Fan ni Ka Be Ulul e Kireb

BE GAAR e Bible: “Somol [Jehovah] e mmat’aw urngin e tin ni ma rin’.” (Psalm 145:17; Revelation 15:3) Ki yog Moses ni profet ni gaar: “Mmat’aw urngin e tin ni ma rin’. Got romed e ba yul’yul’ ma der ma ban, ngongolen e ba fel’ ma ba yal’uw.” (Deuteronomy 32:4) Ku be gaar e James 5:11: “Somol e ri ma runguy ma ma taganan’ ngak e girdi’.” Ere Got e der ma rin’ e kireb maku dabi k’aring.

I yoloy James nreb i gachalpen Jesus ni gaar: “Faanra yib e mit nem e skeng ngak be’ nrayog ni nge waliy faanem nge denen, ma thingari dabi gaar u laniyan’, ‘Re n’ey ni be n’en ni nge waliyeg nggu denen e yib rok Got.’” (James 1:13) Jehovah Got e der ma fanay e tin ba kireb ni nge skengnag e girdi’, maku dar ma waliy e girdi’ ko kireb. Ere mini’ e be k’aring e kireb nge gafgow?

Mini’ e Be K’aring e Gafgow?

James ni yoloy ba ken e babyor u Bible e yog ni kireb ni be buch u fayleng e bay boch riy ni girdi’ e ma k’aring. I gaar: “Pi n’en ni ma waliy e girdi’ nge denen e ma yib ngak e en ni pag ir ko n’en nib kireb ni be ar’arnag nge waliy faanem nge aw ko wup; ma aram me diyen e tin nib kireb ni be ar’arnag nge gargeleg e denen; ma faani ilal e denen nge mus nga rogon me gargeleg e yam’.” (James 1:14, 15) Ere bay boch e girdi’ ni ma ngongol nrogon e tin nib kireb ni be ar’arnag. A kum lemnag e denen ni ke af ko girdi’ nib gel gelngin nrayog ni nge gelnag e ar’ar nib kireb u gum’irchaen e girdi’ me yib wenegan nib kireb. (Roma 7:21-23) Denen e be ‘gagiyegnag’ e girdi’ ma ir e be waliyrad ni ngar rin’ed e tin nib kireb ni ir e be k’aring e gafgow. (Roma 5:21) Maku reb, e girdi’ ni kireb e rayog ni ngar waliyed e girdi’ ngar uned ko kireb.​—Proverbs 1:10-16.

Machane Satan ni Moonyan’ e ir tapgin gubin e kireb. Ir e fek e kireb nga fayleng. I yog Jesus Kristus ni Satan e ir “faanem nib kireb” ma ir e “en ni be gagiyegnag e girdi’ nu roy u fayleng.” Girdi’ e yad ma fol rok Satan ni bochan e kar paged yad ngak be gagiyegnagrad ni nge dab ra folgad rok Jehovah. (Matthew 6:13; John 14:30; 1 John 2:15-17) Be yog e 1 John 5:19 ni: “Tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad faanem nib kireb.” Bin nriyul’ riy e be bannag Satan nge pi engel rok e “girdi’ nu fayleng ni polo’” ma yad be k’aring e “gafgow.” (Revelation 12:9, 12) Ere yooren e kireb e Satan ni Moonyan’ e be k’aring.

Ku reb i fan ni bay e kireb nge gafgow e bay ko Eklesiastes 9:11 (NW) ni gaar: “Ngal’an nge pi n’en ni ma buch ko girdi’ e dan nang.” I weliy Jesus Kristus murung’agen 18 i girdi’ ni m’ing ba wulyang ntafen e damit nga dakenrad ngar m’ad. (Luke 13:4) I gafgow e pi girdi’ nem ni bochan e ba kireb e ngiyal’ ni ka ranod e ngaram. Ngiyal’ ney e ku ma buch boch ban’en ni aray rogon. Bod ni faanra mul e marew nge aw nga lolugen be’ nge maad’ad fa yim’, ma gur rayog ni nga nog ni Got e ba kireb? Danga’, ya re n’em e dan lemnag nra buch maku dan nang. Ku taareb rogon ni faanra ke aw e m’ar nga reb e tabinaw, ara yim’ e chitamangirad nib tomgin me magey e matin nge bitir ni dakuriy be’ ni nge ayuwegrad.

Ere ba tamilang ni gathi Got e be k’aring e kireb nge gafgow. Ya ba m’agan’ ngay ni nge chuweg e kireb nge piin ni yad be k’aring. (Proverbs 2:22) Bin riyul’ riy e gathi kemus e n’en nra rin’. Be yog e Bible nib m’agan’ Got ngay ni nge ‘kirebnag e maruwel rok moonyan’’ u daken Kristus. (1 John 3:8) Re m’ag ney ni ke sugnag e chogow, nge fanenikan, nge ngongol ni kireb e dab ki n’uw nap’an me chuw. Ra n’ag Got “urngin e lu’ u [owchey]” me chuweg e gafgow. (Revelation 21:4) Machane sana ga ra fith ni nge lungum: ‘Mang fan ndawori rin’ Got e re n’ey? Ma mang fan ni ke pag e kireb nge gafgow be ulul i yib ke mada’ ko chiney?’ Gad ra nang e fulweg ko gali deer ney ko n’en ni buch rok Adam nge Efa.

Ke Sum Reb e Deer nib Ga’ Fan

Fan ni ke pag Got e kireb ka be ulul ke mada’ ko chiney e bay rogon ko n’en ni buch u ba ngiyal’ u tabolngin chepin e girdi’. N’en ni buch e ngiyal’ nem e sum reb e deer riy ni bay rogon ko en ni sunmiy urngin ban’en. Re deer nem e ba deer nib mom ni ngan nang e fulweg riy. Chiney e ngad weliyed e n’en ni buch.

I sunmiy Got e bin som’on e pumoon nge ppin ni yow ba flont me tayrow nga bangi milay’ nib fel’ yaan. Me pi’ e puf rogon ngorow nib tow’ath ni aram e n’en ni yow ba thil riy ko gamanman. (Genesis 1:28; 2:15, 19) Bochan nib puf rogon Adam nge Efa ma rayog ni ngar fanew gelngin e lem rorow ni ngar t’ufegew mar folgow mar pigpiggow ko En ni Sunmiyrow. Machane ku rayog ni ngar turguyew ndab ra folgow rok.

Ere yog Got ban’en ndabi rin’ Adam nge Efa ya nge m’ug nriyul’ nib t’uf Got rorow. I gaar ngak Adam: “Ra um koy wom’engin urngin e gek’iy ni ba’ ko re gi woldug ney, ma ke mus ni fare gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb e dab mu koy. Thingar dab mu koy wom’engin. Ya rofen ni ga ra kay e ga ra yim’.” (Genesis 2:16, 17) Faanra nge par Adam nge Efa nge pi fakrow ni yad ba fel’ u wan’ Got, ma thingar dab ra kew wom’engin e re ke gek’iy nem? Ere gur, yow ra fol?

Be weliy e Bible e n’en ni buch. I fanay Satan ni Moonyan’ ba porchoyog nge non riy ngak Efa ni gaar: “Rriyul’ ni yog Got ngomew ni dab mu koyew wom’engin urngin e gek’iy ni ba’ ko gi woldug ney?” Nap’an ni yog Efa e n’en ni ke motochiyelnag Got ni dab ra rin’, me gaar Satan ngak: “Gathi gimew ra yim’. I yog Got e re bugithin nir ya manang ni gimew ra kay mi gimew bod Got, me tamilangan’mew ngam nangew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb ni bod ir.” Me guy Efa fare ke gek’iy ma rib fel’ yaan, “ma aram me t’ar boch i wom’engin nge kay.” Be gaar e Bible: “Ma aram me pi’ boch ngak e pumoon rok me ki kay.” (Genesis 3:1-6) Ere de fanay Adam nge Efa e puf rogon nni pi’ ngorow nib fel’ rogon, ma aram ma dakur folgow rok Got.

Kam nang feni gel e kireb ko n’en ni buch? I togopuluw Moonyan’ ko n’en ni yog Got ngak Adam. N’en ni yog Satan e be dag nde t’uf ni nge ayuweg Jehovah Adam nge Efa ni ngar turguyew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb. Ere n’en ni rin’ Satan e togopuluw nga rogon feni mat’aw e gagiyeg ni be tay Jehovah. Machane bin th’abi ga’ e deer ni tay Satan nga laniyan’ e girdi’ e: bay mat’awun Jehovah ni nge gagiyegnag e girdi’, fa? Ere uw rogon ni ke fulweg Got e re deer nem?

Ba T’uf ni Ngan Pag Ba Ngiyal’ nge Yan

Rayog rok Jehovah ni nge thang Satan nge Adam nge Efa, ya bay gelngin ni nge rin’. Machane gathi gelngin Got e togopuluw Satan ngay. Ya ke togopuluw nga mat’awun e gagiyeg rok Jehovah. Fare magawon ni ke sum e gubin e engel nge girdi’ ni bay rogon ngorad. Thingar ra nanged ni puf rogon ni ke pi’ Got ngorad e ngar maruwelgad ngay nrogon nib m’agan’ Got ngay. Ya faanra danga’ ma ra yib wenegan nib kireb, ni bod be’ ni og u daken reb e naun nib tolang nga but’ nge maad’ad ya de lemnag ndariy ban’en nra kol. (Galatia 6:7, 8) Ere faanra guy e pi engel nge girdi’ wenegan ndan fol rok Got ma ra yib angin ngorad. Machane ba t’uf ni ngan pag ba ngiyal’ nge yan ya nge yog ni ngar nanged fan e re n’ey.

Baaray rogon ni rayog ni ngan susunnag e re n’ey: Ra ngan taareb rogonnag l’agruw i matam ngan nang ko mini’ rorow e ba gel ma rib papey ni yira nang. Ya rayog ni nga nog ngorow ngar chibiyew e malang, ma erorow nra chibiy e bin th’abi tomal e malang e aram e erorow nib gel. Machane faanra ngan guy ko mini’ rorow e rib t’uf pi fak rok ma kub t’uf rok pi fak, ara ngan guy e erorow ni ma ayuweg e tabinaw rok nib fel’ rogon, ma dabiyog ni ngan dugliy u gelngiy nge thin. Ya faanra ngan nang e fulweg riy ma ba t’uf ni ngan pag ba ngiyal’ nge yan ya nge yog ni guy e girdi’ e n’en nib thil u thilin e gali matam ney mfin ra dugliyed e erorow ni ma t’ufeg e bitir rok ma ma ayuweg e tabinaw rok nib fel’ rogon.

N’en ni Ke M’ug ni Kab Kakrom i Yib

Sogonap’an 6,000 e duw ni ke yan nap’an ni togopuluw Satan nga mat’awun Got ko gagiyeg. Ere mang e gad be guy riy? Mu lemnag l’agruw ban’en ni yog Satan ko togopuluw ni tay ngak Got. I gaar ngak Efa: “De riyul’ e re bugithin nir; ya gathi gimew ra yim’.” (Genesis 3:4) Ere n’en ni be yog Satan u roy e ma ban Jehovah. Rib kireb e n’en ni ke yog Satan, ya faanra riyul’ ni ke ban Jehovah, ma uw rogon ni ngan pagan’uy ngak? Machane mang e kab kafram i yib ni gad be guy ni be buch?

Nap’an ni denen Adam nge Efa ma aram tabolngin e m’ar, nge amith nge pilibthir ma tomur riy e yam’. Be gaar e Bible: “Me yim’ [Adam] ni ke gaman 930 e duw rok.” (Genesis 3:19; 5:5) Ere n’en ni buch rok Adam e ke af ngak gubin e girdi’. (Roma 5:12) Machane bochan ni ke pag Got ba ngiyal’ ke yan, ma aram e ke yog ni nge m’ug nriyul’ ni Satan e “ir be’ ni ma lifith l’ugun me ir e chitamangin urngin e malulifith” ma Jehovah e ir ba ‘Got nib yul’yul’.’​—John 8:44; Psalm 31:5.

Ki yog Satan ngak Efa ni gaar: “I yog Got e re bugithin nir ya manang ni gimew ra kay mi gimew bod Got, me tamilangan’mew ngam nangew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb ni bod ir.” (Genesis 3:5) N’en ni ke rin’ Satan u roy e ke bannag e girdi’ ni ngar lemnaged nrayog ni ngar gagiyegniged yad. I yog ni girdi’ e rayog ni ngar pared rorad ndabi ayuwegrad Got. Machane rriyul’ ni aram rogon, fa?

Kab kakrom i yib ni be thilthil e am. Machane ka be gafgow e girdi’. Sogonap’an 3,000 e duw ni ke yan me yog be’ nib gonop ni ma yoloy e Bible ni gaar: “Bay boch e girdi’ [u fayleng] nib gel gelngirad ma boch e be gafgow u tan pa’rad.” (Eklesiastes 8:9, BT) Ki yog Jeremiah ni profet ni gaar: “Dariy be’ ni bay gafan e yafos rok u pa’.” (Jeremiah 10:23, BT) Ke m’ug nriyul’ e pi thin ney ni yugu aram rogon ni boor ban’en ni ke rin’ e girdi’ ni llowan’ kakrom i yib.

Mang e Ga Ra Rin’?

Bochan ni ke pag Got ba ngiyal’ ni nge yan ma aram e ke yog ni nge micheg nib kireb Satan ko togopuluw ni ke tay nga mat’awun e gagiyeg rok Jehovah. Jehovah Got e ir e bay mat’awun ni nge gagiyegnag ga’ngin e palpalth’ib nge gubin ban’en ni ke sunmiy, ma birok e gagiyeg e aram e bin nib mat’aw. Pi engel nu tharmiy ni ke n’uw nap’an ni kar pared u tan e gagiyeg rok Got e rayog ni nge lungurad: “Somol romad ma Got romad! Ba’ rogom ni nga nog e sorok ngom, min ta’ fam, ma ba’ rogom ni nge mil suwon urngin ban’en ngom. Yi gur e mu sunumiy urngin ban’en, yi gur e mu lemnag mi yad sum ni yad ba fos.”​—Revelation 4:11.

Uw rogon u wan’um e togopuluw ni kan tay nga mat’awun e gagiyeg rok Got? Ba m’agan’um ngay ni bay rogon Got ni nge gagiyegnigem, fa? Faanra arrogon, ma thingar mu nang feni tolang e gagiyeg rok Jehovah. Rayog ni ngam nang e re n’ey ni faan ga ra fol ko thin rok ni bay u Bible. “Got e t’ufeg,” ma t’ufeg e aram e def ko pi motochiyel ni ke tay ni fan ko pi n’en ni ke sunmiy. (1 John 4:16) Der ma siyeg Jehovah e tin nra fel’ rogodad riy. Ere rayog ni nge pagan’um ko fare thin nu Bible ni gaar: “Mu pagan’um ngak Somol u polo’ i lanin’um, ma ri dab mu tor ko tin ni ga be finey ni ga manang. Nguum lemnag Somol u fithik’ urngin ban’en ni ga be rin’, me dag ngom e bin nib mat’aw e kanawo’.”​—Proverbs 3:5, 6.

[Picture on page 7]

Rayog ni ngam mel’eg e birok Got e gagiyeg ni faan ga ra fil e Bible ma ga fol riy

[Picture Credit Line on page 4]

© Jeroen Oerlemans/​Panos Pictures