Fan nib Fel’ Noah u Wan’ Got Fan Ni Nge Ga’ Fan U Wan’dad

OREN i gadad e ka manang ba ngiyal’ ni ke rung’ag ban’en ni kan weliy nib ga’ fan. Gad manang e n’en nike buch nib fel’ rogon​—gathi kemus ni gin ni ud moyed riy nge n’en ni ud rin’ed ya ku arrogon e n’en nda rin’ed nbochan. Dariy e maruwar riy nde pag Noah talin e rorran ni yog Jehovah ni fare Got nth’abi Tolang u ga’ngin e palpalth’ib ban’en ngak. Rib ga’ fan e pi thin nem nnog ngak? I yog Jehovah ngak ni ke dugliy ni nge gothey “e girdi’” ni kireb. Miki yog ngak Noah ni nge ngongliy ba arke nib ga’ nrayog ni nge ayuweg, nge tabinaw rok nge gubin mit e gamanman.​—Genesis 6:9-21.

Mang e rin’ Noah? Gur i felfelan’ ko fapi thin nnog ngak fa gun’gun’? Uw rogon ni yog fapi thin ngak leengin nge girdien e tabinaw rok? Der yog e Bible. N’en ni be yog ngodad e: “Rin’ Noah urngin e tin ni yog Got ngak ni nge rin’.”​—Genesis 6:22.

Aram e n’en nib ga’ fan, ya re thin nem e be weliy fan ni i par Noah nib fel’ u wan’ Got; ya rin’ gubin e tin ni ke yog Got ngak ni nge rin’. (Genesis 6:8) Ku mang e k’aring Got ni nge fel’ Noah u wan’? Baga’ fan e fulweg kore n’ey ni bochan e thingar da pared ni gad bod Noah nfaanra ngad mageygad nib fas u nap’an nra chuweg Got e piin nib kireb u fayleng bayay. Machane som’on e ngad guyed rogon e yafas rok Noah ko pi rran u m’on ko fare Ran ni Tharey e Fayleng.

Moonyan’ ni Yib Nga Fayleng

Noah e ir be’ ni i moy kakrom. Gonap’an reb e biyu’ e duw nga tomren nni sunmiy e bin som’on e girdi’ ma aram min gargeleg Noah. Girdi’ e ngiyal’ nem e da ur pired u lan e yiy ni bod ni ma lemnag boor e girdi’​—boor e piy u dowrad, ma dawori yoor ban’en ni yad manang ma yad ma yan ni yad ba bugbug ni kar feked yu ley i gek’iy. Immoy talin e maruwel ni kan ngongliy ko iron nge copper e ngiyal’ nem, ma sana i fanay Noah e pi talin e maruwel nem ni nge ngongliy fare arke. Ki immoy talin e musik. I mabgol e girdi’ nga i yog e tabinaw ngorad, mu ur wolduggad, ma yad be chuguliy e gamanman. Ur chuw’iyed boch ban’en ma ku yad be pi’ boch nchuway’. Yafas e ngiyal’ nem e ku taareb rogon ko ngiyal’ ney.​—Genesis 4:20-22; Luke 17:26-28.

Machane bay boch e kanawo’ nib gel e thil riy. Reb riy e ba n’uw nap’an ni ma par e girdi’ nib fas. Ka ban’en ni aram rogon ni ma par be’ nge pag 800 e duw rok. I gaman 950 e duw rok Noah, me Adam e 930, ma Methuselah, ni Tutuw ku Noah e gaman 969 e duw rok.a​—Genesis 5:5, 27; 9:29.

Ku reb nib thil e kan weliy u Genesis 6:1, 2, ni gaar: “Re ngiyal’ i n’em e ke yoor e girdi’ nga gubin yang u fayleng, ma yibe gargeleg e ppin. Me guy boch e kan ni ur moyed ba ngiyal’ u tan pa’ Got e pi ppin nem ni yad ba pidorang, ma aram mi yad leay e pi arorad ni yad baadag.” Pi kan ney ni “ur moyed u tan pa’ Got” e bogi engel u tharmiy nra ngal’gad ni girdi’ ngar bad nga fayleng ngar uned ko girdi’ ko par. Gathi Got e l’ograd ni ngar bad nga fayleng; maku dar bad ni ngar ayuweged e girdi’. Ya, ra “thumgad nga wuru’ i mat’awrad ni pi’ Got ngorad” u tharmiy ni fan e ngar pired e ppin nib pidorang u fayleng. Ere ra manged boch e moonyan’.​—Jude 6.

Pi moonyan’ ney ni yad ma togopuluw mab gel gelngirad ko girdi’ mab ga e llowan’ rorad e ba kireb e n’en e ni rin’ed ko girdi’. Dabisiy ni ur gagiyegnaged e girdi’. Da ur ngongolgad nib mith, ni bod be’ nib kireb ni ma mithag ir nga i ngongliy e ngongol nib kireb ngak boch e girdi’. Ya, da ur tamra’gad ni ur ngongolgad nib togopuluw ko yaram rok Got.

Pi engel ni fak Got ney e ra pired boch e ppin, ma aram me diyen e pi ppin nem nguur gargeleged bogi bitir nib pag feni gel gelngirad. Ma aram mu u nog fithingrad ko thin ni Hebrew ni “Nephilim.” Kad beeged ni gaar: “Re ngiyal’ i n’em nge nga tomur riy e immoy e girdi’ ni n’un’uw ma tagiyet u fayleng ni yad fa piin ni pi fak fapi ppin nge kan. Yad e piin ni ur gelgad ko mahl ma ba gilbuguwrad kakrom.” (Genesis 6:4) Yima rus ko pi Nephilim nem. Fare bugithin ni “Nephilim” e be yip’ fan e “Tathingeg,” ara piin ni yad ma k’aring boch e girdi’ ngar mulgad. Yad bogi ta cham ni bay murung’agen e ngongol rorad u fithik’ e yargel u lan e chep i yan.

Gafgow ni Ke Tay e Piin nib Mat’aw

Re m’ag nem nrogon ni be weliy e Bible e ba n’uw nap’an ni par nib kireb. Be gaar: “Kari gel e kireb rok e girdi’ u gubin yang, ni gubin ngiyal’ ma ba sug lanin’rad ko tin nib kireb. . . . Kireb rorad e ke wer nga gubin yang. . . . Kari yan i par e girdi’ ni kari kireb.”​—Genesis 6:5, 11, 12.

Ireray ere fayleng ni i par Noah riy. I par nrib thil ko girdi’ u tooben i yan, “Noah e be’ nib moon nib fel’” ni “i par ni ba’ Got rok.” (Genesis 6:9) De mom rok be’ nib fel’ ni nge par’ u fithik’ bogi girdi’ ni yad ba kireb. Kari kireban’ Noah ko pi n’en ni i yog e girdi’ nge pi n’en ni ur rin’ed! Sana taareb rogon e lem rorow Lot, ni be’ ni immoy u tomren fare Ran ni Tharey e Fayleng. Lot, ni ir be’ ni i par u fithik’ e piin nib kireb u Sodom, e ri “kireban’ ko ngongol ni darngal ni be ngongliy e girdi’ ni dariy fan e motochiyel u wun’rad,” ma “i guy ma i rung’ag e pi n’em, ma be kireban’ ko ngongol rorad nib kireb.” (2 Peter 2:7, 8) Ere rib mudugil ni ku aram rogon Noah.

I gur, be magawon lanin’um ko pi n’en ni be buch ni yibe weliy ko news ara ngongol ni kireb ko piin nu toobem i yan ndarur folgad ko n’en ni baadag Got ni ngan rin’? Faanra arrogon, ma gara nang rarogon laniyan’ Noah. Mu lemnag rogon feni mo’maw’ ngak ni nge k’adan’ u lan ba fayleng nde mat’aw u lan 600 e duw, ya aram yangaren u nap’an ni Tharey e Ran e Fayleng. Dabisiy ni athapeg ni nge chuw e tin nib kireb ban’en!​—Genesis 7:6.

De Rus Noah ni Nge Par nib Thil

Kemus ni yigoo Noah e “immoy ni kab fel’ u wan’ Got e ngiyal’ nem.” (Genesis 6:9) Mu tay fanam i yan riy ni be yog e Bible ni i par nib fel’ u wan’ Got, gathi piin ni ur moyed e ngiyal’ nem. Fan ere n’ey, e dariy thibngin u mit Got, machane u mit e girdi’, e Noah e be’ ni yugu ba thil. Rayog ni nge mudugil u wan’dad nda i fel’ u wan’ e lem ni ma tay boor e girdi’, fa un ko pi ngongol ni yibe rin’ nde puluw u mit Got u gubin e rran. Mu lemnag rogon ni sap e girdi’ ngak u nap’an ni tabab ni nge ngongliy fare arke! Dabisiy ni ur minmingad ngak ma yad be moningnag. Dar lemnaged nra riyul’ e n’en ni be yog.

Maku, rib mich e thin rok Got u wan’ Noah ma de tay rok nde yog ko girdi’. I yog e Bible ni i “machibnag e tin nib mat’aw.” (2 Peter 2:5) Dariy e maruwar riy ni manang Noah nra yib e togopuluw ngak. Enok ni chitamangin e tutuw rok e ir be’ nib mat’aw ni yog u m’on riy nra thang Got e piin nib kireb. Ba tamilang ni yib e togopuluw ngak Enok, ma yugu aram rogon ma de pag Got e pi toogor rok ni ngar lied ngem’. (Genesis 5:18, 21-24; Hebrews 11:5; 12:1; Jude 14, 15) Ba t’uf ndabi rus Noah ma nge gel e michan’ rok nga gelngin Jehovah nra ayuweg u puluwon Satan, nge pi moonyan’, nge fapi Nephilim, nge ku yooren e girdi’ ni ur togopuluwgad ngak.

Piin ni yad be pigpig ku Got e ka aram nap’an i yib ni yima togopuluw ngorad. Mus ngak Jesus Kristus ni un fanenikay, maku arrogon e piin ni ur uned ngak. (Matthew 10:22; John 15:18) De rus Noah ni nge pigpig ngak Got ni yugu aram rogon ndariy be’ ni be rin’ ere n’em. Manang ni kab ga’ fan ni nge par nib fel’ u mit Got ko bin ni nge par nib fel’ u mit e piin ni yad ma togopuluw Ngak. Ere i par Noah nib fel’ u wan’ Got.

I Tiyan’ Noah

Rogon ni kad guyed e i machibnag Noah e girdi’ nda i rus. Uw rogon u wan’rad ere thin nem ni i weliy? Be yog e Bible nu m’on ko fare Ran ni Tharey e Fayleng ma “un abich ma yibe garbod, ma be mabgol e pumoon nge ppin nge yan i mada’ ko rofen ni baaram ni yan Noah riy nga lan fare ark; machane da ur nanged e n’en ni bay yib ngorad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni baaram ni yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin.” Dar motoyilgad ko ginang nni pi’ ngorad.​—Matthew 24:38, 39.

I yog Jesus ni ku aram e n’en nra buch ko ngiyal’ ney. Ke pag raay e duw ni be ginang e Pi Mich Rok Jehovah e girdi’ ndabki n’uw nap’an ma bayi lebguy Jehovah e n’en ni ke micheg me ngongliy reb e fayleng nib beech mab mat’aw e tin ni yira rin’ riy. Yugu aram rogon ni bokum milyon e girdi’ ni yad be motoyil ko re thin ney, machane bokum bilyon e darur tedan’rad ngay. “Daburad ni ngar tafinayniged,” nib riyul’ fare Ran ni Tharey e Fayleng.​—2 Peter 3:5, 13.

Machane, Noah e i tiyan’. Ba mich u wan’ e n’en ni yog Jehovah Got ngak. Fol ni tay e aram e n’en ni ayuweg e yafas rok. I yoloy apostal Paul ni gaar: “Michan’ rok Noah ngak Got e ir e ayuweg Noah nge motoyil ko tin ni yog Got ngak ni murung’agen e pi n’en ni bayi taw, ni bogi ban’en ndabiyog ni nge guy Noah e ngiyal’ nem. Me fol ko tin ni ke yog Got ngak ni nge rin’, me toy fare barkow ni ark fithingan, nre ark nem e ir e faseg Noah nge girdi’ nu tabinaw rok.”​—Hebrews 11:7.

Ban’en ni Ngan Folwok Riy

Rib ga’ fare arke ni ngongliy Noah, ba n’uw nga bangi tagil’ e football mab tolang ngab naun ndalip thal. Raay e fit nib n’uw ko fare barkow ni Wyoming fithingan, ni aram ere barkow nth’abi ga’ ni bay. Riyul’, ni fare arke e gathi ba barkow; ya kemus nib t’uf ni nge pes. Machane, ba t’uf riy e salap rok be’ nib daiksang. Mab t’uf ni ngan gabdiy yungi ban’en u downgin ngu langgin ni bod e pich. Sana boor ko 50 e duw nni ngongliy ere arke ney.​—Genesis 6:14-16.

Ka boor ban’en ni ngan rin’ riy. Ya kub t’uf ni nge chaariy Noah e ggan ni fan ko tabinaw rok nge fapi gamanman nrayog nra ked u lan reb e duw. U m’on ni yib fare Ran nge Tharey e Fayleng, mab t’uf ni ngan kunuy e gamanman nga taabang nge yog nni fekrad nga lan e arke. “Me rin’ Noah urngin e tin ni ke yog Somol ngak ni nge rin’.” Ra pogofangad u nap’an ni ka ranod nga lan fare arke me ning Jehovah e mab riy!​—Genesis 6:19-21; 7:5, 16.

Ma aram me yib fare Ran nge Tharey e Fayleng. I aw e n’uw u lan 40 e rran nge nep’. Yad gubin nthingar ra pired u lan fare arke nreb e duw nge taw ko ngiyal’ ni ke m’ay fare ran. (Genesis 7:11, 12; 8:13-16) Gubin e girdi’ nib kireb ni goo ra m’ad. Kemus ni yigoo Noah nge tabinaw rok e ra mageygad nib fas.

Be yog e Bible ni fare Ran ni Tharey e Fayleng u nap’an Noah ebe dag ‘rarogon e tin ni bay yib.’ Ko mang kanawo’? Kad beeged ni gaar: “Lan e lang nge re fayleng ney ni ba’ e chiney e ka re bugithin nem rok Got e ir e ke tay ndabi kireb nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni nge yib e nifiy i kirebnag. Ke tay Got ndabi kireb ni fan ko chirofen ni bay ni pufthinnag e girdi’ nib kireb nge mu’ min kirebnagrad.” Machane bay e piin ni yad ra magey ni yad ba fas ni bod u nap’an Noah. Dab mu pagtalin ni “Somol e manang rogon ni nge ayuweg e piin ni yad ma fol rok ko gafgow ni ma yib ngorad.”​—2 Peter 2:5, 6, 9; 3:7.

Noah e be’ nib yul’yul’ ngak Got, ma be’ nib mat’aw u nap’an e birok e mfen. I fol rok Got u polo’ e yafas rok. Ma de rus ni nge rin’ e tin nib mat’aw ni yugu aram rogon ni manang nra fanenikay e piin ndubrad ni ngar pigpiggad ngak Got. Faan gad ra folwok rok Noah, maku rayog ni ngad pired ni gad bfel’ u wan’ Got me yog e athap ngodad ni ngan ayuwegdad ngad thapgad nga lan fare fayleng nib beech ni bay yib ndabki n’uw nap’an.​—Psalm 37:9, 10.

[Footnote]

[Blurb on page 5]

Ngongol u fithik’ e yargel ni i dag e pi Nephilim e boor e chep ni bay riy kakrom

[Picture on page 7]

Gad ra folwok ku Noah, ma rayog ni ngad pired ni gad bfel’ u wan’ Got

[Picture Credit Line on page 5]

Alinari/​Art Resource, NY