Gagiyeg rok Jehovah Nth’abi Tolang nge fare Gil’ilungun Got

“O Jehovah gur e th’abi ga’ ma bay gelngim nib gel ma gab gamog ma bay rogom ni ngan tayfam . . . Gur e ba milfan fare gil’ilungun ngom, O Jehovah.”​—1 KRONICLES 29:11, NW.

1. Mang fan ni Jehovah ir e Th’abi Tolang e Gagiyeg Rok u ga’ngin e palpalth’ib?

“I SOMOL e ke yan i ngongliy tagil’ nga tharmiy; i ir e pilung rok urngin e girdi’.” (Psalm 103:19) U daken e pi thin nem e tamilangnag fare psalmist riy e tin nriyul’ u murung’agen e gagiyeg. Jehovah Got, ni ir e En Tasunmiy, e ir e Th’abi Tolang e Gagiyeg Rok u ga’ngin e palpalth’ib.

2. Uw rogon ni weliy Daniel rogon e thal rok Jehovah e giyow?

² Riyul’, nfaanra nge gagiyeg be’, mab t’uf ni bay e piin ni nge gagiyegnagrad. Som’on e, Jehovah e i gagiyegnag e tin ke sunmiy u nap’an ni sunmiyrad​—nsom’on e Fak nrib maagirag rok mfini yib e pi engel nga tomren. (Kolose 1:15-17) Nap’an ni ke yan’ boch e tayim, min dag ngak Daniel buchuuw u rogon e gagiyeg rok Jehovah. I gaar: “Nap’an ni ku gu be changar, min tay e pi chiya ni nge yan i par e piin ni pilung ngay. . . . Ma pire’ ni pire’ i biyu’ e yad bay u rom ni ngar pigpiggad ngak, ma raay e milyon e kar bad ra sak’iygad nga p’eowchen.” (Daniel 7:9, 10) Kakrom ni kakrom ma Jehovah ni “Faanem ni kab Kakrom,” e immoy ni ir e th’abi tolang ni be gagiyegnag e tabinaw rok ko pi kan ni fak ni yad bokum ma yad ba yaram, ni yad be pigpig ni yad bogi “tapigpig” ni yad be rin’ e tin nib m’agan’ ngay.​—Psalm 103:20, 21.

3. Uw rogon ni ke suwey e gagiyeg rok Jehovah ga’ngin e palpalth’ib?

³ Munmun, me ga’nag Jehovah e gin ni be gagiyegnag ni aram e sunmiy e palpalth’ib, nib muun e fayleng ngay. (Job 38:4, 7) Ra sap be’ nu fayleng ngay ma, tin nu tharmiy e yafas e rib yaram rogon ni be maruwel ni gowa de t’uf be’ ni nge gagiyegnagrad. Machane, gaar fare psalmist: “Ya non [Jehovah], mi yad sum. Ma ke tayrad ndariy n’umngin nap’an, ni manemus. Ke pi’ e motochiyel, ma dabi thil.” (Psalm 148:5, 6, NW) Ka aram nap’an i yib ni be maruweliy Jehovah mat’awun ni nge yarmiy, me gagiyegnag rogon e maruwel ko fare giyow ko kan nge palpalth’ib.​—Nehemiah 9:6.

4. Uw rogon nima gagiyegnag Jehovah e girdi’?

⁴ Ki dag Got e gagiyeg rok nth’abi tolang u nap’an ni sunmiy e gal nsom’on e girdi’. Gathi kemus ni pi’ e tin nib t’uf rorow ni nge yibnag fan me fel’ u wan’row e yafas, ya ki pi’ Jehovah mat’awrow ni ngar gagiyegnagew e tin ni bay u fayleng ni ke sunmiy—mat’awun e gagiyeg. (Genesis 1:26-28; 2:8, 9) Ere, ba tamilang ni gathi kemus nib mat’aw mab sumunguy rogon nima gagiyeg Got ya ku ma flaabnag ma ma tayfan e piin ni yad bay u tan e gagiyeg rok. N’umngin nap’an ni par Adam nge Efa ni yow be fol ko gagiyeg rok Jehovah, ma bay e athap rorow ni ngar pirew ni manemus u lan ba paradis ni ke mang tabinaw rorow ndariy n’umngin nap’an.​—Genesis 2:15-17.

5. Mang e rayog ni mog u rogon nima maruwel Jehovah nga mat’awun ni nge gagiyeg?

⁵ Mang e rayog ni nga dogned ko pi n’ey? Som’on e ka aram nap’an i yib ni be fanay Jehovah mat’awun ko pi n’en ni ke sunmiy. Bin migid e gagiyeg rok Got e ba mat’aw ma be tayfan e piin ni yad bay u tan e re gagiyeg nem. Bin tomur e faan gadra fol ma gad ayuweg ere gagiyeg nem ma ra yibnag e flaab ngodad ndariy n’umngin nap’an. Arfan ni gaar David ni Pilung nu Israel: “O Jehovah, gur e th’abi ga’ ma bay gelngim nib gel ma gab gamog ma bay rogom ni ngan tayfam; ya gubin ban’en u tharmiy ngu fayleng e ba milfan ngom. Gur e ba milfan fare gil’ilungun ngom, O Jehovah, ma gur e En ni kum tolangnagem ya gur e gab ga’ u gubin ban’en.”​—1 Kronicles 29:11, NW.

Mang Fan nib T’uf Gil’ilungun Got?

6. Mang e tha’ u thilin e gagiyeg rok Got nth’abi tolang nge Gil’ilungun?

⁶ Yugu aram rogon ni Jehovah ni ir e en nth’abi Tolang u Palpalth’ib e ka aram nap’an i yib ni be maruwel nga gelngin, ma mang fan nib t’uf Gil’ilungun Got? En th’abi tolang e ma fanay mat’awun ko gagiyeg u daken Gil’ilungun. Ere, Gil’ilungun Got, e be m’ug riy e gagiyeg rok Got nth’abi tolang ngak e tin ni ke sunmiy, ni aram e n’en nima fanay ni nge gagiyeg.

7. Mang fan ni thilyeg Jehovah rogon e gagiyeg ni i tay?

⁷ Ke dag Jehovah e gagiyeg rok nth’abi tolang u boor e kanawo’ nge ngal’an nib thilthil. Ke tababnag reb i kanawoen e gagiyeg nib beech ni bochan e n’en ni ke thil. Ireray e ngiyal’ ni togopuluw reb fapi kan ni fak Got, ni aram Satan, nge bannag Adam nge Efa ngar togopluwgow ko gagiyeg rok Jehovah. Togopuluw nra ted e magawonnag e gagiyeg rok Got nth’abi tolang. U mang kanawo’? I yog ngak Efa ‘ndabi yim’’ ni faanra kay wom’engin fare ke gek’iy, miki yog Satan nibe ban Jehovah, ma dabiyog ni nge pagan’uy ngak. Miki gaar Satan ngak Efa: “I yog Got e re bugithin nir ya manang ni gimew ra kay mi gimew bod Got, me tamilangan’mew ngam nangew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb ni bod ir.” I yog Satan nrayog ni nge rin’ Adam nge Efa boch ban’en ni kab gel e fel’ riy ko tin ni yow be rin’ nfaanra dabra folgow ko motochiyel rok Got mar pirew ni goo yow. (Genesis 3:1-6) N’en ni kar rin’ed e ke togopuluw nga mat’awun Got ni nge gagiyeg. Mang e nge rin’ Jehovah?

8, 9. (a) Uw rogon nra rin’ ba am ko girdi’ ban’en ngak e piin ni yad be togopuluw ko gin ni be gagiyegnag? (b) Mang e rin’ Jehovah nib sor rogon ko togopuluw ntay u Eden?

⁸ Mang e gad be lemnag nra rin’ be’ ni be gagiyeg nfaanra bay be’ ni ke togopuluw ngak? Piin ni yad manang chepin e girdi’ nib fel’ rogon e rayog ni ngeb ngan’rad boch ban’en ni aray rogon. En nib tolang ni mus ngak be’ nib mat’aw e gagiyeg rok​—e ra pufthinnag e piin ni yad be togopuluw, me yog nib kireb e rorad, gathi nge fek owchen ko re magawon nem. Ma faen ni be gagiyeg e ra pi’ gelngin be’ ni nge chuweg e piin ni yad be togopuluw me sul e gapas bayay. Taareb rogon, ya dag Jehovah ni ire be gagiyegnag ere magawon nem u nap’an ni rin’ ban’en me yog ni ngan pufthinnag e piin ni yad be togopuluw. I yog ku Adam nge Efa ndariy rogorow ni nge yog fare tow’ath ni yafas ni manemus ngorow, ma aram me Chuwegrow u lan fare milay’ nu Eden.​—Genesis 3:16-19, 22-24.

⁹ Nap’an ni yog e pufthin rok nib togopuluw ngak Satan, me dag Jehovah reb i kanawoen e gagiyeg rok nth’abi tolang, ni aram yugu reb e kanawo’ nra fek i yib e gapas nge yaram ko gin ni be gagiyegnag. I gaar Got ngak Satan: “I gur nge fare pin e bay mpirew ni gimew ba toogor; ma ku er rogon pi fak nge pi fakam ni bay ur pired ni yad ba toogor. Ma be’ nib moon ni fak fare pin e bay pirdiiy lolugem nge maad’ad nib gel, mi gur e bay mu k’ad wurilen e rifrif ay.” (Genesis 3:15) Ere dag Jehovah nib m’agan’ ngay ni nge pi’ gelngin be’ ni “fak” ara owchen ni nge li’ Satan nge piin ni yad ba muun ngak me micheg ni Birok e gagiyeg e ba mat’aw.​—Psalm 2:7-9; 110:1, 2.

10. (a) Mini’ e yib i mang faen ni “fak” ara owchen? (b) Mang e yog Paul u murung’agen e lebug nra tay e bin nsom’on e yiiy?

¹⁰ Faen ni “fak” ara owchen e aram Jesus Kristus, nib muun ngay e piin ni yad ra gagiyeg u taabang. Ma yad ra sunmiy fare Gil’ilungun e Messiah rok Got. (Daniel 7:13, 14, 27; Matthew 19:28; Luke 12:32; 22:28-30) Machane, de m’ug gubin e pi n’ey nib papey. Tin nriyul’ riy, e bin nsom’on e yiiy e yan i par ni “bod rogon ni ke dag e tin nib riyul’ ni i par nib mith ni ke kakrom i kakrom.” (Roma 16:25) Bokum e chibog ni ke yan ni be athapeg e piin ni bay e michan’ rorad e ngiyal’ nra m’ug fare n’en nib “mith” min lebguy e bin nsom’on e yiiy ni ngan tolangnag e gagiyeg rok Jehovah.​—Roma 8:19-21.

Ke M’ug fare N’en nib “Mith”

11. Mang e yog Jehovah ku Abraham?

¹¹ Nap’an ni ke yan boch e tayim, me yib i dag Jehovah rarogon “e tin nda nnang ni murung’agen e gagiyeg rok Got.” (Mark 4:11) Bagayad e piin ni dag Jehovah ere n’ey ngak e Abraham, ni yima pining ni “fager” rok Jehovah. (James 2:23) I micheg Jehovah ngak Abraham nra ‘mang girdien ba nam ni pire’ girdien.’ Tomur riy, miki gaar Got ngak Abraham: “Bay yib owchem ni pire’ ni pire’ ngar manged girdien boch e nam,” ma “urngin e nam nu fayleng ni bay ra weniggad ngog ni nggu fal’eg waathrad ni bod rogon ni kug fal’eg waathan e piin ni owchem.”​—Genesis 12:2, 3; 17:6; 22:17, 18.

12. Uw rogon nib i gagiyel e piin ni owchen Satan u tomren fare Ran ni Tharey e Fayleng?

¹² Nap’an e ngiyal’ ni bay Abraham, ma ke yoor e girdi’ ni kar gayed rogon ni ngar gagiyeggad. Bod ni yog e Bible murung’agen, Nimrod, ni fak tungin Noah ni gaar: “I tabab ni nge mang be’ nib gilbuguwan’ u fayleng. Me gagiyel ni ir be’ nib gel nib tamakol gamanman nib togopuluw ngak Jehovah.” (Genesis 10:8, 9, NW) Ba tamilang ni, Nimrod nge boch e girdi’ ni ur mel’eged yad ni ngar gagiyeggad e Satan e i gagiyegnagrad. Yad nge piin ni yad ba mang ngorad e ra manged bang u owchen Satan.​—1 John 5:19.

13. Mang e yog Jehovah u m’on riy u daken Jakob?

¹³ Ka be rin’ Jehovah e n’en nib m’agan’ ngay, ni yugu aram rogon ni be gay Satan rogon ni nge tay e girdi’ ni ngar gagiyeggad. I dag Jehovah u daken Jakob ni tungin Abraham ni gaar: “Fare sog e ra par u Judah, maku arrogon e sog ko en ma yog e thin ni bay u thilin e rifrif u ay nge ni mada’ ko ngiyal’ ni bay yib Shiloh riy, ma gubin e girdi’ ni yad ra fol rok.” (Genesis 49:10, NW) Fare bugithin ni “Shiloh” e be yip’ fan e “En nib Milfan Ngak.” Ere, pi thin ko profet ney e be dag nra yib be’ ni ire bay mat’awun ni nge yog “fare sog” ara gagiyeg nth’abi tolang ngak, ma ir faen “ma yog e thin” rok “gubin e girdi’”. Mini’ e Cha’ney?

“Nge Mada’ ko Ngiyal’ ni Bay Yib Shiloh Riy”

14. Mang m’ag e fal’eg Jehovah u thilrow David?

¹⁴ U fithik’ pifak yu Judah, ma en som’on ni mel’eg Jehovah ni nge mang pilung ko girdi’ rok e aram David, ni ma gafaliy e saf ni fak Jesse.a (1 Samuel 16:1-13) Yugu aram rogon ni denen David, ma i par nib fel’ u wan’ Jehovah ni bochan e par nib yul’yul’ ko gagiyeg rok Jehovah nib tolang. I fal’eg Jehovah e m’ag u thilrow David, ni bay rogon ko fare yiiy ni sum u Eden ni gaar: “Gu turguy reb i owchem nge mang pilung, mi i par e gagiyeg ni be tay nib gel.” Gathi kemus ni yigoo fak David ni Solomon e ra un ngay, ya nog ko fare m’ag nni gaar: “Bay gu gagiyegnag nge par e piin ni owchen nguur gagiyeggad ndariy n’umngin nap’an.” Re m’ag rok David nem e m’ug riy faen “owchen” fare Gil’ilungun ni kan micheg nra yib ko tabinaw rok David u ngal’an ni kan dugliy.​—2 Samuel 7:12, 13.

15. Mang fan nrayog ni ngan sap nga gil’ilungun yu Judah ni bod rarogon Gil’ilungun Got?

¹⁵ Gubin e pilung ndugliyrad ko gapgep nib thothup e tabab rok David. Rayog ni ngan pining e pi pilung ney ni piin ni kan dugliyrad, ara pi messiah. (1 Samuel 16:13; 2 Samuel 2:4; 5:3; 1 Kings 1:39) Kan weliy murung’agrad ni kar pared nga tagil’ Jehovah yad be gagiyeg ni yad e pilung rok Jehovah u Jerusalem. (2 Kronicles 9:8) Fare gil’ilungun Judah e be yip’ fan Gil’ilungun Got, ni be dag e gagiyeg rok Jehovah nth’abi tolang.

16. Mang angin e gagiyeg ni i tay e pi pilung nu Judah?

¹⁶ Ra fol fare pilung nge fapi girdi’ ko gagiyeg rok Jehovah nib tolang, ma ra yog ngorad e ayuw nge Tow’ath rok. Gagiyeg ni tay Solomon e aram ba ngiyal’ ko gapas nge fel’ rogon ndabiyog ni ngan taarebnag nga yugu ban’en, ni be dag rogon nra gagiyeg Gil’ilungun Got u nap’an ni yira chuweg Satan min tolangnag e gagiyeg rok Jehovah. (1 Kings 4:20, 25) Ba kireban’, ya yooren e pi pilung ko tabinaw rok David e de yog nra gagiyeggad u rogon nib m’agan’ Jehovah ngay, ma aram me aw e girdi’ ko wup ko liyor ko liyos nge ngongol ndarngal. Tomur riy, me pag Jehovah piyu Babylon nge gothey fare gil’ilungun ko duw ni 607 B.C.E. Ke m’ug ni gowa ke gel Satan ko n’en ni ke gay rogon ni nge rin’ ni aram e nge lag e gagiyeg rok Jehovah nth’abi tolang.

17. Mang e be dag ni Jehovah e ir e ka be gagiyegnag gubin ban’en ni yugu aram rogon ni kan chuweg fare gagiyeg rok David?

¹⁷ Gagiyeg rok e pi am rok David​—nge pi am u lel’uch u Israel—​nni chuweg e gathi be micheg ndariy mat’awun Jehovah ni nge gagiyeg, ya be dag wenegan e gagiyeg rok Satan nge wenegan nra yib ni faanra par e girdi’ rorad ni goo yad. (Proverbs 16:25; Jeremiah 10:23) I yog Jehovah u daken Ezekiel ni profet, ni fan e nge dag ni ka be maruwel nga mat’awun ni nge gagiyeg ni gaar: “Ngan luf m’agan lolugen nge fare teeliyaw. . . . Magothgoth, magothgoth, magothgoth e nggu rin’. Maku re n’ey e ra par ndariy be’ ni nge fanay nge mada’ ko ngiyal’ ni ngeb faen nri bay mat’awun nthingar gu pi’ ngak.” (Ezekiel 21:26, 27, NW) Pi thin nem e be dag ni faen ni “owchen” ni kan micheg ni Faen “nri bay mat’awun,” e bayi yib boch nga m’on.

18. Mang e n’en ni yog fare engel ni Gabriel ku Maria?

¹⁸ Nga darod ko duw ni 2 B.C.E. Kan l’og fare engel ni Gabriel fithingan ni nge yan ngak Maria, ni be’ nib pin ndawori nang e pumoon ni ma par u Nazareth nreb e binaw u Galile u lel’uch u Filistia. I gaar: “Bay mu diyen ngam gargelnag bochi pagel, ma ngam tunguy fithingan ni Jesus. Ma bayi mang be’ nib tolang ma bay nog ni ir Fak Got ni Th’abi Tolang. Mi Somol ni ir Got e bayi pilungnag; ni bod rogon David ni ir e ga’ rok, ma bayi mang pilung rok e piin ni owchen Jakob ndariy n’umngin nap’an; ma gagiyeg ni nge tay e dariy n’umngin nap’an ma dabi math biid!”​—Luke 1:31-33.

19. Mang e n’en ni ke chugur ni nge buch?

¹⁹ Tomur riy, e ke chugur ngal’an ni ngan dag fare n’en nib “mith.” Faen ni “fak” ara owchen ni kan micheg e ke chugur ni nge m’ug. (Galatia 4:4; 1 Timothy 3:16) Ra maad’ad Satan nga wurilen e rifrif u ay. Machane faen ni “fak” e ra pirdiiy lolugen Satan nge maad’ad nib gel, me chuweg gelngin nge piin ni yad be un ngak ko gagiyeg. Ku ra wereg e mich riy nu daken fare Gil’ilungun Got, e yira sulweg riy urngin ban’en ni ke kirebnag Satan nga rogon min tolangnag e gagiyeg rok Jehovah. (Hebrews 2:14; 1 John 3:8) Uw rogon nra rin’ Jesus ere n’ey? Mang e n’en ni rin’ nrayog ni ngad folwokgad riy? Gadra pirieg e fulweg riy ko bin migid e article.

[Footnote]

Rayog ni Ngam Weliy?

• Mang fan ni Jehovah e ir e bay rogon ni nge Gagiyegnag ga’ngin e palpalth’ib?

• Mang fan ni m’agan’ Jehovah ngay ni nge tababnag fare Gil’ilungun?

• Uw rogon ni ke k’aring Jehovah kan nang fare n’en nib “mith”?

• Mang e be dag ni ka be gagiyeg Jehovah ni yugu aram rogon ni kan chuweg e gagiyeg rok David?