“Ngan N’uf Jah!”—Mang Fan?
“Ngan n’uf Jah! . . . Rib fel’ mab puluw ni ngan pining e sorok ngak.”—PS. 147:1, NW.
1-3. (a) Mingiyal’ e rayog ni ir e ni yoloy e Psalm 147? (b) Mang boch ban’en nrayog ni ngad filed ko Psalm 147?
NAP’AN nra rin’ reb e walag ban’en nrib manigil ara m’ug reb i fel’ngin e Kristiano rok nrib manigil, mab ga’ ni gad ma n’uf facha’ ko n’en ni ke rin’. Faanra aram rogon, me ere ri kab ga’ fan ni ngad n’ufed Jehovah Got! Gad ma n’uf ni bochan e rib gel gelngin ni ke m’ug ko pi n’en ni ke sunmiy, nge bochan nrib t’uf e girdi’ rok ni ke m’ug ko fare biyul ni maligach ni pi’ u daken Fak.
2 Faen ni yoloy e bin 147 e Psalm e ri baadag ni nge n’uf Jehovah. Maku reb e, ki pi’ e athamgil nga laniyan’ yugu boch e girdi’ ni ngar uned ngak ngar n’ufed Got u taabang.—Mu beeg e Psalm 147:1, 7, 12a.
3 Dariy be’ ni manang ko mini’ e yoloy e re tang ney, machane ba tamilang ni en ni yoloy e immoy u ba ngiyal’ u nap’an ni chuweg Jehovah piyu Israel ko kalbus u Babylon, me sulwegrad nga Jerusalem. (Ps. 147:2) Bochan ni sulweg Got e girdi’ rok ko gin ni bay e bin riyul’ e liyor riy, ma dabisiy ni aram e n’en ni k’aring e en ni yoloy e re tang ney ni nge pining e sorok ngak Jehovah. Machane, ku bay boch i fan ni yog nib puluw ni ngan pining e sorok ngak Jehovah. Mang e pi n’em? Ma mang boch i fan ni bay rogon ni nga mog fare bugithin ni “Hallelujah!” ara “Ngan n’uf Jah!”?—Ps. 147:1, NW, ftn.
JEHOVAH E MA GOLNAG LANIYAN’ E PIIN KE KIREBAN’RAD
4. Nap’an ni pag Cyrus ni Pilung piyu Israel u kalbus, ma uw rogon e lem ndabisiy ni ur ted, ma mang fan?
4 Am lemnag rogon e lem rok piyu Israel u nap’an ni ur moyed u Babylon ni yad ba kalbus. Piin nra feked yad e ngaram ni kalbus e ur tolulgad ni be lungurad: “Mon’ed reb e tang ni murung’agen yu Zion nggu rung’aged!” Ngiyal’ nem e kan gothey yu Jerusalem ni aram e gin ni ur pirieged e felfelan’ riy. (Ps. 137:1-3, 6) Kari kireban’ e pi Jew ma ke t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad. Ere, dubrad ni ngar tangnaged e felfelan’. Machane, i ayuwegrad Got u daken Cyrus ni pilung nu Persia ni bod rogon ni yiiynag u daken e profet. I gel e re pilung nem ko fare mach nu Babylon me yog ni gaar: “I Somol . . . [e] ke pag fan fare tempel ngog ni nggu toy ni fen u Jerusalem . . . Gimed gubin e piin ni gimed e girdi’ rok Got e ngam marod e ngaram, mang e yigi un Somol ni Got romed ngomed.” (2 Kron. 36:23, BT) Dariy e maruwar riy nri fal’eg e pi thin ney laniyan’ piyu Israel ni ur moyed u Babylon!
5. Mang e ke nang fare psalmist u murung’agen rogon ni ma golnag Jehovah e girdi’ rok?
5 Gathi kemus ni fal’eg Jehovah laniyan’ fare nam nu Israel ni ga’ngin ya ki fal’eg lanin’rad ni be’ nge be’. Ku arrogon e n’en ni ma rin’ e ngiyal’ ney. I yoloy fare psalmist boch e thin u murung’agen Got ni gaar: “Be golnag laniyan’ e piin ke kireban’rad ma be taflaynag e maad’ad rorad.” (Ps. 147:3, BT) Arrogon, ri ma lemnag Jehovah e piin ni yad ba m’ar nge piin ni ke kireban’rad. Ngiyal’ ney e ri baadag Jehovah ni nge golnag lanin’dad. (Ps. 34:18) Ere, ma pi’ e gonop ngodad nge gelngidad ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi magawon rodad.—Jas. 1:5.
Ri baadag Jehovah ni nge golnag lanin’dad me pi’ gelngidad ya nge yag nda athamgilgad u fithik’ e pi magawon rodad
6. Uw rogon nrayog ni nge yib angin fapi thin ngodad ni yog fare psalmist ko Psalm 147:4? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)
6 Bin migid, ma aram me tabab fare psalmist ni nge weliy murung’agen lan e lang. I yog ni Jehovah e “ke dugliy [ara manang] urngin e t’uf” ni bay, ma ma “yog fithingan reb nge reb.” (Ps. 147:4, BT) Ere, mang fan ni yigi pos fare psalmist me thilyeg e n’en ni be weliy nge tabab i weliy murung’agen e pi n’en ni bay u lan e lang? Am lemnag e re n’ey: Cha’nem ni yoloy e re tang ney e rayog ni nge guy e pi t’uf u lan e lang, machane de nang ko uw urngin ni bay. Ngiyal’ ney e ke pirieg e piin llowan’ ni bokum bilyon e t’uf ni bay ko galaxy rodad. Ku yad be lemnag nsana bokum e trilyon e galaxy ara yu ulung i t’uf ni bay u palpalth’ib! Ere, gadad e girdi’ e dabiyog ni ngad theeged urngin e t’uf ni bay u lan e lang, machane rayog rok e En Tasunmiy. Bin riyul’ riy e, ri manang rarogon e pi t’uf ney nreb nge reb ma ra reb ma bay fithingan ni ke tunguy. (1 Kor. 15:41) Ere, uw rogon e girdi’ ni ke sunmiy ke tay nga fayleng? Fare Got ni manang e gin ni bay reb nge reb e t’uf riy e ku manang rarogom. Manang e gin ni ga bay riy, nge n’en ni ga be lemnag, nge n’en nib t’uf rom!
7, 8. (a) Mang e manang Jehovah u rarogodad? (b) Mu weliy reb e ban’en ni ke buch ni be dag gelngin e runguy rok Jehovah ngodad.
7 Gathi kemus ni manang Jehovah gubin ban’en u rarogom, ya kub gel gelngin nrayog ni nge ayuwegem ko pi magawon rom. (Mu beeg e Psalm 147:5, BT.) Sana rayog ni ga be lemnag ni kaygi mo’maw’ e magawon ni ga be mada’nag, ara dabkiyog ni ngam athamgil u fithik’. Machane, manang Got e tin ndabiyog rom, ya ‘manang ni gur e fiyath.’ (Ps. 103:14) Bochan ndawor da flontgad, ma aram fan ni gubin ngiyal’ ni gad ma oloboch, maku bayi n’en ma gad sul u daken taab oloboch ni boor yay. Bayi n’en ma gad yog ban’en me kalngan’dad riy, ara da ar’arnaged boch ban’en nde puluw, ara i awan’dad ngak yugu boch e girdi’! Der ma rin’ Jehovah e tiney e oloboch; machane, ri manang fan lanin’dad.—Rom. 11:33.
8 Sana rayog ni kam guy rogon ni ke ayuwegem Jehovah ni ngam gel nga boch e skeng ni ke yib ngom. (Isa. 41:10, 13) Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pioneer ni ka nog Kyoko ngak. Nap’an ni yan i par nga yugu reb e binaw ni nge rin’ reb e maruwel nib beech ni kan pi’ ngak, ma aram mi ri mulan’ nib gel. Ere, uw rogon ni dag Jehovah ni manang fan e magawon rok e re walag ney? Nap’an ni taw ko re ulung ni baaram ni ka fini yan ngay, ma aram me guy ni boor e walag u rom nri yad manang rogon laniyan’. Ere, ra lemnag e re n’em ma gowa be gaar Jehovah ngak: “Gab t’uf rog ni gathi kemus ni bochan e gur reb e pioneer, ya bochan e fakag gur ni kam ognag e yafos rom ngog. Ma gu baadag ni ngam felfelan’ ko pi n’en ni ga be rin’ u lan e yafos rom ni gur reb e Pi Mich rog!” Me gur, uw rogon ni ke dag Jehovah ngom ni “gonop rok e dabiyog i foleg”?
MA PI’ JEHOVAH E TIN NIB T’UF RODAD
9, 10. Mang e som’on ni ma ayuwegdad Jehovah riy? Mu weliy ban’en ni ke buch.
9 Gad gubin nib t’uf e ggan, nge mad rodad, nge bang ni ngad pared riy. Ere, sana bay yu ngiyal’ ni ma magafan’um nri de gaman e ggan ni ngam kay. Machane, gad manang ni Jehovah e ir e ke ngongliy rogon e fayleng ke tay nrayog ni nga i pi’ boor e ggan ni nge kay e girdi’ ni kub muun pi fak e arche’ ni raven ngay! (Mu beeg e Psalm 147:8, 9.) Ere, faanra ma pi’ Jehovah e ggan ni nge kay e arche’ ni raven, me ere rayog ni nge pagan’um nra pi’ e tin nib t’uf ko par rom.—Ps. 37:25.
10 Bin th’abi ga’ fan riy e aram e ma pi’ Jehovah e tin nib t’uf rodad ni fan ko tirok ban’en, ma ma pi’ e gapas rok ngodad “ndabi chuchugur ni nge nang e girdi’ fan.” (Fil. 4:6, 7) Am lemnag rogon ni ayuweg reb e walag ni ka nog Mutsuo ngak nge ppin rok u tomuren ni yib e day nrib ga’ nge tharey boch e binaw u Sapan ko duw ni 2011. Ri chugur ni ngar m’ow u nap’an e re day nem, ma aram mar gararawgow nga daken e chig ko naun rorow ngar parew u rom. Ba chugur i gubin e chugum rorow ni kireb u nap’an e re day nem. Faani nep’ ni kari gel e garbeb, ma aram ma ranow ra parew nga lan reb e singgil ni bay ko thal ni lang ko re naun rorow nem ni ke kirebnag e day. Faani bin migid e rran riy, ma aram mar tababgow ni ngar gayew ba ken e babyor ni ngar beegew ni nge pi’ e athamgil nga lanin’row. Kemus ni yigoo fare ke babyor ni kenggin e 2006 Yearbook of Jehovah’s Witnesses e ir e ra piriegew. Nap’an ni pithig Mutsuo e re ke babyor nem, ma aram me pirieg reb e thin riy ni kenggin e “Tin Th’abi Ga’ e Day ni Ke Yib” ni be weliy murung’agen ba durru’ ni aw u Sumatra ko duw ni 2004. Tomuren e re durru’ nem, ma aram me yib e day nrib ga’ nga arow nge tharey boor e binaw. Dariy bayay ni ke yib e day nga arow ni aram feni elmerin. Nap’an ni be beeg Mutsuo nge ppin rok murung’agen e n’en ni buch ko pi walag u rom ma aram mu ur yorgow. Ra nangew ni ke ayuwegrow Got ke pi’ e athamgil nga lanin’row ko ngiyal’ nrib t’uf ni nge rin’ riy. Tomuren e re n’ey, ma aram miki pi’ Jehovah e tin nib t’uf ko par rorow. I pi’ e pi walag u lan e ulung e ggan nge mad ni fan ngorow. Machane, n’en nri pi’ e gel nga lanin’row e aram e pi walag ni pi’rad e ulung rok Got ni ngar bad ra lekaged e ulung ni yow ma un ngay. I yog Mutsuo ni gaar: “Rag lemnag ma gowa bay Jehovah u toobmow ni gamow l’agruw ni be ayuwegmow. Re n’ey e ri fal’eg lanin’mow!” Ere, som’on e ma ayuwegdad Got ko tin nib t’uf rodad ni fan ko tirok ban’en, ngemu’ mfini ayuwegdad ko tin nib t’uf ko par rodad.
RA YIB ANGIN E AYUW ROK GOT NGODAD
11. Mang e ba t’uf ni nge rin’ e piin ni yad baadag ni nge yib angin e ayuw rok Got ngorad?
11 Jehovah e gubin ngiyal’ ni ma “ayuweg e piin gafgow [“piin nib sobut’an’rad,” NW].” (Ps. 147:6a, BT) Machane, uw rogon nrayog ni nge yib angin e ayuw rok ngodad? Thingari chugur e tha’ u thildad. Machane, faanra ngari chugur e tha’ u thildad, mab t’uf ni ngad sobut’naged lanin’dad. (Zef. 2:3) Piin nib sobut’an’rad e yad ma sonnag Got ni nge yal’uweg e pi n’en ni be buch nde mat’aw, me chuwegrad u fithik’ e gafgow. Girdi’ ni aray rogon e yad ba fel’ u wan’ Jehovah.
12, 13. (a) Faanra nge yib angin e ayuw rok Got ngodad, ma mang e susun ni ngad siyeged? (b) Mini’ e piin ni yad ba fel’ u wan’ Jehovah?
12 Machane, Got e ma “pirdiiy e piin kireb nga but’.” (Ps. 147:6b, BT) Dubdad ni nge buch e re n’ey rodad! Ere, faanra gad baadag ni nge t’ufegdad Got ma gad thay ko damumuw rok, ma aram e thingar da fanenikayed e pi n’en ni ma fanenikay. (Amos 5:15) Bod ni, thingar da fanenikayed e ngongol ndarngal. Re n’ey e be yip’ fan nthingar da paloggad ko pi n’en nrayog ni nge k’aringdad ni ngad uned ko mit ney e ngongol, ni kub muun ngay e pi n’en ni yima yaliy nib sug yaan e ngongol ni puwlag riy. (Ps. 119:37; Matt. 5:28) Sana rayog nib mo’maw’ ni ngad rin’ed e re n’ey, machane faanra gad baadag ni nge tow’athnagdad Jehovah ma thingar da athamgilgad.
13 Machane, faanra ngad gelgad ko re cham ney, ma thingar da taga’gad ngak Jehovah, ma gathi gadad. Gur, ra felfelan’ ngay ni faanra guydad ni gad be taga’ nga gelngidad ara gelngin yugu boch e girdi’? Danga’, ya be yog e Bible ni Jehovah e “gathi gelngin e os e ma felfelan’ ngay” maku der ma ngat nga ba “salthaw nib muthan’ [“gelngin be’ nib moon nib gel,” NW].” (Ps. 147:10, BT) Bin riyul’ riy e, thingar da meybilgad ngak Jehovah ngad ninged e ayuw rok. Jehovah e ba thil ngak boch e girdi’ ni yad ma pi’ e fonow, ya gubin ngiyal’ ni baadag ni nge motoyil ngodad ni yugu aram rogon ni boor yay ni gad be wenig ngak ni nge ayuwegdad. Jehovah e “ma felan’ ngak e piin yad ma liyor ngak, ni piin nib pagan’rad ko t’ufeg rok ni dabi mus.” (Ps. 147:11, BT) Bochan nib yul’yul’ ma gad ba t’uf rok, ma aram fan nib pagan’dad nra i ayuwegdad ni ngad gelgad ko pi ar’ar nib kireb ni bay rodad.
14. Mang e manang fare psalmist?
14 Ke micheg Jehovah ngodad nra ayuweg e girdi’ rok u nap’an ni ke t’uf e ayuw rorad. Nap’an ni be lemnag fare psalmist murung’agen yu Jerusalem ni yira sulweg nga rogon, ma aram me tangnag murung’agen Jehovah ni gaar: “Ma tay e yoror rom nib gel; ma ir e ma fal’eg waathan e girdi’ rom. Ir e ma tay mathilin e binaw rom nib gapas.” (Ps. 147:13, 14, BT) Dariy e maruwar riy ni ke pagan’ fare psalmist ni bochan e manang nra gelnag Got e yoror ko re mach nem ni fan e nge ayuweg e pi tapigpig rok!
15-17. (a) Uw rogon ni gad ma lemnag e magawon rodad yu ngiyal’? Uw rogon ni ma fanay Jehovah e Thin rok ni nge ayuwegdad? (b) Mu weliy ban’en ni ke buch rok be’ ni be tamilangnag rogon ni ma maruwel e thin rok Got ni “ka chingiyal’ nem” ni nge ayuwegdad.
15 Sana bay boch e magawon ni ga be mada’nag ni be k’aring e magafan’ ngom. Rayog ni nge pi’ Jehovah e gonop ngom, ya nge yag nim athamgil u fithik’ e pi magawon nem. I yog fare psalmist ni Got rok e “ma dugliy e n’en ni nge rin’ e fayleng, ma n’en ni ma yog e ka chingiyal’ nem me yodorom.” Maku reb e, nap’an ni yog ni Jehovah e ‘ma filath e ayis ni bod e blangkit me wereg e waangchal ni ke el ni ayis ni bod e fiyath, ma ma pi’ e ayis nib el nge aw ni bod e woyang,’ ma aram me yog ni gaar: “Dariy be’ nrayog ni nge libeg e garbeb ni ma pi’!” Ki yog ni Jehovah e “nap’an nra non, me ranran e ayis.” (Ps. 147:15-18, BT) Ere, Got rodad ni ir ba Got nrib gonop ma gubin ma rayog rok, ma ir e en ni ma gagiyegnag rogon e ayis ni ma aw e rayog rok ni nge ayuwegem ni ngam gel nga urngin mit e magawon ni ga ma mada’nag.
Kam guy boch ban’en ni ke buch u lan e yafos rom ni be dag ni ma gur Jehovah ni nge pow’iyem, fa?
16 Ngiyal’ ney e ma pow’iydad Jehovah u daken e Thin rok ni aram e Bible. Nap’an nra yog ban’en ma “ka chingiyal’ nem me yodorom” ni aram e be yip’ fan ni gubin ngiyal’ ni ke fal’eg rogon ke par ni nge pow’iydad ko tirok ban’en ko ngiyal’ ni ke t’uf ni nge rin’ riy. Am lemnag rogon angin e beeg Bible ni ga ma tay, nge pi babyor rodad ni ke ngongliy “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop,” nge fare JW Broadcasting ni ga ma yaliy, nge fare website ni jw.org ni ga ma yan ngay, nge piin piilal ni gimed ma non, nge pi walag u lan e ulung ni ga ma chag ngorad. (Matt. 24:45) Ere gur, kam guy boch ban’en ni ke buch u lan e yafos rom ni be dag ni ma gur Jehovah ni nge pow’iyem, fa?
17 Simone e ke guy rogon ni ke ayuweg e Thin rok Got. Ma lemnag ni ir e dariy fan ma de fel’ u wan’ Jehovah. Machane, nap’an nra mulan’, ma der ma tal ko meybil ni be wenig ngak Jehovah ni nge ayuweg. Maku reb e, gubin ngiyal’ ni ma tay e fol Bible ni goo ir. I yog ni gaar, “Dariy reb e magawon ni kug mada’nag nde pi’ Jehovah gelngig me pow’iyeg.” Ireray e n’en ni ke ayuweg ni nga i par nib puluw e lem rok.
18. Mang fan ni ga be lemnag nib chugur e tha’ u thilmew Got? Mang boch i fan ni ga baadag ni ngam “N’uf Jah!”?
18 Manang fare psalmist ni ke mel’eg Jehovah fare nam nu Israel u fithik’ e pi nam nu fayleng kakrom ni ngar manged girdien. Kemus e re nam ni pi’ Got e “thin rok” nge “pi fonow nge motochiyel rok” ngorad. (Mu beeg e Psalm 147:19, 20, BT.) Ngiyal’ ney e gad ba tow’ath ni bochan e kemus ni goo gadad e re ulung u roy u fayleng ni gad be fek fithingan Got. Bochan ni kad nanged Jehovah ma gad ma pag e Thin rok ni nge pow’iydad, ma aram fan ni ke yag ni nge fel’ e tha’ u thildad. Ere, dariy e maruwar riy ni boor fan ni bay ni ngam “N’uf Jah!,” mu kum pi’ e athamgil nga laniyan’ yugu boch e girdi’ ni ngar rin’ed e re n’ey ni bod rogon e en ni yoloy e Psalm 147.
a Psalm 147:1, NW: “Ngan n’uf Jah! Rib manigil ni nga non’ tangin e sorok ngak e Got rodad; Rib fel’ mab puluw ni ngan pining e sorok ngak.”