Ngad Pininged e Sorok Nga Fithingan Jehovah u Taabang

“Mu uned ngog ngad weliyed ngak e girdi’ feni sorok Somol; marod ngad pininged e sorok nga fithingan.”​—PSALM 34:3.

1. Mang ban’en ni rin’ Jesus u nap’an ni i machib nib fel’ ni ngad folwokgad riy?

U NAP’AN fare nep’ ko Nisan 14, 33 C.E., me yin’ Jesus nge pi apostal rok e tang ni be pining e sorok ku Jehovah u thal ni lang ko reb e singgil u Jerusalem. (Matthew 26:30) Ereram e yay ni tomur nrayog ni nge rin’ Jesus nge pi apostal rok e re n’em u taabang. Machane, rib m’ag ni nge museg Jesus e muulung rorad u reb e tang. Ka nap’an e ngiyal’ ni tabab Jesus ko machib u fayleng nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni tal ni i par ni be pining e sorok ko Chitamangin ma be machibnag Fithingan u fithik’ e pasig ya nge urngin e girdi’ me nang. (Matthew 4:10; 6:9; 22:37, 38; John 12:28; 17:6) Angin ni yib riy e sul u daken fare pong ko fare psalmist ni faan i gaar: “Mu uned ngog ngad weliyed ngak e girdi’ feni sorok Somol; marod ngad pininged e sorok nga fithingan!” (Psalm 34:3) Ireram ban’en nib fel’ ni ngad folwokgad riy!

2, 3. (a) U rogon ma kad nanged ni fan e Psalm 34 e bay rogon ko yiiy? (b) Mang e gad ra weliy ko biney e article nge bin migid ngay?

² In e awa nge tomuren ni ron’ed Jesus e tang ni be pining e sorok ku Got u taabang, me guy apostal John ban’en ni buch ni yugu ba thil. I guy e Masta rok nge l’agruw i girdi’ ni kireb ni kan richibiyrad ko gek’iy ni kar m’ad. Fapi salthaw nu Roma e ra t’ared ay fa gali girdi’ ni kireb ya nge papey ngar m’ow. Machane, yog John ni Jesus e dan t’ar ay. Ya nap’an ni taw fapi salthaw ngak Jesus ma ke yim’. U lan e Gospel rok, me weliy John ni re n’ey ni buch e be dag ni ke lebug bang ko fare thin u Psalm 34 ni: “Dariy taareb e yil u dow nra nt’ar.”​—John 19:32-36; Psalm 34:20, Septuagint.

³ Bay boch e thin ko Psalm 34 ni kub ga’ fan ni nge nang e piin Kristiano. Ere, lan e biney e article nge bin ni migid ngay e gad ra guy e pi n’en ni i buch ma aram me yoloy David fare psalm ngemu’ ma gad weliy e pi n’en ni bay u lan e re psalm nem ni ma pi’ e athamgil ngodad.

David ni Mil Rok Saul

4. (a) Mang fan ni kan dugliy David ni nge mang e bin migid e pilung nu Israel? (b) Mang fan nri ‘adag’ Saul daken David?

⁴ Nap’an ni kab pagel David ma Saul e ir e pilung u Israel. Machane, daki fol Saul rok Jehovah ma aram e dabuy Jehovah daken. Bochan e re n’em ma aram me yog Samuel ngak ni gaar: “I Somol e ke chuweg e gagiyeg nu Israel rom e daba’ ke pi’ ngak yugu be’ ni kab fel’ ngom.” (1 Samuel 15:28) Boch nga tomuren me pow’iy Jehovah Samuel ni nge puog e gapgep nga daken lolugen David ni ir e th’abi bitir u fak Jesse ni nge mang e bin migid pilung u Israel. Nap’an e re ngiyal’ i n’em ma aram e dakuriy e kan ni thothup ku Got rok Saul ma aram mi i par nib kireb laniyan’. David ni ir be’ nib salap i chubeg e musik e ni fek nga Gibeah ni nga i maruwel rok e pilung, ma fare musik ku David e ir e i baudeg laniyan’ Saul ma aram me “yan i par nrib adag Saul daken.”​—1 Samuel 16:11, 13, 21, 23.

5. Mang fan ni thil rogon e ngongol ku Saul ngak David, ma mang e thingari rin’ David?

⁵ Nap’an ni yan boch e tayim, me micheg Jehovah ni bay rok David. Jehovah ir e ayuweg David ni nge gel ngak fare giant nu Filistine maku ir e k’aring ni ngan pining e sorok ngak David ni bochan nib cheg e pi salthaw rok. Machane, tow’ath ni i pi’ Jehovah ngak David e k’aring e awan’ ngak Saul, ma aram me tabab ni nge fanenikay daken David. L’agruw yay u nap’an ni be chubeg David e harp rok u mit Saul, me pag fare pilung e sarey rok ngak David. Machane, l’agruw yay ni pilo’ David ko re sarey nem. Nap’an ni gay Saul ni nge li’ ko yay ndalip nga’, me nang fa en nra mang pilung nu Israel nthingari mil ni fan e nge ayuweg e yafas rok. Tomur riy, me dugliy David ni nge gay e gin ni nge manab ngay nga wuru’ yu Israel ni bochan e i ul’ul Saul i gay rogon ni nge pirieg nge li’.​—1 Samuel 18:11; 19:9, 10.

6. Mang fan ni yog Saul ni ngan li’ urngin e girdi’ ni ma par u Nob?

⁶ Nap’an ni be sor i yan ko gin ni bay e mathil u Israel riy , me tal David ko gin ni bay e tabernacle ku Jehovah riy u Nob. Immoy bogi girdi’ ni ur uned ku David, ere yan i gay e ggan nge garbod ni fan ngorad. Me nang Saul ni ke pi’ fa en nib tolang ko prist boch e ggan ngak David nge fapi girdi’ nge fa gi sayden ni fek David ku Goliath u nap’an ni yim’. U fithik’ e damumuw rok Saul me li’ urngin e girdi’ ni yad ma par u lan fare binaw nib muun ngay 85 e prist.​—1 Samuel 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Matthew 12:3, 4.

Bayay ni Ki Mil Ya Nge Dabin Li’

7. Mang fan ni de fel’ ni nge mith David u Gath?

⁷ I mil David u Nob ni sogonap’an 25 e mayel i yan ko ngal nge yan i taw ko gin nib mil fan ngak piyu Filistine ma aram me yan i par ku Achish ni Pilung u lan e binaw ku Goliath u Gath. Sana i lemnag David ni ba mo’maw’ nra pirieg Saul u rom. De n’uw nap’an me poy e pi tapigpig ko pilung nu Gath David. Nap’an ni rung’ag David ni kan nang ko ir mini’ ma aram “me ri rus ngak Achish ni ir e pilung nu Gath.”​—1 Samuel 21:10-12, NW.

8. (a) Mang e n’en ni be dag e Psalm 56 ngodad u murung’agen e n’en ni buch ku David u Gath? (b) Uw rogon ni yog ni nge mil David u ban’en ni ki chugur ni ngan li’ riy ngem’?

⁸ Ere kol piyu Filistine David. Sana ireray e re ngiyal’ i n’en ni yoloy David fare tang ni bay u psalm ni faani gaar ku Jehovah: “Mu chaariy e lu’ rog nga tafen e ran rom ni keru’ e gamanman.” (Psalm 56:8, NW nge superscription) Ere i dag nib pagan’ ngay ni dabi pag talin Jehovah e kireban’ ni ke tay ma ra ayuweg u fithik’ e t’ufeg. Miki lemnag David reb e kanawo’ ni nge bannag fare pilung nu Filistia. I dake aliliynag ir. Ma nap’an ni guy Achish ni Pilung e re n’ey me puwan’ ngak fapi tapigpig rok ni kar feked be’ nib “aliliy” i yib ngak. Rib tamilang ni ayuweg Jehovah David ko re n’em ni rin’. Ere ni chuweg David u lan fare binaw, miki yan i par ni ereram ban’en ni buch rok David ni ki chugur ni ngan li’ riy ngem’.​—1 Samuel 21:13-15.

9, 10. Mang fan ni yoloy David e Psalm 34, ma chon mini’ e bay u wan’ David u nap’an ni yoloy e re psalm nem?

⁹ Dar yog e Bible ko un e piin ni ma ayuweg David ngak ngar milgad nga Gath fa ra pired u boch e binaw nib chugur nga Israel nguur matnaggad ni fan ngak. Yugu demtrug rogon, ma dabi siy ni kar felfelan’gad u nap’an ni yog David ngorad rogon ni ki ayuwegrad Jehovah u ban’en ni rayog ni ngar m’ad ni bochan. Re n’em ni buch e bay ko Psalm 34, u rogon ni kan dag ko fare superscription. U lan e tin nsom’on fa medlip e verse ko re psalm nem e pining David e sorok ku Got ni ke ayuweg ke chuw ko riya’ me pining e piin ni yad ma ayuweg ni ngar uned ngak i pining e sorok ku Jehovah ni ir e En ni ma Chuweg e girdi’ Rok ko Riya’.​—Psalm 34:3, 4, 7.

¹⁰ I pirieg David nge fapi pumoon ni yad be un ngak bang nrayog ni ngar pired riy nib pagan’rad u lan e yiy u Adullam ni bay u fithik’ e burey u Israel, ni sogonap’an ragag e mayel u ngek u Gath. U rom e yib boch piyu Israel riy ndar fel’ u wan’rad rogon e gagiyeg ni be tay Saul ni pilung ngar uned ngorad. (1 Samuel 22:1, 2) Sana immoy e pi girdi’ nem u wan’ David u nap’an ni yoloy fapi thin ni bay ko Psalm 34:8-22. Pi puguran ni bay ko pi verse nem e ba ga’ fan ngodad e ngiyal’ ney, ma rib mudugil nra fel’ rogodad ni faanra ran weliy e re psalm ney nrib fel’ rogon.

Taareb Rogon e N’en ni Gimew Be Yim’ David ni Bochan?

11, 12. Mang fan ni ngad pininged e sorok ku Jehovah ni gubin ngiyal’?

¹¹ “Gubin ngiyal’ ni bay ug pining e magar ngak Somol; ma bay ug pining e sorok ngak ndab gu tal.” (Psalm 34:1, NW) Bochan ndar par David ko gin ni bay e girdi’ riy, ma dabisiy ni bay e magafan’ rok ko tin nib t’uf rok ni bod rogon e chugum, machane rogon ni ke dag e pi thin ney e de pag e magafan’ rok ko chugum nge taleg e n’en ni ke dugliy ni ngi i rin’ ni gubin e rran ni nga i pining e sorok ku Jehovah. Ireray ban’en nrayog ni ngad folwokgad riy u nap’an ni kada pirieged boch ban’en nib mo’maw’! Demtrug ko gad bay u skul, ara u tabon e maruwel, ara nap’an ni gad be chag ko pi walagdad ni Kristiano, ara u nap’an ni gad be machib, ma n’en ni thingar ud m’ad ni bochan ni ngad rin’ed e ngad pininged e sorok ku Jehovah. Am lemnag urngin fan ni thingar uda rin’ed! Ni bod ni, dariy e gin nra mus riy e pi n’en nrayog ni ngad pirieged ma gad felfelan’ ngay ko maruwel ni ke rin’ Jehovah ko pi n’en ni ke sunumiy. A ku mu lemnag e n’en ni ke rin’ u daken e ulung rok u fayleng! Yugu aram rogon ndawora flontgad, ma be fanay Jehovah e piin nib yul’yul’ nib mus rogon e ngiyal’ ney. Uw rogon e maruwel ni ke rin’ Got ni faanra ngan taarebnag ko maruwel ni ke rin’ e girdi’ nib gilbuguwrad ko re fayleng ney? Gathi ba puluw u wan’um e n’en ni yog David ni faani gaar: “U fithik’ urngin e pi got ma dariy reb ni taareb rogon ngom, O Jehovah, mus ko maruwel ni rin’ ma dariy taareb ni bod rogon e tin ni kam rin’”?​—Psalm 86:8, NW.

¹² Bod David, ma ba mil fan ngodad ni ngad pininged e sorok ku Jehovah ni gubin ngiyal’ ni bochan e maruwel rok nib pag feni fel’. Maku, gad ba felfelan’ ni kad nanged ni Gil’ilungun Got e bay u pa’ e en ni ir e ke yan nga luwan David ni aram Jesus Kristus. (Revelation 11:15) Be yip’ fan e re n’ey ni ke chugur ni nge taw nga tungun e re m’ag ney nib kireb. Athap ni manemus ni fan ngak nel’ bilyon e girdi’ e bay u thatharen e riya’. Dariy ba ngiyal’ ni bod e ngiyal’ ney ni ke t’uf ni ngan weliy ngak boch e girdi’ murung’agen Gil’ilungun Got nge n’en nra rin’ ni fan ngak gubin e girdi’ me ayuwegrad ngar uned ngodad i pining e sorok ku Jehovah. N’en ni thingari ga’ fan ko yafas rodad e aram e ngad fanayed urngin e kanawo’ nrayog ngad pied e athamgil ngak yugu boch e girdi’ ngar motoyilgad ko re “thin nib fel’” ney u m’on ni nge sowath.​—Matthew 24:14.

13. (a) Mini’ e i uf David ni fan ngak, ma miti mang girdi’ e rin’ e re n’ey ban’en ngorad? (b) Uw rogon ma ma yib e piin nib sumunguy ko ulung ko Kristiano e ngiyal’ ney?

¹³ “Nggu uf ni bochan Jehovah; piin nib sumunguy e ra rung’ag me felfelan’.” (Psalm 34:2, NW) Gathi ke uf David ni bochan boch ban’en ni ke yognag. Ni bod ni, de ufanthin David ni bochan rogon ni bannag fare pilung nu Gath. Ke nang ni Jehovah ir e ke ayuweg u nap’an ni immoy u Gath ma Jehovah ir e ayuweg nge mil. (Proverbs 21:1) Ere, i uf David ni gathi fan ngak ya fan ku Jehovah. Bochan e re n’ey ma aram me chugur e piin nib sumunguy ku Jehovah. Taareb rogon ku Jesus ni ki tolangnag fithingan Jehovah, ma re n’ey e ir e chugurnag e piin nib sobut’an’ nge piin ni yad baadag e machib ngak. Ngiyal’ ney ma piin nib sumunguy e yad ma yib ko ulung ko pi Kristiano ni kan dugliyrad ni Jesus e ir lolugen u ga’ngin yang e fayleng. (Kolose 1:18) Ma mithmith gum’irchaen e pi girdi’ ney nib sumunguy u nap’an ni yad ra rung’ag fithingan Got ni be tolangnag e pi tapigpig rok nib sobut’an’ nge ku nap’an ni yad ra rung’ag e thin nu Bible, ni be ayuwegrad e kan ni thothup ni ngar nanged.​—John 6:44; Acts 16:14.

Pi Muulung e Ma Gelnag e Michan’ Rodad

14. (a) Ma pining David e sorok ku Jehovah ni kemus ni yigoo ir, fa? (b) Mang e n’en ni rin’ Jesus nrayog ni ngan folwok riy u murung’agen e muulung ni fan ko pigpig rodad?

¹⁴ “Mu uned ngog ngad weliyed ngak e girdi’ feni sorok Somol; marod ngad pininged e sorok nga fithingan.” (Psalm 34:3) Gathi ke mus ni ma pining David e sorok ku Jehovah ni yigoo ir. Ya ku ma pining e piin ni yad ni ngar uned ngak i pining e sorok nga fithingan Got. Taareb rogon ku Jesus Kristus, ni fare David ni kab Ga’, ni ri baadag ni ma pining e sorok ku Jehovah u fithik’ e girdi’​—yungi n’en ntagil’ e muulung, nap’an e pi madnom u lan e tempel rok Got u Jerusalem, nge nap’an ni yad be yan pi gachalpen u taabang. (Luke 2:49; 4:16-19; 10:21; John 18:20) Ireray ban’en nrib gel e felfelan’ riy ni faanra ngan folwok u rogon ni dag Jesus ni ngan pining e sorok ku Jehovah ni gubin ngiyal’ ni gad bay e piin ni gad ma pigpig u taabang e chiney ni fan e gad be guy “ni Chirofen ni bay yib Somol riy e be chugur”!​—Hebrews 10:24, 25.

15. (a) Mang e rin’ e n’en ni buch ku David ko fapi pumoon ni yad be un ngak? (b) Uw rogon ni ma yib angin ngodad ni faan gad ra un ko pi muulung rodad?

¹⁵ “Gu meybil ngak Somol me fulweg taban e meybil rog; i chuweg urngin e marus rog.” (Psalm 34:4) Ba ga’ fan u wan’ David e re n’ey. Bochan e re n’ey, ma aram me gaar: “Piin ndabiyog ni ngar ayuweged yad e yad ra non ngak Somol, me fulweg taban e meybil rorad; me chuwegrad u fithik’ urngin e gafgow ni ke yib ngorad.” (Psalm 34:6) Nap’an ni gad be chag ngak e piin taareb e michan’ rodad, ma ma mab boor e kanawo’ ngodad ni ngad weliyed boch e ban’en nib mo’maw’ ni ke buch rodad ni ke ayuwegdad Jehovah riy. Re n’ey e ra gelnag e michan’ ko piin taareb e michan’ rodad, ni bod rogon David ni n’en ni yog e ki gelnag e michan’ ko piin ni ma ayuweg. Rogon David, ma piin ni yad be un ngak ni yibe gafgownagrad “e yad ra changar ngak [Jehovah] mi yad felan’; ya ri dabi m’ingan’rad.” (Psalm 34:5) Yugu aram rogon ni yad be mil rok Saul ni Pilung, ma darur tamra’gad. Ba pagan’rad ni be ayuweg Got David, ma be gal ramaen owcherad. Maku aram rogon e piin ni ka fin nra adaged e machib nge piin ni kar manged tin nriyul’ e Kristiano ni ke n’uw nap’an e yad ma sap ku Jehovah ni nge ayuwegrad. Bochan ni kar guyed ni ke ayuwegrad, ma owcherad ni ke felfelan’ e be dag ni ke mudugilan’rad ni ngar pared ni yad ba yul’yul’.

Mu Pining e Magar ni Bochan e Ayuw ko Pi Engel

16. Uw rogon ni ke fanay Jehovah e pi engel rok ni ngar ayuweged gadad ko riya’?

¹⁶ “Engel rok Somol e ma matanagiy e piin ni bay madgun Somol u wan’rad, me chuwegrad ko riya’.” (Psalm 34:7) De sap David ko ayuw ni pi’ Jehovah ngak ni ban’en ni ke mus ni goo ir e ra yib angin ngak. Riyul’ ni ke dugliy Jehovah David ni nge mang bin migid e pilung nu Israel; machane manang ni ma fanay Jehovah e pi engel rok ni nge yaliy e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ ngak ni yugu demtrug ko yad ba tolang ara yad ba sobut’. Ngiyal’ ney ko tayim rodad, maku pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’ e ku taareb rogon e ayuw ni ma pi’ Jehovah ngorad. U Nazi Germany​—ni kub muun ngay yu Angola, Malawi, Mozambique, nge ku boor e nam—​ni ke puruy’ e pi tayugang’ riy ni ngar thanged mit e Pi Mich Rok Jehovah. Ke m’ay fan e pi n’en ni kar athamgiliyed. Ya n’en ni ke buch ko girdi’ rok Jehovah ko pi nam nem e kar athamgilgad ni ngar pared nib gel u nap’an ni yad be pining e sorok nga fithingan Got u taabang. Mang fan? Bochan ni ma fanay Jehovah e pi engel rok nib thothup ni ngar ayuweged mi yad pow’iy e girdi’ rok.​—Hebrews 1:14.

17. Mang boch e kanawo’ ni ma ayuwegdad e pi engel rok Got riy?

¹⁷ Tin ni kub muun ngay e, pi engel rok Jehovah e rayog ni ngar gagiyegniged boch ban’en ya ngan chuweg u fithik’ e girdi’ rok Jehovah e piin ni yad be k’aring ni nge rin’ boch e pi tapigpig rok Got boch ban’en nib kireb. (Matthew 13:41; 18:6, 10) Maku yugu aram rogon ndab da naabgad ngay ni ka chi ngiyal’ nem, ma pi engel e yad ra chuweg e pi magawon nrayog ni nge magawonnag e pigpig rodad ku Got, ma yad ma ayuwegdad u boch ban’en nrayog ni nge tay e tha’ u thildad Jehovah nga thatharen e riya’. Bin th’abi ga’ fan e yad ma pow’iydad ko fare maruwel ni ngan wereg fare ‘thin ndabi math biid, ni thin nib fel’’ ngak gubin e girdi’, nib muun ngay e yungi n’en yima machib riy u fithik’ e riya’. (Revelation 14:6) Mich riy ni be ayuwegdad e pi engel e ke yoor yay ni ke m’ug u lan e pi babyor ni be weliy murung’agen e Bible ni ma ngongliy e Pi Mich Rok Jehovah.a Pi n’ey ni ke buch rok boor e walag e yugu ba pag urngin ni ngan lemnag ni bogi ban’en ni i buch ndan lemnag.

18. (a) Mang e ba t’uf ni faanra nge yib angin e ayuw ko pi engel ngodad? (b) Mang e yira weliy ko bin migid e article?

¹⁸ Ra nge fel’ rogodad ko pi kanawo’ nge ayuw ko pi engel, ma thingar da pired ni gad be pining e sorok nga fithingan Jehovah ni mus ko ngiyal’ ni ke yib e togopuluw ngodad. Dab da paged talin ni pi engel rok Got e ke mus ni yad ma par u “tooben e piin ni bay madgun [Jehovah] rorad.” Mang e be yip’ fan e re n’em? Mang madgun Got, ma uw rogon nrayog ni ngad maruweliyed ni nge yog ngodad? Mang fan ni baadag ba Got ni ma t’ufegey ni ngad madugdaggad ngak? Pi deer ney e yira weliy u lan e bin migid e article.

[Footnote]

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Mang magawon ni i k’adan’ David riy u nap’an ni kab pagel?

• Mang e n’en ni be magafan’dad ngay ni bod David?

• Uw rogon u wan’dad e pi muulung ko Kristiano?

• Uw rogon ni ma fanay Jehovah e pi engel ni ngar ayuweged gadad?

[Map on page 13]

(For fully formatted text, see publication)

Ramah

Gath

Ziklag

Gibeah

Nob

Jerusalem

Bethlehem

Adullam

Keilah

Hebron

Ziph

Horesh

Karmel

Maon

En-gedi

Dead Sea

[Credit Line]

Map: Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Picture on page 13]

Yugu aram rogon ni par David ni yugu be yan yan, ma be pining e sorok nga fithingan Jehovah

[Picture on page 15]

Ma gel e michan’ rodad u nap’an ni gad ma motoyil nga boch ban’en ni ke buch rok boch i walagdad ni yima weliy u nap’an e pi muulung ko Kristiano