Mu Guy Rogon ni Ngam Nang Rogon ni Ngaum T’ar Lanin’um

1, 2. (a) Mang wenegan nrayog ni nge yib ni faanra dab un t’ar lanin’uy? (b) Mang fan nib t’uf ni ngad weliyed murung’agen e t’ar laniyan’ e ngiyal’ ney?

T’AR LANIYAN’ e aram reb i fel’ngin Got. (Gal. 5:22, 23) Kemus ni yigoo Jehovah e ir e ma t’ar laniyan’ nrib fel’ rogon. Machane, girdi’ e dawor ra flontgad, ere aram fan nib mo’maw’ ngorad ni ngaur t’ared lanin’rad u boch ban’en. Bin riyul’ riy e, boor ko pi magawon ni ma mada’nag e girdi’ e ngiyal’ ney e ma sum ni bochan e danir t’ar lanin’uy. Bitir nu skul nge girdien e maruwel ndarur t’ared lanin’rad e ba ga’ ni yad ma tay ban’en nga fini chugur ngay mi yad rin’, maku der ma yag ni ngar rin’ed ban’en ni ngari yan i aw nga rogon nsusun e ngar rin’ed. Re n’ey e ku rayog ni nge k’aring be’ ni nga i par ma be yog e thin nib kireb, ara i unum nib pag rogon, ara i cham, maku rayog ni nge k’aring e mabgol ni nge dar, ara ngaun tay e malfith nib pag rogon, ara ni mecham nga boch ban’en nib kireb, ara k’aring be’ ni nge kalbus, ara i magawon lanin’uy, ara k’aring be’ ni nge af boch e m’ar ngak ni ma af ko par ko pumoon nge ppin, ara ni diyen ndan lemnag.​—Ps. 34:11-14.

² Ba tamilang ni piin ndar nanged rogon ni ngaur t’ared lanin’rad e yad be k’aring e magawon nga puluwrad nge puluwon yugu boch e girdi’. Ma gad be guy ni be gel e ubchiya’ ko re magawon ney. U thilin e duw ni 1940 nge mada’ ko 1949, ma aram mu un fil murung’agen e re n’ey ni ngaun t’ar lanin’uy, machane ka fin nni pirieg ndawori n’uw nap’an ni yooren e girdi’ e chiney e dakurur t’ared lanin’rad ko pi n’en ni yad ma ar’arnag. Piin ni yad ma fil e Thin rok Got e darur gingad ko re n’ey ni bochan e ke yiiynag e Bible nreb e pow ko “tin tomren e rran” e aram e ra par e girdi’ ni ‘dakuriy fan ban’en u wun’rad [“dakurur t’ared lanin’rad,” NW].’​—2 Tim. 3:1-3.

3. Mang fan nib t’uf ni nga i t’ar e piin Kristiano lanin’rad u boch ban’en?

³ Mang fan nib t’uf ni ngam nang rogon ni ngaum t’ar lanin’um? Am lemnag l’agruw i fan nib ga’ fan e re n’ey. Som’on e, kan guy ni girdi’ nrayog rorad ni ngaur t’ared lanin’rad ko pi n’en ni yad ma ar’arnag e ba lich e magawon nib ga’ ni yad ma mada’nag. Be yag ni ngar pared nib meyuluy e lem rorad, mab fel’ thilrad yugu boch e girdi’, ma der ma yib e damumuw ngorad nib pag rogon, ma gathi ri ma magafan’rad ara kireban’rad ni bod rogon e piin nder ma yag ni ngar t’ared lanin’rad ko pi n’en ni yad ma ar’arnag. Bin migid e, ba ga’ fan ni ngad siyeged e pi n’en nrayog ni nge waliydad ko kireb nge pi n’en ni gad ma ar’arnag nde puluw, ya faan gad ra rin’ ni aram rogon ma aram e rayog ni ngad pared ni gad ba fel’ u wan’ Got. Denen ni rin’ Adam nge Efa e be micheg nriyul’ e re n’ey. (Gen. 3:6) Ku arrogon e ngiyal’ ney ni boor e girdi’ ni yad be mada’nag boch e magawon ni bochan e der yag ni ngar daged e re fel’ngin ney ko ngongol rorad.

4. Mang e ra pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni be mo’maw’ ngorad ni ngaur t’ared lanin’rad?

⁴ Girdi’ ndawor ra flontgad e dabiyog ni ngaur t’ared lanin’rad u gubin ban’en nib fel’ rogon. Manang Jehovah e re n’ey u rarogon e pi tapigpig rok, ma baadag ni nge ayuwegrad ni ngar gelgad nga boch ban’en u rarogorad ni ma momnag ngorad ni ngar denengad. (1 Ki. 8:46-50) Bochan ni ir e Fager rodad nri gad ba t’uf rok, ma aram fan ni ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar pigpiggad ngak machane bay boch ban’en nib mo’maw’ ni ngar t’ared lanin’rad riy. Chiney e ngad weliyed rogon ni ke dag Jehovah e bin th’abi fel’ e kanawo’ u rogon ni ngaun t’ar lanin’uy. Ngemu’, ma gad weliy murung’agen boch e girdi’ u Bible ni yag ni ngar t’ared lanin’rad u boch ban’en nge boch e girdi’ nde yag ni ngaur t’ared lanin’rad. Ku gad ra weliy boch e fonow nrayog ni nge ayuwegdad ni ngad nanged rogon ni ngaud t’ared lanin’dad.

KE DAG JEHOVAH E KANAWO’ NRAYOG NI NGAN FOLWOK RIY

5, 6. Uw rogon ni ke dag Jehovah e kanawo’ nib fel’ ni ngan folwok riy u rogon ni ke t’ar laniyan’ u boch ban’en?

⁵ Jehovah e ir e ma t’ar laniyan’ nrib fel’ rogon ni bochan e ba flont ma gubin ban’en ni ma ngongliy nib fel’. (Deut. 32:4) Machane, gadad e dawor da flontgad. Yugu aram rogon, ma faanra ngari tamilang fan e re fel’ngin ney u wan’dad, mab t’uf ni ngad filed murung’agen kanawoen ni ke dag Jehovah e re fel’ngin ney riy, ya nge yag nda mon’oggad u rogon ni gad be folwok rok. Mang boch ban’en ni i buch kakrom ni i t’ar Jehovah laniyan’ riy?

⁶ Am lemnag rogon ni t’ar laniyan’ u rogon e n’en ni rin’ u tomuren ni togopuluw Satan. Gad manang nib t’uf ni ngan pithig e re magawon nem. Ku dariy e maruwar riy ni tin baaram e engel nra pared ni yad ba yul’yul’ ngak Got e ra gingad mu kur damumuwgad ko n’en ni ke rin’ Moonyan’. Sana ku arrogon e n’en ni ga ma lemnag u nap’an ni ga ra lemnag urngin e gafgow ni be buch ni bochan e n’en ni ke rin’ Satan. Machane yugu aram rogon, ma de gur Jehovah nge rin’ ban’en nde fal’eg i lemnag u m’on riy. Ya fal’eg i lemnag rogon ni nge pithig e re magawon nem ma rib puluw rogon kanawoen ni ke dugliy ni nge pithig riy. Be k’adan’ ko damumuw rok ma kub mat’aw e n’en ni ke rin’ ko togopuluw ni ke tay Satan. (Ex. 34:6; Job 2:2-6) Mang fan? Ya ke pag Jehovah ba ngiyal’ ni nge yan ni bochan e dabun ni nge thang be’, ya “ba adag ni nge urngin e girdi’ mi yad pi’ keru’rad ko urngin e denen ni yad be rin’.”​—2 Pet. 3:9.

7. Mang e rayog ni ngad filed rok Jehovah u rogon ni ma t’ar laniyan’?

⁷ Faan gad ra lemnag rogon ni ma t’ar Jehovah laniyan’ ma gad ra fil riy ni ku arrogodad nib t’uf ni ngad gonopiyed rogon e thin ni gad ma yog nge ngongol ni gad ma rin’, ma susun e dab da gurgad ngad rin’ed ban’en ndad lemnaged u m’on riy. Faanra kam mada’nag reb e magawon nib ga’, mag tay e tayim ni ngam fal’eg i lemnag boch ban’en riy ya nge yag nim ngongol u fithik’ e gonop. Kum yibilay e gonop ni nge ayuwegem ni nga mog ara mu rin’ e n’en nib fel’ ni ngam rin’. (Ps. 141:3) Nap’an ni gad ra damumuw nib tomgin, mab mom ni nge gagiyegnag e re n’ey rogon e ngongol rodad. Boor i gadad e bay ba ngiyal’ ni ke yog ara ke rin’ ban’en nde lem u m’on riy, me tomur riy me kalngan’!​—Prov. 14:29; 15:28; 19:2.

BOCH E TAPIGPIG ROK GOT E KAR DAGED E KANAWO’ NRAYOG NI NGAN FOLWOK RIY MA BOCH E DANGA’

8. (a) Uw e rayog ni ngad pirieged murung’agen boch e girdi’ riy ni yag ni ngar t’ared lanin’rad? (b) Mang e ayuweg Josef ni nge siyeg ni nge dab ra parew leengin Potifar u nap’an ni be guy rogon ni nge waliy? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

⁸ Mang boch ban’en ni bay u Bible ni be tamilangnag feni ga’ fan ni ngaud t’ared lanin’dad? Dariy e maruwar riy nra yib ngan’um boch e girdi’ u Bible ni ur t’ared lanin’rad u nap’an ni kar mada’naged boch e skeng. Bagayad e pi girdi’ nem e aram Josef ni fak Jakob. I t’ar laniyan’ u nap’an ni i pigpig u tafen Potifar ni ir pilungen e pi matanag rok Farao. I guy fare pin ni leengin Potifar Josef ma baadag ni bochan e be’ ni “ba fel’ rarogon ni girdi’ ma ba pichoay.” Ere, i guy rogon ni ngar parew. Mang e ayuweg Josef ni nge siyeg e n’en ni i guy e re ppin nem rogon ni nge rin’ ngak? Dariy e maruwar riy ni i par nge fal’eg i lemnag wenegan nra yib ngak ni faanra pag ir nge un ko re ngongol nem. Ere, nap’an ni yib fare pin i kol e mad rok ni be guy rogon ni nge n’igin ni ngar parew, ma aram me mil rok. I yog ngak ni gaar: “Uw rogon ni nggu ngongliy e binir e ngongol nib kireb ni aram e kug denen nib togopluw ngak Got?”​—Gen. 39:6, 9; mu beeg e Proverbs 1:10.

9. Mang boch ban’en nrayog ni ngam rin’ ya nge yag nim siyeg boch e lumel ni be yib ngom?

⁹ Mang e gad be fil ko n’en ni rin’ Josef? Reb e ban’en ni gad be fil riy e aram e faanra gad be n’en ni ngad th’abed reb e motochiyel rok Got, mab t’uf ni ngad siyeged e n’en ni be waliydad ni ngad th’abed e re motochiyel nem. Bay boch e girdi’ ni kar manged boch e Pi Mich ni ur moyed kafram ni yad boch e girdi’ ni yad ma abich ni yugu ba pag rogon, ara yad ba ta chingaw, ara yad ma tamagow, ara yad ma fanay boch e falay ni kireb, ara yad ma un ko ngongol ndarngal, ara yad ma rin’ boch e ngongol ni bod e tiney. Mus nga tomuren ni kar uned ko taufe, ma bay yu ngiyal’ ni ma yib e lumel ngorad ni ngkur sulod ko pi ngongol nem ni ur rin’ed kafram. Faanra ke buch e re n’ey rom, mag guy rogon ni ngam gelnagem ni aram e ngam fal’eg i lemnag wenegan nra yib ngom ko tirok Got ban’en ni faanra dab mu siyeg e ar’ar nib kireb ni ke yib ngom. Rayog ni ngam lemnag u m’on riy boch ban’en nrayog ni nge waliyem ni ngam rin’ ban’en nib kireb mag lemnag rogon ni ngam siyeg e pi n’em. (Ps. 26:4, 5; Prov. 22:3) Faanra kam mada’nag boch e skeng ni aray rogon, ma gog ngak Jehovah ni nge pi’ e gonop ngom me ayuwegem ni ngam t’ar lanin’um ya nge yag nim siyeg e pi n’ey.

10, 11. (a) Mang reb e ban’en ni ma buch rok boor e fel’ yangaren u skul? (b) Mang e rayog ni nge ayuweg e piin fel’ yangaren ni Kristiano ni ngar siyeged boch e lumel ni ma yib ngorad ni ngar uned nga boch e ngongol nib kireb?

¹⁰ Boor e fel’ yangaren ni Kristiano e ngiyal’ ney ni ma buch rorad e n’en ni buch rok Josef. Am lemnag be’ ni ka nog Kim ngak. Yooren e bitir ni yad nga skul e yad ma un ko ngongol ndarngal. Ere, immoy bayay u tomuren ni kan sul nga skul ko Montag, ma aram mu ur weliyed murung’agen e ngongol ndarngal ni kar uned ngay ni yad ba uf ngay. Machane, Kim e de yog ni ke un ko ngongol ndarngal. I yog Kim ni bay yu ngiyal’ ni ma lemnag ni “yugu ba thay nga bang ndariy be’ ni yow” ni bochan e ba thil ko pi taab yangar rok, maku yad ma tay ndariy ban’en ni manang ni bochan e der un ko fager. Machane bin riyul’ riy e, ba gonop Kim ni bochan e manang nreb e magawon nib ga’ ni ma mada’nag boor e fel’ yangaren e aram e yima waliyrad ni ngar uned ko par ko pumoon nge ppin. (2 Tim. 2:22) Ba ga’ ni ma fith e bitir ni skul ngak ko ir be’ ndawori nang e pumoon fa danga’. Machane, aram e n’en ni ma bing e kanawo’ ngak ni nge weliy fan nder un ko par ko pumoon nge ppin. Gad ba felfelan’ ko pi fel’ yangaren ni Kristiano ni kar dugliyed u wan’rad ni ngar siyeged ndab ra uned ko ngongol ndarngal, maku arrogon Jehovah ni kub felfelan’ ngorad!

¹¹ Ku be weliy e Bible murung’agen boch e girdi’ nde yag ni ngar t’ared lanin’rad ko lumel ni i yib ngorad ni ngar uned ko ngongol ndarngal. Ku be weliy wenegan nrayog ni nge yib riy ni faanra dab da t’ared lanin’dad ko mit ney e ngongol. Be’ ni be mada’nag e magawon ni bod rogon e magawon ni mada’nag Kim e ba fel’ ni nge lemnag e n’en ni buch rok fare pagel nib balyang ni kan weliy murung’agen ko Proverbs ko guruy ni 7. Kum lemnag e n’en ni rin’ Amnon nge wenegan ni yib nga tomuren. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Rayog ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad ni ngar nanged rogon ni ngar t’ared lanin’rad mar gonopgad u boch ban’en ni bay rogon ko adag u thilin e pumoon nge ppin. Rayog ni ngar weliyed e pi n’ey u nap’an e fol Bible ni tabinaw, ni aram e ngar fanayed fapi thin nu Bible ni kad weliyed murung’agen.

12. (a) Uw rogon ni mithag Josef e kireban’ rok ko fapi pumoon ni walagen? (b) Mang boch ban’en ni ma buch nthingar da gagiyegnaged rogon e lem rodad riy?

¹² Ku bay reb e ban’en ni ki buch rok Josef ni yag ni nge t’ar laniyan’ riy me dag e kanawo’ nrayog ni ngan folwok riy. I mithag ir rok pi walagen u nap’an nra bad nga Egypt ni ngar chuw’iyed e ggan ni bochan e baadag ni nge nang e n’en ni bay u gum’ircha’rad. Ma nap’an nri gel e kireban’ rok, ma aram me chuw nge yan nga bang ni yigoo ir nga i yor. (Gen. 43:30, 31; 45:1) Faanra ke rin’ reb e walag ni Kristiano ara be’ u tabinaw rom ban’en ni ke kirebnag lanin’um, ma faan ga ra folwok rok Josef u rogon ni t’ar laniyan’, ma aram e rayog ni nge ayuwegem ni nge dab mog ara mu rin’ ban’en ni ga ra kalngan’um riy ko tomur. (Prov. 16:32; 17:27) Faanra bay reb e girdi’ rom ni kan tharbog ko ulung, ma sana rayog nib t’uf ni ngam t’ar lanin’um ya nge dab mu non ngak. Machane, de mom ni ngam rin’ e re n’ey. Ra mom ni faanra ga manang ni ga be folwok rok Got ma ga be ngongol nib puluw ko fonow rok.

13. Mang e rayog ni ngad filed ko pi n’en ni buch rok David ni Pilung?

¹³ Rayog ni ngki ayuwegdad e n’en ni buch rok David ni Pilung. Nap’an ni rin’ Saul nge Shimei boch ban’en nib togopuluw ngak, ma de damumuw ara fanay mat’awun ni nge togopuluw ngorow. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Machane bin riyul’ riy e, gathi gubin ngiyal’ ni i yag rok David ni nge t’ar laniyan’ u boch ban’en ni bod rogon e denen ni buch u thilrow Bath-sheba nge n’en ni lemnag ni nge rin’ ngak Nabal ni ir be’ nib chogow. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Machane, bay boch ban’en nib ga’ fan nrayog ni ngad filed rok David. Som’on e, piin ni yad ma yog e thin ko girdi’ rok Got e ba t’uf ni ngar kol ayuwgad mu ur t’ared lanin’rad u boch ban’en ya nge dab ra maruwelgad nga mat’awrad nib kireb rogon. Bin migid e, susun e yugu dabi pagan’dad nib pag rogon ngad lemnaged ndariy ba ngiyal’ ni gad ra un ko pi kireb ni yibe waliydad ngay.​—1 Kor. 10:12.

BOCH BAN’EN NRAYOG NI NGAM RIN’

14. Mang e buch rok reb e walag? Mang nib ga’ fan rogon e n’en ni gad ma rin’ u nap’an ni ke buch boch ban’en rodad ni aray rogon?

¹⁴ Mang e rayog ni ngam rin’ ya nge yag ni ngam nang rogon ni ngaum t’ar lanin’um? Am lemnag reb e ban’en ni buch. Immoy be’ ni yib i pag e karrow nga tomur ko karrow rok reb e walag ni ka nog Luigi ngak. Yugu aram rogon ni ir e ba kireb e rok, machane me par nga i tolul ma be yog e thin nib kireb ngak Luigi ma be guy rogon ni ngar chamgow. Ere, meybil Luigi ngak Jehovah ni nge ayuweg ni nge gum’an’nag ir, miki guy rogon ni nge dabki damumuw fare pumoon, machane de yib angin. Ere, yoloy Luigi boch ban’en nga bangi babyor ni bay rogon ko insurance ko karrow ko fare pumoon, ma aram me chuw ni ka be tolul fare pumoon ngak. Reb e wik nga tomuren u nap’an ni sul Luigi ni nge guy be’ nib pin ni ke mada’nag u nap’an e machib, ma aram me yan i nang ni pumoon ko re ppin nem e aram fare pumoon ni yib i pag e karrow ko karrow rok! Ri tamra’ e re pumoon nem me wenig ngak Luigi ko n’en ni ke rin’. Ere, yog ni bayi non ko insurance company rok Luigi ya nge yag nni ngongliy e karrow rok Luigi nib papey. I motoyil fare pumoon ko pi n’en ni weliy Luigi ngak e ppin rok u murung’agen e Bible ma ri baadag. Tomur riy me nang Luigi feni ga’ fan ni ke t’ar laniyan’ ke par nde damumuw u tomuren ni pag fare pumoon e karrow ko karrow rok nge wenegan nrayog ni nge yib ni faan gomanga damumuw.​—Mu beeg e 2 Korinth 6:3, 4.

15, 16. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegmed chon e tabinaw rom e fol Bible ni gimed ma tay ni ngaum t’ared lanin’med?

¹⁵ Faanra i tay e piin Kristiano e fol Bible ni gubin ngiyal’, maku yad be rin’ nib fel’ rogon ma aram e rayog ni nge ayuwegrad e re n’ey ni ngaur t’ared lanin’rad. Dab mu pagtalin e n’en ni yog Got ngak Joshua ni gaar: “Thingari dab mu pag talin fare babyor ko Motochiyel, thingar um fil ni rran nge nep’, ma ngam guy rogon nguum rin’ urngin ban’en ni ba’ riy ni kan yoloy. Ma pi n’en ni ga ra lemnag ngam dugliy e ra fel’, ma yira rin’ ma ra yan i fel’.” (Josh. 1:8) Uw rogon nrayog ni nge ayuwegem e fol Bible ni ga ma tay ni ngam nang rogon ni ngaum t’ar lanin’um?

¹⁶ Kad filed ni boor e thin nu Bible ni be weliy murung’agen boch e girdi’ ni be dag rogon angin nra yib ngodad ni faanra ud t’ared lanin’dad, nge rogon wenegan nra yib ngodad ni faanra dab da t’ared lanin’dad. Bay fan ni ke n’igin Jehovah ni ngan tay e pi n’ey nga lan e Bible. (Rom. 15:4) Ere, ri gad ba gonop ni faanra ud beeged e pi n’ey, ma gad fal’eg i lemnag, ma gad fal’eg i fil! Mu guy rogon ni ngam nang rogon nib l’ag e pi thin ney ngomed chon e tabinaw rom. Mu wenig ngak Jehovah ni nge ayuwegem ni ngam fol ko Thin rok. Faanra kam guy ni bay boch ban’en nder yag ni ngaum t’ar lanin’um riy, ma dab mu mithag e meewar rom. Mu uneg e re n’ey nga lan e meybil rom, mag athamgil ya nge yag nim nang rogon ni ngaum t’ar lanin’um. (Jas. 1:5) Dariy e maruwar riy ni faanra um fal’eg i gay murung’agen boch ban’en u lan e pi babyor rodad, ma aram e rayog ni ngam pirieg boch e fonow riy nra ayuwegem.

17. Mang boch e kanawo’ nrayog ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad riy ni ngar nanged rogon ni ngaur t’ared lanin’rad?

¹⁷ Uw rogon nrayog ni ngam ayuweg pi fakam ni ngar nanged rogon ni ngaur t’ared lanin’rad? Manang e piin gallabthir nre fel’ngin ney e gathi ban’en nni gargeleg pi fakrad ma bay rorad. Ere, ba t’uf ni ngar daged e kanawo’ nrayog ni nge folwok pi fakrad riy, ya nge yag ni m’ug boch e fel’ngin nib manigil rorad. (Efe. 6:4) Ere, faanra ga be guy ni be mo’maw’ ngak pi fakam ni ngaur t’ared lanin’rad ko pi n’en ni yad ma ar’arnag, mag fithem ko riyul’ ni ga be dag e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngar folwokgad riy fa danga’. Dab mu lemnag nib m’ay fan e athamgil ni ga ma tay ni ngam un ko machib nge muulung ni gubin ngiyal’, ma ga be yarmiy rogon e fol Bible ni gimed ma tay chon e tabinaw rom. Dab mu rus ni ngam siyeg pi fakam u boch ban’en ni yad baadag ni ngar rin’ed ni faanra ba t’uf ni ngam rin’! I tay Jehovah e gin ni nge mus Adam nge Efa riy, ma re n’em ni rin’ e rayog ni nge ayuwegrow ni ngar tew fan mat’awun Jehovah. Ku arrogon e gallabthir ni faanra ur llowan’naged pi fakrad ma yad be dag e kanawo’ nrayog ni ngar folwokgad riy, ma aram e yad be fil ngorad rogon ni ngaur t’ared lanin’rad. L’agruw ban’en ni kub ga’ fan nrayog ni ngam fil ngak pi fakam e aram e rogon ni nge ga’ fan u wan’rad mat’awun Got nge rogon ni ngaur ted fan e pi motochiyel rok.​—Mu beeg e Proverbs 1:5, 7, 8.

18. Mang fan nrayog ni nge pagan’um ni faanra um chag ko girdi’ nib fel’ e ngongol rok ma ra yib angin ngom?

¹⁸ Demtrug ko gur reb e gallabthir fa danga’, ma dab mu pagtalin nib t’uf ni ngaum gonopiy e piin ni ga ma chag ngorad. Um chag ngak e piin nrayog ni ngar pied e athamgil nga lanin’um ni ngam nameg boch ban’en nra yib angin ngom mag siyeg e kireb. (Prov. 13:20) Faanra um chag ngak e piin ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en ma rayog ni nge yib angin ngom nib fel’, maku ra k’aringem e re n’ey ni ngam adag ni ngam folwok rorad u rogon ni yad ma t’ar lanin’rad u boch ban’en. Ma dariy e maruwar riy ni ngongol rom nib fel’ e ra pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi fager rom. Faanra um t’ar lanin’um, ma ra ayuwegem e re n’ey ni ngam fel’ u wan’ Got, mag felfelan’ ko yafos rom, mag pi’ boch ban’en nib manigil ni bay rom ngak e piin ni yad ba t’uf rom.