Kan Yarmiy e Ulung rok Got Nrogon nib Puluw ko N’en ni Bay ko Fare Ke Babyor Rok

1, 2. (a) Mang e ma yog boch e girdi’ u nap’an ni yad ra rung’ag ni ka nog ni bay e ulung rok Got? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney?

BAY e ulung rok Got, fa? Sana ra gaar boch e girdi’, “De t’uf reb e ulung ni nga i pow’iyem. Ya kemus ni n’en nib t’uf e nge fel’ e tha’ u thilmew Got.” Gur, ba puluw e re lem ney? Mang boch ban’en ni be micheg nib t’uf e re n’ey?

² Re article ney e gad ra weliy riy boch ban’en ni be micheg ni Jehovah ni fare Got nib yaram e gubin ban’en ni ma rin’ nib yaram. Ku gad ra weliy e n’en nib t’uf ni ngad rin’ed ko pi yaram ni yima ngongliy u lan e ulung rok Jehovah. (1 Kor. 14:33, 40) Thin ni bay u lan fare Babyor nib Thothup e aram e n’en ni ayuweg e ulung rok Jehovah u nap’an e bin som’on e chibog C.E. ni ngar rin’ed fare maruwel ni machib nra yan i taw nga ga’ngin yang u fayleng. Maku arrogon e ngiyal’ ney. Bochan ni gad ma fol ko thin nu Bible nge pi yaram ni yima ngongliy, ma aram fan ni be yag ni nge par e ulung rodad nib beech, mab gapas, ma bay e taareban’ riy.

JEHOVAH E IR REB E GOT NIB YARAM

3. Mang e be micheg ngom ni Jehovah e ir reb e Got nib fel’ rogon ni ma yarmiy ban’en?

³ Pi n’en ni ke sunmiy Got e be micheg ni ir reb e Got nib fel’ rogon ni ma yarmiy ban’en. Be gaar e Bible: “I Somol e sunmiy e fayleng ko gonop rok; ma llowan’ rok e ayliy lan e lang riy nga gil’.” (Prov. 3:19, BT) Boor ban’en ndad nanged u murung’agen e pi n’en ni ke sunmiy Jehovah. Bin riyul’ riy e, “kemus ni kathkath e kad rung’aged.” (Job 26:14, BT) Machane, ba tamilang ko chuuw i n’en ni gad manang u rarogon e palpalth’ib rodad nriyul’ nrib yaram urngin ban’en riy. (Ps. 8:3, 4) Bokum milyon e t’uf ni bay u lan e lang, mab yaram rogon ni yad ma mithmith u lan e lang i yan. Kum lemnag rogon ni ma mithmith e pi planet u lan e lang nge liyeg e yal’. Ba yaram rogon ni ma mithmith e pi n’ey ni bochan e ke yarmiy Jehovah rogon ke tay. Ere, dariy e maruwar riy nrogon feni yaram e pi n’en ni bay u lan e palpalth’ib rodad e be ayuwegdad ni ngad nanged ni bay rogon ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah, ma gad par ni gad ba yul’yul’ ngak, ma gad liyor ngak, ya ir e en ni “gonop rok e ngongliy e tharmiy” nge fayleng ngay.​—Ps. 136:1, 5-9.

4. Mang fan nder yag ko girdi’ ni llowan’ ni ngar pied e fulweg u boor e deer?

⁴ Boor ban’en ni ke fil e piin llowan’ u murung’agen e palpalth’ib nge fayleng rodad, ma boor e pi n’ey ni yad ma maruwel ngay ni ngar mon’ognaged rogon e par rodad. Yugu aram rogon, ma ka boor e deer ndawori yag ni ngar pied e fulweg riy. Bod ndabiyog ni nge weliy e piin ni yad ma fil murung’agen e t’uf nge boch ban’en u lan e lang rogon ni ke sum e palpalth’ib rodad ara fan ni bay e girdi’, nge gamanman, nge woldug u Fayleng. Maku reb e, dabiyog ko girdi’ ni ngar weliyed fan ni baadag e girdi’ ni ngar pared ni manemus. (Ekl. 3:11.) Mang fan ni boor e deer nib ga’ fan nder yag ko girdi’ ni ngar pirieged e fulweg riy? Reb i fan e bochan ni boor e girdi’ ni llowan’ nge ku boch e girdi’ ni yad ma yog ndariy e Got, maku yad ma guy rogon ni nge mich fare machib u wan’uy ni ke sum e girdi’ ko gamanman. Machane, gubin e pi deer ney ni ke pi’ Jehovah e fulweg riy ngodad u lan e ke rok e Babyor ni aram e Bible.

5. Mang boch e kanawo’ ni gad ma taga’ riy ko pi motochiyel ni ma gagiyegnag e pi n’en ni kan sunmiy?

⁵ Boor e motochiyel ni ke ngongliy Jehovah ni ma gagiyegnag rogon e pi n’en ni ke sunmiy, ma pi motochiyel ney e dabi thil. Piin ni yad ma fal’eg e gamig, nge pipe, nge naun nge boch ban’en, nge piin ni yad ma kol e yap’ ko sikoki, nge pi togta ni yad ma sey e girdi’ e yad gubin ni yad ma taga’ ko pi motochiyel ney ya nge yag ni ngar rin’ed e maruwel rorad nib fel’ rogon. Bod ni, pi togta ni yad ma sey e girdi’ e nap’an ni yad ra sey be’, ma yad manang e gin ni bay gum’irchaen riy ni bochan e taabang i ban’en u fithik’ i dow e girdi’ e bay e gum’ircha’ riy. Maku reb e, gad gubin ni gad manang ni faanra og be’ u tabon bangi ban’en nib tolang ma ra yim’. Ere, aram fan ni gad ma fol ko pi motochiyel ni ma gagiyegnag e pi n’en ni kan sunmiy, ni bod rogon fare motochiyel ko gravity ara ban’en ni bod e gamig ni ma gagiyegnag rogon e mithmith ni gad ma tay u gubin e rran, ya faanra dab da folgad ko re motochiyel ney ma rayog ni ngad m’ad!

GOT E KE YARMIY ROGON KE TAY

6. Mang fan ni gad manang ni baadag Jehovah ni nga i par e pi tapigpig rok ni yad ba yaram?

⁶ Riyul’ ni yira ngat nga rogon feni yaram e pi n’en ni bay u lan e palpalth’ib rodad. Faanra aram rogon, me ere dariy e maruwar riy ni baadag Jehovah ni nga i par e pi tapigpig rok ni yad ba yaram. Bin riyul’ riy e, ke pi’ Got e Bible ni nga i pow’iydad. Faanra dabi ayuwegdad e ulung rok Got nge pi motochiyel rok ma aram e dabiyog ni ngad pirieged e felfelan’ maku dabi fel’ e par rodad.

7. Mang e be dag ni Bible e ba ke babyor ni kan ngongliy rogon nib yaram?

⁷ Bible e gathi yu ke babyor ni fan ngak e pi Jew nge Kristiano ni kan puthuy nga taabang ke yib ba ken e babyor riy. Ya Bible e ba ke babyor ni kan ngongliy rogon nib yaram ni Got e ir e ke thagthagnag e thin riy. Gubin ken e babyor ni bay u lan e Bible nib peth e thin riy. Yira yaliy ni tabab ko Genesis nge yan i mada’ ko Revelation, ma taab n’en e be weliy murung’agen ni aram e rogon nra gagiyel mat’awun Jehovah ni nge gagiyeg nge rogon nra lebug e n’en nib m’agan’ ngay ni fan ko fayleng u daken Gil’ilungun ni Kristus ni “fak” ara owchen fare pin e ir e ra gagiyegnag.​—Mu beeg e Genesis 3:15; Matthew 6:10; Revelation 11:15.

8. Mang fan nrayog ni nga dogned nib fel’ rogon ni un yarmiy piyu Israel kakrom?

⁸ Ba yaram fare nam nu Israel kakrom. Bod nrogon ni bay ko fare Motochiyel rok Moses e bay boch e ppin ni un tayrad ni ngaur ‘pigpiggad u mit fare Tent u p’eowchen Somol.’ (Ex. 38:8) Kub yaram rogon ni i yan girdien e re nam nu Israel nem u bang nga bang nge rogon ni ur feked mam’en fare tabernacle u bang nga bang. Boch nga tomuren, me yarmiy David ni Pilung e pi Levite nge pi prist ni ngar rin’ed boch e maruwel u tempel. (1 Kron. 23:1-6; 24:1-3) Ma n’umngin nap’an ni i par piyu Israel ni yad be fol rok Jehovah, ma aram mi i tow’athnagrad ni aram e i ayuwegrad ni ngaur pared ni yad ba yaram, ma yad ba gapas, mab taareban’rad.​—Deut. 11:26, 27; 28:1-14.

9. Mang e be dag nib yaram e ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog?

⁹ Kub yaram e ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog. Immoy ba ulung ni ma pow’iyey kakrom ni yad e ur pow’iyed e ulung e ngiyal’ nem. Som’on e yigoo pi apostal e yad girdien e re ulung nem. (Acts 6:1-6) Boch nga tomuren ma aram mu kun uneg yugu boch e walag ko re ulung nem. (Acts 15:6) Immoy yu yang e babyor ni bay boch e fonow riy ni i thagthagnag Got nga laniyan’ boch e pumoon ni ngar yoloyed ni yad girdien e re ulung nem ara yad ma rin’ e re ulung nem boch e maruwel u taabang. (1 Tim. 3:1-13; Titus 1:5-9) Nap’an ni i fol e pi ulung ko fonow ni i pi’ e re ulung nem ni ma pow’iyey, ma uw rogon ni yib angin ngorad?

10. Mang angin ni yib ko pi ulung ko bin som’on e chibog u nap’an ni ur folgad ko pi motochiyel ni pi’ fare ulung ni ma pow’iyey e ngiyal’ nem? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

¹⁰ Mu beeg e Acts 16:4, 5. Bay boch e walag ni u ranod u lan e pi binaw i yan ni pa’ fare ulung ni ma pow’iyey ni yad be weliy murung’agen e pi “motochiyel ni ke turguy e pi apostel nge piin ni piilal” ni ur moyed u Jerusalem. Ma nap’an ni fol e pi walag u lan e ulung ko pi motochiyel nem, ma aram mi i “gel i yan e michan’ rok girdien e galesiya ma yad be yoor i yan ni gubin e rran.” Ere, mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch ko pi walag nem nrayog ni nge ayuweg e ulung rodad e ngiyal’ ney?

GA MA FOL KO YARAM, FA?

11. Mang e susun ni nge rin’ e piin ni yad ma yog e thin u lan e ulung u nap’an nra pi’ e ulung rok Got boch e yaram ni ngan fol riy?

¹¹ Mang e susun ni nge rin’ girdien e Branch Committee ara Country Committee, ara piin ni yad ma lekag e ulung, ara piin piilal u lan e ulung u nap’an nra pi’ e ulung rok Got boch e yaram ni ngan fol riy e ngiyal’ ney? Be yog e Bible nthingar da sobut’naged lanin’dad ma gad fol ko pi yaram ney. (Deut. 30:16; Heb. 13:7, 17) Susun ndab da gun’gun’gad ara da togopuluwgad ko yaram ni kan pi’ ni bochan e rayog ni nge magawonnag e gapas, nge taareban’, nge t’ufeg ni bay u lan e ulung rok Got. Bin riyul’ riy e, dariy bagadad ni baadag ni nge bod Diotrefes ni i darifannag e pi walag ni u rogned e thin u lan e ulung. (Mu beeg e 3 John 9, 10.) Ere, ba fel’ ni nge bagadad me fith ir ni nge gaar: ‘Gu ma gay rogon ni nggu pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag ni ngar pared ni yad ba yul’yul’ ngak Jehovah, fa? Gu ma gur ni nggu fol ko yaram ni ke pi’ e piin ni yad ma yog e thin u lan e ulung, fa?’

12. Mang e kan thilyeg u rogon ni yima dugliy be’ ni nge mang reb e piilal ara ministerial servant?

¹² Am lemnag reb e yaram ni ke pi’ fare Ulung ni Ma Pow’iyey ni ngan fol riy. Be yog fare article ni kenggin e “Questions From Readers (Deer ko Piin Ma Beeg)” ni bay ko fare Wulyang ko Damit ko November 15, 2014 ko thin ni Meriken e n’en ni ke thil u rogon ni yima dugliy e piin ni ngar manged piilal nge ministerial servant. Re article nem e be weliy rogon ni pi’ e piin piilal u Jerusalem ko bin som’on e chibog mat’awun e piin ni yad ma lekag e ulung ni ngar dugliyed ko mini’ e piin ni ngar manged boch e piilal nge ministerial servant u lan e ulung. Ere, ka nap’an e September 1, ko duw ni 2014, ma piin ni yad ma lekag e ulung e aram e piin ni yad ma dugliy be’ ni nge mang reb e piilal ara ministerial servant. Ma gay rogon e en ni ma lekag e ulung ni nge un ko pi walag ni ke yog e piin piilal nrayog ni ngar manged boch e piilal ara ministerial servant ko machib ni bochan e nge nang rarogon e pi walag ney. Ku ma fal’eg i yaliy rarogon chon e tabinaw rorad ni faanra yad ba mabgol. (1 Tim. 3:4, 5) Tomuren e re n’ey ma aram me muulung e piin piilal nge en ni ma lekag e ulung ni ngar weliyed e pi n’en nthingari rin’ be’ ni baadag ni nge mang reb e ministerial servant ara piilal.​—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; 1 Pet. 5:1-3.

13. Uw rogon nrayog ni ngad daged ni gad be fol ko yaram ni ke pi’ e piin piilal?

¹³ Ba t’uf ni ngad folgad ko pi yaram ni ma pi’ e piin piilal ni ngan fol riy, ya pi walag ney ni yad ma ayuweg e ulung rok Got e ma pow’iyrad e “tin nib riyul’ e thin” ni bay u lan e Babyor rok Got nra yib angin ngodad. (1 Tim. 6:3) Am lemnag e fonow ni pi’ Paul ni fan ngak e piin ni ur magawonnaged e ulung kakrom. Immoy boch e walag u lan e ulung ni “yad mmalmal ndarir uned nga reb e maruwel, ni piin ndariy ban’en ni yad be rin’, ma ke mus ni yad be magawon ko maruwel rok boch e girdi’.” Yugu aram rogon nni fonownagrad, machane dubrad ni ngar folgad. Ere, uw rogon e ngongol ni nge dag e pi walag u lan e ulung ngak be’ ni aram rogon? I yog Paul ni gaar: “[Mu] ta’ fanmed i yan rok ngam pired rok u urel.” Ba manigil e re fonow ney ni bochan e be yog ni yugu aram rogon ndab ni chag ngak be’ ni aram rogon, machane susun e ku dab ni tay ni ir reb e toogor. (2 Thess. 3:11-15) Ngiyal’ ney e rayog ni nge pi’ e piin piilal reb e welthin ni be fonownagdad u rogon ni ngad siyeged boch e ngongol nrayog ni nge magawonnag e ulung, ni bod rogon reb e walag ni pumoon ara ppin ni be un ngak be’ nder ma pigpig ngak Jehovah. (1 Cor. 7:39) Ere, mang e ga ra rin’ u nap’an ni ga ra rung’ag e re welthin ney? Faanra ga manang ni bay be’ ni be rin’ ban’en ni aray rogon, ma ga ra guy rogon ni ngam palog rok, fa? Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngam ayuweg facha’ ni nge nang nde m’agan’ Jehovah ko n’en ni be rin’ me thilyeg e ngongol rok.^[1]

MU AYUWEG E ULUNG ROK GOT NI NGE PAR NIB BEECH, MAB GAPAS, MA BAY E TAAREBAN’ RIY

14. Uw rogon nrayog ni ngad ayuweged e ulung rodad ni nge par nib beech?

¹⁴ Faan gad ra fol ko fonow ni bay u lan e Thin rok Got, ma aram e rayog ni ngad ayuweged e ulung rodad ni nge par nib beech. Am lemnag e n’en ni buch ko ulung nu Korinth kakrom. Boor e walag nib “mil farad ngak Got” ni yad ba t’uf rok Paul ni bochan e ayuwegrad ni ngar nanged e tin riyul’. (1 Kor. 1:1, 2) Ere, am lemnag gelngin e magafan’ ni tay Paul u nap’an ni nang ni bay be’ ko re ulung nem ni be un ko ngongol ndarngal, machane kan pag be par u lan e ulung! Ere, fonownag Paul e piin piilal ko re ulung nem ni ngar pied e re moon nem ngak Satan ni aram e be yip’ fan ni ngan tharbog ko ulung. Ba t’uf ni ngar chuweged e re “is” nem u lan e ulung ya nge yag ni nge par e ulung nib beech. (1 Kor. 5:1, 5-7, 12) Nap’an nra dugliy e piin piilal ni ngan tharbog be’ ni bochan e der kalngan’ ko denen rok, ma gur, ga ra dag ngak facha’ ni ga be fol ko n’en ni be yog e Bible ni ngan rin’, fa? Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e ga be ayuweg e ulung rodad ni nge par nib beech. Ku rayog ni ngam ayuweg e en ni ke oloboch ni nge tamilang u wan’ nib t’uf ni nge kalngan’ me wenig ngak Jehovah ni nge n’ag fan e denen rok.

15. Uw rogon nrayog ni ngad ayuweged e ulung rok Got ni nge par ni bay e gapas riy?

¹⁵ Ku bay reb e magawon nib t’uf ni ngan yal’uweg u lan e ulung nu Korinth. Immoy boch e walag ni bay e magawon u thilrad yugu boch e walag, ere ur egnaged e pi walag nem nga tafen e puf oloboch. Aram fan ni fithrad Paul ni gaar: “Gathi kab fel’ ni yira ngongliy e kireb ngomed?” (1 Kor. 6:1-8) Ku arrogon e ngiyal’ ney nrayog ni nge buch ban’en ni aray rogon rodad. Yu ngiyal’ e rayog ni nge kireb thilin l’agruw e walag ni bochan e bay ban’en ni ke kireb ko n’en ni kar michegew ngorow ni bay rogon ko siyobay. Fa reb e bay bagayow ni be lemnag ni ke sasalapiy bagayow e salpiy ko siyobay rorow. Bay boch e walag ni kar feked yugu boch e walag nga tafen e puf oloboch ni bochan e re n’ey. Machane, be yog e Thin rok Got nib fel’ ni ngad gafgowgad ko salpiy ko bin ni ngad kirebnaged fithingan Jehovah nge gapas ni bay u lan e ulung rok.^[2] Ere, rogon ni ngad yal’uweged e pi magawon ney e aram e ngad folgad ko fonow ni ke pi’ Jesus ngodad. (Mu beeg e Matthew 5:23, 24; 18:15-17.) Ya faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad be ayuweg e ulung rok Jehovah ni nge par ni bay e taareban’ riy.

16. Mang fan ni gad manang nrayog ni nge par e pi tapigpig rok Jehovah nib taareban’rad?

¹⁶ Be tamilangnag e Babyor rok Jehovah fan nrayog ni nge par e pi tapigpig rok nib taareban’rad. I tang fare psalmist ni gaar: “Rib fel’ ma ba manigil, ni ngi i par e girdi’ rok Got u taabang nib taareb lungurad!” (Ps. 133:1, BT) Nap’an ni fol piyu Israel rok Jehovah ma aram me yag ni ngar pared ni yad ba yaram mab taareban’rad. I weliy Got murung’agen e taareban’ nra moy u fithik’ e girdi’ rok ni gaar: “Bay gu kunuymed nga taabang ngam pired ni gimed bod e saf ni bay u lan ba sum.” (Mik. 2:12) Ki yog Jehovah ngak Zefaniah ni profet ni nge yiiynag ni gaar: “Bay gu pingeg e thin rok e girdi’ nga reb e thin nib machalbog [ni aram e tin riyul’ ni bay u Bible] ya nge yag nra pininged fithingan Jehovah ni bochan e ngar pigpiggad ngak u taabang.” (Zef. 3:9, NW) Ere, gad ba felfelan’ ni kan tow’athnagdad ni ngad pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e taareban’!

17. Nap’an nra sum e magawon, ma mang e ba t’uf ni nge rin’ e piin piilal ya nge yag ni nge par e taareban’ nge gapas u lan e ulung?

¹⁷ Faanra nge par e ulung ni bay e taareban’ nge gapas riy, mab t’uf ni nge gur e piin piilal ngar yal’uweged e magawon ni ke sum u fithik’ e t’ufeg. Manang Paul ni faanra riyul’ ni be pag e piin piilal e t’ufeg rok Got ni nge gagiyegnagrad, ma aram e dab ra paged rarogon be’ ni nge k’aringrad ni ngar paged e oloboch ndabin yal’uweg. (Prov. 15:3) Aram fan ni yoloy e gin som’on e babyor rok nge pi’ ko fare ulung nu Korinth ni bay boch e fonow riy ni be ginangrad, machane i rin’ u fithik’ e t’ufeg. Boch e pul nga tomuren me yoloy e gin l’agruw e babyor rok nge pi’ ko re ulung nem. Ma bochan ni fol e piin piilal ko fonow ni pi’ ngorad ma aram fan ni yib angin ko ulung. Ere, faanra rin’ be’ ban’en nib kireb, mab t’uf ni nge gay e piin piilal rogon ni ngar ayuweged faanem u fithik’ e sumunguy ya nge yag ni sul nga rogon ni ke mat’aw bayay.​—Gal. 6:1.

18. (a) Uw rogon ni ke ayuweg e Thin rok Got e pi ulung ni Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog? (b) Mang e gad ra weliy ko bin migid e article?

¹⁸ Ba tamilang ni ke ayuweg e Thin rok Got girdien e ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog ni ngar pared ni yad bbeech, ma yad ba gapas, mab taareban’rad. (1 Kor. 1:10; Efe. 4:11-13; 1 Pet. 3:8) Angin ni ke yib riy e ke yag rok e pi walag nem ni ngar machibgad nib fel’ rogon. Aram fan ni yog Paul ni kan machibnag fare thin nib fel’ ngak “urngin e girdi’ u fayleng.” (Kol. 1:23) Ngiyal’ ney e ke garer murung’agen e tin nib m’agan’ Got ngay u ga’ngin yang e fayleng ni bochan e athamgil ni gad be tay ni ngad machibnaged e re thin nib fel’ ney u fithik’ e taareban’. Bin migid e article e gad ra weliy riy boch ban’en ni be micheg nib ga’ fan e Bible u wan’dad ma kad dugliyed u wan’dad ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah ni ir e Somol rodad Nth’abi Tolang.​—Ps. 71:15, 16.