yam’ ni ra yib ko rogon e par rom?

[Picture on page 10]

Manang Job ni ri ba adag Jehovah ni nge faseg e piin nib mat’aw ko yam’

[Picture on page 11]

“Mu sap, ke fos fakam”